Мектеп математика мұғалімін оқушылардың функционалдық сауаттылығын қалыптастыру жұмысына дайындау жолдары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

« . . . Біз бүкіл елімізде әлемдік стандарттар деңгейінде сапалы білім беру қызметін жолға қоюға тиістіміз . . . » деген Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың талабына сай, білім саласына мемлекет тарапынан ерекше көңіл бөлініп отыр. Жоғары мектеп казіргі заманның ғылым негіздерімен қаруланған және оларды практикада қолдана алатын мамандар дайындаудың жолдары мен формаларын үнемі іздестіру үстінде. Осы уақытқа дейін елімізде мектеп математика мүғалімдерін дайындау екі жүйеде жүргізіліп келеді: бірінші педагогикалық институттарда, екіншісі университеттерде.

Педагогикалық институттарда негізінен орта мектеп математика мүғалімдерін дайындауды мақсат ете отырып, жалпы математикалық білім берумен бірге педагогика-психологиялық және әдістемелік дайындығына ерекше назар аударылды.

Дегенмен жаппай университет болып кетіп, кейіннен педагог мамандардың мамандық ерекшелілігне байланысты қайта құрылымданып педагогикалық институт болып қайта ашылғандары да бар. Әрине бұл жағдайдың уақытында өз салдары болды. Болашақ мұғалім дайындауда ғылыми бағыт пен педагогикалық араласып, педагогика-психологиялық және әдістемелік дайындығына ерекше назар аудару жеткіліксіз болғандай көрінді.

Дегенмен ұзақ жылдар педагог маман даярлау саласында еңбек еткен ғалымдардың зерттеулері мен талдаулары, арнайы педагогикалық институттың қажет екеннін анықтап берді. Университтеттерде педагог мамандардарды дайындау арнайы институт болып қайта құрылды. Бұған мысал ретінде еліміздегі М. Әуезов атындағы ОҚМУ дің Жаратылыстану педагогика жоғары мектебін, Оңтүстік Қазақстан Мемлекетік педагогикалық институттарын келтіруге болады.

Педагог маман дайындаудың жаңа формациясына көшті.

Студенттердің жаңаша білім алуына ықпал ететін оқытудың кредиттік технологиясына көшті. Қоғамдағы болып жатқан бұл өзгерістер мектепке жаңа талаптар қояды. Мектеп математика мұғалімі окушылардың бағдарламаға сай білім қорын меңгеруін басты мақсат ете отырып, оларды жан-жақгы жетілуіне ерекше назар аударып отырады.

Бұған дейінгі зерттеулерде :Болашақ математика мұалімдерінің қоғамдық-саяси, жалпы білімділік және кәсіптік дайындық деңгейін көтеру төмендегідей мәселелерді шешуге байланысты:

-окушылырдың жеке басының қалыптасуын камтамасыз ететін, педагогикалық шеберлігін жетілдіретін, тәрбие жүмысын жүргізуге дайындауды жүзеге асыратын психология-педагогикалық пәндерді жан-жақгы білу;

- математикалық білім негіздерін терең меңгеру және ол білімдерді мектеп математика курсын оқьпудағы мұғалімнің; әдістемелік шеберлігі мен біліктілігін арттыруға багъптау;

-математика пәнін оқытудың теориялық негіздемелерін {математикалық, дидактикалық, психологиялық, философиялық, логикалық, лингвистикалық т. б. ) білу;

-математика мұғалімінің мектепте шығармашылықпен жұмыс жүргізе алуына дайындау мақсатымен студенттерді ғылыми-әдістемелік зерттеу жұмыстарға кең түрде тарту деп көрсетілген. [Д. Рахымбек ] .

Бұған қоса кредиттік оқыту технологиясын пайдалану арқылы оқу үдерісін ұйымдастыру келесідей міндеттерді көздейді:

1) білім көлемін біріздендіру;

2) оқытуды барынша дараландыру үшін жағдай туғызу;

3) білім алушылардың өзіндік жұмыстарының рөлі мен тиімділігін күшейту;

4) білім алушының оқудағы шынайы жетістіктерін оларды тиімді бақылау рәсімдері негізінде анықтау болып табылады.

Оқытудың кредиттік технологиясы мыналарды көздейді:

1) білім алушылар мен оқытушылардың әрбір пән бойынша еңбек шығынын бағалау үшін кредиттер жүйесін енгізу;

2) білім алушылардың жеке оқу жоспарын қалыптастыруға тікелей қатысуын қамтамасыз ететін элективтік пәндердің каталогына енгізілген таңдауы бойынша пәндерді олардың таңдау еркіндігі;

3) білім алушылардың оқытушыларды таңдаудағы еркіндігі;

4) білім алушылардың білім траекториясын таңдауына ықпал ететін эдвайзерлерді оқу үдерісіне тарту;

5) оқытудың интерактивті әдістерін пайдалану;

6) білім беру бағдарламаларын меңгеруде білім алушылардың өзіндік жұмыстарын жандандыру;

7) оқу үдерісін ұйымдастыруда факультетке (бөлімге) және кафедраларға академиялық еркіндік беру, білім беру бағдарламаларын қалыптастыру;

8) оқу үдерісін қағазды және электронды тасымалдағыштардағы барлық қажетті оқу және әдістемелік материалдармен қамтамасыз ету;

9) білім алушылардың оқудағы жетістіктерін бақылаудың тиімді әдістері;

10) әрбір оқу пәні бойынша білім алушылардың оқудағы жетістіктерін бағалаудың балдық-рейтингтік жүйесін пайдалану.

Әрбір оқу жылының шеңберіндегі оқу үдерісін ұйымдастыру білім беру ұйымының басшысы бекітетін, академиялық күнтізбе ғылыми (педагогикалық) кеңестің шешімі негізінде іске асырылады.

Оқу жылы академиялық кезеңдерден, аралық аттестаттау кезеңдерінен, демалыстардан және іс-тәжірибелерден тұрады.

Білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасының мақсаты - көп деңгейлі білім беру жүйесін модернизациялау, яғни, басқарудың әлдеқайда тиімдірек жүйесін құру.

Оқытудың кредиттік жүйесі - бұл білімді кредит түрінде есепке алу және оқу үрдісін түртіп белгілеу шектеуі негізінде өзін-өзі білімдендіру және білімді шығармашылықпен меңгеру деңгейін көтеруге бағытталған білім беру жүйесі.

ЖОО оқытудың кредиттік жүйесін енгізудің мақсаттары мен міндеттері төмендегідей:

- барлық отандық білім беру жүйесін оқытудың дүниежүзілік жүйесіне біріктіруді жеделдету;

- білім беру стандарттарын жоспарлау икемділігін талаптармен ыңғайлап біріктіру;

- оқу пәнін таңдаудың академиялық еркіндігі;

- әдістемелік құжаттардың бірыңғай жүйесін құру және оны үнемі жетілдіру;

- баллдық және әріптік бағалауға көшу;

- академиялық профессор, профессордың ассистенті сияқты профессорлық-оқытушы құрамының жалпы дүниежүзі бойынша мойындалған қызметтерін енгізу, сонымен қатар арнайы академиялық қызмет - тіркеуші кеңсесін (офис регистратора) құру;

- кафедраның оқу жүктемесін жоспарлау үшін жаңа негіздер құру;

- оқу үрдісін ұйымдастырудың принциптерін өзгерту;

- студенттер ұжымын, топтарын қалыптастырудың механизмін жетілдіру;

- оқу үрдісін ақпараттандыру деңгейін көтеру;

- базалық оқу курсы бойынша студенттерді электронды немесе баспа түріндегі оқулықтармен және оқу материалдарымен қамтамасыз ету.

Жаңа жүйемен жұмыс істеуге қажетті құжаттар, яғни, негізгі оқу курстары мен таңдау курстары кірістірілген оқу жұмыс жоспарлары, академиялық күнтізбе, оқытушыларға арналған пән бағдарламалары, силлабустар, студенттердің өзіндік жұмысын ұйымдастыру ережесі, мұғалімдер мен студенттерге арналған әдістемелік құралдар мен нұсқаулар өңделді. Жаңа технологияның өміршеңдігі оқытушылардың ақпараттандырылу деңгейінің көрсеткішіне байланысты екендігі белгілі. Университетте жаңа педагогикалық технологияны және оқытудың жаңа әдістерін, студенттердің танымдық әрекеттерін белсендіру құралдарын енгізу, студенттердің жеке және өзіндік дайындықтарын күшейту тиімділігі үшін әдістемелік семинарлар ұйымдастырылған. Ол аптасына бір рет жүргізіліп отырады. Осы семинарлар кезінде жаңа педагогикалық технологияны енгізудің рефлективті-коррекциялық функциясы жүзеге асып отырады. Оқытушылар кредиттік технологиямен жұмыс істеу барысында кездескен қиыншылықтарымен бөлісіп, оны жоюдың жолдары талқыланып, сараланады. Сондай қиыншылықтардың бірі - кредиттік жүйе сипатының маңыздысы болып саналатын студенттердің өзіндік жұмысын ұйымдастыру. Себебі, барлық студенттер өз бетімен білім алуға дайын болмай шығады. Оның да өзіндік себебі бар десек те болады: еліміздегі мектептерде практика мен теорияның қатар алып жүру, алған білімдерін өндірісте қолдана білу жағдайлары толық шешімін таппаған. Оқушылар келешек мамандықтарын бастапқы кезде тек қана елестете алады. Мектеппен келісімшартқа отырған өндіріс орындары жоқ. Кеңес дәуірінен қалған өндіріс ошақтары қазір қалмаған. Оның шешімі - еліміздің барлық мектептерінің 12 жылдық орта білім беруге көшуі және мұғалімдердің жаңа педагогикалық технологияларды өз сабақтарында тиімді қолданулары деп ойлаймыз. Қазіргі кезде оқушылардың өз бетімен білім алу қабілетін арттыратын бірқатар жаңа технологиялар мен әдістемелер бар.

Қазір Болон үрдісі аясында мұғалімдер мен студенттердің академиялық ұтқырлығына үлкен маңыз берілуде. Болон құжаттарының барлығында дерлік академиялық ұтқырлыққа баса мән берілген.

Академиялық ұтқырлық - әр студенттің өзінің білім алуын өзі қалыптастыру мүмкіндігі. Басқаша айтқанда, білім беру стандарты аясында студент өзі қалаған пәндерді, курстарды, тіпті өзінің қалауына қарай оқу орнын да таңдай алады.

Академиялық ұтқырлық - отандық ғылым мен жоғары оқу орындарының халықаралық білім беру кеңістігіне кірігуін қамтамасыз ететін маңызды жайт. Қазір академиялық ұтқырлық тек әр елдегі ЖОО-лар арасындағы студент алмасуды ғана емес, интеллектуалдық өрлеудің, ғылыми және мәдени әлеует, ресурс, оқыту технологиясымен алмасуды көздейді.

Академиялық ұтқырлық-студенттің, (студент ұғымына «Бакалавр», «Магистр», «Доктор PhD» дәрежелерін алатын тұлғалар да кіреді) немесе білімге қатысы бар қызметкердің белгілі бір мерзімге (бір жылға дейін) оқу үшін, сабақ беру үшін, зерттеу жүргізу үшін өз еліндегі немесе басқа елдегі білім мекемесіне ауысуы.

Академиялық ұтқырлықтың артықшылықтары мол. Университет студенттері мен магистранттарының (докторанттардың) академиялық ұтқырлығын жүзеге асырудың негізгі әдісі - оларды серіктес жоғары оқу орындарына бағыттау. Оның мақсаттары:

- Қос диплом (дәреже) беретін бірлескен бағдарламалар аясында оқу;

- Жоғары оқу орындары арасындағы білім бағдарламасы аясында оқу (екінші диплом берілмейді), оның ішінде академиялық айырбас бағдарламалары аясында;

- Тәжірибеден өту (оның ішінде тіл үйрену бойынша) ;

- Оқу (зерттеушілік, өндірістік) тәжірибесінен өту;

- Жазғы мектептерге (семестрлерге) қатысу.

Ұтқырлықтың негізгі мақсаты - оқушыға өзі таңдаған мамандық бойынша көпжақты білім алуына мүмкіндік беру. Әлемде жоғары оқу орындары арасындағы серіктестік білімнің барлық саласы үшін маңызды болып табылады.

Университет шет елдің жетекші жоғары оқу орындарымен, ғылыми-зерттеу институттары және білім мекемелерімен, сонымен қатар ҚР аккредиттелген дипломатиялық өкілдіктермен, ұлттық мәдени орталықтармен ылғи да байланыстар орнатып, білім беру саласын кемелдендіру мәселелері бойынша серіктестік қатынастарын нығайтып отырады.

Бүгінгі таңда университетте алыс және жақын шетелдің 17 елінің (Германия, Ұлыбритания, Бельгия, Франция, Үндістан, Испания, Венгрия, Жапония, Қытай, Оңтістік Корея, Түркия, Польша, Ресей, Украина, Белорусия, Өзбекстан, Қырғызстан) 80 жоғары оқу орындарымен, ұйымдарымен және де ғылыми-зерттеу институттарымен екі-жақты келісім-шарттар мен меморандумдар жасалуда.

Бұрынғы оқыту әдістерімен салыстырғанда жаңаша оқыту барысындағы оқытушылардың студенттермен қарым-қатынастары оқытушы→ студент, студент→ оқытушы, студент→ студент СӨЖ, СОӨЖ кезіндегі тапсырмаларды орындау барысында жүзеге асырылады. Кредиттік оқыту жүйесінің Қазақстанға ендірудегі алғашқы тәжірибелер оқу процесінде студенттің өзіндік жұмысын белсендірудің қажет екендігін көрсетті. Аудиториялық сағаттардың қысқарып, енді білімді игертуде негізгі салмақтың өзіндік жұмысқа түсуі студенттерде өз бетімен білім алу, өзін-өзі дамыту қабілеттерін қалыптастыруға мүмкіндік береді. Бұл жөнінде Лондон универсиетінің профессоры Дилан Уильямның «Оқытушылар оқытуды анықтамайды, оқытуды оқушылар анықтайды деп орынды айтқан.

Қазіргі жалпы білім беретін мектептерде оқыту процесін жетілдіру окушылардың интелектуальды деңгейін көтеру, танымдық және жасампаздық потенциалы мәселесімен байланыстырылады. Бұл мәселелер мектепте білім берудің сонғы нәтижесі және оқу процесінің тиімділігін арттырудың кұралы ретінде де қойылуда. Ендігі жерде мектептің мақсаты адамзаттың жинақтаған әлуметтік-мәдени тәжірибесін келесі ұрпаққа жеткізу, оқушыларда дүниенің ғылыми келбетін қалыптастыру деп кана түсіну жеткіліксіз. Сондықтан математика пәнін мектепте оқытудың әдістемелік жүйесін жетілдірудің басты принципі математикалық білім беруді гуманизациялау болып табылады. Білім беруді гуманизациялау - жеке тұлғаның ерекшеліктерінен оның құрылымдық жақтарын ескере отырып, нақтылы оку процесі арқылы әрбір окушының өз бетінше танымдық қызметін, жасампаздық белсенділігін, интелектуальдық қабілетін дамытуды көздейді.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.