Абай және ХХІ ғасырдағы Қазақстан

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

"Абай және ХХІ ғасырдағы Қазақстан"

Абай Құнанбаевтың шығармашылығы - бұл бүкіл қазақстандықтардың меншігі ғана емес, ол әлемге ерекше! Өз халқына аса құрметпен қараған адам ғана қазақ мәдениетінің маңызды тірегіне айналған керемет шығармашылық нәтиже жасай алады. Абайдың көзқарастары қазақ халқының мүдделерімен, адамгершілік мұраттары мен даналығымен, қазақ зиялыларының шығармашылық жетістіктерімен, дүниежүзілік ойдың жетістіктерімен ұштастырылды.
Абай мұрасы - қазақтың ең қасиетті қазынасы. Абай өзінің халқымен мәңгі бірге жасайды. Ғасырлар бойы қазақ елін жаңа биіктерге, асқар асуларға шақыра береді. Абай мұрасы біз үшін мәңгілік. Ел президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың ұлы ақынды ұлықтаған "Абай және ХХІ ғасырдағы Қазақстан" атты 2020 жылдың 9 қаңтарында жарық көрген мақаласын Қазақстан халқы ыстық ықыласпен қабыл алды. Президентіміз бұл шараға үлкен назар аударып, мұның бәрі тек той тойлау үшін емес, ой-өрісімізді кеңейтіп, рухани дамуымыз үшін өткізуіміз керек дейді. Биыл ұлы, ойшыл aқынымыз Абaй Құнaнбaйұлының туғaнынa 175 жыл.
Абай барлық зұлымдық пен надандықты жоққа шығарып, саналы түрде өз халқының адамгершілік мәдениетінің негізін қалады, ол түркі мәдениетіне де таралды. Бұл табиғи! Өйткені, мораль болмаған жерде мәдениет болмайды! Абайдың нақышына келтіретін, жұмсақ, патриоттық, бірақ көзге көрінбейтін, бейнелі, бірақ егжей-тегжейлі қайталанбас өлең ұйқастары қазақ халқының өмірінің бүкіл ерекшелігін көругемүмкіндік береді. Абай шығармашылығы - ағартушылықта, трансформациялық жұмыста, адамның рухани дамуында көрген жаңа өмірдің нышаны. Абай шығармашылығы казіргі таңда баға жетпес асыл қазынамызға айналды. Ол өз өмірін поэзияға арнады, халқының ауыз әдебиетін терең зерттеді. Қазақ халқының керемет ұлы Абай Құнанбаевтың бейнесі әлі күнге дейін әлем елдеріндегі көптеген көрнекті жазушылардың, суретшілер мен ақындардың назарын аударуда.
Қазақ әдебиетінің дамуының жарты ғасырға жуық кезеңі оның есімімен байланысты, оның еңбегінде 19 ғасырдың екінші жартысындағы ұлы революциялық оқиғалар қарсаңындағы идеялар мен ойлар жинақталған.
Абайдың қазақ халқының тарихындағы алатын орны өте зор. Абай - қазақ әдебиетінің классигі, қазақ әдеби тілінің негізін қалаушы. Ол қазақ әдебиетін орыс классиктерінің тамаша аудармаларымен байытып, қазақ халқының рухани мәдениетінің өсуіне өз үлесін қосты. Абай Құнанбаев әдеби шығармаларымен ғана емес, азаматтық позициясымен де танымал болды. Ол талант пен композитор иесі. Бірнеше қазақ халық өлендерінің авторы. Қазақ әдебиеті үшін Абай ұлы дара талант иесі.
Абай өзінің көзі тірісінде күллі қазаққа мәшһүр болған Жан. Оның ұлылығы құдіреті оның ақындығында. Сол ақындық қуатын талабы барлардың бойына сіңіруі Абай ұлылығын асқақтата түскені баршаға аян. Қазақтың өлең сүйер жастары үшін Абай - ұстаз, ақындық мектеп қалыптастырған ұстаз. Жалпы әлем әдебиетінде ежелгі дәстүрді білетін ақындар дәстүрді бір қалыпқа салу мақсатында ақындық мектеп ұйымдастырған. Ал Абайдың ақындық мектебіне келер болсақ, негізінен мұндай құбылыс қазақ әдебиеті тарихында Абайға дейін де, Абаайдан кейін де болып көрген емес. Әлбетте, бірі - үйретуші, енді бірі үйренуші болған ақындардың мектебі жайы бір басқа. Негізінен өз жанынан өлең шығарған өнерлі жас інілерін ортаға алып, оларға тақырып беріп, өзара сыннан өткізіп, толық мағынасында ақындық мектеп қалыптастыру - Абай тұлғасын тек қазақ әдебиеті ғана емес, әлем әдебиеті тарихында ерекше даралай алатын құбылыс болды.Абайдың ақындық құдіреті өз айналасына орасан зор әсерін тигізді. Абай шығармашылығында адам мәселесі басты орын алады. Бұл мәселені зерттеуде екі сәтке назар аудару керек. Ең алдымен, Абай шығыс философиясының дәстүрлерін дамытуды алға тартты. Батыс философиясынан айырмашылығы, ол философиялық жүйені құруға, әлем, әлемдік ғарыш туралы ілімді құруға көп көңіл бөлді, бастау, логика, гносеология мәселесін зерттеді, қоғам, мемлекет, этика, т.б. туралы ілім құрды, Шығыс философиясы ең алдымен адамның, адамның жан-дүниесін, жүрегін, психологиясын зерттеді. Егер Батыс философиясы рационалистік негізде болса, онда шығыс ойшылдары мәселенің психологиялық, эмоциялық, сезімтал жағына көбірек көңіл бөлді. Осы мағынада Абай шығыс философиясының дәстүрін жалғастырды. Ол философиялық жүйені құрмаған, адамды зерттеуге өз назарын аудартты, адам өмірінің мәні туралы ойлады, жақсылық, жақсылық пен жамандық, әдемі және т.б. туралы түсінді. Абай қазіргі адамдары сынай отырып, Абай Құнанбаевтың асыл мұралары бүгінгі жас ұрпаққа тәрбие құралы іспеттес. Абайдың ұлағатты сөздерінің бүгінгі заманымыз үшін көкейкестілігі, ақын шығармаларынан жастарымыз қандай тағылым алуы тиіс екендігі жөнінде ой бөліскім келеді.
Абай қазақ халқын Батыс мәдениетінің жетістіктерімен таныстыру үшін өз таңдауын тапты. Ол батыс әдебиетінің аудармашысы және көпшілікке таратушысы ретінде танылды. Оның аудармалары: Лермонтовтың өлеңдері, Крыловтың әңгімелері, Пушкиннің ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.