Философпен сұхбат

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Философпен сұхбат

Бүгінгі сұхбатымызда біз болмыс, либералды мемлекет, саяси көзқарастар жайлы бірнеше философтардың ойымен танысатын боламыз. Енді, бірінші болмыстан бастасақ!
Болмыс ұғымының және болмыс туралы ілімнің айналасында философияда ежелден бері және қазір де қызу пікірталас болып келеді, өйткені болмыс мәселесі дүниеге көзқарастық және методогиялық басты мәселелердің бірі болып табылады. Сондықтан бүгін біз Рене Декарт пен Мартин Хайдеггердің ойларымен танысатын боламыз. Бірінші Рене Декарт өз ойымен бөлісе кетсе:
Болмыс - өмір сүретіндердің әртүрлілігі мен тұтастай әлемнің бар болуының негізін бекітетін философиялық категория, яғни тіршілік ету, бар болу қасиеттерін жинақтаған бүкіл әлем, ондағы заттар мен құбылыстар, идеялар дүниесі. Ол кейде дүние, әлем түсініктерімен сәйкес, синоним ретінде де қолданылады. Бірақ болмыс атауында оның бар болуына, тіршілік етуіне, осы әлемге қатысуына баса назар аударылса, әлем, дүние сияқты түсініктер болмыстың шынайы түзілімінің тұтастығын бейнелеу үшін алынады. Мәселен, әлемдегі болмыс - әлемнің бар болу, өмір сүруін бекіте түссе, әлем болмысы сол әлемнің шынайлығы мен жалпы болуға қатысуын анықтай түседі, яғни болмыс, жалпы алғанда, ол мейлі материалдық немесе руханилық болсын, тұтас қамтитын философиялық категория болып табылады.
Болмыс кең көлемді ұғым. Ол материя мен рухты бірдей қамтиды, өйткені дүниеде кең түрде алып қарағанда екі-ақ нәрсе өмір сүреді - ол, бір жағынан, материя, яғни өлі және тірі табиғат болатын болса, екінші жағынан, материалдық емес - идея, сана, рух. Олай болса, болмыс ұғымы дүниеде өмір сүріп жатқанның бәрін қамтитын кең көлемді философиялық категория болып шығады.-дейді Декарт.
Болмыс - бар нәрсенің жай ғана бар болуы емес. Болмыс - заттардың өмір сүріп отырғанының дерегі; олардың бар екенін негіздейтін нәрсе. Метафизика болмыстың өзін емес, дүниеде бар объектілерді зерттейді. Болмыс жасырын және өзін осы объектілер, бар нәрсе арқылы көрсетеді. Біз метафизикадан тысқары шыққанда, өз ойларымызды адам табиғатын түсінуге және метафизиканың өзі көтеретін тақырыптарға ұқсас мәселелерді қарастыруға қажетті арнаға бағыттағанда, болмыс біз үшін жалаңаштанып, өзінің барлық құпиясын ашады. Бірақ мәселелерді түсіну мен қарастырудың осындай үдерістері мүлдем басқа деңгейде, метафизика бүкіл ойлау үдерісіне қауіпті залал келтірмей қол жеткізуді қалайтын деңгейде жүреді.
Dasein - болмысқа апаратын жол. Мұнымен бірге, Dasein - бүкіл бар нәрсе сияқты, материалдық дүниенің нақты өмір сүріп отырған элемент! Dasein болмысты зерделей және түсіне алады. Бірақ Dasein бар дүниемен - адам тұлғасымен - ол теориялар құру немесе қандай да бір нәрсе туралы пайымдау қабілетіне ие болғанға дейін берік байланыс орнатады.
Қандай да бір объектілердің болу фактісі, оның ішінде біз де бармыз, ғажайып және оны түсіндіру мүмкін емес. Бірақ философиялық дәстүр осы фактіні түсіндіруге үмтылады. Болмыстың мәнін түсіну үшін біз өткен дәуір философиясының дәстүрлі түсініктемелерін ескеруіміз керек. Болмысты ұғыну рационалды зерттеулерге емес, таңырқаулы толғаныстарға ұқсас болуы тиіс.

Келесі біздің екінші қозғайтын тақырыбымыз либералды мемлекет және табиғи құқық жайлы.
Локк жэне Монтескье біз қазір либералды мемлекет деп атап журген саясат философиясын зерттеді. Олар қоғамдық келісім, табиғи құқық және билік тармақтарын бөлу теориясына байланысты философиялық идеяларды зерделеді. Соның ішіндегі табиғи құқық пен билік тармақтары жайлы бізге өз ойларыңызбен бөлісе аласыздар ма?
Құқықтың екі ұғымы - жергілікті заң және ақыл-ойдың жалпы заңы біртіндеп дами бастады. Жалпы құқық негізгі заң болды. Осы құқықтың әрекет етуінің нәтижесінде мінез-құлықтың жалпы нормалары белгіленді. Жергілікті әдет-ғұрыптар жалпы құқыққа қайшы келмеуі тиіс болды, себебі жалпы құқық табиғи, жаратылысты негіздерге сүйенді. Табиғат барлық заңдардың ішкі базисі болуы тиіс еді. Адамгершіліктің негізі, яғни адамның нені істегені және нені істемегені жөн екені туралы түсініктер адам мәнінің ішінде жатыр - адамдардың табиғатында белгісіз бір ішкі моральдық заңдар бар, олар қалай өмір сүру керегін айтып отырады. Адам - нені істеген дұрыс және нені істеу қажет дегенді түсіну қабілеті берілген бірден-бір тіршілік иесі. Заң адамдардың пікірталастары мен дау-дамайларының, шешімдерінің, қаулыларының нәтижесі емес. Табиғи құқық - біздің шешімдерімізге дейін нақты бар нәрсе.
Мемлекет билікті ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.