Нотариаттың, мақсаты, функциясы мен қағидалары туралы
Нотариат
Жоспар
1. Нотариаттың түсінігі, оның мақсаты, функциясы мен қағидалары
2. Нотариаттың пайда болу тарихы
3. Нотариалдық әрекеттерді жүзеге асыру
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Нотариат -- даусыз азаматтық құқықтар мен заңдық нысандарды куәландыру жолымен жеке және заңды тұлғалардың мүдделерін заң жүзінде бекітуге бағытталған нотариалдық іс-әрекеттерді орындайтын, заңдық тұрғыда бекітілген органдар жүйесі. Нотариат пен сот азаматтық іс айналымында заңдылықты алдын ала және істен кейін бақылаудың бірыңғай қызметін жүзеге асырады. Бірақ азаматтық іс жүргізуде құқық туралы дауды қарайтын соттан айырмашылығы, нотариат азаматтық құқықтарды заң жолымен бекітуге және олардың болашақта бұзылу мүмкіндігін алдын алуға бағытталған қызметтерді орындайды.
Нотариат - мемлекеттік органдардың жүйесі ретінде қаралады. Бұл жүйеге ҚР Юстиция министрлігі, мемлекеттік нотариустар, жеке практикамен айналысушы нотариустар, консулдық мекемелер мен атқарушы биліктің лауазымды тұлғалары және ерекше жағдайда нотариаттық іс-әрекеттер жасауға өзге де уәкілетті лауазымды тұлғалар кіреді.
Принцип - латын тілінен аударғанда негіз, негізін қалаушы бастау деген ұғымды білдіреді.
Принциптер - құқықтың объективтік сипаты, олар қоғам дамуының заңдылықтары мен қажеттіліктерінің көрінісі болып табылады. Ф. Энгельс "Анти-Дюрингте" принциптер жөнінде былай деп жазған болатын: "Принциптер табиғатқа және тарихқа сэйкес келетіндіктен ғана шынайы болып табылады. Қазақстандық зерттеуші К.К. Айтхожин өзінің "О понятии "принципы Конституции Республики Казахстан" деген ғылыми мақаласында Конституция теориясының өзекті проблемаларының қатарына "принциптер категориясы мен жүйесін" жатқызады. Оның пайымдауынша, бұл қарапайым термин болғанымен, кез-келген қүқық саласында туын-дайтын нормалардың мэнін шынайы айқындап түсіңцірудг ең маңызды ұғым болып табылады. "Принцип" ұғымы философия ғылымында субъективтіі мағынада негізгі ереже, алғышарт (ойлау принципі) ретінде түсіндірілсе, объективтік мағынада қайнар көз, алғашқь бастау (шынайы принцип, болмыс принципі) деп түсіндіріледі.
Құқықтық принцип дегеніміз - заңда немесе заңға сәйкеі нормативтік актілерде бекітілген негізге алынатын бастау.
Нотариаттық іс-әрекеттер туралы мэліметтер соттың, Тергеу жэне алдын ала тергеу органдарының өз өндірісіндегі Істер бойынша жазбаша талабы негізінде беріледі, Прокуратура органдарына, эділет органдарына жэне нотари-йпық палаталарға нотариустар қызметін тексеру уәкілеттік берілген органдарға жазбаша талап негізінде ғана түсіпіледі.
Нотариаттық іс-эрекеттер қүпиясын сақтауды ммтамасыз ету нотариус ретінде қызметін тоқтатқан тұлгаларға да таралады. Ал жасалған нотариаттық іс-әрексттер туралы эдейілеп мәлімет таратқан тұлғалар заңнамаға сэйкес жауапкершілікке тартылады.
Нотариаттың түсінігі, оның мақсаты, функциясы мен қағидалары
Қазақстан Республикасындағы нотариат - бұл құқық пен фактілерді куәландыруға және заңмен қарастырылған басқа да міндеттерді жүзеге асыруға бағытталған нотариаттық әрекеттерді жасау жолымен жеке және заңды тұлғалардың заңдық мүдделері мен құқықтарын қорғаудың заңмен бекітілген жүйесі. Нотариат термині латын сөзі notarius, аударғанда жазу, хатшы деген мағананы береді. Біріншіден, нотариат даусыз құқықтар мен фактілерді куәландыру, құжаттарды, олардан алынған көшірмелерді куәландыру, құжаттарға атқарушылық күш беру және азаматтар мен заңды тұлғалардың құқығы мен заңдық мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету мақсатында басқа да нотариаттық әрекеттер жасау жүктелген органдар жүйесін көрсетеді.
Нотариат жүйесіне тек қана мемлекеттік нотариалдық конторалар мен жекеше нотариустар ғана емес, сонымен қатар нотариаттық әрекеттер жасау өкілеттілігі бар атқару билік органдарының лауазымды тұлғалары кіреді; Қазақстан Республикасының консулдық ұйымдарының лауазымды тұлғалары басқа мемлекеттердің аумағында нотариаттық әрекеттер жасай алады; жекелеген нотариаттық әрекеттер жасау құқығы дәрігерлік бөлімнің бас дәрігері мен оның орынбасарына, аурухананың кезекші дәрігеріне, сонымен қатар қарттар мен мүгедектер үйінің директорлары мен бас дәрігерлеріне, әскери бөлімдердің, мекемелері мен әскери-оқу орындарының командирлеріне де берілген. Егер тұрғылықты жерде нотариус болмаса, онда нотариаттық әрекетті атқару билік органдарының лауазымды тұлғалары жасай алады. Өзінің сипаты мен атқаратын функциясына байланысты нотариат мемелекеттік басқару органдарының қатарына жатады. Өйткені нотариаттық әрекеттер жасау тек белгілі бір билік өкілеттілігі бар органға жүктелген.
Нотариаттық қызметті реттейтін және бақылайтын мемлекеттің өкілетті органы Қазақстан Республикасының әділет Министрлігі болып табылады.
Екіншіден, бұл заң нормаларымен нотариаттық қызметті реттейтін заң саласы. Ең алдымен біздің елде нотариат қызметі нотариат туралы Негізгі заң талаптарына сәйкес ұйымдастырылған.
Нотариат реформасы мен нотариат туралы заңның мәні бойынша қазіргі экономикалық кеңістікте екі нотариус жұмыс істейді: бірі мемлекеттік конторада, екіншісі жеке конторада. Олардың арасындағы айырмашылық, біріншісі нотариаттық әрекет жасаудан алған төлемді толығымен мемлекетке береді де одан кепілденген еңбек ақысын алады. Ал екіншісі жеке тәжірибемен айналысып, төлемдерді өзінде қалтырады. Тек заңмен қарастырылған салықтар мен өзге де төлемдерді төлейді. Бүгінгі күні нотариат - мемлекет функцияларының бірін орындайтын және белгілі бір шығынсыз әрекет ететін жалғыз көпшілік-құқықтық институт.
Нотариаттың алдында тұрған басты мақсат ол азаматтық құқықтық қатынасқа қатысушылардың құқығы мен мүддесін қорғауды қамтамасыз ету. Мұндай міндет нотариат туралы Қазақстан Республикасы Заңынан туындайды. Ал осы мақсаттардың орындауын қамтамасыз ету үшіннотариаттық палата мен нотариустар заң талаптарын қатал орындауы керек, сонымен қатар біздің нотариат негізделген принциптердің орындалуын қамтамасыз етуі керек.
Нотариаттың келесі міндеттерінің бірі превентивтік әділ сот. Заңдық бекітілген даусыз құқықтар сотқа жүгінуден қорғайды және жақтардың құқықтары мен қаражаттарын үнемедеумен қатар мемлекеттің сот жүйесіне кетіретін шығындарын да азайтады. Мысал ретінде туыстық қатынастардың болу фактісін бекіту арқылы нотариустардың соттардың үлесіндегі салмақты азайту мүмкіндігін жатқызуға болады. Бұл сұрақ мұрагерлік құқықты ресімдеу кезінде жиі туындайды және мұрагерлік құқықты ресімдеу кезінде мұрагерлердің мұраға қалдырушымен туыстық қатынастарын дәлелдейтін құжаттардың болмау жағдайымен жиі қатар жүреді. Қазір бұндай жағдайда нотариус жақтарды сотқа жіберуге міндетті, ал сот нотариус жасаған сұраныстарды қайталайды да соңында туыстық қатынастарды дәлелдей алатын куәларды шақырады.
Нотариаттың құқықтық табиғатын анықтайтын белгілердің қатарына юрисдикциялық және құқық қорғау функциясын жатқызуға болады. Нотариус бұл жүйедегі басты әрекеттегі тұлға ретінде, тұтынушының даусыз құқығы мен заңдық фактілерін растап қана қоймай, сонымен қатар нотариус азаматтрадың, заңды тұлғалар мен мемлекеттің құқығы мен мүддесінің бұзылуына жол бермеуі керек. Нотариус куәландырған келісімдер мен басқа да заңдық фактілердің айғақтығы нотариаттың әрекеттерді жүргізу прцедурасының қатаң реттелген ережесімен қамтамасыз етіледі.
Нотариаттық қызметтің негізгі принциптері:
Нотариаттың ұйымдастырылуы мен қызметін реттейтін нормалар заңның жеке саласын құрайды. Ол азаматтық, азаматтық іс жүргізу, отбасылық, тұрғын үй, халықаралық жеке құқық сияқты құқық салаларымен тығыз байланысты. Нотариаттың өкілеттігін құрайтын нотариаттық әрекеттер жасау кезінде тек қана нотариат туралы заң ғана емес, аталған құқық саласының көпшілігіне де жүгіну керек. Мысалы, заң немесе өсиет бойынша мұрагерлік құқық туралы куәлік берген кезде нотариус азаматтық, отбасылық, тұрғын үй және жер туралы заңдарды басшылыққа ала отырып, оларға түсініктеме береді. Сондықтан аралас құқықтық қатынастарды жақсы білу нотариус қызметімен айналысатын тұлғалар үшін басты талап болып табылады.
Нотариаттың пайда болу тарихы
Қазіргі таңда әлемдегі нотариат институты, бірқатар және әр түрлі функцияларды атқаруда, содықтан да оның әр түрлі түсінігі бар. Жалпы нотариат сөзі алғаш латын тіліндегі notarial - нотариаттық, notarise - жазушы, хатшы деген мағынаны білдірген.
Нотариаттың пайда болуы азаматтық айналымның дамуына, келісім - шарт жасау және сатып алу құқын заңмен бекітуде оның субъектілеріне ықпал ету қажеттілігіне байланысты болды.
Нотариат институт ретінде өзінің пайда болу тарихы мен дамуын Ежелгі Рим кезеңінен алады. Ежелгі Римде лауазымды тұлғалардың ерекше институты - писерлер болған, олардың міндеттеріне әртүрлі хаттарды жазудан басқа шарттар жасау міндеттері де кірген. Кейіннен азаматтық айналымның дамуына байланысты Римде табеллиондар институты пайда болды. Табелиондар белгілі бір ақыға заңдық актілер мен соттық қағаздарды құрастырды. Төленетін ақының мөлшерін мемлекет белгіледі. Табелиондар еркін кәсіптегі тұлғалар болса да, мемлекет табелиондардың ресімдеген құжаттарының заңға сәйкестілігне бақылау жүргізіп отырды. Олардың қаланың орталығында құжаттарды ресімдеу үшін арнайы орны ... жалғасы
Жоспар
1. Нотариаттың түсінігі, оның мақсаты, функциясы мен қағидалары
2. Нотариаттың пайда болу тарихы
3. Нотариалдық әрекеттерді жүзеге асыру
Пайдаланған әдебиеттер
Кіріспе
Нотариат -- даусыз азаматтық құқықтар мен заңдық нысандарды куәландыру жолымен жеке және заңды тұлғалардың мүдделерін заң жүзінде бекітуге бағытталған нотариалдық іс-әрекеттерді орындайтын, заңдық тұрғыда бекітілген органдар жүйесі. Нотариат пен сот азаматтық іс айналымында заңдылықты алдын ала және істен кейін бақылаудың бірыңғай қызметін жүзеге асырады. Бірақ азаматтық іс жүргізуде құқық туралы дауды қарайтын соттан айырмашылығы, нотариат азаматтық құқықтарды заң жолымен бекітуге және олардың болашақта бұзылу мүмкіндігін алдын алуға бағытталған қызметтерді орындайды.
Нотариат - мемлекеттік органдардың жүйесі ретінде қаралады. Бұл жүйеге ҚР Юстиция министрлігі, мемлекеттік нотариустар, жеке практикамен айналысушы нотариустар, консулдық мекемелер мен атқарушы биліктің лауазымды тұлғалары және ерекше жағдайда нотариаттық іс-әрекеттер жасауға өзге де уәкілетті лауазымды тұлғалар кіреді.
Принцип - латын тілінен аударғанда негіз, негізін қалаушы бастау деген ұғымды білдіреді.
Принциптер - құқықтың объективтік сипаты, олар қоғам дамуының заңдылықтары мен қажеттіліктерінің көрінісі болып табылады. Ф. Энгельс "Анти-Дюрингте" принциптер жөнінде былай деп жазған болатын: "Принциптер табиғатқа және тарихқа сэйкес келетіндіктен ғана шынайы болып табылады. Қазақстандық зерттеуші К.К. Айтхожин өзінің "О понятии "принципы Конституции Республики Казахстан" деген ғылыми мақаласында Конституция теориясының өзекті проблемаларының қатарына "принциптер категориясы мен жүйесін" жатқызады. Оның пайымдауынша, бұл қарапайым термин болғанымен, кез-келген қүқық саласында туын-дайтын нормалардың мэнін шынайы айқындап түсіңцірудг ең маңызды ұғым болып табылады. "Принцип" ұғымы философия ғылымында субъективтіі мағынада негізгі ереже, алғышарт (ойлау принципі) ретінде түсіндірілсе, объективтік мағынада қайнар көз, алғашқь бастау (шынайы принцип, болмыс принципі) деп түсіндіріледі.
Құқықтық принцип дегеніміз - заңда немесе заңға сәйкеі нормативтік актілерде бекітілген негізге алынатын бастау.
Нотариаттық іс-әрекеттер туралы мэліметтер соттың, Тергеу жэне алдын ала тергеу органдарының өз өндірісіндегі Істер бойынша жазбаша талабы негізінде беріледі, Прокуратура органдарына, эділет органдарына жэне нотари-йпық палаталарға нотариустар қызметін тексеру уәкілеттік берілген органдарға жазбаша талап негізінде ғана түсіпіледі.
Нотариаттық іс-эрекеттер қүпиясын сақтауды ммтамасыз ету нотариус ретінде қызметін тоқтатқан тұлгаларға да таралады. Ал жасалған нотариаттық іс-әрексттер туралы эдейілеп мәлімет таратқан тұлғалар заңнамаға сэйкес жауапкершілікке тартылады.
Нотариаттың түсінігі, оның мақсаты, функциясы мен қағидалары
Қазақстан Республикасындағы нотариат - бұл құқық пен фактілерді куәландыруға және заңмен қарастырылған басқа да міндеттерді жүзеге асыруға бағытталған нотариаттық әрекеттерді жасау жолымен жеке және заңды тұлғалардың заңдық мүдделері мен құқықтарын қорғаудың заңмен бекітілген жүйесі. Нотариат термині латын сөзі notarius, аударғанда жазу, хатшы деген мағананы береді. Біріншіден, нотариат даусыз құқықтар мен фактілерді куәландыру, құжаттарды, олардан алынған көшірмелерді куәландыру, құжаттарға атқарушылық күш беру және азаматтар мен заңды тұлғалардың құқығы мен заңдық мүдделерін қорғауды қамтамасыз ету мақсатында басқа да нотариаттық әрекеттер жасау жүктелген органдар жүйесін көрсетеді.
Нотариат жүйесіне тек қана мемлекеттік нотариалдық конторалар мен жекеше нотариустар ғана емес, сонымен қатар нотариаттық әрекеттер жасау өкілеттілігі бар атқару билік органдарының лауазымды тұлғалары кіреді; Қазақстан Республикасының консулдық ұйымдарының лауазымды тұлғалары басқа мемлекеттердің аумағында нотариаттық әрекеттер жасай алады; жекелеген нотариаттық әрекеттер жасау құқығы дәрігерлік бөлімнің бас дәрігері мен оның орынбасарына, аурухананың кезекші дәрігеріне, сонымен қатар қарттар мен мүгедектер үйінің директорлары мен бас дәрігерлеріне, әскери бөлімдердің, мекемелері мен әскери-оқу орындарының командирлеріне де берілген. Егер тұрғылықты жерде нотариус болмаса, онда нотариаттық әрекетті атқару билік органдарының лауазымды тұлғалары жасай алады. Өзінің сипаты мен атқаратын функциясына байланысты нотариат мемелекеттік басқару органдарының қатарына жатады. Өйткені нотариаттық әрекеттер жасау тек белгілі бір билік өкілеттілігі бар органға жүктелген.
Нотариаттық қызметті реттейтін және бақылайтын мемлекеттің өкілетті органы Қазақстан Республикасының әділет Министрлігі болып табылады.
Екіншіден, бұл заң нормаларымен нотариаттық қызметті реттейтін заң саласы. Ең алдымен біздің елде нотариат қызметі нотариат туралы Негізгі заң талаптарына сәйкес ұйымдастырылған.
Нотариат реформасы мен нотариат туралы заңның мәні бойынша қазіргі экономикалық кеңістікте екі нотариус жұмыс істейді: бірі мемлекеттік конторада, екіншісі жеке конторада. Олардың арасындағы айырмашылық, біріншісі нотариаттық әрекет жасаудан алған төлемді толығымен мемлекетке береді де одан кепілденген еңбек ақысын алады. Ал екіншісі жеке тәжірибемен айналысып, төлемдерді өзінде қалтырады. Тек заңмен қарастырылған салықтар мен өзге де төлемдерді төлейді. Бүгінгі күні нотариат - мемлекет функцияларының бірін орындайтын және белгілі бір шығынсыз әрекет ететін жалғыз көпшілік-құқықтық институт.
Нотариаттың алдында тұрған басты мақсат ол азаматтық құқықтық қатынасқа қатысушылардың құқығы мен мүддесін қорғауды қамтамасыз ету. Мұндай міндет нотариат туралы Қазақстан Республикасы Заңынан туындайды. Ал осы мақсаттардың орындауын қамтамасыз ету үшіннотариаттық палата мен нотариустар заң талаптарын қатал орындауы керек, сонымен қатар біздің нотариат негізделген принциптердің орындалуын қамтамасыз етуі керек.
Нотариаттың келесі міндеттерінің бірі превентивтік әділ сот. Заңдық бекітілген даусыз құқықтар сотқа жүгінуден қорғайды және жақтардың құқықтары мен қаражаттарын үнемедеумен қатар мемлекеттің сот жүйесіне кетіретін шығындарын да азайтады. Мысал ретінде туыстық қатынастардың болу фактісін бекіту арқылы нотариустардың соттардың үлесіндегі салмақты азайту мүмкіндігін жатқызуға болады. Бұл сұрақ мұрагерлік құқықты ресімдеу кезінде жиі туындайды және мұрагерлік құқықты ресімдеу кезінде мұрагерлердің мұраға қалдырушымен туыстық қатынастарын дәлелдейтін құжаттардың болмау жағдайымен жиі қатар жүреді. Қазір бұндай жағдайда нотариус жақтарды сотқа жіберуге міндетті, ал сот нотариус жасаған сұраныстарды қайталайды да соңында туыстық қатынастарды дәлелдей алатын куәларды шақырады.
Нотариаттың құқықтық табиғатын анықтайтын белгілердің қатарына юрисдикциялық және құқық қорғау функциясын жатқызуға болады. Нотариус бұл жүйедегі басты әрекеттегі тұлға ретінде, тұтынушының даусыз құқығы мен заңдық фактілерін растап қана қоймай, сонымен қатар нотариус азаматтрадың, заңды тұлғалар мен мемлекеттің құқығы мен мүддесінің бұзылуына жол бермеуі керек. Нотариус куәландырған келісімдер мен басқа да заңдық фактілердің айғақтығы нотариаттың әрекеттерді жүргізу прцедурасының қатаң реттелген ережесімен қамтамасыз етіледі.
Нотариаттық қызметтің негізгі принциптері:
Нотариаттың ұйымдастырылуы мен қызметін реттейтін нормалар заңның жеке саласын құрайды. Ол азаматтық, азаматтық іс жүргізу, отбасылық, тұрғын үй, халықаралық жеке құқық сияқты құқық салаларымен тығыз байланысты. Нотариаттың өкілеттігін құрайтын нотариаттық әрекеттер жасау кезінде тек қана нотариат туралы заң ғана емес, аталған құқық саласының көпшілігіне де жүгіну керек. Мысалы, заң немесе өсиет бойынша мұрагерлік құқық туралы куәлік берген кезде нотариус азаматтық, отбасылық, тұрғын үй және жер туралы заңдарды басшылыққа ала отырып, оларға түсініктеме береді. Сондықтан аралас құқықтық қатынастарды жақсы білу нотариус қызметімен айналысатын тұлғалар үшін басты талап болып табылады.
Нотариаттың пайда болу тарихы
Қазіргі таңда әлемдегі нотариат институты, бірқатар және әр түрлі функцияларды атқаруда, содықтан да оның әр түрлі түсінігі бар. Жалпы нотариат сөзі алғаш латын тіліндегі notarial - нотариаттық, notarise - жазушы, хатшы деген мағынаны білдірген.
Нотариаттың пайда болуы азаматтық айналымның дамуына, келісім - шарт жасау және сатып алу құқын заңмен бекітуде оның субъектілеріне ықпал ету қажеттілігіне байланысты болды.
Нотариат институт ретінде өзінің пайда болу тарихы мен дамуын Ежелгі Рим кезеңінен алады. Ежелгі Римде лауазымды тұлғалардың ерекше институты - писерлер болған, олардың міндеттеріне әртүрлі хаттарды жазудан басқа шарттар жасау міндеттері де кірген. Кейіннен азаматтық айналымның дамуына байланысты Римде табеллиондар институты пайда болды. Табелиондар белгілі бір ақыға заңдық актілер мен соттық қағаздарды құрастырды. Төленетін ақының мөлшерін мемлекет белгіледі. Табелиондар еркін кәсіптегі тұлғалар болса да, мемлекет табелиондардың ресімдеген құжаттарының заңға сәйкестілігне бақылау жүргізіп отырды. Олардың қаланың орталығында құжаттарды ресімдеу үшін арнайы орны ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz