Шифраторлар, дешифраторлар туралы
КӨКШЕТАУ ҚАЛАСЫ АБВЙ МЫПЗАХМЕТОВ АТЫНДАҒЫ УНИРСИТЕТІ
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Шифраторлар, Дешифраторлар
Орындаған: Залелов А.С
Тексерген: Илюбаев А.С
Мазмұны:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
1. Шифраторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
2. Дешифраторлар ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
3.Пайданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
Кіріспе
Цифлық логикалық құрылғылардың функционалдық түйіндері екіге бөлінеді: комбинациялық және тізбектелген. Комбинациялық типті функционалдық түйіндер деп шығыс сигналдары кез келген уақыттың дискретті мезетінде дәл осы кезде кірісте тұрған бірмәнді түрде логикалық сигналдармен анықталатын логикалық құрылғылар.
Цифрлық құрылғылардың тізбектелген функционалдық түйіндер құрамында міндетті жады элементтері болады. Сондықтан бұл құрылғылар жадысы бар автоматтар немесе цифрлық автоматтар (ЦА) деп аталады. Тізбектелген құрылғылардың шығыс сигналдары дәл осы уақыттағы ЦА-ң кірісіндегі сигналдармен ғана емес, сонымен қатар жады элементтерінің күйімен анықталады, ал соңғыларының күйлері алдыңғы келіп түскен кіріс сигналдарының күйіне байланысты. Сонымен, цифрлық автоматтары айнымалылардың (сигналдардың) кіріс жинағының тізбегін шығыс жинағының тізбегіне түрлендіреді. Олардың тізбектелген құрылғылар немесес схемалар деп аталуы осыған байланысты.
Комбинациялық құрылғылар арасында іс жүзінде кеңінен қолданылатындары типтік функционалдық түйінде: шифраторлар, дешифраторлар, мультиплексорлар, демультиплексорлар, компараторлар, кода түрлендіргіштер, бақылау схемалары, сумматорлар және т.б.
1.Шифраторлар
Шифратор деп сандарды ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне түрлендіретін комбинациялық құрылығыны айтамыз. Шифратор кірісіне тізбекті түрде ондық сандар мәндері меншіктеледі. Шифратор кірістерінің біріне активті логикалық сигнал берген кезде, оның шығысында белсенділенген кіріске (яғни ондық санға) сәйкес екілік кода қалыптасады.
2n кірісі және n шығысы бар шифратор толық шифратор деп аталады. Егер кіріс саны 2[n]-ден кем болса, ол толық емес шифратор деп аталады.
09 сандары арасындағы ондық сандарды екілік санау жүйесіне түрлендіруге арналған шифраторға мысал келтірейік.
Шифратор жұмысы келесі логикалық теңдеулермен баяндалады:
y0 = x1 + x3 + x5 + x7 + x9,
y1 = x2 + x3 + x6 + x7,
y2 = x4 + x5 + x6 + x7, (4.1)
y3 = x8 + x9,
Бұл өрнектер ақиқаттық кестесінің (кесте - 1) негізі болып табылады.
(1) өрнекке сәйкес келетін шифратордың шартты-графикалық белгіленуі және оның схемасы 1
1-суретте көрсетілгендей шифратордың xо кірісі қолданылмайды.
Шифраторды кейде кодер деп атайды (ағылшынның coder деген сөзінен алынған) және ол пернелік басқару пультінің клавиатурасында терілген ондық сандарды екілік санау жүйесіне ауыстыру үшін қолданылады.
Кесте 1- 09 аралығындағы сандарға араналған шифратордың ақиқаттық кестесі
x9
x8
x7
x6
x5
x4
x3
x2
x1
x0
y3
Y2
Y1
y0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
1
0
0
0
0
1
1
1
1
0
0
0
0
1
1
0
0
1
1
0
0
0
1
0
1
0
1
0
1
0
1
а) ә)
Сурет - 1. Шифратордың шартты-графикалық белгіленуі (а) және оның логикалық схемасы (ә).
Кез келген пернені басқана шифратордың сәйкес кірісіне логикалық бірлік сигналы беріледі, ол шығыста екілік-ондық коданы береді. Және бұл жағдайда логикалық бірлік сигналы (6.1-кестеге қараңыз) әрбір уақыт бөлігінде белсенді болатын тек бір кіріске ғана беріледі. Мұндай бір белсенді кірісі бар шифратор екілік шифраторлар деп аталады. Екілік шифраторлардан басқа практикада приоритетті шифраторлар қолданылады. Приоритетті шифраторларда белсенді сигналдар (логикалық 1 немесе логикалық 0) бір уақытта бірнеше кіріске беріледі. Мұндай жағдайда олардың шығысында ең көп белсенді болған кірістің номеріне сәйкес екілік кода беріледі. Тек бір ғана кіріс белсенді болған жағдайда, приоритетті шифратор екілік шифратор сияқты жұмыс істейді. Приоритетті шифраторлар күрделі жұмыстарға арналған, мысалы, сұраныс көздерінен бірінші болып қызмет көрсету (қандай да бір ресурсты қолдануға) құқығын таңдау.
Приоритетті шифраторлардың шығыстарына дешифраторды жалғай отырып, шығыстар саны кірістерінің санына тең болатын үлкен бірлікті көрсеткішті іске асыруға болады. Үлкен бірлікті көрсеткіштің кірістерінде бірнеше белсенді логикалық сигналдар пайда болғанда жоғарғы сұранысқа сәйкес шығыс қана белсенді болады. Сонымен үлкен бірлікті көрсеткіштер приоритетті шифратор сияқты қызмет атқарғанымен, шығысында басқа формада екілік коданы шығарады - "m-нан1" (m=2n). Үлкен бірлікті көрсеткіштерсқраныстарды приориттеті тұрде өңдеу құрылғыларында жылжымалы үтірлі сандардықалпына келтіру құрылғыларында қолданылады.
2. Дешифраторлар
Дешифратор немесе декодер деп кірістегі n-разрядты екілік коданы шығыста "m-нан1" түріндегі кодаға түрлендіретін комбинациялық типті функционалды түйін, мұнда n және m - мүмкін болатын m шығыс сигналдарының бірі. Басқаша айтқанда кіріс сигналдарының ... жалғасы
РЕФЕРАТ
Тақырыбы: Шифраторлар, Дешифраторлар
Орындаған: Залелов А.С
Тексерген: Илюбаев А.С
Мазмұны:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
1. Шифраторлар ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .2
2. Дешифраторлар ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 4
3.Пайданылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .7
Кіріспе
Цифлық логикалық құрылғылардың функционалдық түйіндері екіге бөлінеді: комбинациялық және тізбектелген. Комбинациялық типті функционалдық түйіндер деп шығыс сигналдары кез келген уақыттың дискретті мезетінде дәл осы кезде кірісте тұрған бірмәнді түрде логикалық сигналдармен анықталатын логикалық құрылғылар.
Цифрлық құрылғылардың тізбектелген функционалдық түйіндер құрамында міндетті жады элементтері болады. Сондықтан бұл құрылғылар жадысы бар автоматтар немесе цифрлық автоматтар (ЦА) деп аталады. Тізбектелген құрылғылардың шығыс сигналдары дәл осы уақыттағы ЦА-ң кірісіндегі сигналдармен ғана емес, сонымен қатар жады элементтерінің күйімен анықталады, ал соңғыларының күйлері алдыңғы келіп түскен кіріс сигналдарының күйіне байланысты. Сонымен, цифрлық автоматтары айнымалылардың (сигналдардың) кіріс жинағының тізбегін шығыс жинағының тізбегіне түрлендіреді. Олардың тізбектелген құрылғылар немесес схемалар деп аталуы осыған байланысты.
Комбинациялық құрылғылар арасында іс жүзінде кеңінен қолданылатындары типтік функционалдық түйінде: шифраторлар, дешифраторлар, мультиплексорлар, демультиплексорлар, компараторлар, кода түрлендіргіштер, бақылау схемалары, сумматорлар және т.б.
1.Шифраторлар
Шифратор деп сандарды ондық санау жүйесінен екілік санау жүйесіне түрлендіретін комбинациялық құрылығыны айтамыз. Шифратор кірісіне тізбекті түрде ондық сандар мәндері меншіктеледі. Шифратор кірістерінің біріне активті логикалық сигнал берген кезде, оның шығысында белсенділенген кіріске (яғни ондық санға) сәйкес екілік кода қалыптасады.
2n кірісі және n шығысы бар шифратор толық шифратор деп аталады. Егер кіріс саны 2[n]-ден кем болса, ол толық емес шифратор деп аталады.
09 сандары арасындағы ондық сандарды екілік санау жүйесіне түрлендіруге арналған шифраторға мысал келтірейік.
Шифратор жұмысы келесі логикалық теңдеулермен баяндалады:
y0 = x1 + x3 + x5 + x7 + x9,
y1 = x2 + x3 + x6 + x7,
y2 = x4 + x5 + x6 + x7, (4.1)
y3 = x8 + x9,
Бұл өрнектер ақиқаттық кестесінің (кесте - 1) негізі болып табылады.
(1) өрнекке сәйкес келетін шифратордың шартты-графикалық белгіленуі және оның схемасы 1
1-суретте көрсетілгендей шифратордың xо кірісі қолданылмайды.
Шифраторды кейде кодер деп атайды (ағылшынның coder деген сөзінен алынған) және ол пернелік басқару пультінің клавиатурасында терілген ондық сандарды екілік санау жүйесіне ауыстыру үшін қолданылады.
Кесте 1- 09 аралығындағы сандарға араналған шифратордың ақиқаттық кестесі
x9
x8
x7
x6
x5
x4
x3
x2
x1
x0
y3
Y2
Y1
y0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
1
0
0
0
0
1
1
1
1
0
0
0
0
1
1
0
0
1
1
0
0
0
1
0
1
0
1
0
1
0
1
а) ә)
Сурет - 1. Шифратордың шартты-графикалық белгіленуі (а) және оның логикалық схемасы (ә).
Кез келген пернені басқана шифратордың сәйкес кірісіне логикалық бірлік сигналы беріледі, ол шығыста екілік-ондық коданы береді. Және бұл жағдайда логикалық бірлік сигналы (6.1-кестеге қараңыз) әрбір уақыт бөлігінде белсенді болатын тек бір кіріске ғана беріледі. Мұндай бір белсенді кірісі бар шифратор екілік шифраторлар деп аталады. Екілік шифраторлардан басқа практикада приоритетті шифраторлар қолданылады. Приоритетті шифраторларда белсенді сигналдар (логикалық 1 немесе логикалық 0) бір уақытта бірнеше кіріске беріледі. Мұндай жағдайда олардың шығысында ең көп белсенді болған кірістің номеріне сәйкес екілік кода беріледі. Тек бір ғана кіріс белсенді болған жағдайда, приоритетті шифратор екілік шифратор сияқты жұмыс істейді. Приоритетті шифраторлар күрделі жұмыстарға арналған, мысалы, сұраныс көздерінен бірінші болып қызмет көрсету (қандай да бір ресурсты қолдануға) құқығын таңдау.
Приоритетті шифраторлардың шығыстарына дешифраторды жалғай отырып, шығыстар саны кірістерінің санына тең болатын үлкен бірлікті көрсеткішті іске асыруға болады. Үлкен бірлікті көрсеткіштің кірістерінде бірнеше белсенді логикалық сигналдар пайда болғанда жоғарғы сұранысқа сәйкес шығыс қана белсенді болады. Сонымен үлкен бірлікті көрсеткіштер приоритетті шифратор сияқты қызмет атқарғанымен, шығысында басқа формада екілік коданы шығарады - "m-нан1" (m=2n). Үлкен бірлікті көрсеткіштерсқраныстарды приориттеті тұрде өңдеу құрылғыларында жылжымалы үтірлі сандардықалпына келтіру құрылғыларында қолданылады.
2. Дешифраторлар
Дешифратор немесе декодер деп кірістегі n-разрядты екілік коданы шығыста "m-нан1" түріндегі кодаға түрлендіретін комбинациялық типті функционалды түйін, мұнда n және m - мүмкін болатын m шығыс сигналдарының бірі. Басқаша айтқанда кіріс сигналдарының ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz