Қазіргі заманда тұлғаның әлеуметтену үдерісіне тиімді әсер ететін факторларды анықтап жазыңыз
Тапсырмалар:
1.Қазіргі заманда тұлғаның әлеуметтену үдерісіне
тиімді әсер ететін факторларды анықтап жазыңыз.
Тұлғаның əлеуметтенуі қоғам мен жеке адамның əлеуметтенуінің бірігуінен құралады. Яғни, қоғам адамды қалыптастыратын болса, онда адам да қоғамды қалыптастырады. Тұлға қоғамға сөзсіз тəуелді. Ол қоғамсыз өмір сүре алмайды. Бірақ,оның өзіндік тəуелсіздігі бар ма? Керісінше əсердің болуы мүмкін бе? Əлеуметтену процесінің осы принципті, негізгі сұрағына жауап беруде əлеуметтанудың классиктері Э. Дюркгейм мен М. Вебер қарама-қарсы көзқарастарды жақтайды. Дюркгейм əлеуметтік шындықты жеке шындықтан жоғары тұратын автономды шындық ретінде қарастырады. Ол жеке деректерге əлеуметтік деректерді, жеке санаға, ұжымдық сананы қарсы қояды. Ұжымдық түсініктерді жеке түсініктерден шығаруға болмайтындығы сияқты, қоғамды да жеке адамдардан, тұтасты бөліктерден, қиынды-қарапайымнан шығаруға болмайды, - деп есептейді . Осы сұраққа байланысты М. Вебердің көзқарасы тікелей қарама-қарсы бағытты бейнелейді. Ол қоғамның дамуында жеке адамдардың іс-əрекеттеріне маңызды орын беретіндердің қатарында. М. Вебер əлеуметтік іс-əрекеттің субъектісі ретінде қоғамды немесе ұжымдықтың басқа да түрлерін қарастырған Дюркгеймнен айрықша, субъект ретінде жеке адамның саналы түрде алдына қойған мақсатына жетуге бағытталған іс-əрекетін айтады.Тұлғаның əлеуметтену процесінің механизмдеріне танымдық, бейімделу, интеграциялық механизмдерді жатқызуға болады.Т. Парсонс əлеуметтенудің маңызды механизміне тұлғаның өзін үлкендермен теңдестіре қарауын жатқызады. Осы мағынасында əлеуметтенудің танымдық механизмі ретінде еліктеу мен теңдестіруді қарастыруға болады. Əлеуметтенуді тұлғаның əлеуметтік жүйеге бейімделу процесі ретінде қарастыра отырып, Т. Парсонс бейімделу механизміне де басты назар аударады. Бейімделу Парсонс бойынша институционализацияланған құндылықтарды қоғамның күтіліміне сай қабылдау ретінде түсіндіріледі. Ол конформизмді индивидтің табиғатының, оның бейімделу мүмкіндігінің көрінісі ретінде қарастыра отырып, оны əлеуметтік жүйенің қалыптасу заңдылығы ретінде түсіндіреді. Əлеуметтенудің интеграциялық механизмдері оның көзқарасы бойынша, ынтымақтастықтың белгілі бір деңгейіне жетудің тəсілі ретінде қарастырылады. Қазіргі тұлғаның əлеуметтенуі түрлі өлшемдер: əлеуметтік қатынастар жүйесіне кіру деңгейі арқылы, тұлғалық жəне əлеуметтік мүмкіндіктерін жүзеге асыру деңгейі арқылы жəне өз өмірін жетілдіру жағдайларына байланысты бағаланады.
Аталған өлшемдер бойынша əлеуметтену көрсеткіштері тұлғаның қоғамдық еңбек бөлінісі жүйесінде алатын орны, жекелік сапасы мен əлеуметтік мəртебесі, қоғамдық-саяси іс-əрекетке қатысуы, отбасылық-тұрмыстық сферадағы жағдайы арқылы көрінетін əлеуметтік қасиеттері болып табылады.
Нақтырақ тұрғыдан қарастырғанда тұлғаның əлеуметтену өлшемдерінің танымдық, мінезқұлықтық, мотивациялық жəне рефлексивті түрлерін бөліп көрсетуге болады.
Танымдық өлшем тұлғаның əлеуметтік өзара қарым-қатынастар құндылығы туралы жəне өзіндік құндылықтар жүйесінің қалыптасу дəрежесі туралы білу деңгейін сипаттайды.
Мінез-құлықтық өлшем тұлғаның басқа адамдармен қарым-қатынас жасай білу қабілетін, қарым-қатынас тəсілін сипаттайды.
Мотивациялық өлшем тұлғаның өзінің дамуына саналы тұрғыдан келуін көрсететін негізгі мотивтер жүйесі арқылы айқындалады.
Рефлексивті өлшем əлеуметтену процесінде тұлғаның өзіндік шығармашылық дамуын сипаттайды.
Əлеуметтенудің мазмұны, негізгі бағыттары жəне механизмдері қоғамның дамуының экономикалық, əлеуметтік-саяси жəне мəдени факторларымен, отбасының өмір тіршілігімен, мектептің мақсаттары мен міндеттері арқылы анықталады.
Қоғамда өзінің сипаты мен мазмұны жағынан əрқилы болып келетін қоғамдық əрекеттердің түрлері жүзеге асырылады. Бұларға өндірістікэкономикалық, əлеуметтік-тұрмыстық, саяси, діни, эстетикалық, т.б. жатады. Бұлардың əрқайсысының өзінің əлеуметтік кеңістігі бар. Қоғамдық ісəрекеттердің негізінде қоғамдық өмірдің түрлі сфералары қалыптасады. Қоғамдық өмірдің негізгі сфераларына экономикалық, саяси, əлеуметтік жəне басқаларын жатқызады.
Қоғамдық өмірдің негізгі салалары əлеуметтенудің экономикалық, саяси, құқықтық, рухани жəне əлеуметтік сияқты түрлі типтерін бөліп көрсетуге мүмкіндік береді. Тұлға əлеуметтену процесінде əлеуметтенудің бүкіл типтерінің диалектикалық біртұтастығын айқындайтын, өмір сүрудің негізгі бағыттарын бейнелейтін əлеуметтенудің комплексті жүйесіне енеді. Соңғы уақыттарда тұлғаның əлеуметтену процесін зерттеудің сферасы едəуір кеңейтіліп келеді. Сондықтан да бізге танымал əрі дағдылы болып қалған əлеуметтенудің дəстүрлі мəселелері ретіндегі саяси əлеуметтену, отбасындағы əлеуметтену, діни əлеуметтену жəне əлеуметтенудің басқа да түрлерімен бірге тұлғаның жаңа экономикалық үлгісінің қалыптасуын айқындайтын экономикалық əлеуметтену өзекті болып отыр.
2.Әлеуметтенудің алғашқы және екіншілік кезеңдерін
қарастырып, олардың ерекшеліктерін жазбаша сипаттау.
бастапқы әлеуметтену
қайталама әлеуметтену
баланың балалық және жасөспірім кезеңінде өтеді (отбасы, мектепке дейінгі және мектеп мекемелері, сонымен қатар құрдастар тобы - достары мен құрдастары серіктестері. . Отбасындағы ... жалғасы
1.Қазіргі заманда тұлғаның әлеуметтену үдерісіне
тиімді әсер ететін факторларды анықтап жазыңыз.
Тұлғаның əлеуметтенуі қоғам мен жеке адамның əлеуметтенуінің бірігуінен құралады. Яғни, қоғам адамды қалыптастыратын болса, онда адам да қоғамды қалыптастырады. Тұлға қоғамға сөзсіз тəуелді. Ол қоғамсыз өмір сүре алмайды. Бірақ,оның өзіндік тəуелсіздігі бар ма? Керісінше əсердің болуы мүмкін бе? Əлеуметтену процесінің осы принципті, негізгі сұрағына жауап беруде əлеуметтанудың классиктері Э. Дюркгейм мен М. Вебер қарама-қарсы көзқарастарды жақтайды. Дюркгейм əлеуметтік шындықты жеке шындықтан жоғары тұратын автономды шындық ретінде қарастырады. Ол жеке деректерге əлеуметтік деректерді, жеке санаға, ұжымдық сананы қарсы қояды. Ұжымдық түсініктерді жеке түсініктерден шығаруға болмайтындығы сияқты, қоғамды да жеке адамдардан, тұтасты бөліктерден, қиынды-қарапайымнан шығаруға болмайды, - деп есептейді . Осы сұраққа байланысты М. Вебердің көзқарасы тікелей қарама-қарсы бағытты бейнелейді. Ол қоғамның дамуында жеке адамдардың іс-əрекеттеріне маңызды орын беретіндердің қатарында. М. Вебер əлеуметтік іс-əрекеттің субъектісі ретінде қоғамды немесе ұжымдықтың басқа да түрлерін қарастырған Дюркгеймнен айрықша, субъект ретінде жеке адамның саналы түрде алдына қойған мақсатына жетуге бағытталған іс-əрекетін айтады.Тұлғаның əлеуметтену процесінің механизмдеріне танымдық, бейімделу, интеграциялық механизмдерді жатқызуға болады.Т. Парсонс əлеуметтенудің маңызды механизміне тұлғаның өзін үлкендермен теңдестіре қарауын жатқызады. Осы мағынасында əлеуметтенудің танымдық механизмі ретінде еліктеу мен теңдестіруді қарастыруға болады. Əлеуметтенуді тұлғаның əлеуметтік жүйеге бейімделу процесі ретінде қарастыра отырып, Т. Парсонс бейімделу механизміне де басты назар аударады. Бейімделу Парсонс бойынша институционализацияланған құндылықтарды қоғамның күтіліміне сай қабылдау ретінде түсіндіріледі. Ол конформизмді индивидтің табиғатының, оның бейімделу мүмкіндігінің көрінісі ретінде қарастыра отырып, оны əлеуметтік жүйенің қалыптасу заңдылығы ретінде түсіндіреді. Əлеуметтенудің интеграциялық механизмдері оның көзқарасы бойынша, ынтымақтастықтың белгілі бір деңгейіне жетудің тəсілі ретінде қарастырылады. Қазіргі тұлғаның əлеуметтенуі түрлі өлшемдер: əлеуметтік қатынастар жүйесіне кіру деңгейі арқылы, тұлғалық жəне əлеуметтік мүмкіндіктерін жүзеге асыру деңгейі арқылы жəне өз өмірін жетілдіру жағдайларына байланысты бағаланады.
Аталған өлшемдер бойынша əлеуметтену көрсеткіштері тұлғаның қоғамдық еңбек бөлінісі жүйесінде алатын орны, жекелік сапасы мен əлеуметтік мəртебесі, қоғамдық-саяси іс-əрекетке қатысуы, отбасылық-тұрмыстық сферадағы жағдайы арқылы көрінетін əлеуметтік қасиеттері болып табылады.
Нақтырақ тұрғыдан қарастырғанда тұлғаның əлеуметтену өлшемдерінің танымдық, мінезқұлықтық, мотивациялық жəне рефлексивті түрлерін бөліп көрсетуге болады.
Танымдық өлшем тұлғаның əлеуметтік өзара қарым-қатынастар құндылығы туралы жəне өзіндік құндылықтар жүйесінің қалыптасу дəрежесі туралы білу деңгейін сипаттайды.
Мінез-құлықтық өлшем тұлғаның басқа адамдармен қарым-қатынас жасай білу қабілетін, қарым-қатынас тəсілін сипаттайды.
Мотивациялық өлшем тұлғаның өзінің дамуына саналы тұрғыдан келуін көрсететін негізгі мотивтер жүйесі арқылы айқындалады.
Рефлексивті өлшем əлеуметтену процесінде тұлғаның өзіндік шығармашылық дамуын сипаттайды.
Əлеуметтенудің мазмұны, негізгі бағыттары жəне механизмдері қоғамның дамуының экономикалық, əлеуметтік-саяси жəне мəдени факторларымен, отбасының өмір тіршілігімен, мектептің мақсаттары мен міндеттері арқылы анықталады.
Қоғамда өзінің сипаты мен мазмұны жағынан əрқилы болып келетін қоғамдық əрекеттердің түрлері жүзеге асырылады. Бұларға өндірістікэкономикалық, əлеуметтік-тұрмыстық, саяси, діни, эстетикалық, т.б. жатады. Бұлардың əрқайсысының өзінің əлеуметтік кеңістігі бар. Қоғамдық ісəрекеттердің негізінде қоғамдық өмірдің түрлі сфералары қалыптасады. Қоғамдық өмірдің негізгі сфераларына экономикалық, саяси, əлеуметтік жəне басқаларын жатқызады.
Қоғамдық өмірдің негізгі салалары əлеуметтенудің экономикалық, саяси, құқықтық, рухани жəне əлеуметтік сияқты түрлі типтерін бөліп көрсетуге мүмкіндік береді. Тұлға əлеуметтену процесінде əлеуметтенудің бүкіл типтерінің диалектикалық біртұтастығын айқындайтын, өмір сүрудің негізгі бағыттарын бейнелейтін əлеуметтенудің комплексті жүйесіне енеді. Соңғы уақыттарда тұлғаның əлеуметтену процесін зерттеудің сферасы едəуір кеңейтіліп келеді. Сондықтан да бізге танымал əрі дағдылы болып қалған əлеуметтенудің дəстүрлі мəселелері ретіндегі саяси əлеуметтену, отбасындағы əлеуметтену, діни əлеуметтену жəне əлеуметтенудің басқа да түрлерімен бірге тұлғаның жаңа экономикалық үлгісінің қалыптасуын айқындайтын экономикалық əлеуметтену өзекті болып отыр.
2.Әлеуметтенудің алғашқы және екіншілік кезеңдерін
қарастырып, олардың ерекшеліктерін жазбаша сипаттау.
бастапқы әлеуметтену
қайталама әлеуметтену
баланың балалық және жасөспірім кезеңінде өтеді (отбасы, мектепке дейінгі және мектеп мекемелері, сонымен қатар құрдастар тобы - достары мен құрдастары серіктестері. . Отбасындағы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz