Этникалық өзіндік сана және оның компоненттері

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Этникалық өзіндік сана және оның компоненттері
Ұлттық психологияның құрылымдық күрделі элементтерінің бірі-ұлттық сана-сезім. Ұлттық сана сезім дегеніміз өзінің ұлттық өкілділігін мойындай отырып, ұлтына деген сүйіспеншілік, жанашырлық, халық мұраларын, мақтанышын бағалай білу.
Ұлттық сана сезім-ұлттық психология ұғымынан гөрі шағындау түсінік. Ол ұлттарды бір-бірінен ажыратып тұратын айрықша белгі емес, тек әлеуметтік психологиялық құбылыс. Ұлттық психологиядан тыс өмір сүрмейді. Ұлттық сана сезім өз ұлтының әлеуметтік этникалық мәнін түсіну, ұлтаралық қатынастарда қандай жағдайға ие екендігін, жалпы адамзат дамуында қандай үлесін барын ұғыну, әрі өзге халықтармен бірдей бостандықта өмір сүруін т.б жағдайларда жете түсіну болып табылады.
Халықтардың сана сезімдеріндегі терең айырмашылықтар олардың өмір сүру жағдайларының түрліше деңгейі, әр қилы басқыштарында болудың салдарынан. Социализм дәуіріндегі ұлттық сана сезім және оның қалыптасуы қоғамның таптық мәнімен тығыз байланысты болды. Ұлттық сана сезімнің қоғамдық өмірде өз бетінше мәні жоқ. Адамдардың негізгі экономикалық және саяси мүдделері таптық мүдделер мен таптық сана сезімдерден байқалады деген тұжырым қалыптасты.
Ұлттық сана сезімнің пайда болуы халықтардың тарихи дамуының ерекше кездерімен байланысты. Кейбір халықтар үшін феодалдық шашыраңқылықты жою үшін күрескен күрескен (Германия) , басқа біреулерінде ұлт азаттық қозғалыстары т.б. құрылыстарымен сипатталады. Аталған тарихи дамудың кезеңдері халықтар өмірінің барлық саласының нығаюына, жалпы халықтық мәдениеттің, әдебиет пен өнердің дамуына және олардың сана сезімдерінің қалыптасуына себепкер болады.
Мәселен, Ф.Энгелс Европа халықтарының Наполеон қолдарына қарсы күресі туралы айта келіп, былай деп жазды: Халықтардың Наполеонға қарсы жаппай соғыс ашуы ұлттық сезімнің қарсы әрекеті болды. Наполеон барлық халықтардың сезімін аяққа басқан еді.
Ұлттық сана сезімнің қалыптасуы мен өрбуі мен ұлт азаттық күресімен байланысты. Ұлт азаттық қозғалыстары ұлттық сана сезімдің салдарынан бола тұра, оның әрі қарай дамуына ықпал етеді.Ұлт азаттық қозғалыстар ұлттарда жалпы патиоттық көңіл-күйдің, эмоцияның қалыптасуына себепкер болады. Осындай құбылыстарды халықтардың сыртықы жаулардың шабуылына тойтарыс берудегі ерлігі жайлы халықтың аңыз ертегілері, батырлар жырларынан анық көре аламыз.
Ұлттардың сана сезімдерінің қалыптасуына рухани-мәдени шығармалар, ұлттық рухани мұралар үлкен рол атқарады. Ондай шығармалар, ұлттық рухани мұралар үлкен рөл атқарады. Ондай шығармаларда халықтың сана-сезімінің жетілуіне ерекше әсет ететін көңіл күй, оқиғалар бейнеленеді. Мәдениеттің белгілі қайраткерлері өз халықтарының тарихына үңіле отырып, ондай шығармаларды өздері дүниеге келтіреді.
Ұлттық сана сезімді әрбір тап өздігінше қалыптастырып, негізгі таптық мүддеге, мұқтаждыққа , тілегіне талабына сай жүзеге асыруға тырысады. Ұлт өкілі алдымен өзінің сол ұлттың мүшесі екендігін мойындамаса, оның барлық өміріндегі тарихи әлеуметтік , саяси және мәдени құбылыстарына, жеріне, еліне, халық батырларына қайраткерлеріне т.б деген мақтаныш сезімі, қуанышы болмаса онда шынайы ұлттық сана-сезімнің болуы мүмкін емес. Сондықтан біздің пікірімізше , ұлттық сана сезімді, ұлттық сана сезімді ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.