Кірпішті қолдану

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 20 бет
Таңдаулыға:

1 Кіріспе

Ғимараттар мен құрылыстарды салуда дәстүрлі түрде қолданылатын керамикалық қабырға материалдарының бірі - кірпіш. Кірпішті қолданудың мың жылдық тәжірибесі бізге оны ең берік құрылыс материалдары ретінде бірмәнді түрде жіктеуге мүмкіндік береді. Сонымен қатар, кірпішпен өңдеу технологиясы сәулетшілер мен дизайнерлерге шексіз шығармашылық мүмкіндіктер ұсынады.
Қазақстан экономикасының көтерілуі, сондай-ақ халықтың көпшілігінің тұрмыстық жағдайын жақсартуға деген ұмтылысы республикадағы тұрғын үй құрылысының өзектілігін анықтады. Тұрғын үй құрылысы Қазақстанның 2030 жылға дейінгі даму стратегиясының басым бағыттарының бірі ретінде танылды және жалпыұлттық сипаттағы маңызды міндеттердің бірі болып табылады. Осыған байланысты, Қазақстан Республикасында тұрғын үй құрылысын дамытудың 2012-2016 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының негізгі бағыттары тұрғын үй құрылысы мәселелерін кешенді шешу, қарапайым тұрғындар үшін тұрғын үйдің қол жетімділігін қамтамасыз ету болып табылады.
Сыртқы факторлардан сенімді қорғауды қамтамасыз ететін, отқа төзімділігі жоғары және жылу өткізгіштігі салыстырмалы түрде төмен, кірпіш тұрғын үй мен өндірістік ғимараттар мен құрылыстардың қауіпсіздігі мен жайлылығының жоғары деңгейін алдын-ала анықтайды.
Керамикалық кірпішті салу құрылыс кезінде тапшы металдарды, цементті, сондай-ақ көлік құралдарын үнемдеуге мүмкіндік береді. Қабырғалық материалдарды өндіру мен пайдаланудың жалпы балансында керамикалық кірпіш 30% -дан астамды құрайды. Кірпіштер күн энергиясын жинап, жылуды баяу және біркелкі береді, кірпіш жазда шамадан тыс қызудан сақтайды және қыста жылуды сақтайды. Кірпіш қабырға буды оның ішіне жіберіп, тыныс алады. Нәтижесінде үй-жайларда тепе-теңдік ылғалдылық деңгейі сақталады. Қазіргі уақытта құрылыс керамикалық кірпіштерін өндіруде технологияны жетілдіруге, өнім сапасын жақсартуға және номенклатурасын кеңейтуге назар аударылуда.

2 Өнім номенклатурасы

Сығымдаудың беріктігіне байланысты кірпіштер мен тастар мынандай маркада шығарылады 300, 250, 200, 175, 150, 125, 100 және 75 сыныптарда шығарылады; аязға төзімділік - F 15, 25, 35 және 50 маркалары. Қасиеттерге қойылатын жалпы талаптармен қатар, отандық өнеркәсіп жоғары санаттағы кірпіш шығарады. Бұл, ең алдымен, шартты түрде тиімді болуы керек қуаттылық дәрежесі кемінде M100, ал қатты кірпіш кемінде M150, аязға төзімділік кем дегенде F25; оларға үлкен талаптар қойылады.
Керамикалық кірпіш - әр түрлі қоспаларды қолдана отырып, балшықтан жасалған кірпіш (белгілі бір қасиеттерін реттеу үшін) кейіннен күйдіру процесімен.
Аязға төзімділігі төмен болғандықтан, жартылай құрғақ престелген кірпішті ғимараттың қатты ылғалға ұшырайтын іргетастарын, іргелерін және басқа бөліктерін төсеу үшін қолдануға болмайды. Минералды шикізатты технологиялық өңдеуден және кейіннен жоғары температурада күйдіру процесінде алынған жасанды тастан жасалған материалдар мен бұйымдар керамикалық деп аталады. Керамикалық кірпіштер мен тастар қоспасы бар немесе қоспасы аз балқитын саздан жасалады. Барлық жерде кездесетін шикізат қорларының үлкендігі, технологияның қарапайымдылығы, қажетті қасиеттерді алу мүмкіндігі, сонымен қатар керамикалық бұйымдардың беріктігі мен экологиялық тазалығы оларды қабырға материалдары арасында өндірістің үлкен көлемімен қамтамасыз етеді.
3 Шикізат мінездемесі

Керамикалық кірпіш пен керамикалық тастарды өндіруге арналған шикізат ретінде келесі заттар қолданылады:
Табиғатта тығыз, борпылдақ және пластикалық күйде кездесетін сазды жыныстар, оларды жалпы балқитын саздар деп атайды, сонымен қатар трепельды және диатомит жыныстары;
Табиғи шикізаттың (кварц құмы, шлактар, шамот, үгінділер, көмір, күл және т.б.) қасиеттерін түзететін органикалық және минералды қоспалар;
Жеңіл балқитын саздан жасалған құрылымды қаптама кірпіш алу үшін отқа төзімді және отқа төзімді саздар, әйнек, бор, фарфор өндірісінің қалдықтары, отқа төзімді кірпіштер.
Кірпіш өндірудің негізгі шикізаты - балқитын саздар - жердегі жыныстар, олар сумен араластырылған кезде пластмассадан жасалған қамыр түзуге қабілетті, ол 800 - 10 000С күйдіргеннен кейін тас тәрізді материалға айналады.
Төмен балқитын саздар қалдық және шөгінді жыныстар болып жіктеледі. Кірпіш өндірісі үшін ылғалды, аллювиалдық, теңіздік және басқа саздар ең көп қолданылған. Қабырға материалдарын өндіру үшін саздар мен саздақтарды пайдалану мүмкіндігін анықтау үшін олардың дәндерін, химиялық және минералогиялық құрамын, пластикасын және технологиялық қасиеттерін білу қажет.
Кірпіш өндірісі үшін ең құнды болып, саз құрамы табылады, оның құрамы 20% -дан кем болмауы керек.
Ондағы Al2O3 алюминий тотығының құрамы саздың сипаттамалары үшін өте маңызды, бұл шикізаттың технологиялық қасиеттерін жоғарылатады: аз балқитын саздарда ол 10-дан 15% -ға дейін болады.
Саздар -- құрамының басым көпшілігін сазды минералдар құрайтын, дәнекерленіп қатаймаған шөгінді тау жыныстар.
Тау жынысы саздарға жатқызылуы үшін оның құрайтын түйірлердің кем дегенде 30 % диаметрі 0,005 мм-ден аспайтын тозаңдар түрінде болуы шарт.
Аққыштык қасиеті бар, сумен араластырылған ұнтағы қамырға ұқсайтын массалар құрайды және мұндай массалар кепкеннен кейін де өз пішінін сақтап қала алады.
Күйдірілген саздар қатты және берік тастақ күйге ауысады. Жаратылыс жағдайына (генезисіне) орай сынықты және химиялық саздарды даралауға болады;
Түзілімдену ортасына байланысты теңіз, лагуна, өзен, көл саздары, сулық-мұздықтық саздар және элювийлік саздар жекеленеді; минералдық құрамына орай каолонитті, гидрослюдалы, монтмориллонитті, палыгорскитті және полиминералды саздар белгілі.
Саздар -- батпақтар немесе грунт суларымен ылғалданатын ылғал шалғындар (Орта Азияның таулары мен тауалды өңірлеріндегі).
Кварц құмы - бұл табиғи дөңгелектелген құмды алу және жіктеу, немесе құрамында кремний бар таужыныстарын ұсақтау және елеу арқылы алынған материал.
Кварц құмының сорбциялық қабілеті тотыққан темір мен марганецті судан шығаруға мүмкіндік береді. Механикалық, химиялық, атмосфералық, су әсеріне жоғары төзімділікке ие. Ол сәндік және әрлеу материалдары өндірісінде, интерьер сылақтарында, ландшафты дизайнда қолданылады. Басқа нәрселермен қатар, бетон блоктарын жасау кезінде бұл сізге жұмсақ, пастелді реңдер алуға мүмкіндік береді.
Ұнтақталған кварц құмы бірнеше түрге бөлінеді: сұр (кварцит), сүтті ақ (ұсақталған кварц) және табиғи қоңыр материал. Материалды аллювациялау әдісімен өндірілген құмдармен салыстырғанда бұл материал мономинералдылығымен, біртектілігімен, жоғары түйіршік аралық кеуектілігімен, демек, кірді ұстау қабілетімен ерекшеленеді. Сонымен қатар, ұсақталған құмда абразивтік және жууға болатын пайыз көп, бұл кварц материалын сүзгілерге жиі ауыстырады, кварц құмы кез-келген түсті болуы мүмкін - ақтан қара қоңырға дейін. Ол кремний диоксидінің жоғары пайызы бар аллювиалды өзен құмы арқылы шығарылады.
Ағаш үгіндісі - аралау қалдықтары ретінде пайда болатын ағаш бөлшектері, ұсақталған ағаш түрі. Үгінділер бөлшектерінің ұзындығы кескіш құралдың түріне және технологиялық параметрлеріне байланысты болады, нәтижесінде олар түзіледі. Үгінділерді арнайы өндірілген ағаш чиптерімен шатастыруға болмайды. Үгінділер - ағаш өңдеу өнеркәсібінің қалдықтары, бірақ ол жанармай ретінде, престелген өнеркәсіптік бұйымдар жасау үшін, жануарларға арналған төсек жабдықтарын (көбінесе шымтезекпен немесе сабанмен араластырғанда) мульчирование материал ретінде немесе мицелий үшін субстрат ретінде қолданылады.
Үгінділер құрамында 70% -ға жуық көмірсулар (целлюлоза және гемицеллюлоза) және 27% лигнин бар. Химиялық тепе-теңдік: 50% көміртек, 6% сутек, 44% оттегі және шамамен 0,1% азот.
4 Өндіріс әдісін таңдау

Шикізатты өңдеу және массаны дайындаудың әдісін таңдау, кірпіштерді жартылай құрғақ әдіспен жасау технологиясы
Жартылай құрғақ әдіс. Сазды кірпіш - көп қолданысқа ие қабырғалы керамикалық материалдардың бірі. Көбіне заводтар кірпішпен бірге тиімді және өлшемдері ірі келетін тастар, беттік (лицевые) кірпіш пен тастар шығарады. Кірпіштер мен тастарды МЕСТ 530-95 бойынша сазды және кремнеземдық жыныстардан (трепел, диатомит), көмір өндірісінің қалдықтарынан, сонымен қатар күлдердерден, минералдық және органикалық қоспалардан (оларды қоспауы да мүмкін) дайындайды. Кірпішті толық денелі немесе қуыс денелі етіп шығарады, ал тастарды тек қуыс денелі түрінде шығарады.
Пластикалық әдіс. Пластикалық әдіспен дайындағанда саз біркелкі масса алынғанша өңделеді. Ол үшін шикізат алдымен жанышқыларда, одан кейін айнала жүгіртпелерде майдаланудан өтеді. Одан әрі пшкізат сазараластырғышка түсіп 18-25%-ға дейін суланып созымталды біркелкі масса алынғанша иленеді. Содан кейін таспалы (ленталы) пресске түсіріледі. Пресстен үзіліссіз шығатын кескін (брус) автомат арқылы қірпіш қышқа кесілініп, камералық немесе туннельдік кептіргіш пеш вагонеткаларына тиеледі. Алдын-ала кептірілген қыштар үздіксіз істейтін сақиналық немесе туннельдік пештерінде күйдіріледі.
Шликерлік әдіс. Шликерлік әдіспен дайындау ылғалдылығы тым жоғары, суда оңай-ақ езіліп кететін, тас түйірлері араласқан шикізат қорын немесе көп құрамалы массаны пайданаларда қолданған тиімді. Бұл технологиялық схема мынандай операцияларды қамтиды: сазды шығару, ірілеу, майдалау, сазды суда ыдырату, кесек тастарды ажырату мақсатымен саздық сүйық ерітіндіні елек торы арқылы өткізу және сүйық ерітінді сусыздандыру (масса ылғалдылығы 45-60%). Алынған шликерден тікелей кұю тәсілімен бұйымдар қалыптауға болады. Бірақ көпшілігінде шликерді шашыратқыш мұнара кептіргішінде қүрғатып барып пайдаланады. Майда тамшыларға мембрандық сораппен 1,2-2,5 МПа қысымда шашыратылған шликер ыстық газдар ағымында өте тез, небәрі 3 с ішінде, берілген ылғалдық дәрежеде кеуіп бітеді. Бұйымдардың үсті тегіс, түзік қырлы және механикалық төзімді болып қалыптан шығады.
Әдістер шикізат материалдырың қасиеттері мен алынатын бұйым сапасына байланысты тағайындалады.
Бұл жобада пластикалық әдіс таңдалды. Саз массасын пластикалық әдіспен дайындау жұмысы мынандай процестерді қамтиды: сазды карьерден шығару, оны және құнарсыздандырғыш қоспаларды майдалау, оларды алдын-ала араластырып ылғалдау, шихтаны ұлпа етіп майдалауды және саз массасын дайындау. Осы аталған процестерді тек мұқият орындағанда ғана, жақсы сапалы керамикалық бұйымдар алуға мүмкіндік туады.
Пластикалық әдіспен қалыптау тәсілі кеуек кірпіштерді шығаруда қолданады. Қалыптау (пресстеу) процесі онда жүруі үшін массаның ылғалдылығы оның катты түйіршіктерінің беті қалыңдығы екі су молекуласындай шамада болатындай гидраттар қабығымен қапталуына жететіндей болуы керек.
Керамикалық бұйымдарды пластикалық тәсілмен өндірерде кірпіш шикі, плита - шикі т.б. жаңа қалыпталған бұйымдар айтарлықтай ылғалдықта болады да, беріктігі онша болмайды және белгілі бір тәртіппен вагонеткаға жинап бірден күйдіру пешіне беруге келмейді.
Оның үстіне алдын-ала кептірілмеген массаны қалыптай салып, күйдірген жағдайда оның ылғалы сырт жағынан тым тез, ал ішінен баяу аластатылатындыктан, шөгу деформациясы біркелкі болмай жарықтанып, тіпті шетінен бөлшектерге бөліне бүзылып кетеді. Сондықтан, оларды алдымен арнаулы режимде ылғалдығын 5-7 %-ға дейін жеткізе кептіреді. Кептіру керамикалық бұйымдар технологиясындағы маңызды процестердің бірі. Себебі, құрылыс керамикалық бұйымдардың сапасы мен өндірістің техникалык-экономикалық көрсеткіштері кептірудің нәтижелілігіне тікелей байланысты.

5 Өндірістің жұмыс істеу режимі.

Өнеркәсіптің жұмыс істеу режимі жылдың жұмыс күні санымен, тәуліктегі сменалар санымен және жұмыс сменасындағы жұмыс сағатымен анықталады. Кәсіпорынның жұмыс істеу тәртібі және жұмыс уақытының жылдық қоры төмендегі кестеде келтірілген.
6 Өндірістік бағдарлама
Бұл курстық жобада өндірістік қуаттылығы жылына 22 млн дана кірпішті өндіретін завод берілген. Завод жылына 365 күннің 305 күн жұмыс жасайды, 2 ауысымда, Бір тәулікте 8 сағат жұмыс істейді.
7 Шихтаның құрамын анықтау

Керамикалық масса құрамына кіретін компоненттер - сазды материалдар және түрлі қоспалар. Шикізат араласпасындағы осы компоненттердің салыстырмалы құрамын, араласпа компоненттері және жартылай фабрикаттарды түрлі құрал-жабдықтармен өңдеу тәсілдерін өзгерте отырып, тағайындалуы, қасиеттері, құрылысы және сыртқы түрі бойынша әр түрлі бұйымдар дайындауға болады.
Саздар -- құрамының басым көпшілігін сазды минералдар құрайтын, дәнекерленіп қатаймаған шөгінді тау жыныстар.
Тау жынысы саздарға жатқызылуы үшін оның құрайтын түйірлердің кем дегенде 30 % диаметрі 0,005 мм-ден аспайтын тозаңдар түрінде болуы шарт.
Аққыштык қасиеті бар, сумен араластырылған ұнтағы қамырға ұқсайтын массалар құрайды және мұндай массалар кепкеннен кейін де өз пішінін сақтап қала алады.
Күйдірілген саздар қатты және берік тастақ күйге ауысады. Жаратылыс жағдайына (генезисіне) орай сынықты және химиялық саздарды даралауға болады.
Саздардың керамикалық қасиеттері олардың созымталдықтарымен, байланыстығымен және біріктіруші (байланыстырушы) қабілетімен, кептіруге және жоғарғы температура әсеріне көрсететін әрекетімен сипатталады.
Дегидратталған саздың дәнінің ірілігі 1мм аспауы тиіс, ондай болмаған жағдайда ол ылғалданбайды және қатты түйіршік ретінде қалыптасып, жасалып жатқан бұйымға түрлі ақаулар алып келеді. Дегидратталған саз күйдірілгеннен кейін тағы қосымша өңдеулерден өтеді.
Кварц құмы - кварц құмының сорбциялық қабілеті тотыққан темір мен марганецті судан шығаруға мүмкіндік береді. Механикалық, химиялық, атмосфералық, су әсеріне жоғары төзімділікке ие. Ол сәндік және әрлеу материалдары өндірісінде, интерьер сылақтарында, ландшафты дизайнда қолданылады. Басқа нәрселермен қатар, бетон блоктарын жасау кезінде бұл сізге жұмсақ, пастелді реңдер алуға мүмкіндік береді.
Үгінділер - ағаш өңдеу өнеркәсібінің қалдықтары, бірақ ол жанармай ретінде, престелген өнеркәсіптік бұйымдар жасау үшін, жануарларға арналған төсек жабдықтарын (көбінесе шымтезекпен немесе сабанмен араластырғанда) мульчирование материал ретінде немесе мицелий үшін субстрат ретінде қолданылады.
Үгінділер құрамында 70% -ға жуық көмірсулар (целлюлоза және гемицеллюлоза) және 27% лигнин бар. Химиялық тепе-теңдік: 50% көміртектер, 6% сутектер, 44% оттегі және шамамен 0,1% азоттар.

8 Шикізат өндірісінің материалдық балансы

Шикізат материалдары қажеттілігін жобалық қуаттылық және шығарылатын бұйымның негізгі сипаттамаларын ескере отырып есептейміз. Сонымен бірге, өндіріс кезіндегі бұйымдардың кептіру және күйдіру кезіндегі шөгуін және бұымдардың шығынын (брак) ескеру қажет. Шикізат материалдарының қажеттілігі масса және көлем бойынша есептеледі. Еспетеу нәтижелері әйкесінше жыл, тәулік, ауысым және сағат үшін жеке көрсетіледі.
Кәсіпорынның жобалық жылдық өнімділігі 22 млн дана. Кірпіштің орташа тығыздығы - ρк = 1400 кгм3; Өндіріс кезіндегі бұйымдардың жалпы шөгуі - 10%; жарамсыз өнім шығыны (брак) - 2 %. Шихтаның құрамындағы шикізаттардың пайыздық үлесі: саз - 60% (орташа тығыздығы γ=1800 кгм3 , ылғалдылығы - W = 15%); кварц құмы - 30% (орташа тығыздығы γ=1600 кгм3; ағаш үгіндісі - 10% (орташа тығыздығы γ=160кгм3)

9 Құрал-жабдықтарды таңдау және есептеу
Технологиялық схеманы таңдап болған соң әр кезеңде қолданылатын құралжабдықтар саны есептелінеді. Яғни саз және қоспалар өңдейтін, масса дайындайтын және қалыптайтын, престеуші және тасымалдаушы т.б. қондырғылар. Таңдалған құрал-жабдықтар технологиялық тағайындалу, өнімділік сияқты талаптарға жауап беру керек.
Қондырғыларды таңдау технологиялық процестерді жүргізу үшін тиімді құрал-жабдықтар мен тасымалдаушы транспорттардың өзара сай болуын да қажет етеді. Бұл ерекшелікті қондырғыларды есептегенде ескеру керек. Біз құрал-жабдықтарды сипаттау тарауында көрсетілген қондырғының өнімділігін анықтаймыз. Қондырғыны технологиялық схемаға қарап аламыз.

Туннельдік пеш деп - ұзындығы 160 м дейін, биіктігі 1,7 м, ені 3,1 м дейін болатын күйдіргіш каналды айтады.
Суретте көрсетілгендей, бұл каналдың ішімен алдын-ала кептірілген күйдірілетін шикі бұйымдар тиелген вагонеткалар рельспен ыстық газдың бағытына карсы журеді. Ұзындығы бойынша пеш туннелі қыздыру, күйдіру және суыту зоналарына бөлінген. Вагонетка пештің бас жағынан кіріп ыстық газ агымы бар бөлігінен өтеді, одан кейін газдық желдеткішпен (вентилятормен) пештің аяқ жағынан баса топталып, пешке айдалатын суық ауа зонасы арқылы өтіп 5(Н80°С дейін суыйды. Мұнымен қабат қыздыру зонасының басталар жерінде орналасқан түтін тартқыш күйдіру зонасына ыстық газдың үзіліссіз тартылып тұруын қамтамасыз етеді. Сөйтіп, пеш туннелінде қарама-қарсы тасқын ағымы пайда болады. Шикі бұйым тиелген вагонетка пеш туннелінің басынан кіріп, дайын керамикалық бұйымдармен екінші жағынан тоқтаусыз шығып жатады. Туннельдік пештерде эр алуан отындар (қатты, сұйық жэне газ тәрізді) пайдалануы мүмкін.
Туннельдік пештерде, сақина пештерімен салыстырғанда, күйдіру процесі айтарлықтай тезірек жүреді. Қалыпталынған өнімді вагонеткаға қалау және дайын керамикалық бұйымдарды пісіру процестері толық механикаланған, пеш жұмысының режимі автоматталынған жэне шығарылатын бұйымдар сапасы жоғары болып келеді.
Пышақты саз кескіш (стругач) - нәзік, пластикалық тұтқыр, бірақ құрылысы бойынша тығыз саздың ірі бөлшектерін алдын-ала пайдалануға арналаған. Машинаның негізгі бөлшектері: бункер, айналмалы пышақты диск, және сүйреуші.
Саз пышақпен ені 50мм және қалыңдығы 1-5 мм түріндегі талщыққа бөлінеді.
Таспалық (ленталық) вакуум - пресс - илеме масса пресстің бірінші коробасына түскен мезгілде калақты винтпен езгіленіп торлы тасау арқылы жекеленген желілер тәрізді вакуум-камераға сығылып өтеді. Вакуум - камерада саздық желілер пышақпен кесіліп майдаланады және ондағы ауа сорылады. Вакуумдалынған массаны шнектік білік қамтып алып оны пресстің пресстейтін басына қарай жылжыта тығыздайды. Сонда пресс мундштугі аркылы саз массасы шексіз брус тәрізді болып шыға береді. Саздық массаның созымталдығы жоғары болган сайын, солғұрлым вакуум шамасы жоғары және вакуум-камерада масса ұзағырақ болу керек. Вакуумдалынған массадан жасалынып кептірілген қыштың мықтылығы вакуумдалынбаған массадан жасалынғаннан 1,6 есе жоғары. Күйдірілген бұйымдардың тығыздығы 3-4 %-ға, мықтылығы 2 есеге жоғарылап, сусіңіргіштігі 10-15 %-ға төмендейді.
Пресс мундштугінен шығатын саз брусынан кірпіш-қыштары жэне керамикалық тастарды берілген ұзындыкта кескілеу автоматикалық әсердеп керілген сымы бар аспаппен орындалады.
Күрделі профильді бұйымдарды жасарда таптау (штамптау) тәсілін қолданады. Бұл тәсіл бойынша алдын-ала таспалық (ленталык) пресстерде қалыптапынып белгілі мөлшермен кесілген дайындықтардан револьверлік немесе басқа конструкциялы пресстерде бұйымдарды гаптайды (штамптайды).

10.1.Сазды механикалық өңдеу. Сазды механикалық өңдеудегі мақсат - оның структурасын бұзып, ірі қосындыларын майдалау немесе бөлектеу және арнаулы қоспалармен араластырып суландыру. Ол үшін түрлі технологиялық жабдықтар қолданады.
Жәшіктік қорландырушы берілген пропорцияға саздан және түрлі ширатқыштардан шихтаны құрамалау үшін және шихтаны технологиялық созындының келесі механизміне үздіксіз бірқалыпта бұлжытпай беріп тұру үшін және шикі заттың ірі кесектерін бірлі-жарым ұсақтау үшін пайдаланады.
Жәшіктік беріп тұрушының тұла бойы металдан жасалған. Оның түбі шарнирлі жалғасқан металл тіліктерінен (пластинкаларынын) құралған транспортерлер болады. Беріп тұрушыны электромотордан белдіктік червяктік және тістік жүйе қимылдарымен қозғалысқа келтіреді. Шихтаның құрама бөлшектерін жылжымалы таспалармен өлшемдейді.
Бұл таспалар жәшікті беріп тұрушы корпусын бөліктерге бөліп тұрады. Транспортердің қозғалысы бойынша бірінші бөлік әруақытта ширатқыш қоспалармен тиелуі керек. Олай болмаған жағдайда, транспортер лентасының бетіне лай қабаттаса жабысып, механизмдер жұмысын қиындатады.
Барлық технологиялық агрегаттың дұрыс жұмыс істеуіне шихтаның бірқалыпта беріліп тұрылуы өте манызды. Шихта жеткіліксіз берілетін жағдайда агрегат мүмкіншілігі толық пайдаланбайтындықтан өнім төмендеп кетеді, ал тым көп берілсе әрбір технологиялық қондырғылардың жұмыстары шектен тыс күштеніп кетеді де, агрегаттың жиі тоқтап кала беретінін тудырады.
Шихтаға енгізетін қоспа мөлшері және пресске берілетін шихта көлемі шиберді төмендеу немесе жоғарылау көтеру арқылы реттелінеді. Алдыңғы шибердің көтерілу биіктігі темір пластинкалы транспортердің жылдамдыгы мен агрегаттың өнімділігіне сәйкес болу керек. Сондықтан, шибердің кетерілу биіктігін былайша есептейді. Ауыспалық (сменалық) өнімділігін шикізат шығынына (м ) көбейтіп, ауысу минут санына бөледі. Осыдан шыкқан шаманы транспортердің жылдамдығына (ммин) және жәшіктік беріп тұрушының еніне бөледі. Мысалы, айталық кірпіш жасайтын агрегаттағы престің өнімділігі сағат сайын 3000 дана немесе ауыспа сайын 21000 дана деп алсак, сонда әрбір 1000 дана қышқа кететін түрлі шикізаттың мөлшері - 3,1 м , транспортердің жылжу жылдамдығы - 1,2 ммин, беріп тұрушы жәшіктің ені - 0,7 м. Олай болса, жәшіктегі алдыңғы шибердің көтерілу биіктігі 0,182 м болатынын есептеп табу қиьгн емес.
Іс жүзінде шибер бірер шама көбірек көтеріледі, себебі суланған саз кесектеніп түсетіндіктен жәшіктен бірқалыпты кескінде шықпайды.
Берілген шамада өлшемделініп алынған саздық шихта 6.6 -суретте келтірілгендей, түрлі типті машиналарда майдалану процесінен өтеді. Кұрғақ тығыз саздар сүргіштерде, балғалы ұсақтағыштарда, майдалағыштарда және жүгіртпелерде (бегундерде) ұсақталынады. Қатты коспасы жоқ ылғалды саздарды жанышқыларда (вальцаларда) жаншып үйкелейді. Қатты кесек тастары бар саздар майдалағыштарда, жүгіртпелерде немесе тас бөлшектейтін жанышқыларда өнделінеді. Қалай болғанда да, жүгіртпелер арқылы өиделініп дайындалған саздың масса сапасы жағынан жоғарылау болады да, одан қалыпталынып күйдірілген бұйымдардың мықтылығы 25-30 %-ға жоғары болып шығады. Бірақ жүгіртпелердің өнімділігі төмендеу, электрлік энергия шығыны жоғары және металсыйымдылығы көп болатындығын ескерген жөн.
Саз массасын дайындауда, әсіресе, түрлі типтегі жанышқылар кең қолданылып келеді. Олар, жүгіртпелерге карағанда 1,5 есе өнімділеу, металсыйымдылыгы 4 есе аз және электроэнергия шығыны бойынша 1,8 есе үнемді. Және де массаны сатылап майдалағанда (2-3 қос жанышқылар колданғанда) ұнтақтылығы тұрақты өнім алынады.
Бастапкы шикізаттың физикалық күйіне және шығарылатын керамикалық бұйымдардың түріне байланысты керамикалық масса үш тәсілмен дайындалуы мүмкін: дымқылдық, созымталдық және құймалық (шликерлік). Шала құрғақ тәсілі бойынша сазды майдалап 8-12% ылғалдылығымен қалыптауға беріледі. Созымталдық тәсілмен дайындарда сазды саз араластырғышта ширақтандырушы мен суды қоса араластыру арқылы ылғалдылыгы 20-25% біртекті созымтал масса алуды қамтамасыз етеді. Құймалық тәсілде майдаланған саз 45-60 % мөлшеріндей сумен біркелкі масса алынғанша араластырады. Соның нәтижесінде қою ағатын кұйма (шликер) алынады.
10.2.Сазды қалыптауға дайындау. Әдетте, саздар табиғи күйінде жақсы сапалы керамикалық материалдар мен бұйымдар жасауға жарамсыз. Оның себебі жүздеген жылдар бойы дала шпаттарының ыдырауынан пайда болған саздық жыныстар өздерінің салмақтарымен тығыздала келе, нашар ірі ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.