Қабырғалардың сұрыптамалары
5. ҚАБЫРҒАЛАР ЖӘНЕ БӨЛЕК ТІРЕУЛЕР
5.1 Қабырғалардың сұрыптамалары. Қабырғаларға қойылатын талаптар
Ғимараттың қабырғалары келесі талаптарға сай болуы керек:
- табандылық, мықтылық;
- жылу оқшаулау;
- дыбыс оқшаулау;
- ұзақтық;
- өртке қарсы нормаға, яғни өрте төзімділігі деңгейіне
байланысты, ғимаратта тез өртенетін тобы және мөлшерден төмен
емес отқа төзімділік шегі болуы керек;
- индустриялды, яғни еңбектің аз шығынында тұрғызылуы керек;
- көркем - сәулетті;
- үнемді, яғни, қабырғаның 1 шаршы метрінда ең аз салмаққа және
еңбек сыйымдылықпен ең аз баға көрсеткіштеріне ие болуы керек.
Ғимараттардың қабырғалары келесі белгілер бойынша сұрыпталады:
- Тұрған орны бойынша (сыртқы және ішкі);
- Статистикалық жұмыстық мінездемесі бойынша (алып жүретін,
өздігінен алып жүретін, алып жүрмейтін);
- Құрылымы бойынша (ұсақ элементті кірпіштен, табиғи тастан
жасалған және т.б.; ірі элементті ірі блок және панельден,
монолитті темірбетоннан жасалған);
Құрылымы бойынша (біркелкі және біркелкі емес).
5.2 Ұсақ элементті, монолитті және ірі панельді қабырғалар туралы
жалпы мағлұмат
Қабырғаларды қалауды кірпіштен, табиғи тастан немесе ұсақ күйіктастан
және басқа да блоктардан жасайды.
Қалау деп ертіндіде жасалған табиғи жасанды тастардың құрылымын айтады.
Тастар, кірпіштер, ұсақ блоктар және т.б. (сурет 5.1) қалауды бөлу
ережесіне сай құрылымға салынады, олар келесіде бекітіледі:
- тастарды істеліп жатқан күшке перпендикулярлы көлденең
қатарлармен салынады;
- салынған тастарды бір бірімен кесе көлденең және бойлай
тігістермен ажыратады;
- шектескен көлденең қатардағы тігінен орналасқан тігістерді
байлап тастайды (біріктіреді).
Тастың мөлшері мен оны тұрғызу амалына қарай қалау былай бөлінеді:
- Ұсақ блокты, кірпіштен, табиғи ұсақ тастан, ұсақ блоктардан,
қолмен жасалғандар;
- Ірі блокты (сурет 5.2 а) тастардан (блоктардан) кран арқылы
жасалатындар болады.
Монолитті қабырғаларды (сурет 5.2 б) жылыту қабаты бар жылжымалы немесе
алып қойылатын қалыптармен, ауыр немесе жеңіл бетондардан тұрғызады. Ондай
құрылымды қабырғалар 10 қабаттан астам ғимараттарға арналған.
Ірі панельді қабырғаларды (сурет 5.2 в) кран арқылы котереді. Ондай
құрылымды қабырғалар аса индустриялды, сондықтан өте кең тараған.
1 – сыртқы көздеуқатарды құрайтын қатарлар; 2 – тік бойлау тігістер; 3 -
кесе көлденең тік тігіс; 4 – көлденең тігіс; 5 – ішкі көздеуқатарды
құрайтын қатарлар; 6 – забутканы құрайтын ортаңғы бөлік.
Сурет 5.1 – Қалау бөліктері
қалыңдығы және түрі бойынша қабырғалардың сұрыптамасы.
Сыртқы қабырғалардың сұрыптамасы.
а – кірпішті блоктардан; б – жылы қабықшасы бар монолитті бетоннан; в – ірі
панельдерден; 1 –ауыр бетон; 2 – жылыту қабықшасы; 3 – сырғитын қалып
элементі.
Сурет 5.2 – Индустриалды қабырғалар құрылымдары
а – бір қатарлы; б – көп қатарлы; 1 – тік қалаулы қатар кірпіші; 2 – бүк
қалаулы қатар кірпіші.
Кірпіш қалауының байламасы
а –білікшемен; б – науашамен; в –қимаасты; г - бостігіске.
Сурет 5.3 – Кірпішті қалауда тігістерді өңдеу
5.3 Кірпіштен және қыш тастардан жасалған қабырғалар
Кірпішті қабырғалар құрылымына байланысты болады:
- біркелкі. Полнотелді, қуыстық, кеуектік кірпіштен, қыш тастан
салынған.
- біркелкі емес, қож, жеңіл бетон және басқа маиериалдардан
жасалған жылуұстағыш қабаттарын қосатын.
Кірпішті қабырғаның қалыңдығы жарты кірпішке тең және де жапсардың
қалыңдығын скере отырып (10 мм) 120, 250, 380, 510, 640, 770 мм тең, яғни
0,5; 1; 1,5; 2; 2,5; 3 кірпіштерге. Кірпіштер екі қатарға кезектеліп
салынады (сурет 5.1). Бүкқалаулар қатары - қабырғаның бойына, тік қалаулар
- қабырғаға кесе көлденең орналастырылады.
Кірпіштерді орналастырудың белгілі бір байлама жүйесі болады:
- бір қатарлы, бүкқалаулар және тік қалаулар қатарын кезектеп салу;
- көп қатарлы әр бір бес бүкқалау арқылы байланған тік қалаулар.
Кірпіш қалауындағы жік жуандығы былай номерленеді: 12 мм көлденеңге
арналған және 10 мм тігінендерге арналған. Қабырғаның үстінгі сырты
жіктерді өндеу нәтижесінде жақсарады, оларға білікше және науаша пішініне
келтіреді (сурет 5.3). Қабырғаның үстінгі ішкі жіктерін күзеуге немесе
қуысына қарай толтырады (яғни, 15 мм тереңдікке дейін толтырылмай қалады).
Қабырғалардың аса таралған құрылымдарын қарастырайық:
- Кәдімгі балшықты кірпіштен жасалған қабырғалар мықты,
атмосферлі әсерлерге жақсы қарсы тұра алады. Мықтылық шарты
бойынша жылутехникалық есеппен бекітілген, сыртқы қабырға
қалыңдығы артық болуы мүмкін;
- Силикатты кірпіштен жасалған қабырғалар құрылымы жағынан
балшықты кірпіштен жасалған қабырғалармен ұқсас келеді. Алайда
олар отқа қауіпсіздігі аздығымен, жылуөткізгіштігі және
сусіңгіштігі жоғарылылығымен ерекшеленеді. Силикатты кірпіш ақ
түсті және фактурасы жағымды келеді. Ғимарат қабырғаларын
салған кезде жіктерді әшекейлеу үшін қолданады (сылақсыз);
- Модуьді силикатты кірпіштен ... жалғасы
5.1 Қабырғалардың сұрыптамалары. Қабырғаларға қойылатын талаптар
Ғимараттың қабырғалары келесі талаптарға сай болуы керек:
- табандылық, мықтылық;
- жылу оқшаулау;
- дыбыс оқшаулау;
- ұзақтық;
- өртке қарсы нормаға, яғни өрте төзімділігі деңгейіне
байланысты, ғимаратта тез өртенетін тобы және мөлшерден төмен
емес отқа төзімділік шегі болуы керек;
- индустриялды, яғни еңбектің аз шығынында тұрғызылуы керек;
- көркем - сәулетті;
- үнемді, яғни, қабырғаның 1 шаршы метрінда ең аз салмаққа және
еңбек сыйымдылықпен ең аз баға көрсеткіштеріне ие болуы керек.
Ғимараттардың қабырғалары келесі белгілер бойынша сұрыпталады:
- Тұрған орны бойынша (сыртқы және ішкі);
- Статистикалық жұмыстық мінездемесі бойынша (алып жүретін,
өздігінен алып жүретін, алып жүрмейтін);
- Құрылымы бойынша (ұсақ элементті кірпіштен, табиғи тастан
жасалған және т.б.; ірі элементті ірі блок және панельден,
монолитті темірбетоннан жасалған);
Құрылымы бойынша (біркелкі және біркелкі емес).
5.2 Ұсақ элементті, монолитті және ірі панельді қабырғалар туралы
жалпы мағлұмат
Қабырғаларды қалауды кірпіштен, табиғи тастан немесе ұсақ күйіктастан
және басқа да блоктардан жасайды.
Қалау деп ертіндіде жасалған табиғи жасанды тастардың құрылымын айтады.
Тастар, кірпіштер, ұсақ блоктар және т.б. (сурет 5.1) қалауды бөлу
ережесіне сай құрылымға салынады, олар келесіде бекітіледі:
- тастарды істеліп жатқан күшке перпендикулярлы көлденең
қатарлармен салынады;
- салынған тастарды бір бірімен кесе көлденең және бойлай
тігістермен ажыратады;
- шектескен көлденең қатардағы тігінен орналасқан тігістерді
байлап тастайды (біріктіреді).
Тастың мөлшері мен оны тұрғызу амалына қарай қалау былай бөлінеді:
- Ұсақ блокты, кірпіштен, табиғи ұсақ тастан, ұсақ блоктардан,
қолмен жасалғандар;
- Ірі блокты (сурет 5.2 а) тастардан (блоктардан) кран арқылы
жасалатындар болады.
Монолитті қабырғаларды (сурет 5.2 б) жылыту қабаты бар жылжымалы немесе
алып қойылатын қалыптармен, ауыр немесе жеңіл бетондардан тұрғызады. Ондай
құрылымды қабырғалар 10 қабаттан астам ғимараттарға арналған.
Ірі панельді қабырғаларды (сурет 5.2 в) кран арқылы котереді. Ондай
құрылымды қабырғалар аса индустриялды, сондықтан өте кең тараған.
1 – сыртқы көздеуқатарды құрайтын қатарлар; 2 – тік бойлау тігістер; 3 -
кесе көлденең тік тігіс; 4 – көлденең тігіс; 5 – ішкі көздеуқатарды
құрайтын қатарлар; 6 – забутканы құрайтын ортаңғы бөлік.
Сурет 5.1 – Қалау бөліктері
қалыңдығы және түрі бойынша қабырғалардың сұрыптамасы.
Сыртқы қабырғалардың сұрыптамасы.
а – кірпішті блоктардан; б – жылы қабықшасы бар монолитті бетоннан; в – ірі
панельдерден; 1 –ауыр бетон; 2 – жылыту қабықшасы; 3 – сырғитын қалып
элементі.
Сурет 5.2 – Индустриалды қабырғалар құрылымдары
а – бір қатарлы; б – көп қатарлы; 1 – тік қалаулы қатар кірпіші; 2 – бүк
қалаулы қатар кірпіші.
Кірпіш қалауының байламасы
а –білікшемен; б – науашамен; в –қимаасты; г - бостігіске.
Сурет 5.3 – Кірпішті қалауда тігістерді өңдеу
5.3 Кірпіштен және қыш тастардан жасалған қабырғалар
Кірпішті қабырғалар құрылымына байланысты болады:
- біркелкі. Полнотелді, қуыстық, кеуектік кірпіштен, қыш тастан
салынған.
- біркелкі емес, қож, жеңіл бетон және басқа маиериалдардан
жасалған жылуұстағыш қабаттарын қосатын.
Кірпішті қабырғаның қалыңдығы жарты кірпішке тең және де жапсардың
қалыңдығын скере отырып (10 мм) 120, 250, 380, 510, 640, 770 мм тең, яғни
0,5; 1; 1,5; 2; 2,5; 3 кірпіштерге. Кірпіштер екі қатарға кезектеліп
салынады (сурет 5.1). Бүкқалаулар қатары - қабырғаның бойына, тік қалаулар
- қабырғаға кесе көлденең орналастырылады.
Кірпіштерді орналастырудың белгілі бір байлама жүйесі болады:
- бір қатарлы, бүкқалаулар және тік қалаулар қатарын кезектеп салу;
- көп қатарлы әр бір бес бүкқалау арқылы байланған тік қалаулар.
Кірпіш қалауындағы жік жуандығы былай номерленеді: 12 мм көлденеңге
арналған және 10 мм тігінендерге арналған. Қабырғаның үстінгі сырты
жіктерді өндеу нәтижесінде жақсарады, оларға білікше және науаша пішініне
келтіреді (сурет 5.3). Қабырғаның үстінгі ішкі жіктерін күзеуге немесе
қуысына қарай толтырады (яғни, 15 мм тереңдікке дейін толтырылмай қалады).
Қабырғалардың аса таралған құрылымдарын қарастырайық:
- Кәдімгі балшықты кірпіштен жасалған қабырғалар мықты,
атмосферлі әсерлерге жақсы қарсы тұра алады. Мықтылық шарты
бойынша жылутехникалық есеппен бекітілген, сыртқы қабырға
қалыңдығы артық болуы мүмкін;
- Силикатты кірпіштен жасалған қабырғалар құрылымы жағынан
балшықты кірпіштен жасалған қабырғалармен ұқсас келеді. Алайда
олар отқа қауіпсіздігі аздығымен, жылуөткізгіштігі және
сусіңгіштігі жоғарылылығымен ерекшеленеді. Силикатты кірпіш ақ
түсті және фактурасы жағымды келеді. Ғимарат қабырғаларын
салған кезде жіктерді әшекейлеу үшін қолданады (сылақсыз);
- Модуьді силикатты кірпіштен ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz