Ашықтұқымдылар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Ашықтұқымдылар

:: Ашықтұқымдылар- өсімдіктердің ең ежелгі тобы.
:: Ашықтұқымдылардың дәрілік қасиеті.

Ашық тұқымдылар - өсімдіктердің ең ежелгі тобы.Бұлардың тұқымдары қорғанышсыз, қабыршақта, бүрде ашық орналасатындықтан, ашық тұқымды өсімдіктер деп аталады.

Дәрісте сұрақ қойылмаған.Дәріс кезінде студенттерге сұрақ қою арқылы кері байланыс жүзеге асырылады.

Ашық тұқымдылар бөліміне жататын өсімдіктер құрылысының ерекшеліктері туралы анықтама беріңіз

Ашық тұқымдылар бөліміне (голосеменные) жататын өсімдіктер құрылысының ерекшеліктері. Ашық тұқымды өсімдіктер тұқымнан көбейеді. Бұл ашық тұқымдылардың споралы өсімдіктерден негізгі ерекшелігі болып табылады. Ашық тұқымдылар бөліміне жататын өсімдіктердің барлығы - сүректі өсімдіктер, яғни ағаштар, бұталар. Сүрек деген - ағаш діңінің (сабағының) су өткізгіш бөлігі. Ашық тұқымдылардың бөлімінде шөптектес өсімдіктер болмайды. Ашық тұқымдылардың басым бөлігі мәңгі жасыл түсті болады. Кейбір түрлері (мысалы, балқарағай) жылда күзде сарғайып, қылқандарын түсіреді. Сөйтіп ағаш қыста қылқан жапырақтарынан айырылып, сидиып тұрады. Ашық тұқымды өсімдіктердің гүлі жоқ, сондықтан жеміс түзбейді. Бұл бөлімдегі ең көп таралған қылқан жапырақты өсімдіктер: қарағай, шырша, самырсын, арша. Бұлар қылқан жапырақтылар класына жатады. Қылқан жапырақты дейтін себебі жапырақтары ине тәрізді жіңішке, кей түрінде ұшы үшкір болады. Жер ғаламшарында 600-ге тарта қылқан жапырақты өсімдіктер бар. Солардың 100-ге жуығы қарағай түрлерінің үлесіне тиеді екен. Енді біз кәдімгі қарағай деген түріне тоқталайық.

Кәдімгі қарағай - бірүйлі өсімдік. Кәдімгі қарағай - жарық сүйгіш өсімдік, тамыры тереңге кетеді. Орманда өскен қарағай түзу де сымбатты болады. Ашық, далалы жерде өсетіндерінің діңі жуандап, сәл аласа болып келеді. Жарық жеткілікті болғандықтан, бұтақтары жан-жаққа жайыла-таралып өседі. Қылқан жапырақтылар - кіндік тамырлы өсімдіктер. Одан жанама тамырлар тарайды. Ұзын жанама тамырлар өте ұсақ тамыршаларға тармақталады. Сөйтіп ұсақ тамыршаларда микориза (грекше микос - саңырауқұлақ және риза - тамыр, қазақша баламасы: селбестамыр) түзіледі. Қарағай тамырымен селбесу арқылы саңырауқұлақтар топырақтағы кейбір өсімдік сіңіре алмайтын ағзалық заттарды сіңіруге ыңғайлы етеді. Өздеріөсімдіктамырынанқажеттізаттар дыпайдаланады.

Өсіп тұрған қарағай бұтағынан әр түрлі бүрлерді көре аламыз. Жас өркеннің ұшында бүрлер орналасады. Олар көктемде пайда болатын, үлкендігі 5 миллиметрден аспайтын екі қызғылт түсті аналық бүрлер. Аналық бүр негізгі өзекше мен оған тығыз жанасқан қабыршақтан тұрады. Сыртқы қабыршағы - жабын, ішкісі тұқымдық деп аталады. Екі түрлі қабыршақтар бірімен-бірі тұтасып кетеді. Тұқымдыққабыршақта 2
тұқымбастамасы (тұқымбүршік) түзіледі. Жасөркенніңтүбіндетығызтоптасаорнал асқанұсақ, жасылдаусарытүстібүрлерболады. Бұлар - аталық бүрлер. Аталық бүрлердің қабыршақтарының төменгі жағын тозаң түзілетін 2 тозаңқапшықтары бар. Ауаға толы тозаңдар өтежеңілболғандықтан, желменөтеалысқаұшыптаралады. Сөйтіпқарағайдыңбірбұтағындааналықж әнеаталықбүрлерболады. Аталық бүрлері мен аналықбүрлерібірөсімдіктеорналасқан дықтан, қарағай бірүйліөсімдік депаталады.

Самырсынжәнебүрі.
Суретке ссылка қойылмаған.
https:www.google.comurl?sa=i&url =https%3A%2F%2Fwww.itest.kz%2Fkz%2F ent%2Fbiologiya-2814%2F7-synyp%2Fle cture%2Fiv-tarau-ashyq-tuqymdy-osim dikter&psig=AOvVaw2UEbBpwI2aRMFoYIl Jm32O&ust=1600322389344000&source=i mages&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCIDhv a2B7esCFQAAAAAdAAAAABAD

Кәдімгі қарағай, бұтағы және бүрі
https:www.google.comurl?sa=i&url =https%3A%2F%2Fwww.itest.kz%2Fkz%2F ent%2Fbiologiya-2814%2F7-synyp%2Fle cture%2Fiv-tarau-ashyq-tuqymdy-osim dikter&psig=AOvVaw1DPJK2TUmG-e1YRlo CRmuS&ust=1600323011470000&source=i mages&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCNCpz J-C7esCFQAAAAAdAAAAABAD

Балқарағай, бұтағы және бүрі
https:www.google.comurl?sa=i&url =https%3A%2F%2Fwww.itest.kz%2Fkz%2F ent%2Fbiologiya-2814%2F7-synyp%2Fle cture%2Fiv-tarau-ashyq-tuqymdy-osim dikter&psig=AOvVaw1DPJK2TUmG-e1YRlo CRmuS&ust=1600323011470000&source=i mages&cd=vfe&ved=0CAIQjRxqFwoTCNCpz J-C7esCFQAAAAAdAAAAABAJ

Аналық бүрдің тұқымбүршіктері ашық тұрады. Желмен ұшып келген аталық тозаңдар аналық бүрдің тұқымбүршігіне түскен кезде оның қабыршақтары жабылады. Жабылған қабыршақтар шайырмен желімделеді. Бұл сәтте тұқымбүршіктерде жұмыртқажасушалар болмайды. Сондықтан тұқымбүршік бірден ұрықтана алмайды. Жұмыртқажасуша дегеніміздің аналық жыныс мүшесінде дамитын аналық жыныс жасушасы екенін білетін боларсыңдар? Жұмыртқажасуша ұрықтануға әзір болу үшін уақыт қажет. Аналық бүрдің көлемі ұлғайып, жасыл түске ауысады. Тұқымбүршікте эндосперм (грекше ендон - ішкі + сперма - тұқым) - қоректендіруші ұлпа пайда болады. Сөйтіп жұмыртқажасуша түзіледі. Бұған кемінде бір жыл қажет. Демек, тұқымбүршік бір жылдан соң, келесі жазда ғана ұрықтанады. Аталық және аналық жасушалардың қосылып, ұрықтануынан зигота түзіледі.Зиготадан ұрық дами бастайды. Ұрық эндосперм есебінен қоректенеді. Сөйтіп тұқымбүршік ұрықтан тұқымға ауысады. Тұқым аналық өсімдіктің ішінде түзіледі. Тұқымұрықтан, эндоспермненжәнетұқымқауызынан (өңінен) құралады.

Түзілген тұқымның сыртқа шашылуы үшін тағы жарты жыл қажет. Ағаш басындағы пісіп жетілген аналық бүр енді қоңыр түске ауысады. Бүрдің ұзындығы 4 - 6 сантиметрге жеткен кезде ол пісіп жетіліп, қабыршақтарын ашады. Ашылған қабыршақтан тұқым анық көрінеді. Қылқан жапырақты өсімдіктер сондықтан да ашық тұқымды өсімдіктер тобына жатқызылады. Қарағайдан, басқа да қылқан жапырақты өсімдіктердің тұқымында жұқа қанатша болады. Мұндайтұқымдыжелоңайтаратады.

Қылқан жапырақтылардың екіүйлі түрлері де бар. Кәдімгі арша - екіүйлі қылқан ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.