Кедендік іс-жүргізу және кедендік статистика

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

Қазақ экономика,каржы және халықаралық сауда университеті

Реферат

Орындаған: Мырзағұл Эльвира
Пән: Кедендік іс-жүргізу және кедендік статистика
Топ: КІ-311(Б)

ҚР Кеден саласының қалыптасуы мен дамуы
1991 жылдың аяғынан бастап бұрынғы жетпіс жылдай бойы тоталитарлық билік жүйесін жүргізіп келген КСРО ыдыраған соң Қазақстан жеке өз алдына егемендікке ие болғаны бүкіл әлемге мәлім екені белгілі. Әрбір егеменді мемлекеттің жер аумағы халқы және ел билігін жүргізуші мемлекеттік механизімдері мен ел басшысы болатыны белгілі. Ал елдің ең басты мәселесінің бірі ол шекара болып табылады. Ал сол шекара қызметімен қатар кеден қызметі де бірге істеу қажет болады. Кеден қызметі жөнінде Қазақстан өзінің экономикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін және елдің байлығын сыртқа бей -- берекет тасымалдамауға жол бермес үшін тосқауыл жасаушы мемлекеттік органы қалыптасты. Кеден iсiнiң мәселесi бiздiң Қазақстанның тарихи ескерткiш жылнамасында ерекше орын алады. Оның шығу көздерi сонау ежелгi дәуiрдегi сауда-саттық қаныстардардың пайда болу нәтижесiнде орын алды. Кедендiк iс орыс тiлiнде "таможенное дело" деген сөз ол ежелгi түрiк сөзiнен шыққан "тамжит" немесе "тамга" яғни қазақ тiлiне дәл аударсақ "таңба салу, таңбалау" деген мағынаны білдіреді. Ол таңбаның салу себебi тауарлар мен заттарды, бұйымдарды шекара арқылы өткiзген кезде шекара қызметшiлерi яғни кеден қызметшiлерi тиiстi алым -- салықты төлеген соң таңба қояды, бұл дегенiмiз шекара арқылы өтуге рұқсат берiлдi және сауда жасауға болады деген мағынаны бiлдiредi.
Ежелгi дәуiрдегi кедендiк қатынастар мемлекет арасындағы сауда-саттық қатынастарын реттеу болып табылған. Кеден деген сөздiң мағынасы шекарадан өтер кезде пайда болатын мәселенi, дау- жанжалды айтады. Оның себебi шекара мемлекеттiң күзетшiсi бола тұра мемлекеттiң мүддесiн қорғаушы болып табылады. Өткен дәуiрде бiр мемлекеттiң жер аумағынан өту үшiн мiндеттi түрде оның жолын және жол -- өткелдерiн пайдаланғаны үшiн төлемдер төленетiн болған. Ежелгi Шығыс елдерiнде шығармашылық көздерiнде, Хаммурапи патшаның заңдарында шекарада алынатын алымдар туралы жазылған. Сауда және алым алу туралы құран кiтабында да көрсетлген. Таурат аңызында Әулие Матвейдiң өзi баж салығн және кеден алымдарын жинаушы деген мәлiметтер көрсетлген. Ол Галилейлiк теңiзiнде феодалдық кезеңде сауда жасаушылар тауарды тасымалду үшiн салық төлеуге мiндеттi болған. Ағылшын хронологиясы бойынша 979 жылы "Християндық Рождествосында" дүние жүзi бойынша ең алғаш рет "теңiз алымдары" алынатыны туралы хабар тарады. Б.э.д. 490 және 425 ж. Геродоттың жазуы бойынша ымдау арқылы сауда Ливия, Парсы және Скиф елдерiмен жүргiзiлдi. Оның бiр ерекшелiгi сол өз тауарын бiр белгi жасау арқылы тауармен айырбас жасау немесе тиiстi ақша бағасын төлеу арқылы сауда жүргiзiлдi. Бұл дегенiмiз сол кездегi көпестердiң бiр-бiрiне сенiмдiлiктi көрсету деп таныды. "Көпестiк сөз беру" деген мағына ол, дегенiмiз өз сөзiңе ие болу және айтқаныңда тұру деген мағынаны бiлдiредi. Көпестiк қызметтің пайда болуының нәтижесiнде сатылатын тауардың көптiгiнен жүк тасымалын жасау және сол жүктi уақытша сақтау үшiн, уақытша сақтау қоймалары қажет болудың нәтижесiнде оған төлем-ақы төлеу қажет болды. Жүктi сақтау үшiн қойма қызметшiлерiне төлем төлеу қажет болды. Бұл төлем кедендiк салыққа және кедендiк төлемге жатпады. Ол тек қаланың немесе сол келген мемлекет қазынасына кiретiн кiрiс ақша болды. Бұл дегенiмiз жергілікті экономикалық шартының пайда болуы және шығу көзi , яғни кеден баж салығының пайда болуына нақты себептің болуы десек теріс болмайды. Кеден саясатының пайда болуына мынадай себептер болды: -- қоғамдағы таптың бай және кедей сатысына бөлiнуi; -- ұсақ мануфактуралар мен кәсiпкерлiктiң пайда болуы; -- ауылды жерлер мен қаланың арасындағы бөлiнiстер; -- қаланың пайда болуы нәтижесiнде жергiлiктi билiк пен полиция, жандармерия және т.б. құқыққорғау органдарының пайда болуы; -мемлекеттiк аппаратты ұстап тұру үшiн қаржының қажеттiгi болуы.
Б.э.д. 3-2 мыңжылдығында ежелгi Ассирия патшалығы отаршылдықта тұрған елдi мекендерiнен және сауда жасаушылардан мемлекеттiң астанасы Ашурдiң пайдасына алым -- салық алынатын болды. Ежелгi Вавилон патшалығында кейiн Қосөзен аймағы болып б.э.д. 2-шi мыңжылдықтың басында әлемдiк экономикалық орталығы болғандықтан сырттан әкелiнетiн тауарлар тексеруге алынып, оған кеден баж салығы салынатын болды. Алым-салықтардың мөлшерi ол, сырттан әкелiнген тауардың сапасына және сұранысына байланысты болды, сондықтан оның мөлшерi: 0,01; немесе 0.1 дейiн барды. Кедендiк алым-салық мәселесi ежелгi дәуiрде де мемлекеттiң және жергiлiктi қаланың пайдасына алынатын болды.
Б.э.Рим империясының таяу шығыс аймағында христяндықтар пайда болды, ол, IҮ ғас., барлық Рим аумағында басымды болды. Християн дiнiнiң енуiне байланысты Шiркеу кеден саясатымен байланысты болды. Дiни және шiркеулiк той-думандарды қалаларда өткiзу үшiн тауарлар мен бұйымдар сатылған кезде алым-салықтар алынатын болды. Осы аталған алым- салықтар қаланың пайдасына түсетiн болды. Осындай iс-әрекеттер герман халықтарының арасында iшкi баж салықтары пайда болды. Бұл алымдарды ең алдымен дiни қызметшiлерi шiркеу пайдасына алатын болды. Кейiннен Еуропа феодалдары бұл iстен шiреку қызметшiлерiн босатып олардың орнына нақты шенеуниктердi тағайындады. Ол шенеуніктердi алым жинаушылар деп атады. Кейiннен феодалдар өз пайдасына көпестердiң тауарларынан кеден баж салығының мөлшерiн айқындайтын болды. Кеден саясатының дамуының нәтижесiнде орта ғасырлардағы Еуропа мемлекеттерiнде салық жинаушылар жоғары дәрежеде орын алды. Францияда салық жинаушылардың дәрежесi епископпен және графтармен қатар болды, ал, король Ұлы Карлдың тұсында олар басты корольдiк граф-шенеунигiне бағынды. 982 жылдан бастап Страсбург қаласының Епископы жоғарғы дәрежедегi төрт ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.