Педагогика ғылымының қалыптасуы
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2. 1. Педагогика ғылымының қалыптасуы.
2.2. Педагогика ғылымының негізгі ұғымдары
мен адам жайлы ғылымдар жүйесіндегі орны.
2. 3. Басқа ғылымдармен байланысы.
3. Қорытынды
2. Негізгі бөлім
2. 1. Педагогика ғылымының қалыптасуы.
2.2. Педагогика ғылымының негізгі ұғымдары
мен адам жайлы ғылымдар жүйесіндегі орны.
2. 3. Басқа ғылымдармен байланысы.
3. Қорытынды
Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
ӨЗДІК ЖҰМЫС
тақырыбы:
Педагогика ғылымы және оның адам
жайлы ғылымдар жүйесіндегі орны
Дайындаған:
Жезқазған - 2008
Мақсаты: Педагогика ғылымының қалыптасуы мен оның негізгі ұғымдарына
тоқтала отырып, оның адам жайлы ғылымдар жүйесіндегі орнын ашып көрсету.
Басқа ғылымдар жүйесімен байланысын анықтау арқылы жеке ғылым ретіндегі
роліне баға беру.
Міндеттері:
1. педагогика ғылымының қалыптасуына тарихи тұрғыдан
қарастыру;
2. педагогика ғылымының негізгі ұғымдарын атап өту;
3. адам жайлы ғылымдар жүйесіндегі орнын анықтау.
Жоспары:
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2. 1. Педагогика ғылымының қалыптасуы.
2.2. Педагогика ғылымының негізгі ұғымдары
мен адам жайлы ғылымдар жүйесіндегі орны.
2. 3. Басқа ғылымдармен байланысы.
3. Қорытынды
Педагогика ғылымы және оның адам жайлы ғылымдар жүйесіндегі орны
І Кіріспе
Бір ғана құбылыс немесе затты зерттей отырып, әр ғылым өз зерттеу
объектісін бөліп алады, яғни қоғам мен табиғат даму үрдісінің белгілі бір
жағын, объективті дүние болмысының формасын. Тәрбиені объективті өмір
сүретін қиын құбылыс ретінде көп ғылым зерттейді. Мысалы, тарихи
материализм тәрбиені қоғам дамуының, оның өндіруші күші мен өндірістік
қатынастар жеке моменті ретінде; тарих – тарихтың таптық күресі мен
таптық саясат жеке моменті ретінде; психология – дамушы адам тұлғасының
қалыптасуын зерттеуге байланысты қарастырады. Кез келген ғылымның
тәуелсіздігі ерекше және өзінің, басқа ғылым зерттемейтін зерттеу
объектісінің болуымен анықталады.
Жалпы ғылымдар жүйесінде педагогика адам тәрбиесін зерттейтін жалғыз
ғылым. Кез – келген ғылым мәнін түсіну келесі сұрақтардан басталады: бұл
ғылым қалай пайда болды және дамыды, негізгі зерттейтін проблемасы қандай?
Шын мәнісінде, әр ғылымның өз тарихы бар өзі зерттейтін қоғамдық немесе
табиғи құбылыс нақты объектісі және оның теориялық негізін түсіну үшін
маңызы бар білім. Онсыз ол ғылым дами алмайды. Сол себепті оқу – тәрбие
орындары саны өсуде, балаларға қажетті дайындық беретін халық мектептері
жүйесі кеңеюде, мұғалімдер даярлайтын арнайы оқу орындары ашылуда,
педагогика ерекше ғылым пәні ретінде оқытылуда. Осының барлығы
педагогикалық ғылымның дамуына себепші болды.
Бала мен жастар тәрбиесі жөніндегі ғылым ретінде пайда бола отырып,
тәрбие шекарасының және қоғам өміріне субъективті факторлар әсер ету
аймағының өсуіне байланысты педагогика барлық жастағы адамдарға тәрбиелік
әсер ету жалпы заңдылықтары жайлы ғылымға айналуда.
Әрбір ғылым, дами отырып, өз теориясын толықтырады, жаңа мазмұнға ие
болады және өз зерттеуінің көлемін ұлғайтады. Бүгінгі күнде педагогика
ұғымында педагогикалық ғылымдардың тұтас жүйесі қарастырылады.
Педагогика ғылым ретінде, жекелеген педагогикалық пәндерге бөлінеді:
1. Жалпы педагогика, адам тәрбиесінің негізгі заңдылықтарын зерттейді;
тәрбиенің мәні, мақсаты, міндеттері мен заңдылықтарын, оның қоғам
өміріндегі ролін және тұлғаның дамуын, білім беру мен оқыту үрдісін ашып
көрсетеді.
2. Жас ерекшелік педагогикасы, жас ерекшелік даму кезеңдеріндегі адам
тәрбиесі ерекшеліктерін зерттейді.;
3. Арнайы педагогика – дефектология, аномальды балалар тәрбиесі мен
оқыту, даму ерекшеліктерін зерттейді. Ол өз кезегінде келесідей бөлінеді:
изучающая особенности развития, обучения и воспитания аномальных детей.
Которая в свою очередь распадается на ряд отраслей: сурдопедагогика –
саңырау және мылқау балалар тәрбиесі мен оқыту сұрақтары, соқыр және нашар
көрушілер – тифлопедагогика, ақыл – есі төмен – олигофренопедагогика,
тілінде мүкісі бар балалар – логопедия;
4. Жеке әдістеме, жекелеген пәнді (шетел тілі, математика, тарих,
физика, биология, зимия және т. б.) оқытудың жалпы заңдылықтарын қолдану
ерекшеліктерін зерттейді;
5. Педагогика тарихы, түрлі тарихи кезеңдердегі педагогикалық идеялар
дамуы мен тәрбие тәжірибесін зерттейді.
Педагогика ғылымының басқа да жекелеген салалары дамуда, яғни олар
кәсіби техникалық білім беру, жоғарғы мектеп педагогикасы, әскери
педагогика, түзетуші – еңбек педагогикасы. Педагогиканың келесі бөлімдері
қалыптасуда: мектептану, отбасы тәрбиесі педагогикасы, балалар және
жасөспірімдер педагогикасы, мәдени – ағарту жұмыстары педагогикасы.
ІІ Негізгі бөлім
2. 1. Педагогика ғылымының қалыптасуы.
Білім беру мен тәрбие қоғамның дамуының объективті қажеттілігі мен оның
дамуының маңызды алғышартына айналды. Сол себепті, адамзат қоғамының
белгілі бір даму кезеңінде, яғни құлиеленушілік құрылыстың едәуір кейінгі
кезеңінде, өндіріс пен ғылым алға жылжығанда, тәрбие ерекше қоғамдық
функцияға айнала бастады. Арнайы тәрбие оқу орындары, оқыту мен тәрбие
мамандығына айналған адамдар пайда бола бастады. Бұл құбылыс көптеген
ежелгі елдерде байқалды, бірақ ер балалар мектебі жайлы шынайы ақпарат
Египет, Таяу Шығыс елдері, және антикалық Грециядан жетті.
Ежелгі дәуірдің өзінде қоғамдық қызметкерлер мен ойшылдар тәрбиенің
қоғам дамуы мен әр адам өміріндегі ролін атап өткен. Мысалы, Солон (
шамамен б. з. д. 640 және 635 – 599 ж. ж.) заңдары бойынша, әкесі өз
баласының белгілі бір еңбектегі арнайы икемін дамытуы керек болды.
Тәрбиенің кеңеюі мен қиындауы барысында теориялық білімнің арнайы саласы
жақсы жақсы дами бастады. Білімнің бұл саласы басқа да өндіріс пен өмір
саласындағы білім тәрізді философия негізінде дамыды. Антикалық Грециядан
педагогика термины шыққан, яғни ол тәрбие жайлы ғылым атауы ретінде
бекітілген.
Ежелгі Грецияда педагогтар ретінде, аристократтар балаларына қарауды,
мектепке дейін жеткізіп салуды, оқу құралдарын алып жүретін, олармен
серуендеп жүретін құлдар болды. Кейін, педагогтар бала тәрбиесімен және
оқытумен айналысатын және педагогикалық қызмет олардың мамандығына айналған
арнайы дайындалған адамдар болды. Сол кезден бастап, тәрбие жайлы ерекше
ғылым педагогика деп атала бастады.
Сол сияқты Ежелгі Грециядан басқа да педагогикалық ұғымдар мен
терминдер да бастау алады. Мысалы, мектеп, гимназия – дене тәрбиесінің
қоғамдық мектебі және т. б.
Орта ғасырларда тәрбие проблемасындін иелері қарастырды. Олардың
педагогикалық идеялары діни сипатта болды және шіркеу догматикасы негізінде
жүргізілді.
Ары қарай, педагогикалық ой Қайта Өрлеу (14 – 15 ғ. ғ.) заманы
ойшылдары еңбектерінде өз көрінісін тапты. Олар механикалық жаттандылықты
сынап, балаларға гуманды қарауды жақтады. Тәрбие теориясының тез дамуына
қарамай, педагогика философияның бір бөлігі болып қала берді. Арнайы ғылым
ретінде, бірінші рет, философиялық ғылым жүйесінен 17 ғасырда бөлініп
шықты. Жеке ғылыми пән ретінде қалыптасуын көптеген зерттеушілер ұлы чех
педагогы Ян Амос Коменский (1592 – 1670 ж. ж.) байланыстырады.
Ол қалыптастырған балалармен оқу жұмысын ұйымдастыру формасы , әдісі,
принциптері мен адамгершілік тәрбие кейінгі ғылыми – педагогикалық жүйенің
ажырамас бөлігіне айналды.
Ғылыми педагогиканың қалыптасуына үлес қосқан Францияда Ж. Ж. Руссо
(1712-1778), Д. Дидро (1713-1784), К. А. Гельвеций (1715-1771) еңбектері,
англияда Джон Локк (1632-1704), Швейцарияда Иоганн Генрих Песталоцци (1746-
1827), Германияда Фридрих Адольф Вильгельм Дистервег (1790-1866) пен Иоганн
Фридрих Гербарт (1776-1841).
Орыс педагогикасындағы революциялық – демографиялық көзқарастардың
қалыптасуына В. Г. Белинский (1811-1848), А. И. Герцен (1812-1870), Н. Г.
Чернышевский (1828-1889) пен В. А. Добролюбов (1836-1861) үлес қосты.Ғылыми
педагогиканың үлкен әсер еткен Л. Н. Толстой (1828-1910), Н. И. Пирогов
(1810-1881) еңбектері. Педагогикалық идеяның жүйеленген, тұтас ашылуы К. Д.
Ушинский (1824-1870) еңбектерінен көрінді. Кеңес педагогикасының дамуына Н.
К. Крупская (1869-1939), А. В. Луначарский (1875-1933), М. И. Калинин (1875-
1946), А. С. Макаренко (1888-1939), В. А. Сухомлинский (1918-1970) еңбек
сіңірді.
Педагогика көп көлемдегі ірі педагогтардың шығуы кездейсоқ емес. Себебі
өндірісі мен ғылымы, мәдениеті жедел дамушы қоғам негізгі сауатты
өндірушілерді қажет етті, басқаша дами алмады. Сондықтан, оқу-тәрбие
орындары саны өсіп, мектеп жүйесі кеңеюде, мұғалімдер даярлайтын арнайы оқу
орындары ашылды, педагогика ерекше ғылыми пән ретінде оқытыла ... жалғасы
ӨЗДІК ЖҰМЫС
тақырыбы:
Педагогика ғылымы және оның адам
жайлы ғылымдар жүйесіндегі орны
Дайындаған:
Жезқазған - 2008
Мақсаты: Педагогика ғылымының қалыптасуы мен оның негізгі ұғымдарына
тоқтала отырып, оның адам жайлы ғылымдар жүйесіндегі орнын ашып көрсету.
Басқа ғылымдар жүйесімен байланысын анықтау арқылы жеке ғылым ретіндегі
роліне баға беру.
Міндеттері:
1. педагогика ғылымының қалыптасуына тарихи тұрғыдан
қарастыру;
2. педагогика ғылымының негізгі ұғымдарын атап өту;
3. адам жайлы ғылымдар жүйесіндегі орнын анықтау.
Жоспары:
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
2. 1. Педагогика ғылымының қалыптасуы.
2.2. Педагогика ғылымының негізгі ұғымдары
мен адам жайлы ғылымдар жүйесіндегі орны.
2. 3. Басқа ғылымдармен байланысы.
3. Қорытынды
Педагогика ғылымы және оның адам жайлы ғылымдар жүйесіндегі орны
І Кіріспе
Бір ғана құбылыс немесе затты зерттей отырып, әр ғылым өз зерттеу
объектісін бөліп алады, яғни қоғам мен табиғат даму үрдісінің белгілі бір
жағын, объективті дүние болмысының формасын. Тәрбиені объективті өмір
сүретін қиын құбылыс ретінде көп ғылым зерттейді. Мысалы, тарихи
материализм тәрбиені қоғам дамуының, оның өндіруші күші мен өндірістік
қатынастар жеке моменті ретінде; тарих – тарихтың таптық күресі мен
таптық саясат жеке моменті ретінде; психология – дамушы адам тұлғасының
қалыптасуын зерттеуге байланысты қарастырады. Кез келген ғылымның
тәуелсіздігі ерекше және өзінің, басқа ғылым зерттемейтін зерттеу
объектісінің болуымен анықталады.
Жалпы ғылымдар жүйесінде педагогика адам тәрбиесін зерттейтін жалғыз
ғылым. Кез – келген ғылым мәнін түсіну келесі сұрақтардан басталады: бұл
ғылым қалай пайда болды және дамыды, негізгі зерттейтін проблемасы қандай?
Шын мәнісінде, әр ғылымның өз тарихы бар өзі зерттейтін қоғамдық немесе
табиғи құбылыс нақты объектісі және оның теориялық негізін түсіну үшін
маңызы бар білім. Онсыз ол ғылым дами алмайды. Сол себепті оқу – тәрбие
орындары саны өсуде, балаларға қажетті дайындық беретін халық мектептері
жүйесі кеңеюде, мұғалімдер даярлайтын арнайы оқу орындары ашылуда,
педагогика ерекше ғылым пәні ретінде оқытылуда. Осының барлығы
педагогикалық ғылымның дамуына себепші болды.
Бала мен жастар тәрбиесі жөніндегі ғылым ретінде пайда бола отырып,
тәрбие шекарасының және қоғам өміріне субъективті факторлар әсер ету
аймағының өсуіне байланысты педагогика барлық жастағы адамдарға тәрбиелік
әсер ету жалпы заңдылықтары жайлы ғылымға айналуда.
Әрбір ғылым, дами отырып, өз теориясын толықтырады, жаңа мазмұнға ие
болады және өз зерттеуінің көлемін ұлғайтады. Бүгінгі күнде педагогика
ұғымында педагогикалық ғылымдардың тұтас жүйесі қарастырылады.
Педагогика ғылым ретінде, жекелеген педагогикалық пәндерге бөлінеді:
1. Жалпы педагогика, адам тәрбиесінің негізгі заңдылықтарын зерттейді;
тәрбиенің мәні, мақсаты, міндеттері мен заңдылықтарын, оның қоғам
өміріндегі ролін және тұлғаның дамуын, білім беру мен оқыту үрдісін ашып
көрсетеді.
2. Жас ерекшелік педагогикасы, жас ерекшелік даму кезеңдеріндегі адам
тәрбиесі ерекшеліктерін зерттейді.;
3. Арнайы педагогика – дефектология, аномальды балалар тәрбиесі мен
оқыту, даму ерекшеліктерін зерттейді. Ол өз кезегінде келесідей бөлінеді:
изучающая особенности развития, обучения и воспитания аномальных детей.
Которая в свою очередь распадается на ряд отраслей: сурдопедагогика –
саңырау және мылқау балалар тәрбиесі мен оқыту сұрақтары, соқыр және нашар
көрушілер – тифлопедагогика, ақыл – есі төмен – олигофренопедагогика,
тілінде мүкісі бар балалар – логопедия;
4. Жеке әдістеме, жекелеген пәнді (шетел тілі, математика, тарих,
физика, биология, зимия және т. б.) оқытудың жалпы заңдылықтарын қолдану
ерекшеліктерін зерттейді;
5. Педагогика тарихы, түрлі тарихи кезеңдердегі педагогикалық идеялар
дамуы мен тәрбие тәжірибесін зерттейді.
Педагогика ғылымының басқа да жекелеген салалары дамуда, яғни олар
кәсіби техникалық білім беру, жоғарғы мектеп педагогикасы, әскери
педагогика, түзетуші – еңбек педагогикасы. Педагогиканың келесі бөлімдері
қалыптасуда: мектептану, отбасы тәрбиесі педагогикасы, балалар және
жасөспірімдер педагогикасы, мәдени – ағарту жұмыстары педагогикасы.
ІІ Негізгі бөлім
2. 1. Педагогика ғылымының қалыптасуы.
Білім беру мен тәрбие қоғамның дамуының объективті қажеттілігі мен оның
дамуының маңызды алғышартына айналды. Сол себепті, адамзат қоғамының
белгілі бір даму кезеңінде, яғни құлиеленушілік құрылыстың едәуір кейінгі
кезеңінде, өндіріс пен ғылым алға жылжығанда, тәрбие ерекше қоғамдық
функцияға айнала бастады. Арнайы тәрбие оқу орындары, оқыту мен тәрбие
мамандығына айналған адамдар пайда бола бастады. Бұл құбылыс көптеген
ежелгі елдерде байқалды, бірақ ер балалар мектебі жайлы шынайы ақпарат
Египет, Таяу Шығыс елдері, және антикалық Грециядан жетті.
Ежелгі дәуірдің өзінде қоғамдық қызметкерлер мен ойшылдар тәрбиенің
қоғам дамуы мен әр адам өміріндегі ролін атап өткен. Мысалы, Солон (
шамамен б. з. д. 640 және 635 – 599 ж. ж.) заңдары бойынша, әкесі өз
баласының белгілі бір еңбектегі арнайы икемін дамытуы керек болды.
Тәрбиенің кеңеюі мен қиындауы барысында теориялық білімнің арнайы саласы
жақсы жақсы дами бастады. Білімнің бұл саласы басқа да өндіріс пен өмір
саласындағы білім тәрізді философия негізінде дамыды. Антикалық Грециядан
педагогика термины шыққан, яғни ол тәрбие жайлы ғылым атауы ретінде
бекітілген.
Ежелгі Грецияда педагогтар ретінде, аристократтар балаларына қарауды,
мектепке дейін жеткізіп салуды, оқу құралдарын алып жүретін, олармен
серуендеп жүретін құлдар болды. Кейін, педагогтар бала тәрбиесімен және
оқытумен айналысатын және педагогикалық қызмет олардың мамандығына айналған
арнайы дайындалған адамдар болды. Сол кезден бастап, тәрбие жайлы ерекше
ғылым педагогика деп атала бастады.
Сол сияқты Ежелгі Грециядан басқа да педагогикалық ұғымдар мен
терминдер да бастау алады. Мысалы, мектеп, гимназия – дене тәрбиесінің
қоғамдық мектебі және т. б.
Орта ғасырларда тәрбие проблемасындін иелері қарастырды. Олардың
педагогикалық идеялары діни сипатта болды және шіркеу догматикасы негізінде
жүргізілді.
Ары қарай, педагогикалық ой Қайта Өрлеу (14 – 15 ғ. ғ.) заманы
ойшылдары еңбектерінде өз көрінісін тапты. Олар механикалық жаттандылықты
сынап, балаларға гуманды қарауды жақтады. Тәрбие теориясының тез дамуына
қарамай, педагогика философияның бір бөлігі болып қала берді. Арнайы ғылым
ретінде, бірінші рет, философиялық ғылым жүйесінен 17 ғасырда бөлініп
шықты. Жеке ғылыми пән ретінде қалыптасуын көптеген зерттеушілер ұлы чех
педагогы Ян Амос Коменский (1592 – 1670 ж. ж.) байланыстырады.
Ол қалыптастырған балалармен оқу жұмысын ұйымдастыру формасы , әдісі,
принциптері мен адамгершілік тәрбие кейінгі ғылыми – педагогикалық жүйенің
ажырамас бөлігіне айналды.
Ғылыми педагогиканың қалыптасуына үлес қосқан Францияда Ж. Ж. Руссо
(1712-1778), Д. Дидро (1713-1784), К. А. Гельвеций (1715-1771) еңбектері,
англияда Джон Локк (1632-1704), Швейцарияда Иоганн Генрих Песталоцци (1746-
1827), Германияда Фридрих Адольф Вильгельм Дистервег (1790-1866) пен Иоганн
Фридрих Гербарт (1776-1841).
Орыс педагогикасындағы революциялық – демографиялық көзқарастардың
қалыптасуына В. Г. Белинский (1811-1848), А. И. Герцен (1812-1870), Н. Г.
Чернышевский (1828-1889) пен В. А. Добролюбов (1836-1861) үлес қосты.Ғылыми
педагогиканың үлкен әсер еткен Л. Н. Толстой (1828-1910), Н. И. Пирогов
(1810-1881) еңбектері. Педагогикалық идеяның жүйеленген, тұтас ашылуы К. Д.
Ушинский (1824-1870) еңбектерінен көрінді. Кеңес педагогикасының дамуына Н.
К. Крупская (1869-1939), А. В. Луначарский (1875-1933), М. И. Калинин (1875-
1946), А. С. Макаренко (1888-1939), В. А. Сухомлинский (1918-1970) еңбек
сіңірді.
Педагогика көп көлемдегі ірі педагогтардың шығуы кездейсоқ емес. Себебі
өндірісі мен ғылымы, мәдениеті жедел дамушы қоғам негізгі сауатты
өндірушілерді қажет етті, басқаша дами алмады. Сондықтан, оқу-тәрбие
орындары саны өсіп, мектеп жүйесі кеңеюде, мұғалімдер даярлайтын арнайы оқу
орындары ашылды, педагогика ерекше ғылыми пән ретінде оқытыла ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz