Экономикалық дағдарыстар жайлы
Экономикалық дамудың циклдық заңдылықтарын зерттеу-макроэкономикалық талдаудың құрамдас бөлігінің бірі болып табылады. Экономикалық цикл дегеніміз - бұл экономикада қысқа және ұзақ мерзім аралығындағы өндіріс, жұмыспен қамту және табыс мөлшері деңгейінің үнемі ауытқып отыруы. Экономикалық циклдық толқулардың себептері: автономды инвести-циялардың таусылуы, ақша массасының ауытқуы, негізгі капиталдың жаңартылуы, мультипликатор әсерінің әлсіреуі және көптеген экономистердің пікірлері бойынша ең маңызды себеп- тұтыну мен инвестиция арасындағы ауытқудың болуы.
Дағдарыс сатысына тән ерекшеліктер:
# өндіріс құлдырауының қысқаруы
# тауар қорының көбейюуі
# жаппай жұмыссыздық
# төмен жалақы
# ссудалық пайыз мөлшерлемесінің төмен деңгейі
Құлдырау сатысына тән ерекшеліктер:
# тауар артықшылығы
# бағалардың төмендеуі
# жұмыссыздықтың артуы
# өндіріс көлемінің кысқаруы
# пайыз мөлшерлемесінің өсуі
Жандану сатысына тән ерекшеліктер:
# құлдырауға дейінгі өндірістің өсуі
# өндіріске инвестицияның келуі
# тауарлар бағасының өсуі
# жұмыссыздық мөлшерінің аздап болсын қысқаруы
# халықтың табысының біртіндеп өсуі
Өрлеу сатысына тән ерекшеліктер:
# өндірістің құлдырауға дейінгі мөлешрінен артуы
# тауарлар бағасының жоғарлауы
# жұмыссыздықтың қысқаруы
# жалақының көбейюі
# несиеге деген сұраныстың артуы
Циклдық ауытқудың сыртқы және ішкі себептері.
Қазіргі экономикалық теорияда цикл себебін келесі тәсілдермен түсіндіреді:
1. тәсіл - сыртқы фаторлармен;
2. тәсіл - ішкі факторлармен;
3. тәсіл - синтезді көзқараспен түсіндіріледі.
Сыртқы факторлар. Сыртқы факторларға экономикалық жүйеден сырт болатын факторлар жатқызылады. Олар халық санының өзгеруі, соғыс, ревалюция және басқа саяси күйзелістер мен қақтығыстар, жаңа аумақты игеру, алтынның, уранның, мұнайдың және басқа да жаңа кен байлық көздерінің ашылуы, технология мен инновациядағы жаңалықтар. Сыртқы факторлардың әсерінен болатын экономикалық циклді түсіндіретін теорияны экстриалды деп атайды.
Ішкі факторлар. Ішкі факторлар ішкі жүйеде болатын құбылыстар. Оған жататындар: тұтыну, инвестициялау және үкімет саясаты. Экономикалық жүйенің өзіне тән ішкі факторлардың әсерінен болатын экономикалық циклді түсіндіретін теорияны интериалды теория деп атайды.
Синтездік көзқарас - бұл цикл негізінде сыртқы және ішкі факторлар жинақталып қарастырылады.
Экономикалық цикл және оның түрлері
Экономикалық дағдарыс - бұл экономикалық конъюнктурада күйзеліс процесін туындататын, тауарлар мен қызметтер арасында сұраныс пен ұсыныс арасындағы тепе-теңдіктің бұзылуы.
Қазіргі кезде дағдарыс әлемде терең экономикалық, саяси өзгерістерге байланысты бір-бірімен өзара тәуелді құбылыстар тізбегін көрсетеді. Ол құбылыстарға төмендегілерді жатқызуға болады:
демографиялық дүмпу;
капитал-еңбек байланысының теңдігін бұзатын, үшінші технологиялық дамудың жалғасуы.
Экономикалық дағдарыстарды олардың негіздеріне байланысты жіктеуге болады:
Шаруашылық жүйесіндегі бұзылған тепе-теңдіктің көлемі бойынша. Жалпы дағдарыс бүкіл ұлттық экономикаманы қамтиды, ал жекелеген дағдарыс экономиканың кейбір саласын ғана қамтиды. Мысалы:
Қаржы дағдарысы- мемлекеттік қаржы жүйесінің түрлі құрылымдық өзгерістерге ұшырауынан және бюджет тапшылығының үнемі өсуінің нәтижесінде туындайды.
Ақша-несие дағдарысы- ... жалғасы
Дағдарыс сатысына тән ерекшеліктер:
# өндіріс құлдырауының қысқаруы
# тауар қорының көбейюуі
# жаппай жұмыссыздық
# төмен жалақы
# ссудалық пайыз мөлшерлемесінің төмен деңгейі
Құлдырау сатысына тән ерекшеліктер:
# тауар артықшылығы
# бағалардың төмендеуі
# жұмыссыздықтың артуы
# өндіріс көлемінің кысқаруы
# пайыз мөлшерлемесінің өсуі
Жандану сатысына тән ерекшеліктер:
# құлдырауға дейінгі өндірістің өсуі
# өндіріске инвестицияның келуі
# тауарлар бағасының өсуі
# жұмыссыздық мөлшерінің аздап болсын қысқаруы
# халықтың табысының біртіндеп өсуі
Өрлеу сатысына тән ерекшеліктер:
# өндірістің құлдырауға дейінгі мөлешрінен артуы
# тауарлар бағасының жоғарлауы
# жұмыссыздықтың қысқаруы
# жалақының көбейюі
# несиеге деген сұраныстың артуы
Циклдық ауытқудың сыртқы және ішкі себептері.
Қазіргі экономикалық теорияда цикл себебін келесі тәсілдермен түсіндіреді:
1. тәсіл - сыртқы фаторлармен;
2. тәсіл - ішкі факторлармен;
3. тәсіл - синтезді көзқараспен түсіндіріледі.
Сыртқы факторлар. Сыртқы факторларға экономикалық жүйеден сырт болатын факторлар жатқызылады. Олар халық санының өзгеруі, соғыс, ревалюция және басқа саяси күйзелістер мен қақтығыстар, жаңа аумақты игеру, алтынның, уранның, мұнайдың және басқа да жаңа кен байлық көздерінің ашылуы, технология мен инновациядағы жаңалықтар. Сыртқы факторлардың әсерінен болатын экономикалық циклді түсіндіретін теорияны экстриалды деп атайды.
Ішкі факторлар. Ішкі факторлар ішкі жүйеде болатын құбылыстар. Оған жататындар: тұтыну, инвестициялау және үкімет саясаты. Экономикалық жүйенің өзіне тән ішкі факторлардың әсерінен болатын экономикалық циклді түсіндіретін теорияны интериалды теория деп атайды.
Синтездік көзқарас - бұл цикл негізінде сыртқы және ішкі факторлар жинақталып қарастырылады.
Экономикалық цикл және оның түрлері
Экономикалық дағдарыс - бұл экономикалық конъюнктурада күйзеліс процесін туындататын, тауарлар мен қызметтер арасында сұраныс пен ұсыныс арасындағы тепе-теңдіктің бұзылуы.
Қазіргі кезде дағдарыс әлемде терең экономикалық, саяси өзгерістерге байланысты бір-бірімен өзара тәуелді құбылыстар тізбегін көрсетеді. Ол құбылыстарға төмендегілерді жатқызуға болады:
демографиялық дүмпу;
капитал-еңбек байланысының теңдігін бұзатын, үшінші технологиялық дамудың жалғасуы.
Экономикалық дағдарыстарды олардың негіздеріне байланысты жіктеуге болады:
Шаруашылық жүйесіндегі бұзылған тепе-теңдіктің көлемі бойынша. Жалпы дағдарыс бүкіл ұлттық экономикаманы қамтиды, ал жекелеген дағдарыс экономиканың кейбір саласын ғана қамтиды. Мысалы:
Қаржы дағдарысы- мемлекеттік қаржы жүйесінің түрлі құрылымдық өзгерістерге ұшырауынан және бюджет тапшылығының үнемі өсуінің нәтижесінде туындайды.
Ақша-несие дағдарысы- ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz