Хронологиялық деректер тізбесі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 27 бет
Таңдаулыға:

Алғы сөз

С.Сейфуллин атындағы Алматы облыстық әмбебап кітапханасының ақпараттық-библиографиялық бөлімі 2022 жылы аталып өтілетін мерейтойлық және еске алынатын күндерге арналған күнтізбені құрастырды. Сонымен қатар, Қазақстан Республикасында ұлттық, мемлекеттiк, және халықаралық, кәсіби мерекелер және басқа да атаулы күндер қамтылған.
Мерейтой иелерінің еңбектерін насихаттауда және облысымыздағы көрнекті оқиғаларды хабарлауда бұл көрсеткіштің алатын орны ерекше.
Нақты күні мен айы белгілі және белгісіз даталар хронологиялық тәртіппен жеке топтастырылған.
Күнтізбе мәдени мекемелерге, бұқаралық ақпарат құралдары қызметкерлеріне, мұғалімдерге, мектеп оқушыларына, кітапхана қызметкерлеріне және жалпы оқырман қауымға арналаған.

2022 жылдың басты оқиғалары мен атаулы күндері
Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздеріне 30 жыл (1992);
Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінің құрылғанына 30 жыл (1992);
2022 жылдың Дүниежүзілік кітап астанасы болып Гвадалахара қаласы (Мехсика) ЮНЕСКО шешімімен жарияланды;
Қазақ ақыны, әдебиет зерттеуші ғалым, түркітанушы, публицист, педагог, аудармашы, қоғам қайраткері Ахмет Байтұрсынұлының туғанына 150 жыл.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ ҰЛТТЫҚ МЕРЕКЕСІ

16 -17 желтоқсан
Қазақстан Республикасының Тәуелсіздік күні

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ МЕМЛЕКЕТТІК МЕРЕКЕЛЕРІ
1-2қаңтар
Жаңажыл
7 қаңтар
Рождество Христово мерекесі
8наурыз
Халықаралықәйелдеркүні
21-23 наурыз
Наурызмейрамы
1 мамыр
Қазақстанхалқыныңбірлігімерекесі
7 мамыр
Отан қорғаушылар күні
9 мамыр
Жеңіскүні
6 шілде
Астана күні
30 тамыз
ҚазақстанРеспубликасыныңКонституция сыкүні
1 желтоқсан
ҚазақстанРеспубликасыныңТұңғышПрези дентікүні

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КӘСІПТІК ЖӘНЕ ӨЗГЕ ДЕ МЕРЕКЕЛЕР

10 қаңтар
Қазақстан Республикасының Ұлттық ұланы күні
15 ақпан
Ауғаныстаннан Кеңес әскерлерінің шығарылған күні
1 наурыз
Алғыс айту күні
3 сәуір
Геологтар күні (сәуірдің бірінші жексенбісі)
12 сәуір
Ғылымқызметкерлерінің күні
21 сәуір
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік күзет қызметі күні
17 сәуір
Байланыс және ақпараттандыру қызметкерлері күні
21 мамыр
Мәдениетжәнеөнерқызметкерлерініңкүн і
29 мамыр
Еуразиялық интеграция күні
29 мамыр
Химиялықөнеркәсіпқызметкерлерікүні
(мамырдыңсоңғыжексенбісі)
31 мамыр
Саясиқуғын-сүргінжәнеашаршылыққұрба ндарынескеалукүні
4 маусым
Қазақстан Республикасының мемлекеттік рәміздері күні
5маусым
Эколог күні
6 маусым
Қаржыполициясыкүні
9 маусым
Мемлекеттік органдардың арнайы мақсаттағы бөлімшелері әскери қызметшісінің, қызметкерінің күні
7 маусым
Монополияға қарсы орган қызметкерлері күні
12 маусым
Жеңіл өнеркәсіп қызметкерлерінің күні
(маусымның екінші жексенбісі)
19 маусым
Медицина қызметкерлерініңкүні
(маусымның үшінші жексенбісі)
23 маусым
Мемлекеттік қызметшілеркүні
23 маусым
Полиция күні
28 маусым
Байланысжәнеақпаратқызметкерлерінің күні
2 шілде
Дипломатиялыққызметкүні
3 шілде
Ұлттық домбыра күні (шілденің бірінші жексенбісі)
9 шілде
Су шаруашылығы қызметкерлері күні
10 шілде
Балық шаруашылығы қызметкерлері күні
(шілденің екінші жексенбісі)
13 шілде
Ұлттыққауіпсіздікоргандарықызметкер лерініңкүні
17 шілде
Металлургтеркүні (шілденіңүшіншіжексенбісі)
7 тамыз
Көлік қызметкерлері күні (тамыздың бірінші жексенбі)
14 тамыз
Құрылысшы күні (тамыздың екінші жексенбісі)
10 тамыз
Абай күні
21 тамыз
Спорт күні (тамыздың үшінші жексенбісі)
18 тамыз
Шекарашыларкүні
28 тамыз
Шахтер күні (тамыздың соңғы жексенбісі)
1 қыркүйек
Білімкүні
4 қыркүйек
Мұнай-газ кешені қызметкерлерінің күні (қыркүйектің бірінші жексенбісі)
5 қыркүйек
Қазақстанхалқытілдерініңкүні
11 қыркүйек
Отбасы күні (қыркүйектің екінші жексенбісі)
25 қыркүйек
Еңбек күні (қыркүйектің соңғы жексенбісі)
25 қыркүйек
Машина жасаушылар күні
(қыркүйектің соңғы жексенбі)
28 қыркүйек
Атом саласының қызметкерлерініңкүні
30 қыркүйек
Әділет органы қызметкерлерініңкүні
2 қазан
Мұғалімдер күні (қазанның алғашқы жексенбісі)
19 қазан
Құтқарушыкүні
30 қазан
Әлеуметтікқорғаужүйесіқызметкерлері ніңкүні (қазанныңсоңғыжексенбісі)
8 қараша
Статистика күні
15 қараша
Ұлттық валюта - теңге күні, Қазақстан Республикасының қаржы саласы қызметкерлерінің кәсіптік мерекесі
20 қараша
Ауыл-шаруашылыққызметкерлерініңкүні (қарашаныңүшіншіжексенбісі)
6 желтоқсан
Прокуратура күні
12 желтоқсан
Кеденоргандарықызметкерлерініңкүні
18 желтоқсан
Энергетиккүні (желтоқсанныңүшіншіжексенбісі)

ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ЖӘНЕ БҮКІЛӘЛЕМДІК МЕРЕКЕЛЕР

27қаңтар
Бүкіләлемдіккеденкүні
4 ақпан
Дүниежүзілік қатерлі ісікке қарсы күрес күні
15ақпан
Интернационалист жауынгерлердіескеалукүні
21ақпан
Халықаралық ана тілі күні
1 наурыз
Бүкіләлемдіказаматтыққорғаныскүні
3 наурыз
Дүниежүзілік жазушылар күні
15 наурыз
Бүкіләлемдіктұтынушыларқұқығынқорға укүні
21 наурыз
Халықаралықнәсілдіккемсітушіліккеқа рсыкүрескүні
22 наурыз
Бүкіләлемдік суды қорғаукүні
24 наурыз
Халықаралық туберкулезбенкүрескүні
27 наурыз
Халықаралық театр күні
30 наурыз
Жердіқорғаукүні
1 сәуір
Халықаралыққұстаркүні
2 сәуір
Халықаралықбалаларкітабыкүні
2 сәуір
Бүкіл әлемдік аутизм мәселесі туралы ақпарат тарату күні
6 сәуір
Халықаралық спорт күні
7 сәуір
Бүкіләлемдікденсаулықкүні
11сәуір
Халықаралық фашистік концлагерь тұтқындарыназатетукүні
12 сәуір
Бүкіләлемдік авиация мен Ғарышкерлер күні
15 сәуір
Халықаралықмәдениеткүні
18 сәуір
Халықаралықескерткіштер мен тарихиорындаркүні
22 сәуір
Халықаралық Жеркүні.
23 сәуір
Халықаралық кітап және авторлық құқық күні
24 сәуір
Халықаралықжастар ытымақтастығыкүні
26 сәуір
Нашақорлық пен есірткібизнесінеқарсы халықаралық күрескүні
29 сәуір
Халықаралық би күні
3 мамыр
Бүкіләлемдікбаспакүні
5 мамыр
Халықаралықмүгедектерқұқықтарыүшінк үрескүні
8 мамыр
Дүниежүзілік Қызыл Крест пен Қызыл Жарты ай күні
15 мамыр
Бүкіләлемдікотбасыкүні
18 мамыр
Халықаралықмұражайкүні
1 маусым
Халықаралықбалалардықорғаукүні
5 маусым
Бүкіләлемдікқоршағанортанықорғаукүн і
23 маусым
Бүкіләлемдік Олимпиада күні
26 маусым
Халықаралық нашақорлыққа және есірткінің
заңсыз айналымғашығуына қарсы күрес күні
3 шілде
Халықаралықкооперативтеркүні
11 шілде
Бүкіләлемдікхалықтыңтұрақтанукүні
6 тамыз
Ядролық қаруға тыйым салудың бүкіләлемдік күні
9 тамыз
Әлемдікжергіліктіхалықтардың халықаралық күні
12 тамыз
Халықаралықжастаркүні
8 қыркүйек
Халықаралық сауаттандырукүні.
8 қыркүйек
Халықаралықжурналистердің ынтымақтастығы күні
9 қыркүйек
Бүкіләлемдіксұлулықкүні
9 қыркүйек
Бүкіләлемдік фашизм құрбандарынескеалукүні
27 қыркүйек
Бүкіләлемдік туризм күні
30 қыркүйек
Әділеторгандарықызметкерлерініңкүні
30 ыркүйек
Халықаралықаудармашыкүні
1 қазан
Бүкіләлемдікқарттаркүні
1қазан
Халықаралық музыка күні
1 қазан
Бүкіләлемдіксәулеткүні
3 қазан
Халықаралықбаспанакүні
3 қазан
Халықаралықдәрігерлеркүні.
4 қазан
Бүкіләлемдік жануарлардықорғаукүні
13 қазан
Халықаралықтабиғиапаттарқаупін азайтукүні
17 қазан
Дүниежүзілік кедейшілікті жою үшін күрескүні
18 қазан
Руханикелісімкүні
24 қазан
БіріккенҰлттарҰйымының күні
29 қазан
Дүниежүзілікинсультпенкүрескүні
10 қараша
Дүниежүзілік жастаркүні
13 қараша
Халықаралықзағиптаркүні
14 қараша
Дүниежүзілікдиабетпенкүрескүні
16 қараша
Халықаралық толеранттықкүні
17 қараша
Халықаралық студенттеркүні
18 қараша
Халықаралықтемекі шегуден бас тартукүні (қарашаның үшінші бейсенбісі)
21 қараша
Дүниежүзілік теледидаркүні
25 қараша
Халықаралықәйелдергежасалатынқиянат қақарсыкүрескүні
26 қараша
Дүниежүзілік ақпараткүні
1 желтоқсан
Дүниежүзілік СПИД-кеқарсыкүрескүні
3 желтоқсан
Халықаралықмүгедектеркүні
9 желтоқсан
Халықаралық сыбайлас жемқорлыққақарсыкүрескүні

Қазақстан Республикасының
Мемлекеттік рәміздеріне 30 жыл (1992)

Мемлекеттік рәміздер - бұл кез келген мемлекеттің егемендігі мен біртұтастығын бейнелейтін, оның ажырағысыз атрибуттарының бірі. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері ресми түрде 1992 жылы қабылданды. Қазақстан Республикасында Мемлекеттік ту, Мемлекеттік елтаңба және Мемлекеттік гимн мемлекеттік рәміздер болып табылады.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік туының авторы - Қазақстанның еңбек сіңірген өнер қайраткері Шәкен Ниязбеков.
Қазақстан Республикасы Мемлекеттік елтаңбасының авторлары - белгілі сәулетшілер Жандарбек Мәлібеков пен Шот-Аман Уәлиханов.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік гимнінің әнінің авторы Шәмші Қалдаяқов, сөзін жазғандар: Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев.
Қазақстан Республикасының Мемлекеттік рәміздері туралы Конституциялық Заң 2007 жылы 4 маусымда қабылданды. Осы Заңға сәйкес жыл сайын 4 маусым Қазақстан Республикасында Мемлекеттік рәміздер күні ретінде мерекеленеді.

Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерінің құрылғанына 30 жыл (1992)

1992 жылы 7 мамырда Қазақстан Президенті, Қазақстан Республикасының Жоғарғы Бас қолбасшысы Н.Ә. Назарбаев Қазақстан Республикасы Мемлекеттік қорғаныс комитетін Қазақстан Республикасының Қорғаныс министрлігі етіп қайта құру туралы, Қазақстан Республикасының Қарулы Күштерін құру туралы және алғашқы қорғаныс министрі етіп генерал полковник С.Қ.Нұрмағамбетовты тағайындау туралы жарлықтарға қол қойды. Бұл күн Қазақстанның дербес Қарулы Күштерінің құрылған күні болып қалды.

2022 жылы Дүниежүзілік кітап астанасы
- Гвадалахара қаласы (Мексика)

ЮНЕСКО-ның шешімімен Гвадалахара қаласы (Мексика) -
2022 жылғы әлемдік кітап астанасы болып таңдалды.
1996 жылы алғаш рет Дүниежүзілік кітап және авторлық құқық күні аталып өтті, осы күн аясында өткізілген іс -шаралар әлемнің көптеген елдерінде кең қолдау мен дамуды тапты. Кейіннен оқуға, кітапқа, білімге деген қызығушылықты арттыру үшін Дүниежүзілік кітап астанасы жобасының идеясы пайда болды.Бұл ЮНЕСКО жобасының мақсаты - қоғамдағы өзгерістерді ынталандыру, зорлық-зомбылықпен күресу және кітап оқу мәдениеті арқылы бейбітшілікті нығайту.
2001 жылдан бастап жыл сайын Әлемдік кітап астанасыатағы беріліп келеді. 2001 жылы бұл титулдың бірінші иегері Мадрид болды.
Бұл номинация (атау) қаржылық марапаттауды қарастырмайды. Кітап оқу мен кітапты насихаттаудың ең жақсы бағдарламаларын ұсынған үміткер - жеңімпаз (осы атақтың иегері). Дүниежүзілік кітап астанасын белгілеу жөніндегі консультативтік комитет ЮНЕСКО, Халықаралық баспагерлер қауымдастығы мен Халықаралық кітапханалық қауымдастықтар мен мекемелер федерациясының өкілдерінен тұрады.

Айы, күні белгісіз аталып өтілетін мерейтойлар

552-603
Түрік қағанаты - Көк түріктердің тайпалық одағы орта ғасырларда басқарған Азиядағы ірі мемлекет
1692-1770
Қаракерей Қабанбай - батыр, қолбасшы,туғанына 330 жыл (Алакөл ауданы)
1692-1780
Ескелді би - шешен, қолбасшы,туғанына 330 жыл (Қаратал ауданы)
1692-1776
Тауасарұлы Қазыбек бек - батыр, саяхатшы, шежіреші, туғанына 330 жыл
1782-1867
Әлібекұлы Сыпатай - Қоқан басшыларына қарсы күресте аты шыққан батыр,туғанына 240 жыл
1802-1847
Қасымұлы Кенесары - хан, туғанына 220 жыл
1802- 1874
Бабатайұлы Дулат - көрнекті ақын, туғанына 220 жыл
1807-1888
Көтібарұлы Есет - батыр,туғанына 215 жыл
1807-1885
Дөсетұлы Тәнеке - белгілі би, батыр, туғанына 215 жыл
1837-1899
Саурықұлы Сыпатай - Қоқан басшыларына қарсы күресте аты шыққан батыр,туғанына 185 жыл
(Жамбыл ауданы)
1842-1911
Оңдасұлы Базар жырау - жырау, туғанына 180 жыл
1842-1902
Жолбарысұлы Бақтыбай - айтыс ақыны,туғанына 180 жыл (Ескелді ауданы)
1857-1930
Байсақұлы Молықбай - қобызшы, бақсы,туғанына 165 жыл (Ақсу ауданы)
1867-1923
Найманбайұлы Әсет - әнші, ақын, туғанына 155 жыл
1872-1929
Сералин Мұхамеджан - журналист, жазушы,туғанына 150 жыл
1882-1961
Әлиұлы Сүгір - күйші-композитор, туғанына 140 жыл
1882-1937
Қалқаұлы Түркеш - халық композиторы,туғанына 140 жыл
1912-1961
Жұмағали Саин - ақын,туғанына 110 жыл

Қаракерей Қабанбай, Дарабоз - батыр, талантты қолбасшы
ҚабанбайҚожағұлұлы, Қаракерей Қабанбай, Дарабоз - батыр, талантты қолбасшы. Азан шақырып қойылған есімі - Ерасыл.
Ол 1692 ж. қазіргі Шығыс Қазақстан облысының Үржар ауданындағы Барлық тауында өмірге келіп, 1770 ж. сонда дүние салған.
Жеті жасында әкесі Қожақұл, он алты жасында ағасы Есенбай жоңғарлар қолынан қаза табады. Он алты жасар бала жау арасына жасырын барып, ағасын өлтірген жоңғар батырын өлтіріп, кек алған. Осыдан кейін Зайсандағы Керей ішіне кетіп, жездесі Бердәулеттің қолында болды. Осында жүріп жылқыға шапқан жабайы қабандарды жайратып, "Қабан батыр" атанды.
1717ж. Аягөз шайқасына, 1723 ж.Түркістанқорғанысына,1726ж. Бұланты шайқасына, 1730ж. Аңырақай шайқасына, кейіннен Шыңғыстау Ертіс бойындағы шайқастарға қатысып, Абылай ханның бас батырларының біріне айналды. 1741 ж. Шыңғыстаудағы Шаған шайқасында ақбоз атпен топ жарып, жауға шапқаны үшін Дарабоз атанды.
1751ж.олСырбойы,Шымкент,Сайрам, Ташкент
қалаларынжоңғарлардан тазартып, Төле бидің билікке келуіне көмектесті.
1756 ж. жоңғар билеушісі Әмірсананы қуып келген әскерінің бетін қайтаруға атсалысты, Шонжы, Нарынқол, Кеген өңірлерін қырғыздардан қайтарып алуға қатысты.500 адамдық қолмен келген қырғыз батыры Қарабекке ауырып жатқанына қарамастан қарсы шығып, жекпе-жекте Қарабекті өлтірген. Сол сәтте өзі де ат үстінен құлап түсіп, қазаға ұшырайды.

Ескелді би - шешен, қолбасшы
Ескелді би (шамамен 1692-1770 жж.) Әмбе жалайыр әулие атанған Ескелді би - күллі қазақ халқына қауіп төнген ХVIIIғасырда ел қорғаған ерлердің бірі. Ескелді би Ұлы жүздегі он екі ата Жалайырдың бір тармағы Сиыршыруынанөрбіген, алты Алашқа мәлімТөле бидің жиен немересі.
Ескелдінің жастайынан зерек, тапқырболып өсуіне қоршаған ортасы игі ықпал еткен. Ескелді асқан тапқырлықпен, шешендікпен, ақынша ұйқас сөздер тауып, сөйлей білген. Төле би ең ұлы үш батасының бірін Ескелдіге берген екен.Күллі Ұлы жүзді аузына қаратқан Төле биден бата алған соң Ескелдінің абыройы көтеріліп, барша Жалайырдың билігіне араласа бастайды. Өзінен екі жас кіші Балпық би де осы тұста ел басқаруға жарап қалған еді. Екеуі тізе қосып, Орақ батырды қолбасшы етіп, елді үгіттеуге, мәміле жүргізуге от ауызды, орақ тілді Қабылиса (Қабан) ақынды бас етіп, Сыр бойындағы елді Жетісу өлкесіне қарай көшіреді.
Талдықорғанның маңайындағы Үштөбе деген жерде Абылай бастаған қол қалмақтармен бетпе-бет кездесіп, Долонхор деген қалмақ батырымен Ескелді айқасып, ұзақ арпалыстан кейін аттан аударып, басын кесіп әкелген екен. "Ер Ескелді аталатын" тұсы сол. Осы оқиғадан кейін Ескелді бір топ жасаққа қолбасшы болып тағайындалады.
Ескелді бастаған қол Іле, Қаратал, Көксу бойында қалмақ жасақтарына қырғидай тиіп, бекіністерін талқандап, үнемі жеңіске жетіп отырған. Ол бастаған қолдың Іле, Бақанас жақтағы ерліктері осы күнге дейін ел аузында. Ол Қапалда Қабанбай тобына қосылып, жаралы жауды шекарадан асыра қууда да айрықша көзге түскен.

Бақтыбай Жолбарысұлы - айтыс ақыны
Айтыс ақыны - Бақтыбай Жолбарысұлы 1842 жылы Алматы облысы Текелі жерінде дүниеге келген.
Жалайыр тайпасының Сиыршы руынан шыққан. Жеті жасында жетім қалып, бірнеше жыл Балқаш, Сексеуіл, Шұрық жақтағы нағашыларының қолында болады. Кейін еліне қайтып келіп, бай ағайындарының малын бағады. Жиын-тойларда өлең құрастырып, ақындығын танытады. Ақыры өнері жалшылықтан құтқарып, өлеңнің соңына біржола түседі. Әсіресе, атақты Тезек төремен айтысы (1861) Бақтыбайдың ақындық даңқын бүкіл Жетісу өңіріне әйгілі етеді. Төренің айбынынан ықпай, оның әлсізге жасаған зорлық-зомбылығын бетіне басады. Бақтыбайдың жекелеген толғау, сықақ, жоқтау өлеңдері көп болғанымен, айтыс өнері оны биікке көтерді. Мәйке қызбен, Арыстан, Жүсіпбек, Әсет, Бәйімбет т.б., ақындармен айтысы суырып-салма шеберліктің, тапқырлық пен батылдықтың айқын үлгісі.
Ақынның "Едіге - Нұран" көлемді дастаны да сақталған. Бақтыбайдың шығармалары 1987 жылы "Жел қобыз" деген атпен жеке кітап болып шықты.
Бақтыбай Жолбарысұлы 1902 жылы Ескелді ауданы, Өтенай ауылы, Балдырған жайлауында дүниеден өтті.

Молықбай Байсақұлы - қобызшы, бақсы

Молықбай Байсақұлы 1857 жылы Қосағаш ауылында дүниеге келген. Шыққан тегі Орта жүз құрамындағы Найман
тайпасының Матай руының Кенже
аталығының Мешітбай әулетінен шыққан, Құлтай батырдың шөбересі.Абзал халқына киелі қара қобызы және шипагерлік қасиеті арқылы қамқор болғандықтан қобызшы Молықбай деп атанған. Өнерпаздық, емшілік қасиеттері әкесінен дарыған.
Молықбай бақсылық ем-домды кім көрінгенге жасамаған. Өзінің ішкі сезімімен сезіп, ем-домы қонатынына көзі жетсе ғана ол адамды емдеуге келіскен. Ақы сұрамаған, елдің бергенін ризық тұтып жүре берген.
Қазақтың атақты қобызшысы Ықылас Дүкенұлы өмірден өткен кезде, кеңес заманына жеткен жалғыз қобызшы Молықбай Байсақұлы болатын. Қобызшының тұсында Ақсу өңірінде атақты Толғанбай ақын өмір сүрді. Қобыз - шы осылармен араласты. Әсет Найман - баевтың өзі Молықбайдың қобызындағы күйлерді тыңдаған. Қапал мен Лепсі уезінің ояздары Молықбайдың өнерін жоғары бағалап, Шұбарағаш-Ойжайлауда үш жылда бір өтетін съезге өнерін көрсетуге Молықбайды арнайы алдыртып отырады. Халық тоқсан күй қобызында Молықбайдың деп оның өнерін пір тұтады. Қорқыт күйлерін елге жеткізуші, ірі талант иесі.
Қобызшы, бақсы, кеңестік саясиқуғын-сүргін құрбаны. Молықбай - жыр дүлдүлі I.Жансүгіровтің кіндік әкесі, ақынның Күйші поэмасының басты кейіпкері. 1930 ж. "халық жауы" деген жаламен тұтқындалып, Алматы түрмесінде қайтыс болған.
Сыпатай Саурықұлы - батыр
Сыпатай Саурықұлы (1837, қазіргі Алматы облысы, Жамбыл ауданы- 1899, сонда) - Қоқан хандығы басқыншыларына қарсы күрескен батыр. Ұлы жүз шапырашты руының Есқожа тармағынан.
1857 жылы Ш.Уәлихановтың Жетісуға сапарында оны Іле өткелінде Диқанбай батырмен бірге қарсы алып, жергілікті халықтың кәсібі, әдет-ғұрпы жөнінде көптеген мәліметтер берген. Сыпатай 1860 жылы Қоқан әскеріне қарсы Ұзынағаш шайқасына қатысқан. Сыпатай батырдың ерлігі, елін корғаудағы жауынгерлік жорықтары Жамбыл мен Құланаян Құлмамбет, Жамбыл мен Сарыбастың айтыстарында, Сүйінбайдың жырында айтылған.

2022 жылы аталып өтілетін және еске алынатын күндердің тізбегі
қаңтар
1 қаңтар

Бағланова Роза - әнші, Қазақстанның халық әртісі, туғанына 100 жыл (1922-2011)
1 қаңтар

Досымжанов Байғали - әнші, лирикалық тенор, режисер, Қазақстанның халық әртісі, туғанына 100 жыл (1922-1998)
1 қаңтар

Жандарбекова Шолпан - Қазақстанның халық әртісі, туғанына100 жыл (1922-2005)
1 қаңтар

Ысқақ Марат - Қазақстан ақыны, ғалым, филология ғылымдарының кандидаты, туғанына 90 жыл (1932-2004)
11 қаңтар

Сығаев Әшірбек - театр зерттеушісі, туғанына 75 жыл (1947-2014)
12 қаңтар

Қонаев Дінмұхамед - көрнекті мемлекет және қоғам қайраткері, туғанына 110 жыл (1912-1993)
22 қаңтар

Салықов Кәкімбек - ақын, мемлекет және қоғам қайраткері, туғанына 90 жыл (1932-2013)
ақпан
16 ақпан

Шүкіров Зейнолла - жазушы, туғанына 95 жыл (1927-1979)
21 ақпан

Бөкеева Хадиша - ҚР халық әртісі, туғанына 105 жыл (1917-2011)
22 ақпан
Бегалин Мәжит - совет, қазақ киноактері, кинорежиссер, сценарист туғанына, 100 жыл (1922-1978)

наурыз
8 наурыз

Омарова Жамал - әнші, Қазақстанның халық әртісі, туғанына 110 жыл (1912-1976)
8 наурыз
Төлеген Айбергенов - ақын, туғанына 85 жыл
9 наурыз
Елубай Смағұл - жазушы 75 жаста (1947)
11 наурыз

Байқадамов Бақытжан - композитор, ҚР еңбек сіңірген қайраткері, туғанына 105 жыл (1917-1977)
23 наурыз
Мүсірепов Ғабит - жазушы, мемлекет және қоғам қайраткері, туғанына 120 жыл (1902-1985)
23 наурыз
Қирабаев Серік - әдебиеттанушы, сыншы ҚР ҰҒА академигі, филология ғылымының докторы, профессор 95 жаста (1927)
сәуір
1 сәуір

Щеголихин Иван - Қазақстандық орыс жазушысы, Қазақстанның халық жазушысы, туғанына 95 жыл (1927-2010)
4 сәуір

Келімбетов Немат - жазушы, филология ғылымының докторы, профессор, туғанына 85 жыл (1937-2010)
15 сәуір
Есім Ғарифолла - философ, профессор 75 жаста (1947)
15 сәуір

Шаймерденов Сафуан - Қазақстанның халық жазушысы, драматург, туғанына 100 жыл (1922-2007)
24 сәуір

Смаилов Камал - жазушы, қоғам қайраткері, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, туғанына 90 жыл (1932-2003)
26 сәуір

Уәлихан Шот-Аман - Қазақ КСР-нің еңбек сіңірген сәулетшісі, профессор, туғанына 90 жыл (1932-2021)

мамыр
1 мамыр

Телжанов Қанафия - суретші, педагог, қоғам қайраткері, КСРО және Қазақ ССР халық суретшісі, туғанына 95 жыл (1927-2013)
1 мамыр
Сұлтанбаев Құдайберген - актер, Қазақстанның халық әртісі, туғанына 75 жыл (1947-2010)
8 мамыр
Әшімов Асанәлі - актер, режисер, Қазақстанның халық әртісі 85 жаста (1937)
10 мамыр

Байділдаев Өмірбек - сазгер, музыка зерттеушісі, педагог, туғанына 90 жыл (1932-1997)
15 мамыр
Доспанова Хиуаз - қазақтан шыққан әйел-ұшқыш, жауынгер, батыр, туғанына 100 жыл (1922-2008)
17 мамыр

Шанин Жұмат - Қазақ ұлттық театрының тұңғыш режиссері, туғанына 130 жыл (1892-1938)
27 мамыр
Жолдасбеков Мырзатай - мемлекет қайраткері, ғалым, профессор 85 жаста (1937)
маусым
7 маусым
Оразбаев Иран-Ғайып - ақын, драматург 75 жаста (1947)
22 маусым

Омаров Сейтжан - жазушы, туғанына 115 жыл (1907-1985)
шілде
2 шілде
Шаханов Мұхтар - ақын, ҚР халық жазушысы 80 жаста (1942)
9 шілде

Ізтілеуұлы Тұрмағамбет - ақын, аудармашы, туғанына 140 жыл (1982-1939)
тамыз
1 тамыз
Рахмадиев Еркеғали - композитор, педагог, профессор, ҚазССР және КСРО халық әртісі, туғанына 90 жыл (1932-2013)
5 тамыз

Бигелдиев Талғат - әскери ұшқыш, авиация генерал-майоры, Кеңес одағының екі мәрте батыры, туғанына 100 жыл (1922-2014)
15 тамыз

Кәкішев Тұрсынбек - әдебиеттанушы, ғалым, сыншы, туғанына 95 жыл (1927-2015)
18 тамыз

Жиенқұлова Шара - биші, туғанына 110 жыл (1912-1991)
қыркүйек
1 қыркүйек

Мәмбетов Әзірбайжан - режиссер, педагог, қоғам қайраткері, туғанына 90 жыл (1932-2009)
5 қыркүйек

Байтұрсынов Ахмет - ақын, әдебиет зерттеуші ғалым, туғанына 150 жыл (1872-1937)
9 қыркүйек

Досжан Дүкенбай - жазушы, ҚР мемлекеттік сыйлығының лауреаты, туғанына 90 жыл (1942-2013)
15 қыркүйек

Дербісәлі Әбсаттар - қажы, дінтанушы, әдебиеттанушы, шығыстанушы, филология ғылымының докторы, профессор, туғанына 75 жыл (1947-2021)
17 қыркүйек

Мәуленов Сырбай - Қазақстанның халық жазушысы, туғанына 100 жыл (1922-1993)
28 қыркүйек
Мұртаза Шерхан - Қазақстанның халық жазушысы, туғанына 90 жыл (1932-2018)
28 қыркүйек

Әуезов Мұхтар - қазақтың ұлы жазушысы, қоғам қайраткері, ғұлама ғалым, туғанына 125 жыл (1897-1961)
қазан
1 қазан

Омаров Ілияс - мемлекет және қоғам қайраткері, әдебиет сыншысы, жазушы, туғанына 110 жыл (1912-1970)
10 қазан
Рымбаева Роза - эстрада әншісі, Қазақстанның халық әртісі 65 жаста (1957)
15 қазан

Әбішев Әлжаппар - Қазақстанның халық жазушысы драматург, туғанына 115 жыл (1907-2001)
15 қазан

Бектұров Жайық - жазушы, саяси қуғын-сүргін ауыртпашылықты басынан кешірген қазақ зиялысы, туғанына 110 жыл (1912-1998)
23 қазан
Мәметова Мәншүк - қаһарман қазақ қызы, Кеңес одағының Батыры, туғанына 100 жыл (1922-1943)
қараша
7 қараша

Снегин Дмитрий - Қазақстанның халық жазушысы, туғанына 110 жыл (1912-2001)
20 қараша

Сейітов Сағымғали - ақын, әдебиеттанушы, сыншы, туғанына 105 жыл (1917-1961)
21 қараша
Сарай Әнес - жазушы, драматург 85 жаста
29 қараша

Мұстафин Ғабиден - Қазақстанның халық жазушысы, туғанына 120 жыл (1902-1984)
желтоқсан
2 ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.