ХХ ғ. бас кезіндегі Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы
Қазақ Ұлттық Аграрлық Университеті
коммерциялық емес акционерлік қоғамы.
IT технологиялар автоматтандыру және АӨК механизациялау факультеті.
Қазақстанның қазіргі заманғы тарихы пәні
Қабылдаған: Г.Баймуратова
Өткізген: Айтбек Али
Қазақстанның қазіргі заманғы тарихы
пәнінен КОНСПЕКТ.
Алматы 2020
1.Қазақстанның қазіргі заман тарихы пәнін оқытудың мақсаты мен міндеттері.
Қазақстан Республикасы тәуелсіздігін алғандықтан бұрыңғы жазылған тарихымызды қайта ақтаруға тура келді. Себебі Кеңес өкіметі кезіңде басқа ұлттардың тарихың ашып көрсетпеген болатын. Бұл жүре келе қазақ халқының білімсіздігіне әкеліп соқты, бірақ тәуелсіздігімізді алғаннан кейін тарихымыз қазбаланып, қазіргі өспелен ұрпаққа жеткізіліп отыр. Қазіргі заман тарихы біріңші дүние жүзілік соғыстан басталып, қазіргі кезге дейің болған тарихымызды қамтиды. Бұл кітапта сонау Алаш қайраткерлерінің еңбектерінен, республикамыздың даму перспективасына байланысты әр қадамы, пікір сайысына баса көңіл бөлген. Сонымен қатар бұл кітапта ескі дереккөздерінде бұрмаланып жазылған мәселелерді қамтыған. Қазақстанның қазіргі заман тарихы пәнін жоғары оқу орындарында оқытып үйрету студенттердің бойларында отансүйгіштік пен азаматтық ұстанымның қалыптасуына, еліміздің күрделі, тәлімі мол тарихы бойынша терең ғылыми білімдердің бекуіне септігі тиетін факторға айналуы тиіс. Қазақстан Республикасы тәуелсіздікке ие болғаннан бері халықтың ел тарихына деген қызығушылығы арта түсті. Себебі бұрын сонды айтылмаған, айтылсада өкімет оны өз ыңғайына бұрмалап жазылған көзқарастар қазіргі кезде басқаша сиаптқа ие болып отыр. Бұл кітаптың негізгі мақсаттары:
1) Халықтың ұлттық тарихи жадын қалпына келтіру, ұлттық сананы дамыту.
2) Ұлттық идея мен бірлікті қалыптастыру.
3) Азаматтық ұстанымға, отаншылдыққа тәрбиелеу.
4) Өз халқына, еліне деген сүйіспеншілікті қалыптастыру.
2. Қазақ мемлекеттілігінің қалыптасуының тарихи кезеңдері.
1980 жылдары аяғы мен 1990 жылдарының басында елде қалыптасқан демократиялық үрдістерге байланысты отандық тарихшылар еліміздің тарихын оқыту барысында тарихи фактілерге сүйене отырып, саяси оқиғаларға негізделген Қазақстан тарихын кезеңдерге бөлуді анықтады:
1) Тарихқа дейінгі кезең: 2,5 млн - б.д.д. VIII ғасырға дейін (тас ғасыры, қола дәуірі).
2) Ежелгі кезең б.д.д. VIII ғасырдан б.д. VI ғасырына дейінгі уақытты қамтиды (сақ, ғұн, үйсін, қаңлы).
3) Орта ғасырлар кезеңі Қазақстанда Түркі қағанатының құрылуынан басталып, XVI ғасырдың аяғына дейін созылады (Алтын Орда, Ақ орда, қазақ хандығы).
4) Жаңа дәуір XVII ғасырдың басынан XX ғасырдың басына дейінгі уақытты алып жатыр. Бұл кезеңді үш дәуірге бөліп қарастыру орын алған: XVII ғасырдың басынан XVIII ғасырдың басына дейінгі уақыт. Бұл кезеңде Қазақ хандығы Орта Азиядағы ең мықты, дербес көшпелі мемлекет ретінде қалыптасты; XVIII ғасырдың басы мен XVIII ғасырдың аяғына дейінгі уақыт. Қазақ халқының өз тәуелсіздігі үшін күрес (жоңғарлармен, Еділ қалмақтарымен, Орта Азия хандықтарымен, башқұрттармен, түркмендермен т.б.) жүргізді; XVIII ғасырдың аяғынан басталып XX ғасырдың басына дейін созылады. Бұны Ресей империясының отарлау саясатының кезеңі деп алып, тәуелсіздік идеясының, ұлт-азаттық қозғалысының жаңа сипатта дамуы қарастырылады.
5) Қазақстан Кеңес дәуірі кезінде. Бұл кезең Кеңес үкіметі орнаған 1917 жылдан басталып, 1991 жылға дейінгі уақытты қамтиды. Бұл кезеңге кейбір отандық тарихшылар кеңестік отарлық кезең деген атау беріп жүр. Оның өзіндік себебі де бар: 74 жылға созылған Кеңес үкіметі тұсында орталықтың (Мәскеудің) экономика, саясат, мәдениет, әлеуметтік жағынан үстемдігі орнады.
6) Егеменді Қазақстан. 1991 жылы Қазақстанның егеменді мемлекет болып қалыптасуынан басталып, осы күнге дейінгі тұрақты түрде дамып келе жатқан кезеңмен аяқталады.
Ұлттық мемлекет құру жолындағы қозғалыстар.
1. ХХ ғ. бас кезіндегі Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы.
ХХ ғасырдың басында Қазақстанның тарихи өмірінде елеулі өзгерістерге толы. Атап айтқанда, бұл кезеңде Қазақстан территориясы Ресей империясының ішкі отарына айналып, өзінің саяси-экономикалық дербестігінен айырылған, орыс мемлекетінің құрамдас бөлігі ретінде танылды. Бірнеше ғасыр бойы ұлы далада қалыптасқан көшпелі цивилизацияның рухани, мəдени, саясиқұқықтық жүйелері дағдарыс шырмауығына маталып, қазақ қоғамында бұрын мүлде беймəлім болып келген құбылыстардың орын тебе бастағанына Ресей ықпалы тигендігі анық еді. Атап айтқанда, орыс, шетел капиталдарының енуі мен өнеркəсіп ошақтарының пайда болуы, жұмысшы табының қалыптаса бастауы, қалалар мен поселкелердің көбеюі, т.б. құбылыстар қазақ даласына буржуазиялық қатынастардың алғашқы нышандарын таныта бастаған. Ресей капитализімінің кеңістік шеңберінде өсуі - Қазақстанда тауар айналымының күшеюіне тікелей жағдай туғызып, қазақ қоғамында да капиталистік қатынастардың дамуына ықпалын тигізді [1]. Қазақстанның негізгі халқы ауылдық жерде тұрып, жартылай көшпелі мал шаруашылығымен айналысты. Оған мал ұстаудың жайылымдық-жартылай қолда бағу жүйесі, егіншілікпен, шөп шабумен жəне басқалар шұғылдану тəн болды. Қазақтар жылқы, қой, ірі мүйізді мал, түйе жəне ешкі өсірді.
Өлкеде патриархалдық - ... жалғасы
коммерциялық емес акционерлік қоғамы.
IT технологиялар автоматтандыру және АӨК механизациялау факультеті.
Қазақстанның қазіргі заманғы тарихы пәні
Қабылдаған: Г.Баймуратова
Өткізген: Айтбек Али
Қазақстанның қазіргі заманғы тарихы
пәнінен КОНСПЕКТ.
Алматы 2020
1.Қазақстанның қазіргі заман тарихы пәнін оқытудың мақсаты мен міндеттері.
Қазақстан Республикасы тәуелсіздігін алғандықтан бұрыңғы жазылған тарихымызды қайта ақтаруға тура келді. Себебі Кеңес өкіметі кезіңде басқа ұлттардың тарихың ашып көрсетпеген болатын. Бұл жүре келе қазақ халқының білімсіздігіне әкеліп соқты, бірақ тәуелсіздігімізді алғаннан кейін тарихымыз қазбаланып, қазіргі өспелен ұрпаққа жеткізіліп отыр. Қазіргі заман тарихы біріңші дүние жүзілік соғыстан басталып, қазіргі кезге дейің болған тарихымызды қамтиды. Бұл кітапта сонау Алаш қайраткерлерінің еңбектерінен, республикамыздың даму перспективасына байланысты әр қадамы, пікір сайысына баса көңіл бөлген. Сонымен қатар бұл кітапта ескі дереккөздерінде бұрмаланып жазылған мәселелерді қамтыған. Қазақстанның қазіргі заман тарихы пәнін жоғары оқу орындарында оқытып үйрету студенттердің бойларында отансүйгіштік пен азаматтық ұстанымның қалыптасуына, еліміздің күрделі, тәлімі мол тарихы бойынша терең ғылыми білімдердің бекуіне септігі тиетін факторға айналуы тиіс. Қазақстан Республикасы тәуелсіздікке ие болғаннан бері халықтың ел тарихына деген қызығушылығы арта түсті. Себебі бұрын сонды айтылмаған, айтылсада өкімет оны өз ыңғайына бұрмалап жазылған көзқарастар қазіргі кезде басқаша сиаптқа ие болып отыр. Бұл кітаптың негізгі мақсаттары:
1) Халықтың ұлттық тарихи жадын қалпына келтіру, ұлттық сананы дамыту.
2) Ұлттық идея мен бірлікті қалыптастыру.
3) Азаматтық ұстанымға, отаншылдыққа тәрбиелеу.
4) Өз халқына, еліне деген сүйіспеншілікті қалыптастыру.
2. Қазақ мемлекеттілігінің қалыптасуының тарихи кезеңдері.
1980 жылдары аяғы мен 1990 жылдарының басында елде қалыптасқан демократиялық үрдістерге байланысты отандық тарихшылар еліміздің тарихын оқыту барысында тарихи фактілерге сүйене отырып, саяси оқиғаларға негізделген Қазақстан тарихын кезеңдерге бөлуді анықтады:
1) Тарихқа дейінгі кезең: 2,5 млн - б.д.д. VIII ғасырға дейін (тас ғасыры, қола дәуірі).
2) Ежелгі кезең б.д.д. VIII ғасырдан б.д. VI ғасырына дейінгі уақытты қамтиды (сақ, ғұн, үйсін, қаңлы).
3) Орта ғасырлар кезеңі Қазақстанда Түркі қағанатының құрылуынан басталып, XVI ғасырдың аяғына дейін созылады (Алтын Орда, Ақ орда, қазақ хандығы).
4) Жаңа дәуір XVII ғасырдың басынан XX ғасырдың басына дейінгі уақытты алып жатыр. Бұл кезеңді үш дәуірге бөліп қарастыру орын алған: XVII ғасырдың басынан XVIII ғасырдың басына дейінгі уақыт. Бұл кезеңде Қазақ хандығы Орта Азиядағы ең мықты, дербес көшпелі мемлекет ретінде қалыптасты; XVIII ғасырдың басы мен XVIII ғасырдың аяғына дейінгі уақыт. Қазақ халқының өз тәуелсіздігі үшін күрес (жоңғарлармен, Еділ қалмақтарымен, Орта Азия хандықтарымен, башқұрттармен, түркмендермен т.б.) жүргізді; XVIII ғасырдың аяғынан басталып XX ғасырдың басына дейін созылады. Бұны Ресей империясының отарлау саясатының кезеңі деп алып, тәуелсіздік идеясының, ұлт-азаттық қозғалысының жаңа сипатта дамуы қарастырылады.
5) Қазақстан Кеңес дәуірі кезінде. Бұл кезең Кеңес үкіметі орнаған 1917 жылдан басталып, 1991 жылға дейінгі уақытты қамтиды. Бұл кезеңге кейбір отандық тарихшылар кеңестік отарлық кезең деген атау беріп жүр. Оның өзіндік себебі де бар: 74 жылға созылған Кеңес үкіметі тұсында орталықтың (Мәскеудің) экономика, саясат, мәдениет, әлеуметтік жағынан үстемдігі орнады.
6) Егеменді Қазақстан. 1991 жылы Қазақстанның егеменді мемлекет болып қалыптасуынан басталып, осы күнге дейінгі тұрақты түрде дамып келе жатқан кезеңмен аяқталады.
Ұлттық мемлекет құру жолындағы қозғалыстар.
1. ХХ ғ. бас кезіндегі Қазақстанның әлеуметтік-экономикалық жағдайы.
ХХ ғасырдың басында Қазақстанның тарихи өмірінде елеулі өзгерістерге толы. Атап айтқанда, бұл кезеңде Қазақстан территориясы Ресей империясының ішкі отарына айналып, өзінің саяси-экономикалық дербестігінен айырылған, орыс мемлекетінің құрамдас бөлігі ретінде танылды. Бірнеше ғасыр бойы ұлы далада қалыптасқан көшпелі цивилизацияның рухани, мəдени, саясиқұқықтық жүйелері дағдарыс шырмауығына маталып, қазақ қоғамында бұрын мүлде беймəлім болып келген құбылыстардың орын тебе бастағанына Ресей ықпалы тигендігі анық еді. Атап айтқанда, орыс, шетел капиталдарының енуі мен өнеркəсіп ошақтарының пайда болуы, жұмысшы табының қалыптаса бастауы, қалалар мен поселкелердің көбеюі, т.б. құбылыстар қазақ даласына буржуазиялық қатынастардың алғашқы нышандарын таныта бастаған. Ресей капитализімінің кеңістік шеңберінде өсуі - Қазақстанда тауар айналымының күшеюіне тікелей жағдай туғызып, қазақ қоғамында да капиталистік қатынастардың дамуына ықпалын тигізді [1]. Қазақстанның негізгі халқы ауылдық жерде тұрып, жартылай көшпелі мал шаруашылығымен айналысты. Оған мал ұстаудың жайылымдық-жартылай қолда бағу жүйесі, егіншілікпен, шөп шабумен жəне басқалар шұғылдану тəн болды. Қазақтар жылқы, қой, ірі мүйізді мал, түйе жəне ешкі өсірді.
Өлкеде патриархалдық - ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz