Қабатаралық жабындар мен өндірістік алаңдардың арқалық торларын жобалау
Арқалықтар прокаттық (қоставрлардан немесе швеллерлерден жасалған) және құрамалы . дәнекерленетін немесе тойтармалық (парақшалар мен бұрыштамалардан жасалған ) деп бөлінеді. Арқалық торы жабын төсемесін тіреу үшін арналған өзара қиылысқан көтеруші арқалықтан құралған жүйеден тұрады. Арқалық торларын арқалықтың орналасу сызбасына қарай 3 типке бөледі (4.1.сурет) : қарапайым, нормальды және күрделі. Қарапайым арқалық торында (4.1,а.сурет) төсемеден түсетін жүктеме әдетте жабынның қысқа жағына параллель орналасқан арқалықтарға тікелей беріледі, содан соң тік орналасқан көтерушіқұралымдарға беріледі (қабырғаға, тіреуге, ұстынға және т.б.). Нормаль типтегі арқалық торында (4.1,б.г.сурет) төсеме арқалықтар, бас арқалықтарға, ал олар, өз кезегінде, ұстындарға немесе басқа да көтерушіқұралымдарға тірелінеді. Күрделі арқалық торында төсемелік арқалықтар, бас арқалықтарға бекітілетін көмекші арқалықтарға тірелінеді.
Төсеме арқалықтары мен көмекші арқалықтар әдетте прокаттық сортаменттерден жобаланады, ал бас арқалықтар прокаттық (үлкен профильдер) және құрамалы да болуы ықтимал. Арқалық торындағы арқалықтардың өзара орналасу тәртіптері әр түрлі болады: қабаттық (4.1,б.сурет), бір деңгейлік (4.1,в.сурет) және төмендетілген (4.1,г.сурет).Арқалық торыларының типін пайдалану бағыты бойынша әр түрлі нұсқаларға талдау жүргізіп, құралымдарға қойылатын технологиялық талаптарға және пайдалану шартына сай, металдың минимальды шығынын ескере отырып тағайындайды. Арқалық торыныңжоспар және биіктігі бойынша басты өлшемдері(ұстындар немесе қабырғалар арасындағы қашықтық, төсеме үстіндегі белгі, бөлменің таза биіктігі,технологиялық саңылаулардың өлшемдері және т.б.) әдетте ғимараттық жобалық тапсырмасына сәйкес қабылданады. Арқалықтар қимасының өлшемдері есептеу арқылы нақтыланады.
Төсеме арқалықтары мен көмекші арқалықтар әдетте прокаттық сортаменттерден жобаланады, ал бас арқалықтар прокаттық (үлкен профильдер) және құрамалы да болуы ықтимал. Арқалық торындағы арқалықтардың өзара орналасу тәртіптері әр түрлі болады: қабаттық (4.1,б.сурет), бір деңгейлік (4.1,в.сурет) және төмендетілген (4.1,г.сурет).Арқалық торыларының типін пайдалану бағыты бойынша әр түрлі нұсқаларға талдау жүргізіп, құралымдарға қойылатын технологиялық талаптарға және пайдалану шартына сай, металдың минимальды шығынын ескере отырып тағайындайды. Арқалық торыныңжоспар және биіктігі бойынша басты өлшемдері(ұстындар немесе қабырғалар арасындағы қашықтық, төсеме үстіндегі белгі, бөлменің таза биіктігі,технологиялық саңылаулардың өлшемдері және т.б.) әдетте ғимараттық жобалық тапсырмасына сәйкес қабылданады. Арқалықтар қимасының өлшемдері есептеу арқылы нақтыланады.
Қабатаралық жабындар мен өндірістік алаңдардың арқалық торларын жобалау
Жабынның құралымдық сызбасын құрастыру
Арқалықтар прокаттық (қоставрлардан немесе швеллерлерден жасалған) және құрамалы - дәнекерленетін немесе тойтармалық (парақшалар мен бұрыштамалардан жасалған ) деп бөлінеді. Арқалық торы жабын төсемесін тіреу үшін арналған өзара қиылысқан көтеруші арқалықтан құралған жүйеден тұрады. Арқалық торларын арқалықтың орналасу сызбасына қарай 3 типке бөледі (4.1-сурет) : қарапайым, нормальды және күрделі. Қарапайым арқалық торында (4.1,а-сурет) төсемеден түсетін жүктеме әдетте жабынның қысқа жағына параллель орналасқан арқалықтарға тікелей беріледі, содан соң тік орналасқан көтеруші құралымдарға беріледі (қабырғаға, тіреуге, ұстынға және т.б.). Нормаль типтегі арқалық торында (4.1,б-г-сурет) төсеме арқалықтар, бас арқалықтарға, ал олар, өз кезегінде, ұстындарға немесе басқа да көтеруші құралымдарға тірелінеді. Күрделі арқалық торында төсемелік арқалықтар, бас арқалықтарға бекітілетін көмекші арқалықтарға тірелінеді.
Төсеме арқалықтары мен көмекші арқалықтар әдетте прокаттық сортаменттерден жобаланады, ал бас арқалықтар прокаттық (үлкен профильдер) және құрамалы да болуы ықтимал. Арқалық торындағы арқалықтардың өзара орналасу тәртіптері әр түрлі болады: қабаттық (4.1,б-сурет), бір деңгейлік (4.1,в-сурет) және төмендетілген (4.1,г-сурет). Арқалық торыларының типін пайдалану бағыты бойынша әр түрлі нұсқаларға талдау жүргізіп, құралымдарға қойылатын технологиялық талаптарға және пайдалану шартына сай, металдың минимальды шығынын ескере отырып тағайындайды. Арқалық торының жоспар және биіктігі бойынша басты өлшемдері (ұстындар немесе қабырғалар арасындағы қашықтық, төсеме үстіндегі белгі, бөлменің таза биіктігі, технологиялық саңылаулардың өлшемдері және т.б.) әдетте ғимараттық жобалық тапсырмасына сәйкес қабылданады. Арқалықтар қимасының өлшемдері есептеу арқылы нақтыланады.
4.1- сурет. Арқалық торларының типтері
а-қарапайым; б-г - нормальды, яғни төсеме арқалығының сәйкесінше бас арқалығының үсті бойынша (қабаттық), бір деңгейде және төмендетіліп орналасқан; д - күрделендірілген; 1 - бас арқалықтар; 2 - төсеме арқалықтары; 3 - көмекші арқалықтар; 4 - болат төсеме; 5 - ұстындар.
Бас арқалықтарды орнатылған ұстындарға үйлестіре отырып орнатады. Төсемелік және көмекші арқалықтарды төсеменің типтеріне және оған әсер ететін жүктемеге байланысты орналастырады. Егер де жазық болат төсеме қолданылатын болса, арқалықтардың арақашықтығын 0,6-1,8м, ал егер стандартты өлшемді темірбетон жабын қолданылатын болса, арқалықтардың арақашықтығын 1,5-6 м етіп қабылдайды. Егер де аралық жабын ретінде құрастырмалы темірбетон тақта қолданылатын болса, ережеге сай, арқалық торының қарапайым түрі қолданылып, төсемелік тақталар тікелей төсемелік арқалыққа тірелінеді. Жабынға әсер ететін жүктеменің мәнін анықтау үшін, тұтасқұймалы темірбетон тақтаның қалыңдығын төмендегідей етіп қабылдау ұсынылады (уақытша нормативтік жүктеменің мәні 15-30кНм2 болған жағдайда)
Есептік аралық 1,5-2 м болғанда . . . 10-12 см
Есептік аралық, 2,1-2,5 м . . . . . . .. . . 12-14
Есептік аралық , 2,6-3 м . . . . . . . . . . 14-16
Арқалыққа әсер ететін жүктемелерді және есептік күштерді анықтау
Жабынның әрбір арқалығын бір-бірімен байланыспайды деп бөлек қарастырады. Төсемелік арқалыққа берілетін жүктемені арқалық аралығындағы іргелес орналасқан арқалықтың үстіндегі төсемеден жинайды. Ал бас арқалыққа әсер ететін жүктемені көмекші арқалықтар немесе төсемелік арқалықтар арасынан жинайды. (4.2-сурет).
Арқалыққа әсер ететін жүктеменің жабындағы ауданын - жүк алаңы деп атайды. Бас арқалықтар үшін жүктемелік ауданның ені бас арқалықтардың арақашықтықтарына немесе көмекші арқалықтардың арақашықтығына тең, ал көмекші арқалықтар үшін осы арқалықтардың адымыны немесе төсеменің аралығына тең етіп алынады. Ортаңғы ұстынға берілетін жүктеме, бас арқалықтың аралығы мен көмекші арқалықтардың аралықтарының l1xl2 көбейтіндісіне тең ауданнан жиналады. Орта қатардағы шеткі ұстындарға жабын арқылы берілетін жүктеменің мәні 2 есе азайтылып, ал бұрыштағы ұстындар үшін, ортаңғы қатарға қарағанда 4 есе кемітіп қабылданады. Арқалыққа берілетін таралымы бірқалыпты погондық жүктеменің мәні:
нормативтік жүктеме
(4.1)
есептік жүктеме
(4.2)
мұндағы, - арқалықтың адымы (сәйкесінше немесе 4.2-сурет бойынша ): - уақытша нормативтік, - бірқалыпты таралған (арқалықтың өз салмағын қоса алғанда) тұрақты жүктеме; - сәйкесінше уақытша және тұрақты жүктеме бойынша сенімділік коэффициенті.
Кесілген арқалық үшін, көлденең күші және июші моментінің максималды есептік мәні:
(4.3)
4.2-сурет. Арқалық торының элементтерінің таралған жүктемесі
1 - бас арқалықтар; 2 - төсеме арқалықтары; 3 - ұстындар
мәнімен сәйкестендіре отырып, бірінші шектік күйдің формуласы бойынша арқалықтың қимасы алынады және июші моментінің нормативтік мәнін қабылдай отырып, екінші шектік күйдің шарты бойынша арқалықтың иілуі шамасы тексеріледі ( жүктеме бойынша сенімділік коэффициентін есепке алмағанда).
Жазық болат төсемесін есептеу
Жүктеме қарқындылығына байланысты төсеме үшін кНм2 болғанда, , кНм2 болғанда - 8 мм және кНм2 болғанда - 10-14 мм қалыңдықтағы парақшалар қолданады.
Жазық төсемені екі жақтан тіреу кезінде (парақша ұзындығының арқалық аралығына қатынасы кезінде екіден көп тірелетін болса), не көлденең иілуге жұмыс істейтін арқалық элемент, яғни төсеме салыстырмалы түрде жуан болғанда және ол тіректе жеткіліксіз бекітілген немесе тіректері жылжымалы болғанда, не серпінді аспалы құралым ретінде тіректе иілуге есептеледі, яғни жылжымайтын тіректегі қатаң бекітілген жұқа төсеме орын алғанда, пайда болған өстік созылу күші төсеменің иілуі кезінде тірекке бекітілумен қабыл алынуы мүмкін, ал тіректердің өзі жылжымайтын болады (4.3,б-сурет).
Төсеме тек қана иілуге 1150 иілу шамасы жұмыс істеу кезінде екінші топтың шектік күйіне байланысты қарапайым арқалықтың иілу шамасының шарты бойынша есептеледі:
4.3-сурет. Төсемені иілуге есептеу.
а-көлденең қима; б,в-сәйкесінше тірекпен және тірексіз иілуге есептеу сызбасы;
1- төсеме; 2- төсеме арқалығы
( болғанда төсемені сондай-ақ беріктігі бойынша есептейді).
Бірқалыпты таралған жүктеме кезінде төсеменің салыстырмалы иілу шамасы
(4.4)
мұндағы, - пластинканың цилиндрлік қатаңдығы; ; - Пуассон коэффициенті, болат үшін 0,3 тең; - түзету, пластинка ұзындығындағы (төсемеде) көлденең сызықтық деформация жоқтығын есепке алатын; - төсеме аралығы; - әдетте 100 см қабылданатын, төсеме жолының есептік ені.
Парақшаның қалыңдығын, см, мына формула бойынша есептейді
(4.5)
ал төсемедегі кернеу (МПа)
Парақшаның қалыңдығын төсеменің тірекпен иілуге жұмыс істеу кезінде, берілген шектік иілу шамасы шартының формуласы бойынша жуықтап есептеп шығаруға болады
(4.6)
бұдан
(4.7)
тірек күшін мына формула бойынша анықтайды
(4.8)
мұндағы, - жүктеме бойынша сенімділік коэффициенті.
Төсемені арқалыққа бекітетін, бұрыш жігінің катетінің есептік мәні:
немесе (4.9)
Төсемені келесі тәртіппен есептейді: алдымен, ені 100 см, 1см төсеме жолағына келетін нормативтік жүктемені есептейді, содан соң салыстырмалы иілу шамасы қойылады немесе және сәйкес формула бойынша төсеме қалыңдығын анықтайды. Тіректі есепке ала отырып, төсемені есептегенде бұрыштық жіктің қалыңдығын формула бойынша анықтайды (4.9).
Прокаттық арқалықтың қимасын таңдау
Прокаттың арқалықтың қарсыласу кезіндегі қажетті моментін мына (2.18) және (2.21) формулалар бойынша есептеледі:
немесе және болғанда; ,
мұндағы, - қима бойынша пластикалық деформацияның артуын есепке алатын коэффициент, алдын-ала қабылданады. Арқалықтар қималарында жанама кернеу , коэффициент , ал болғанда, коэффициентін мына формула бойынша қабылданады
,
мұндағы, - V қосымша мен 3 табл. бойынша қабылданатын және қима түрі мен олардағы пластикалық деформацияның арту деңгейіне тәуелді болатын коэффициент; - қабырға жазықтығында иілетін, қоставр үшін 0,7 тең коэффициент (басқа қима типі үшін ); - орташа жанама кернеу; және - тен көп емес.
және екі бас жазықтығындағы арқалықтың иілу кезінде беріктікке тексеру мына формула бойынша есептеледі
.
байланысты сортаментте сәйкесінше профиль номерін табады. Тағайындалған арқалық қимасының беріктігі мына (2.18) және (2.21) формуламен тексеріледі.
созылуға жұмыс істеу кезінде
;
пластикалық деформацияны есепке алғанда
.
Егер кернеу 5-7% дейін болатын болса, қима дұрыс таңдалынған болып саналады.
Арқалықтың тіректік қимасында ( болғанда) мына формула бойынша тексеріс жасау керек
.
Орнықтылықты жоғалту әсерінен арқалықтың жоғарғы текшесі жеткіліксіз бекітілген жағдайда (сығылған арқалық белдеуіне үзіліссіз тірелетін бірыңғай қатты төсеме болмайды) немесе табл. 2.4 көрсетілген формула бойынша есептелген арқалықтың есептік ұзындығының сығылған белдеу еніне қатынасы мәнінен асады, арқалықты орнықтылыққа мына формула бойынша тексереді (2.23):
,
мұндағы, - ҚНжЕ II-23-81* 7 қосымша нұсқауы бойынша және φ1 коэффициенті бойынша анықталатын коэффициент. Биіктігі екі өсті симметриялы қоставрлы қима арқалығы үшін, мұндағы, коэффициенті прокаттық қоставр үшін параметрінің функциясында анықталады:
( мұнда, - бұрау кезіндегі инерция моменті) .
коэффициентінің мәнін: болғанда ; болғанда , бірақ 1 артық емес етіп қабылдайды. Арқалықтың жалпы тұрақтылығын тексеру кезінде коэффициентін 0,95 қабылдайды.
Егер арқалық алаңының есептік ұзындығы арасындағы байланыстардың қатынасы, (2.26) формуласы бойынша есептелетін, сығылған белдеудің көлденең жылжуына кедергі жасайтын оның енінен мәні аспайды (және болғанда), арқалық тұрақтылығын тексермеуге болады.
,
мұндағы, - сәйкесінше сығылған арқалық белдеуінің ені мен қалыңдығы; - парақшалардың (текшенің) өстерінің арасындағы қашықтық; ; серпімді кезеңде жұмыс істейтін, арқалық қимасы үшін .
Прокаттық арқалықтың белдеулері мен қабырғаларын жергілікті орнықтылыққа тексеруді, ережеге сай, жасамайды, өйткені ол прокат шартынан қабылданған элементтердің қалыңдығымен қамтамасыз етіледі.
Таңдалып алынған қиманы беріктікке жанама кернеудің әсерінен мына формула бойынша (2.19) беріктікке тексереді:
,
мұндағы, - нейтралдық өске салыстырмалы арқалық қима жартысының статикалық моменті; - арқалық қабырғасының қалыңдығы.
Бірқалыпты таралған жүктеме кезіндегі арқалықтың салыстырмалы иілу шамасын мына формула бойынша анықтайды
, (4.10)
мұндағы, - ұзына бойы нормативтік жүктеме, Нсм; - болаттың серпімділік модулі, МПа; - арқалық инерциясының моменті, см4 ; - шектік салыстырмалы иілу шамасы ( 2.3. табл. бойынша).
Құрамалы дәнекерлік арқалықтар қимасын таңдау және орналастыру
Құрамалы арқалықтарды жобалау екі кезеңде орындалады: біріншісінде қиманы таңдайды орналастырады, екіншісінде - арқалықты тұтастай және оның элементтерін беріктілікке және орнықтылыққа тексереді, сонымен қатар иілу шамасында тексереді. Құрамалы қиманы орналастыру арқалықтың биіктігін орнатумен бастайды.
Болаттың ең аз шығынын сипаттайтын тиімділік шартынан, басында арқалықтың қолайлы биіктігін есептеп алады:
(4.11)
мұндағы, ; - қабырға қалыңдығы, мм [ алдын ала мына эмпирикалық формула бойынша анықтауға болады, мұндағы , - арқалық аралығы,м (4.1 табл.)]; κ - дәнекерленген арқалықтың сәйкесінше, тойтарылмалы - 1,25 және 1,2, айнымалы-1, тұрақты қима үшін 1,2-1,15 тең коэффициент.
Айнымалы қималы дәнекерленген арқалықтарды hopt жуықтап есептеу үшін мына формула бойынша есептеуге болады
.
Қатаңдықпен қамтамасыздандыру шартынан арқалық биіктігі мынадан аз болмау керек
, (4.13)
мұндағы, , - сәйкесінше уақытша және тұрақты жүктеме үшін жүктеме бойынша сенімділік коэффициенті.
ВСт3 маркалы болаттан жасалған арқалық үшінмәндерін және қабылдай отырып, (4.13) формуласына қою кезінде (мұндағы, - әдетте уақытша жүктемеге тең болатын, жүктеме бойынша орташа сенімділік коэффициенті), арқалықтың минимальды биіктігі болады
(4.14)
Арқалық биіктігінің біржолата тағайындалуы жуық болуы керек (әдетте формуласынан алынғаннан 5-10% төмен, сонымен қатар төмен емес және қажетті саңылауларын шегергенде, жабынның берілген құрылыстық биіктігінен жоғары емес, мұндағы - арқалықтың төменгі белдеуінен, қарастырылған жабынның жоғарғы жиегіне дейін қабылданады (4.1-суретке қараңыз). Алдын ала мәнін иілу шамасының шектік мәніне байланысты (ВСт3 маркалы болат арқалық үшін), сонымен қатар минимальды арқалық қимасы биіктігінің аралыққа қатынасындай етіп қабылдауға болады:
Салыстырмалы шектік иілу шамасы
11000 1750 1600 1500 1400 1250 1200
18 18 110 110 112 125 130
Аралық биіктігін белгілігеннен кейін қиылуға жұмыс істеу шартынан қабырғаның минимальды қалыңдығын анықтайды және алдыңғы тағайындалған мәнмен салыстырады
, (4.15)
мұндағы - белдеуді есепке алмағанда қиылуға жұмыс істеу және - белдеуді есепке алғанда; жуықдатылған немесе , және tω = болған кезде.
Егер (мұнда ) үшін формулада қабылданғаннан 2 мм-ден көп айырмашылық болатын болса, онда тағайындап алып және содан кейін мәнін түзету керек.
Арқалық қабырғасының ұсынылған қалыңдығы: 1мм еселі 8-12 мм, қалыңдығы көп болған кезде 2 мм-ге еселі. Қабырға қалыңдығы 14-24мм салыстырмалы түрде аз жобалайды, мәнінде арқалық биіктігі 2- 5 м болады.
Қабырғаның ақырғы қалыңдығын тағайындау кезінде мыналарды есепке алу қажетті, егер мына шарт сақталынса ( МПа болғанда), қабырғаның жергілікті тұрақтылығы, оның бойлай қабырғасымен қосымша бекітусіз қамтамасыздандырылады:
. (4.16)
Қабырға өлшемдерін белгілегеннен кейін оның инерция моментін анықтайды
,
Содан соң текшенің инерция моментін
,
мұндағы, - симметриялық арқалықтың инерция моменті.
Жуықтап алғанда , осыдан бір текшенің қима ауданы
,
мұндағы, - текшелердің ауырлық центрлерінің арасындағы қашықтық .
Текше қалыңдығы tf (16 - 40 мм) берілген соң,оның енін табады: . Орнықтылықты қамтамасыздандыру шартынан туындайтын,еркін еңкейген текшенің оның қалыңдығына қатынасы 4.1 кестедегі формула бойынша есептелетін мәннен аспауы тиіс.
4.1 кесте. Иілген элементтерде сығылған белдеу текшесінің қалыңдығына шектік қатынасы
Иілуші элементтерді есептеудің түрі
Текше
мәні
Серпімді деформация шегінде
Еркін тұрмаған
Еркін тұрған қабырғалы
Пластикалық деформацияның өсуін есепке алғанда
Еркін тұрмаған
, бірақ көп емес
Еркін тұрған қабырғалы
, бірақ көп емес
Сол сияқты, болғанда
Еркін тұрмаған
Еркін тұрған қабырғалы
Ескерту: 1. Белгіленуі: - арқалықтың есептік биіктігі; - арқалық қабырғасының қалыңдығы. 2. Иілген элементтер қимасын тағайындау кезінде шектік иілу шамасы бойынша шектік мәнін коэффициентке көбейту керек , бірақ 1,25 көп емес (ҚНжЕ II-23-81* 7.27 қосымшаны қараңыз); иілген элементтер үшін , ал - екі мәннен немесе көптеу.
Сонымен қатар, мәнін h арқалық биіктігінен 13-15 шегінде ұстау ұсынылады. Текше қалыңдығының tf қабырғаның қалыңдығына қатынасы аспауы тиіс. Болат үшін аққыштық шегі , ең көп қатынасы жобамен 12-15 құрайды. Арқалықтың созылған белдеуі үшін bef tf қатынасын, белдеулер (текшелер) ені бойынша бірқалыпты таралған кернеу шартынан 30 көп емес қабылдайды.
Қабырғалар мен текшелердің қимасын тағайындап, шын мәнін есептейді және нормаль кернеуін тексереді немесе . Шектен тыс кернелу, ережеге сай, рұқсат етілмейді, ал таңдалынған қанағаттанарлық қима үшін жеткілікті кернелмеу 5% көп болмау керек. Болатты июші моменттің азаюына байланысты үнемдеу үшін текшенің енін өзгертуге болады. Арқалықтың қабырғасы мен текшесінің қолданылатын өлшемдерін МЕСТ (VII қос.қараңыз) бойынша парақшалы және тізбекті болаттың сортаментімен келістіру қажет.
Келесі кезеңде екінші топтың шектік күйінің формуласы бойынша арқалықты иілу шамасы бойынша тексеріс жүргізеді және арқалықтың элетъменттерін жалпы және жергілікті орнықтылыққа тексеру, қатаңдық қабырғасының қимасын және орналасуын тағайындау, текшелерді қабырғаларға бекіту кезіндегі пісіру жіктерінің қалыңдығын есептейді.
4.1- мысал. Тапсырма: Келесідей мәліметтері бар: бас арқалық аралығы , арқалық төсемесі , 4.2 суретте келтірілген сызба бойынша өндірістік цехтың жұмысшы ауданының арқалық торын есептеу. Арқалықтар бойымен жоғары беткейі кедір-бұдырланған болат төсеме қойылған. Ауданға бірқалыпты таралған нормативті пайдалы жүктеме . Жүктеме бойынша сенімділік коэффициенті . Материал - ВСт3пс6-1 маркалы болат. Салыстырмалы шектік иілу шамасы былайша қабылданды (2.3-кестені қараңыз): бас арқалық үшін - , төсеме арқалығы үшін - , төсеме үшін - . Бірінші класс нысаны, . Төсемені, төсеме арқалығын және бас арқалықты есептеу қажетті.
Шешуі
Жазық төсемені есептеу. Бірінші нұсқа. Алдын ала кедір-бұдырланған төсеменің қалыңдығын тағайындаймыз ( өйткені ). Төсеменің меншікті салмағы МЕСТ 8568-77* сәйкес, құрайды. қабылдаймыз. Жұмыс шартының коэффициенті .
Төсеменің 1см жолағына ені келетін нормативтік жүктемені есептейміз;
,
мұндағы, 10000 - жүктемені - ден - ге есептеу саны; - төсеменің меншікті салмағы.
болғандықтан, онда болған кезде, төсеменің есебін формула бойынша (4.5) июге есептейміз (qn 100 болған кездегі кернегішпен июге есептеуді формула бойынша жүргізеді):
мұндағы, ; - МПа-ден есептеу.
Алдын ала төсеме арқалығының адымын тағайындаймыз ; төсеменің есептік аралығы, арқалық адымына тең: (4.4,а,в-сур.қ.). Осыдан
Парақшалардың қалыңдығын 10 мм қабылдаймыз, (4.4) формула бойынша иілу шамасын тексереміз
.
Төсемені жобалау кезінде бастапқыда төсеме қалыңдығы берілуі мүмкін және формула бойынша (4.5) салыстырмалы иілу шамасы 1мен берілген жүктемеге жауап беретін шектік аралықты есептеу.
.
Мысалы, және болғанда төсеменің аралығы мынадан көп болмауы керек
Алдыңғыда көрсетілгендей қабылданған.
Екінші нұсқа. Құралымдық түсініктен шыққан, Э42 электродтарымен арқалыққа дәнекерленген төсемені қабылдаймыз, салыстырмалы шектік иілу шамасы . кернегішті есепке ала отырып, (4.7) формула бойынша төсеме өлшемін анықтаймыз (4.3,б-сур.қ.)
мұндағы
Осылайша, төсемені арқалыққа дәнекерлеу кезінде қалыңдығы 8мм-лік кедір-бұдырланған болатты қабылдауға болады, ол алдыңғы есептеуге қарағанда болатты 15% дерлік үнемдеу береді.
Төсемені арқалыққа бекітетін бұрыш жігінің қалыңдығы, қолмен дәнекерлеу кезінде мына формуламен анықтаймыз (4.9)
мұндағы, күшін (4.8) формула бойынша табады
қабылдаймыз.
Төсеме арқалығын есептеу. Арқалыққа ұзына бойы есептік жүктемесі
мұндағы, - төсеменің меншікті салмағы; - 1м арқалықтың меншікті салмағы, шамамен 230 Нм етіп қабылданған (әдетте, алдын ала тағайындалады), - металлқұралымның меншікті салмағы үшін жүктеме бойынша сенімділік коэффициенті.
Максимальды июші момент
ВСт3кп2-1 маркалы болаттан жасалған арқалық қимасының қажетті қарсыласу моменті (2.21) формула бойынша және ТУ 14-1302-3 - 80 бойынша есептеледі
... жалғасы
Жабынның құралымдық сызбасын құрастыру
Арқалықтар прокаттық (қоставрлардан немесе швеллерлерден жасалған) және құрамалы - дәнекерленетін немесе тойтармалық (парақшалар мен бұрыштамалардан жасалған ) деп бөлінеді. Арқалық торы жабын төсемесін тіреу үшін арналған өзара қиылысқан көтеруші арқалықтан құралған жүйеден тұрады. Арқалық торларын арқалықтың орналасу сызбасына қарай 3 типке бөледі (4.1-сурет) : қарапайым, нормальды және күрделі. Қарапайым арқалық торында (4.1,а-сурет) төсемеден түсетін жүктеме әдетте жабынның қысқа жағына параллель орналасқан арқалықтарға тікелей беріледі, содан соң тік орналасқан көтеруші құралымдарға беріледі (қабырғаға, тіреуге, ұстынға және т.б.). Нормаль типтегі арқалық торында (4.1,б-г-сурет) төсеме арқалықтар, бас арқалықтарға, ал олар, өз кезегінде, ұстындарға немесе басқа да көтеруші құралымдарға тірелінеді. Күрделі арқалық торында төсемелік арқалықтар, бас арқалықтарға бекітілетін көмекші арқалықтарға тірелінеді.
Төсеме арқалықтары мен көмекші арқалықтар әдетте прокаттық сортаменттерден жобаланады, ал бас арқалықтар прокаттық (үлкен профильдер) және құрамалы да болуы ықтимал. Арқалық торындағы арқалықтардың өзара орналасу тәртіптері әр түрлі болады: қабаттық (4.1,б-сурет), бір деңгейлік (4.1,в-сурет) және төмендетілген (4.1,г-сурет). Арқалық торыларының типін пайдалану бағыты бойынша әр түрлі нұсқаларға талдау жүргізіп, құралымдарға қойылатын технологиялық талаптарға және пайдалану шартына сай, металдың минимальды шығынын ескере отырып тағайындайды. Арқалық торының жоспар және биіктігі бойынша басты өлшемдері (ұстындар немесе қабырғалар арасындағы қашықтық, төсеме үстіндегі белгі, бөлменің таза биіктігі, технологиялық саңылаулардың өлшемдері және т.б.) әдетте ғимараттық жобалық тапсырмасына сәйкес қабылданады. Арқалықтар қимасының өлшемдері есептеу арқылы нақтыланады.
4.1- сурет. Арқалық торларының типтері
а-қарапайым; б-г - нормальды, яғни төсеме арқалығының сәйкесінше бас арқалығының үсті бойынша (қабаттық), бір деңгейде және төмендетіліп орналасқан; д - күрделендірілген; 1 - бас арқалықтар; 2 - төсеме арқалықтары; 3 - көмекші арқалықтар; 4 - болат төсеме; 5 - ұстындар.
Бас арқалықтарды орнатылған ұстындарға үйлестіре отырып орнатады. Төсемелік және көмекші арқалықтарды төсеменің типтеріне және оған әсер ететін жүктемеге байланысты орналастырады. Егер де жазық болат төсеме қолданылатын болса, арқалықтардың арақашықтығын 0,6-1,8м, ал егер стандартты өлшемді темірбетон жабын қолданылатын болса, арқалықтардың арақашықтығын 1,5-6 м етіп қабылдайды. Егер де аралық жабын ретінде құрастырмалы темірбетон тақта қолданылатын болса, ережеге сай, арқалық торының қарапайым түрі қолданылып, төсемелік тақталар тікелей төсемелік арқалыққа тірелінеді. Жабынға әсер ететін жүктеменің мәнін анықтау үшін, тұтасқұймалы темірбетон тақтаның қалыңдығын төмендегідей етіп қабылдау ұсынылады (уақытша нормативтік жүктеменің мәні 15-30кНм2 болған жағдайда)
Есептік аралық 1,5-2 м болғанда . . . 10-12 см
Есептік аралық, 2,1-2,5 м . . . . . . .. . . 12-14
Есептік аралық , 2,6-3 м . . . . . . . . . . 14-16
Арқалыққа әсер ететін жүктемелерді және есептік күштерді анықтау
Жабынның әрбір арқалығын бір-бірімен байланыспайды деп бөлек қарастырады. Төсемелік арқалыққа берілетін жүктемені арқалық аралығындағы іргелес орналасқан арқалықтың үстіндегі төсемеден жинайды. Ал бас арқалыққа әсер ететін жүктемені көмекші арқалықтар немесе төсемелік арқалықтар арасынан жинайды. (4.2-сурет).
Арқалыққа әсер ететін жүктеменің жабындағы ауданын - жүк алаңы деп атайды. Бас арқалықтар үшін жүктемелік ауданның ені бас арқалықтардың арақашықтықтарына немесе көмекші арқалықтардың арақашықтығына тең, ал көмекші арқалықтар үшін осы арқалықтардың адымыны немесе төсеменің аралығына тең етіп алынады. Ортаңғы ұстынға берілетін жүктеме, бас арқалықтың аралығы мен көмекші арқалықтардың аралықтарының l1xl2 көбейтіндісіне тең ауданнан жиналады. Орта қатардағы шеткі ұстындарға жабын арқылы берілетін жүктеменің мәні 2 есе азайтылып, ал бұрыштағы ұстындар үшін, ортаңғы қатарға қарағанда 4 есе кемітіп қабылданады. Арқалыққа берілетін таралымы бірқалыпты погондық жүктеменің мәні:
нормативтік жүктеме
(4.1)
есептік жүктеме
(4.2)
мұндағы, - арқалықтың адымы (сәйкесінше немесе 4.2-сурет бойынша ): - уақытша нормативтік, - бірқалыпты таралған (арқалықтың өз салмағын қоса алғанда) тұрақты жүктеме; - сәйкесінше уақытша және тұрақты жүктеме бойынша сенімділік коэффициенті.
Кесілген арқалық үшін, көлденең күші және июші моментінің максималды есептік мәні:
(4.3)
4.2-сурет. Арқалық торының элементтерінің таралған жүктемесі
1 - бас арқалықтар; 2 - төсеме арқалықтары; 3 - ұстындар
мәнімен сәйкестендіре отырып, бірінші шектік күйдің формуласы бойынша арқалықтың қимасы алынады және июші моментінің нормативтік мәнін қабылдай отырып, екінші шектік күйдің шарты бойынша арқалықтың иілуі шамасы тексеріледі ( жүктеме бойынша сенімділік коэффициентін есепке алмағанда).
Жазық болат төсемесін есептеу
Жүктеме қарқындылығына байланысты төсеме үшін кНм2 болғанда, , кНм2 болғанда - 8 мм және кНм2 болғанда - 10-14 мм қалыңдықтағы парақшалар қолданады.
Жазық төсемені екі жақтан тіреу кезінде (парақша ұзындығының арқалық аралығына қатынасы кезінде екіден көп тірелетін болса), не көлденең иілуге жұмыс істейтін арқалық элемент, яғни төсеме салыстырмалы түрде жуан болғанда және ол тіректе жеткіліксіз бекітілген немесе тіректері жылжымалы болғанда, не серпінді аспалы құралым ретінде тіректе иілуге есептеледі, яғни жылжымайтын тіректегі қатаң бекітілген жұқа төсеме орын алғанда, пайда болған өстік созылу күші төсеменің иілуі кезінде тірекке бекітілумен қабыл алынуы мүмкін, ал тіректердің өзі жылжымайтын болады (4.3,б-сурет).
Төсеме тек қана иілуге 1150 иілу шамасы жұмыс істеу кезінде екінші топтың шектік күйіне байланысты қарапайым арқалықтың иілу шамасының шарты бойынша есептеледі:
4.3-сурет. Төсемені иілуге есептеу.
а-көлденең қима; б,в-сәйкесінше тірекпен және тірексіз иілуге есептеу сызбасы;
1- төсеме; 2- төсеме арқалығы
( болғанда төсемені сондай-ақ беріктігі бойынша есептейді).
Бірқалыпты таралған жүктеме кезінде төсеменің салыстырмалы иілу шамасы
(4.4)
мұндағы, - пластинканың цилиндрлік қатаңдығы; ; - Пуассон коэффициенті, болат үшін 0,3 тең; - түзету, пластинка ұзындығындағы (төсемеде) көлденең сызықтық деформация жоқтығын есепке алатын; - төсеме аралығы; - әдетте 100 см қабылданатын, төсеме жолының есептік ені.
Парақшаның қалыңдығын, см, мына формула бойынша есептейді
(4.5)
ал төсемедегі кернеу (МПа)
Парақшаның қалыңдығын төсеменің тірекпен иілуге жұмыс істеу кезінде, берілген шектік иілу шамасы шартының формуласы бойынша жуықтап есептеп шығаруға болады
(4.6)
бұдан
(4.7)
тірек күшін мына формула бойынша анықтайды
(4.8)
мұндағы, - жүктеме бойынша сенімділік коэффициенті.
Төсемені арқалыққа бекітетін, бұрыш жігінің катетінің есептік мәні:
немесе (4.9)
Төсемені келесі тәртіппен есептейді: алдымен, ені 100 см, 1см төсеме жолағына келетін нормативтік жүктемені есептейді, содан соң салыстырмалы иілу шамасы қойылады немесе және сәйкес формула бойынша төсеме қалыңдығын анықтайды. Тіректі есепке ала отырып, төсемені есептегенде бұрыштық жіктің қалыңдығын формула бойынша анықтайды (4.9).
Прокаттық арқалықтың қимасын таңдау
Прокаттың арқалықтың қарсыласу кезіндегі қажетті моментін мына (2.18) және (2.21) формулалар бойынша есептеледі:
немесе және болғанда; ,
мұндағы, - қима бойынша пластикалық деформацияның артуын есепке алатын коэффициент, алдын-ала қабылданады. Арқалықтар қималарында жанама кернеу , коэффициент , ал болғанда, коэффициентін мына формула бойынша қабылданады
,
мұндағы, - V қосымша мен 3 табл. бойынша қабылданатын және қима түрі мен олардағы пластикалық деформацияның арту деңгейіне тәуелді болатын коэффициент; - қабырға жазықтығында иілетін, қоставр үшін 0,7 тең коэффициент (басқа қима типі үшін ); - орташа жанама кернеу; және - тен көп емес.
және екі бас жазықтығындағы арқалықтың иілу кезінде беріктікке тексеру мына формула бойынша есептеледі
.
байланысты сортаментте сәйкесінше профиль номерін табады. Тағайындалған арқалық қимасының беріктігі мына (2.18) және (2.21) формуламен тексеріледі.
созылуға жұмыс істеу кезінде
;
пластикалық деформацияны есепке алғанда
.
Егер кернеу 5-7% дейін болатын болса, қима дұрыс таңдалынған болып саналады.
Арқалықтың тіректік қимасында ( болғанда) мына формула бойынша тексеріс жасау керек
.
Орнықтылықты жоғалту әсерінен арқалықтың жоғарғы текшесі жеткіліксіз бекітілген жағдайда (сығылған арқалық белдеуіне үзіліссіз тірелетін бірыңғай қатты төсеме болмайды) немесе табл. 2.4 көрсетілген формула бойынша есептелген арқалықтың есептік ұзындығының сығылған белдеу еніне қатынасы мәнінен асады, арқалықты орнықтылыққа мына формула бойынша тексереді (2.23):
,
мұндағы, - ҚНжЕ II-23-81* 7 қосымша нұсқауы бойынша және φ1 коэффициенті бойынша анықталатын коэффициент. Биіктігі екі өсті симметриялы қоставрлы қима арқалығы үшін, мұндағы, коэффициенті прокаттық қоставр үшін параметрінің функциясында анықталады:
( мұнда, - бұрау кезіндегі инерция моменті) .
коэффициентінің мәнін: болғанда ; болғанда , бірақ 1 артық емес етіп қабылдайды. Арқалықтың жалпы тұрақтылығын тексеру кезінде коэффициентін 0,95 қабылдайды.
Егер арқалық алаңының есептік ұзындығы арасындағы байланыстардың қатынасы, (2.26) формуласы бойынша есептелетін, сығылған белдеудің көлденең жылжуына кедергі жасайтын оның енінен мәні аспайды (және болғанда), арқалық тұрақтылығын тексермеуге болады.
,
мұндағы, - сәйкесінше сығылған арқалық белдеуінің ені мен қалыңдығы; - парақшалардың (текшенің) өстерінің арасындағы қашықтық; ; серпімді кезеңде жұмыс істейтін, арқалық қимасы үшін .
Прокаттық арқалықтың белдеулері мен қабырғаларын жергілікті орнықтылыққа тексеруді, ережеге сай, жасамайды, өйткені ол прокат шартынан қабылданған элементтердің қалыңдығымен қамтамасыз етіледі.
Таңдалып алынған қиманы беріктікке жанама кернеудің әсерінен мына формула бойынша (2.19) беріктікке тексереді:
,
мұндағы, - нейтралдық өске салыстырмалы арқалық қима жартысының статикалық моменті; - арқалық қабырғасының қалыңдығы.
Бірқалыпты таралған жүктеме кезіндегі арқалықтың салыстырмалы иілу шамасын мына формула бойынша анықтайды
, (4.10)
мұндағы, - ұзына бойы нормативтік жүктеме, Нсм; - болаттың серпімділік модулі, МПа; - арқалық инерциясының моменті, см4 ; - шектік салыстырмалы иілу шамасы ( 2.3. табл. бойынша).
Құрамалы дәнекерлік арқалықтар қимасын таңдау және орналастыру
Құрамалы арқалықтарды жобалау екі кезеңде орындалады: біріншісінде қиманы таңдайды орналастырады, екіншісінде - арқалықты тұтастай және оның элементтерін беріктілікке және орнықтылыққа тексереді, сонымен қатар иілу шамасында тексереді. Құрамалы қиманы орналастыру арқалықтың биіктігін орнатумен бастайды.
Болаттың ең аз шығынын сипаттайтын тиімділік шартынан, басында арқалықтың қолайлы биіктігін есептеп алады:
(4.11)
мұндағы, ; - қабырға қалыңдығы, мм [ алдын ала мына эмпирикалық формула бойынша анықтауға болады, мұндағы , - арқалық аралығы,м (4.1 табл.)]; κ - дәнекерленген арқалықтың сәйкесінше, тойтарылмалы - 1,25 және 1,2, айнымалы-1, тұрақты қима үшін 1,2-1,15 тең коэффициент.
Айнымалы қималы дәнекерленген арқалықтарды hopt жуықтап есептеу үшін мына формула бойынша есептеуге болады
.
Қатаңдықпен қамтамасыздандыру шартынан арқалық биіктігі мынадан аз болмау керек
, (4.13)
мұндағы, , - сәйкесінше уақытша және тұрақты жүктеме үшін жүктеме бойынша сенімділік коэффициенті.
ВСт3 маркалы болаттан жасалған арқалық үшінмәндерін және қабылдай отырып, (4.13) формуласына қою кезінде (мұндағы, - әдетте уақытша жүктемеге тең болатын, жүктеме бойынша орташа сенімділік коэффициенті), арқалықтың минимальды биіктігі болады
(4.14)
Арқалық биіктігінің біржолата тағайындалуы жуық болуы керек (әдетте формуласынан алынғаннан 5-10% төмен, сонымен қатар төмен емес және қажетті саңылауларын шегергенде, жабынның берілген құрылыстық биіктігінен жоғары емес, мұндағы - арқалықтың төменгі белдеуінен, қарастырылған жабынның жоғарғы жиегіне дейін қабылданады (4.1-суретке қараңыз). Алдын ала мәнін иілу шамасының шектік мәніне байланысты (ВСт3 маркалы болат арқалық үшін), сонымен қатар минимальды арқалық қимасы биіктігінің аралыққа қатынасындай етіп қабылдауға болады:
Салыстырмалы шектік иілу шамасы
11000 1750 1600 1500 1400 1250 1200
18 18 110 110 112 125 130
Аралық биіктігін белгілігеннен кейін қиылуға жұмыс істеу шартынан қабырғаның минимальды қалыңдығын анықтайды және алдыңғы тағайындалған мәнмен салыстырады
, (4.15)
мұндағы - белдеуді есепке алмағанда қиылуға жұмыс істеу және - белдеуді есепке алғанда; жуықдатылған немесе , және tω = болған кезде.
Егер (мұнда ) үшін формулада қабылданғаннан 2 мм-ден көп айырмашылық болатын болса, онда тағайындап алып және содан кейін мәнін түзету керек.
Арқалық қабырғасының ұсынылған қалыңдығы: 1мм еселі 8-12 мм, қалыңдығы көп болған кезде 2 мм-ге еселі. Қабырға қалыңдығы 14-24мм салыстырмалы түрде аз жобалайды, мәнінде арқалық биіктігі 2- 5 м болады.
Қабырғаның ақырғы қалыңдығын тағайындау кезінде мыналарды есепке алу қажетті, егер мына шарт сақталынса ( МПа болғанда), қабырғаның жергілікті тұрақтылығы, оның бойлай қабырғасымен қосымша бекітусіз қамтамасыздандырылады:
. (4.16)
Қабырға өлшемдерін белгілегеннен кейін оның инерция моментін анықтайды
,
Содан соң текшенің инерция моментін
,
мұндағы, - симметриялық арқалықтың инерция моменті.
Жуықтап алғанда , осыдан бір текшенің қима ауданы
,
мұндағы, - текшелердің ауырлық центрлерінің арасындағы қашықтық .
Текше қалыңдығы tf (16 - 40 мм) берілген соң,оның енін табады: . Орнықтылықты қамтамасыздандыру шартынан туындайтын,еркін еңкейген текшенің оның қалыңдығына қатынасы 4.1 кестедегі формула бойынша есептелетін мәннен аспауы тиіс.
4.1 кесте. Иілген элементтерде сығылған белдеу текшесінің қалыңдығына шектік қатынасы
Иілуші элементтерді есептеудің түрі
Текше
мәні
Серпімді деформация шегінде
Еркін тұрмаған
Еркін тұрған қабырғалы
Пластикалық деформацияның өсуін есепке алғанда
Еркін тұрмаған
, бірақ көп емес
Еркін тұрған қабырғалы
, бірақ көп емес
Сол сияқты, болғанда
Еркін тұрмаған
Еркін тұрған қабырғалы
Ескерту: 1. Белгіленуі: - арқалықтың есептік биіктігі; - арқалық қабырғасының қалыңдығы. 2. Иілген элементтер қимасын тағайындау кезінде шектік иілу шамасы бойынша шектік мәнін коэффициентке көбейту керек , бірақ 1,25 көп емес (ҚНжЕ II-23-81* 7.27 қосымшаны қараңыз); иілген элементтер үшін , ал - екі мәннен немесе көптеу.
Сонымен қатар, мәнін h арқалық биіктігінен 13-15 шегінде ұстау ұсынылады. Текше қалыңдығының tf қабырғаның қалыңдығына қатынасы аспауы тиіс. Болат үшін аққыштық шегі , ең көп қатынасы жобамен 12-15 құрайды. Арқалықтың созылған белдеуі үшін bef tf қатынасын, белдеулер (текшелер) ені бойынша бірқалыпты таралған кернеу шартынан 30 көп емес қабылдайды.
Қабырғалар мен текшелердің қимасын тағайындап, шын мәнін есептейді және нормаль кернеуін тексереді немесе . Шектен тыс кернелу, ережеге сай, рұқсат етілмейді, ал таңдалынған қанағаттанарлық қима үшін жеткілікті кернелмеу 5% көп болмау керек. Болатты июші моменттің азаюына байланысты үнемдеу үшін текшенің енін өзгертуге болады. Арқалықтың қабырғасы мен текшесінің қолданылатын өлшемдерін МЕСТ (VII қос.қараңыз) бойынша парақшалы және тізбекті болаттың сортаментімен келістіру қажет.
Келесі кезеңде екінші топтың шектік күйінің формуласы бойынша арқалықты иілу шамасы бойынша тексеріс жүргізеді және арқалықтың элетъменттерін жалпы және жергілікті орнықтылыққа тексеру, қатаңдық қабырғасының қимасын және орналасуын тағайындау, текшелерді қабырғаларға бекіту кезіндегі пісіру жіктерінің қалыңдығын есептейді.
4.1- мысал. Тапсырма: Келесідей мәліметтері бар: бас арқалық аралығы , арқалық төсемесі , 4.2 суретте келтірілген сызба бойынша өндірістік цехтың жұмысшы ауданының арқалық торын есептеу. Арқалықтар бойымен жоғары беткейі кедір-бұдырланған болат төсеме қойылған. Ауданға бірқалыпты таралған нормативті пайдалы жүктеме . Жүктеме бойынша сенімділік коэффициенті . Материал - ВСт3пс6-1 маркалы болат. Салыстырмалы шектік иілу шамасы былайша қабылданды (2.3-кестені қараңыз): бас арқалық үшін - , төсеме арқалығы үшін - , төсеме үшін - . Бірінші класс нысаны, . Төсемені, төсеме арқалығын және бас арқалықты есептеу қажетті.
Шешуі
Жазық төсемені есептеу. Бірінші нұсқа. Алдын ала кедір-бұдырланған төсеменің қалыңдығын тағайындаймыз ( өйткені ). Төсеменің меншікті салмағы МЕСТ 8568-77* сәйкес, құрайды. қабылдаймыз. Жұмыс шартының коэффициенті .
Төсеменің 1см жолағына ені келетін нормативтік жүктемені есептейміз;
,
мұндағы, 10000 - жүктемені - ден - ге есептеу саны; - төсеменің меншікті салмағы.
болғандықтан, онда болған кезде, төсеменің есебін формула бойынша (4.5) июге есептейміз (qn 100 болған кездегі кернегішпен июге есептеуді формула бойынша жүргізеді):
мұндағы, ; - МПа-ден есептеу.
Алдын ала төсеме арқалығының адымын тағайындаймыз ; төсеменің есептік аралығы, арқалық адымына тең: (4.4,а,в-сур.қ.). Осыдан
Парақшалардың қалыңдығын 10 мм қабылдаймыз, (4.4) формула бойынша иілу шамасын тексереміз
.
Төсемені жобалау кезінде бастапқыда төсеме қалыңдығы берілуі мүмкін және формула бойынша (4.5) салыстырмалы иілу шамасы 1мен берілген жүктемеге жауап беретін шектік аралықты есептеу.
.
Мысалы, және болғанда төсеменің аралығы мынадан көп болмауы керек
Алдыңғыда көрсетілгендей қабылданған.
Екінші нұсқа. Құралымдық түсініктен шыққан, Э42 электродтарымен арқалыққа дәнекерленген төсемені қабылдаймыз, салыстырмалы шектік иілу шамасы . кернегішті есепке ала отырып, (4.7) формула бойынша төсеме өлшемін анықтаймыз (4.3,б-сур.қ.)
мұндағы
Осылайша, төсемені арқалыққа дәнекерлеу кезінде қалыңдығы 8мм-лік кедір-бұдырланған болатты қабылдауға болады, ол алдыңғы есептеуге қарағанда болатты 15% дерлік үнемдеу береді.
Төсемені арқалыққа бекітетін бұрыш жігінің қалыңдығы, қолмен дәнекерлеу кезінде мына формуламен анықтаймыз (4.9)
мұндағы, күшін (4.8) формула бойынша табады
қабылдаймыз.
Төсеме арқалығын есептеу. Арқалыққа ұзына бойы есептік жүктемесі
мұндағы, - төсеменің меншікті салмағы; - 1м арқалықтың меншікті салмағы, шамамен 230 Нм етіп қабылданған (әдетте, алдын ала тағайындалады), - металлқұралымның меншікті салмағы үшін жүктеме бойынша сенімділік коэффициенті.
Максимальды июші момент
ВСт3кп2-1 маркалы болаттан жасалған арқалық қимасының қажетті қарсыласу моменті (2.21) формула бойынша және ТУ 14-1302-3 - 80 бойынша есептеледі
... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz