1917-1920 жылдардағы азаматтық-саяси қайшылықтар

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Орындаған:

1002-группа

Жалпы медицина

Тақырыбы: 1917-1920 жылдардағы азаматтық-саяси қайшылықтар.

«Әскери коммунизм»

саясаты

1919 жылы қаңтарда енгізілді

«Жаңа экономикалық саясат»

1921 жылы маусымда Қазақстанда

енгізілді

«Әскери коммунизм»саясаты1919 жылы қаңтарда енгізілді:

Азық - түлік салғырты:

Жеке саудаға тыйым салу.

Азық - түлікті теңдей бөлу.

Ірі, орта және ұсақ өнеркәсіпті мемлекет.

меншігіне көшіру.

Еңбек міндеткерлігі.

Басқаруды орталықтандыру.

«Жаңа экономикалық саясат»1921 жылы маусымда Қазақстандаенгізілді:

Азық-түлік салығы. Сауда еркіндігі. Жерді және ұсақ кәсіпорындары жалға беру. Ауылшаруашылық және несие тұтыну, кооперацияларын дамыту.

Кәсіпорындарды шаруашылық есепке көшіру. Еңбек міндеткерлігін жою.

Нәтижесі:

“Әскери коммунизм”

саясаты

“Жаңа экономикалық саясат”

“Әскери коммунизм”саясаты:

Басқарудың әкімшілік жүйесі енгізілді.

Еңбекті ұйымдастырудың

әскери түріне көшті.

Бұқара кедейленді.

“Жаңа экономикалық саясат”:

Күйзелген ауылшаруашылығын

тез арада көтеруге мүмкіндік берді.

Өнеркәсіп қалпына келтірілді.

Халықтың жағдайы жақсарды.

Ашаршылыққа қарсы күрес:

Кеңес өкіметі аштыққа ұшырағандарға кеш келді. Қазақтар ет салығынан босатылды. 1922 ж. - егістіктің 60 %-на Кеңес үкіметі берген дән себілді. 1922ж. 4 тамызда а. ш. Құралдар мен машиналар сатып алуға -25 млн сом берілді. 1922 ж. мал сатып алу үшін 2 млн 131 мың сом ақша бөлінді. 575 балалар үйлері салынды және т. б. осы сияқты көмектер көрсетілді. Ашыққандарға Кеңестік Түркістан туысқандық көмекке келді. Сонымен қорытсақ, аштық демографиялық жағдайды ауырлатты, халық саны азайды. 700 мыңнан астам адам республикадан тыс жерлерге көшіп кетті.

Жер-су реформасы:

1921-22 жылдары ЖЭС аясында жүргіэілген шаралардың бірі жер-су реформасы болды. 1920 жылы қазақ жерлерін біріктіру мәселесі болды. Жер мәселесіндегі патша өкіметінің отаршылдық саясатының ауыр зардаптарын жою шаралары іске асырылды. 1921 жылғы сәуір - патша өкіметі кезінде Сібір және Орал казак әскерлеріне берілген жерлерді қазақтарға қайтару туралы декрет шығарылды.

Жер-су реформасын қабылдау нәтижесінде :

Ертіс өңіріндегі 177 мың десятина жер қайтарылды. Оралдың сол жағалауынан 208 мың десятина жер қазақтарға берілді. 1921 жыл -Жетісуда жер реформасы жүргізілді. Қазақ, қырғыз, ұйғыр еңбекшілеріне 460 мың десятина жер қайтарылды. 1 млн. десятинадан астам жер қоры құрылды. 1921-1922 ж. ж аграрлық қайта құрулар нәтижесінде 300 мың адам Қытайдан Қазақстанға оралды. Реформаны жүзеге асырудағы қателіктер мен асыра сілтеулерге

жол берілді. Кей жағдайда қоныс аударушылар кедейлер жерден айырылды. Қоныс аударушылар негізінен отаршыл-кулактар қатарына жатқызылып, қазақтар мен қоныстанушылар арасында ұлт араздығы туындады.

1921-1922 ж. жүргізілген жер реформасының маңызы:

Отаршылдық аграрлық саясатқа соққы берді.
Ұлттық келісімнің орнығуына жағдай жасады.
Қазақ ауылындағы патриархаттық-феодалдық негізді әлсіретті.

1920-1925 ж. ж. ауыл шаруашылығындағы өзгерістер:

Егіс көлемі өсті. 1924 жылы - 2, 1 млн га., 1928 жылы 4 млн га. Көбейді. Астық өндіру артты. Мал саны көбейді. 1924 жылы 24, 8 млн. 1928 жылы 41 млн-ға көбейді. Шаруа қожалықтары көбейді. Шаруалардың жіктелу процесі күшейді. Батырақ - кедей қожалықтары 2 есеге азайды. 1928 жылы шаруалардың ¾ бөлігі орташаға айналды. Кулак - бай қожалықтар 6, 6%-дан, 14, 8 %-ға көбейді.

1920 -30 ж. ж қоғамдық-саяси өмір:

Осы жылдары алғаш Жастар қозғалысы болды. Ғ. Мұратбаев (1902-1924) Түркістан комсомол орталық комитеті Қырғыз (Қазақ) бюросының тұңғыш төрағасы болды. Жастар қозғалысының танымал жетекшілері -М. Төлепов, Ф. Рузаев, Қ. Таштитов, С. Жақыпов, Қ. Әміров т. б. Әйелдер қозғалысы:

Осы жылдары көрнекті қоғам қайраткерлері өсіп-жетілді. А. Оразбаева, Н. Құлжанова, Н. Арықова, Ш. Иманбаева, С. Есова т. б. “Қызыл керуен” экспедициясы жүргізілді. Бұқара арасында саяси насихат пен үгіт жүргізу мақсатында “Қызыл керуен” және жылжымалы “Қызыл отау” ұйымдастырды.

1922 ж Ә. Жангелдин бастаған “Қызыл керуен” экспедициясы атқарған жұмыстар. Орынбор-Орск-Торғай-Атбасар-Ақмола-Петропавл-Павлодар-Қарқаралы-Семей аралығын жүріп өтті. 126 митинг өткізді. 25 пұт әдебиет таратты. Кеңестік декреттерді насихаттады. Партияның ұлт саясатын түсіндірді.

Іс-қағаздарды жүргізу барысында қандай іс-шаралар жүргізілді?

1921 ж қаңтарда “Қырғыз (Қазақ) және орыс тілдерін қолдану тәртібі туралы”декрет шықты.
1923ж 22-қарашада “Қырғыз (Қазақ) Тілінде іс жүргізуді енгізу туралы” дектер жарияланды.
1927ж мамырда “Қазақ уездік округтік мекемелерде қазақ тілінде іс жүргізуге біржола көшу” жөнінде шаралар жүргізілді.
1928ж 1-қаңтарда “Қазақ және орыс тілінде қосарлас іс жүргізуді енгізу” жөнінде шаралар ұйымдастырылды.

Мәдениет. Білім. Ғылым. (1920-30жж)

Білім берудің бастамасы :

1924 жылы сәуірде “Сауатсыздық жойылсын” қоғамы құрылды.
1926 жылы мамырды “ҚАКСР-де бірыңғай еңбек мектептерінің жарғысы” қабылданды.

Ғылым орындарының ашылуы:

Қазақстан ғылымы 1920-1930 жылдары қалыптасты.
1920 жылы Қазақстанда зерттеу қоғамы құрылды.
ҚАКСР-і халық ағарту комисариатының академиялық орталығы құрылды.

Прозалық шығармалар:

“Тар жол, тайғақ кешу” - С. Сейфуллин, “Азамат Азаматыч” - Б. Майлин, “Қартқожа” -Ж. Аймауытов, “Жұмбақ жалау” - С. Мұқанов, “Менің құрдастарым” - С. Ерубаев, “Өмір мен өлім” - Ғ. Мұстафин.

Алғашқы оқу-ағарту бөлімдері:

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.