Сана мен діннің құбылысы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Дүниеде мыңдаған тіршіліктер өмір сүреді, ал оның ең ғажап, керемет құбылысы - адамның санасы. Адамның психикалық өмірінде кездесетін негізгі психикалық процестерге таным процестері - түйсік, қабылдау, зейін, елес, ес, қиял, ойлау мен сөйлеу: эмоциялық, процестер адамның көңіл-күйлері сезімі, ерік процестері - адамның алдына қойған мақсатына ұмтылуы, талаптануы және соған байланысты әрекет жасауы жатады. Осын психикалық процестердің құрылымы деп сана құрылымын айтады. Адамзаттың барлық рухани және материялдық құбылыстар, әр түрлі ғылымдар мен өнерлер осы сананың арқасында пайда болған. Адам бойында атадан балаға таралатын кейбір ерекшеліктер, қабілеттер де болады. Оның дамуы да түрлі жағдайларға байланысты . Бірақ сана іштен туған қасиет емес. Ол атадан балаға көшетін қабілетте емес. Сананың миға қатысы бар немесе сырттағы құбылыстар әсер етеді деген тұжырымдар көп. Дін сенушілер сананы материалдан тыс және мәңгі өмір сүретін, ешқашан өлмейтін деп қарастырған. Ертеде сананы жанға, ал жанды ұшып жүретін шыбығын балаған. Діндарлардың айтқаны бойынша, адам үйықтаған шыбын жан дүние аралап жүргендегі көргендері. Кейін ол ғажап-жан қайтып оралып келгенде, адам ұйкыдан оянады деп түсінген. Ұйыктап жатқан адамды абайлап ояту дегенні осыдан шыққан болса керек. Өлген кісілерге дұға оқу, құдайы беру, оларды еске алу, бейітті елді мекендерге, жолға жақын жерге салу - осылардың бәрі сол адам жаны мәңгі өмір сүреді деген ұғым пайда болған. Ал санасыздық дегеніміз не? анасыздық- санасыз акт, адамның жан дүниесінде санадан тыс атқарынатын әрекет. Санасыз әрекетке адам мән бере қоймайды. Санасыздық, субъект өзіне әсері бар екенін есеп бере алмайтын шынайы құбылыстың ықпалымен болатын психикалық үрдістер, актілер мен күйлер жиынтығы немесе психикалық бейнелеудің формасы. Санасыздың санадан айырмашылығы: санасыздықты ырықты бақылау және оңдай әрекеттерді бағалау мүмкін емес. Санасыздықта өткен, қазіргі және болашақ жай бірігіп бір псхикалық актіде іске асады. Санасыздық балада ертеректе болатын, ойлауында, интуициясында аффектісінде, үрейленгенде, түстерінде, гипноздық жағдайда көрініс береді. Санасыздық құбылыстарды психоанализ бағытымен түсіндіруге әрекеттеніп З. Фрейд “санасыздықты динамикалық ығыстыру” терминін ғылымғы енгізді. Л санасыздықта әлеуметтік нормалардың талабына байланысты іске аспаған әцесқойлықпен құштарлықтар болады деп түсінген. Психологияда санасыздықты зерттеуге қазіргі кезде көп көңіл бөлінуде.

Дін дегеніміз - әлемді танудың ерекше формасы, жоғарғы күштерге сену арқылы моральдық нормалар мен әр түрлі дәстүрлерге бағыну. Дін социологиялық талдаудың нәтижесінде ең алдымен әлеуметтік феномен ретінде алға шығады. Дінді ғылыми анықтаудың қарапайым және ең кең тараған әдісі ол индуктивті әдіске негізделеді: мүмкіндігінше қарастырылып отырған құбылысқа қатысы бар фактілердің бәрін жинап, оларды салыстыра отырып, зерттеліп отырған феноменді сипаттаушы ретінде ұқсас жақтарын, қайталанып отыратындарын, ортақ қасиеттерін бөліп қарастырады. Сонымен бірге социология олар соншалықты әр түрлі болғанымен, барлық діндерге тән қандай да бір ортақ қасиеттерін анықтау мүмкін емес екендігін көреді. Айталық, мысалы, мұсылман және христиан діни дүниетанымдарына тән дүниенің бөгде және о дүние болып екіге бөлінуі буддизм немесе индуизм дінінде жоқ. Дін қоғамдық үлкен жүйенің бір бөлігі болып табылады. Ол негізінен үш түрден құралады: діни ұйымдардан, діни санадан, діни мінажжаттардан. Діни сана қоғамдық сананың ежелгі формаларының бірі екені белгілі. Діни сана екі деңгейден турады. Біріншісі діни психология құбылыстардан, ал екіншісі діни парасат, ақыл-ой құбылыстардан тұрады. Діни психология дегеніміз белгілі бір дінге байланысты адамдардың сезімдерінің, көңіл-күйін, мінез-құлқыларының жиынтығы. Діни психолигия қалыптасқанан кейін адамдардың жан дүниесінің үлкен күшіне айналады. Діни идеология дегеніміз белгілі бір тәртіпке, жүйеге келтірілген діни ойлардың жиынтығы. Діни идеология діни ғұламалардың, діни қайраткерлердің жасаған идеяларының жүйесі. Діни идеологияның қоғамдық болмысты, адамдарды қоршаған дүниені тануындағы құралы негізінен діни мазмүнды түсініктер мен ұғымдар болып табылады. Діни құрылымның келесі элементі “діни мінәжат” болып табылады. Діни мінәжат діндер өмірінде, дінді ұстанушылар өмірінде және қоғам өмірінде үлкен орын алады. Діни мінәжат дегеніміз-белгілі бір объектіге ықпал етуге бағытталған адамдардың жалбарыну сөздері мен практикалық дене қимылдарының жиынтығы. Мысалы, әлем діндерінің бірі-ислам дінінде

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.