Көз алмасы туралы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

В-ЖМҚА 10-19 Сейіт Ақмарал
2-тәжірибелік сабақ
1. Көз алмасы, bulbus oculi (ophthalmos) дұрыс емес шар тәріздес пішінде болады. Қарап зерттеуге тек алдыңғы, кіші, аса шығыңқы бөлігі - мөлдір қабық, cornea, оны коршап жатқан қалған бөлігі қолданымды, үлкен бөлік көзұяның терең бөлігінде жатады. Көз алмасының екі белдеуін айырады: алдыңғы және артқы. Алдыңғы белдеу, polus anterior, аса шығыңқы орталык бөлікте, мөлдір кабықтың алдыңғы бетінде орналасады, ал артқы белдеу, polus posterior, коз алмасының арткы сегментінің ортасында, кору нерві шығу орнынан сәл сыртына таман орналасады. Алдыңғы жэне артқы белдеулер аракашықтығы шамамен алғанда - 24 мм. Көз алмасының екі белдеуін косып тұратын сызықты көз білігі, axis oculi, немесе көздің геометриялык білігі, axis oculi geometrica, немесе көздің сагиталді білігі, axis oculi saggitalis деп атайды. Осы аталған біліктен көздін ішкі білігі шығады, axis oculi interna, ол 21,3 мм жетеді де, мөлдір қабыктын өзіне сәйкес келетін ішкі білігінің оның алдыңғы белдеуімен түйісетін нүктесін, торлы қабаттағы көз алмасының арткы белдеуіне сәйкес келетін нүктесімен қосып жалғайды.

2. Цилиарлы немесе кірпікті дене, corpus ciliare ішкі беткей жағынан шынытәрізді немесе эластикалык табақшамен, lamina elastica, жамылған, ол меншікті тамырлы қабықтың дәл осындай жапырақшасының жалғасы болып табылады. Цилиарлы дененің негізгі массасын цилиарлы бұлшықет пен борпылдақ, пигментті дәнекертінді жасушаларға бай және көп мөлшерде тамырлары бар цилиарлы дене стромасы құрайды. Цилиарлы денеде цилиарлы немесе кірпікті бұлшықетті, т. ciliaris, цилиарлы немесе кірпікті тәжді, corona ciliaris, цилиарлы немесе кірпікті шеңберді, orbiculis ciliaris, айырады.

3. Цилиарлы бұлшықет, т. ciliaris, цилиарлы дененің сыртқы болігін алып, бірден склерамен жанасады. Цилиарлық бүлшықет жылтыр бұлшықетті талшықтардан құралады, олардың ішінде меридиалді жэне дөңгелек талшықтарын айырады, fibrae meridionales et circulares. Меридиалді талшықтар жақсы дамып, меншікті тамырлық кабықты тартып тұратын бүлшыкеттерді құрайды, 633 оның талшықтары көздің алдыңғы камерасы бұрышы мен склерадан басталып, артқа бағытталады да, тамырлы қабықта білінбей кетеді. Осы бұлшыкеттің жиырылуы меншікті тамырлы қабықтың алдыңғы бөлігі мен цилиарлы дененің арткы бөлігін тартқылап, көзбұршақты іліп ұстап тұратын байламдар (цинналық байлам) тартылысын азайтады. Дөңгелек талшықтар дөңгелек бұлшықет кұралуына қатысады, оның жиырылуы цилиарлы дене түзетін сакина саңылауын кішірейтеді, осылайынша цинналық байламның көзбұршаққа бекітілетін орнын экваторға жақындатады. Соңғысы аталынған байламның босаңсуын тудырып, көзбұршак қиғашталуын ұлғайта түседі, соның салдарынан цилиарлы бүлшыкеттің дөңгелек бөлігі көзбүршақты қысатын бұлшыкет, т. compressor lentis, атауына ие болады. Цилиарлық шеңбер - orbiculis ciliaris, цилиарлы дененің арткы-ішкі бөлігі, ол доға тәріздес пішінде болады, беті тегіс емес және айкын шекарасыз артына қарай меншікті тамырлық кабыққа жалғасады. Цилиарлық тәж, corona ciliaris, цилиарлы дененің алдыңғы-ішкі бөлігін алып жатады. Онда радиалді бағытталатын кішігірім цилиарлық катпаршалар, plicae ciliares, бар, олар алдына таман цилиарлық осінділерге ауысады, processus ciliares. Осы өсінділер шамамен 70 шақты мөлшерде еркін түрде көздіц артқы камерасы куысына салбырап ілініп тұрады. Цилиарлық шеңбердіц цилиарлы тәжге ауысу орны қайырылған шет жасайды да, көзбұршакты іліп үстайтын цилиарлық байламның бекітілу орны саналады.

4. Көздің жарық сындырғыш аппараттары. Диоптрикалық немесе жарықты сындырғыш, көздің бұл аппараттарына: қасаң қабық, көз бұршағы, шыны тәріздес дене, көздің алдыңғы және артқы камераларындағы сұйық жатады.
Қасаң қабық (cornea)- көздің жарықты өткізіп, сындыратын қорғаныш қызмет атқаратын, фиброзды қабықтың 116 бөлігін құрайтын, өте жоғары оптикалық гомогенді қасиетке ие қабық. Қалыңдығы ортасында 0,8-0,9 мкм, ал шеткі бөлігінде 1,1 мкм. Жарықты сындырғыш көрсеткіші 1,37, сындырғыш күші 40 дптр.Микроскопиялық құрылысында бес қабатын ажыратуға болады.Оларға: алдыңғы көп қабатты жалпақ эпителиі, алдыңғы шектеушілік мембранасы немесе Бауменов қабығы, қасаң қабықтың меншікті заты, артқы шектеушілік мембранасы мен (десцемет қабығы) артқы эпителиі жатады.Ең негізгі және қалың - қасаң қабықтың меншікті заты, құрамында көптеген коллаген талшықтары мен өсінділі фибробласттар бар. Талшықтар мен фибробласттар аморфты затта орналасқан, гликозамингликандарға да бай. Гликозамингликандар (кератинсульфат) қасаң қабықты мөлдір түске ие етеді, егер түсі өзгеріп кетсе бельмо ауруы байқалады (көзді ақ басады).
Көз бұршағы (lens), екі бүйірі дөңес, мөлдір дене, пішіні құбылмалы.К өз аккомациялық кезеңінде алысты жақындатып немесе керісінше, көптеген жағдайларда пішіні өзгереді.Көз бұршағының радиусы 6-10 мм-дей, сыртқы қалыңдығы 11-18мкм, сырты мөлдір капсуламен қоршалған. Капсула астында (алдыңғы бөлігінде) бір қабатты көз бұршағының эпителиі орын алады. Көз бұршағының құрамында мөлдір (түссіз) белок -- кристаллин болады. Көз бұршағының гистофизиологиясын білу клиникада өте маңызды. Себебі, жасанды көз бұршағын жасап, ауырған көзге жалғау кездері медицинада кеңінен қолданылады (катаракта).
Шыны тәріздес дене (corpus vitreum) көз бұршағымен торлы қабықтың арасында орналасқан мөлдір, желатин тәрізді зат. Құрылысы тор тәріздес, құрамында витреин белогы мен гиалурон қышқылы болады.Жарықты сындыру көрсеткіші 1,33 тең.

5. Сулы ылғал, humor aquosus - мөлдір, түссіз сұйықтык, ол көз алмасының алдыңғы және арткы камераларын, camerae bulbi oculi, anterior et posterior, толтырып тұрады. Олар - нұрлы кабыктың алды-артында орналасатын саңылау тәріздес куыстар түріндегі туындылар. Артқы камера, camera posterior bulbi, артынан көзбұршақтың алдыңғы бетімен, цилиарлы байламмен жэне цилиарлы денемен, алдынан нұрлы кабыктьщ арткы бетімен шектеліп түрады. Артқы камера қуысына цилиарлық осінділер еркін салбырап түсіп түрады. Арткы камера лимфатикалық белдеулік саңылаулармен байланысады. Алдыңғы камера, camera anterior bulbi, алдынан мөлдір қабықтың артқы, шығыңкы бетінен, артынан нұрлы кабықтың алдыңғы бетінен түзіліп кұралады. Көз алмасыныц алдыңғы жэне арткы камералары бір-бірімен карашық арқылы байланысады. Цилиарлы дене мен нұрлы қабық сулы ылғалды өндіріп шығарады. Сулы ылғалдың кері шығарылуы төмендегі жолдармен жүзеге асырылады: арткы камерадан сулы ылғал алдыңғыға түседі, бүл жерден ол spatia anguli iridis арқылы иірімді ағысты веналар, vv..vorticosae жүйесіне шығарылады.

6. Көз алмасының бұлшыкеттері, тт. bulbi осulі, көз алмасын қозғалтады. Олардың ішінде көз алмасының төрт тік бұлшықетін, mm. recti bulbi осиіі, айырады, оларға жататыны:
1) жоғарғы тік бұлшыкет, т. rectus superior,
2) төменгі тік бұлшықет, m.rectus interior,
3) мециалді тік, т. rectus medialis,
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.