Болашақ педагог-психологтың менеджерлік құзіреттілігін қалыптастыру

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 4 бет
Таңдаулыға:

Болашақ педагог-психологтың менеджерлік құзіреттілігін қалыптастыру

Атырау инженерлік-гуманитарлық институтының «Шетел тілі: екі шет тілі мамандығының 4 курс студенті Меңдіханова Ақтоты Серікбайқызы

Қазіргі уақытта Қазақстан әлемде озық елдердің отыздығына кіру стратегиясын іске асыру жағдайында, отандық білім беру саласының мазмұнын, әлемдік білім беру кеңістігіне интеграциялау мақсатында жаңартылып отырады. "Білім беру жүйесін жоғары білікті кадрлармен қамтамасыз ету, білім беруді дамыту мониторингі жүйесін жетілдіру, оның ішінде халықаралық талаптарды ескере отырып, ұлттық білім беру статистикасын құру, елдің әлеуметтік-экономикалық қоғамының талаптарына лайықты сапа Қазақстан Республикасындағы 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік даму бағдарламасында атап өтілген. Болашақ мұғалімнің сынып ұжымы, оқу-тәрбие процесі оқушының жеке басын дамыту және т. б. қажетті деңгейде басқару үшін, оның жоғары педагогикалық білімі бар, білім беруді басқару саласынан арнайы білім мен дағдылардың болуы талап етіледі. Осыған байланысты білім беру саласында мамандар даярлауға талаптар қойылады. Өйткені, қазіргі қоғам-бұл кәсіби құзыреттілік білім беруде ұйымдастырушылық және басқарушылық әрекеттерді жүзеге асыру қабілетінің болуын талап етеді. Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2016-2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаға қазіргі қоғамның басты талаптарының бірі - дамыған басқару құзыреттілігі бар адамның жаңа түрін қалыптастыру. Сонымен қатар, Президент Н. Ә. Назарбаев «Рухани жаңғыру: Болашаққа бағдар» атты баяндама жасады "Қоғамдық сананы дамыту" бағдарламасы.

"Қазіргі жас ерекшелігінде болашақ мұғалімнің өнімді іске асырылуын" дамыту ұрпақтарды саналы басқаруды талап етеді . Жоғарыда айтылғандар-қазақстандық білім берудің көпсатылы реформасы процесінде туындайтын терең сапалы өзгерістер жағдайында оқу-тәрбие процесін, ұжымды, ұйымды басқаруға қабілетті мұғалімнің жаңа түрін қалыптастыру өзектілігін анықтайды. Мұғалім заманауи білім беруді модернизациялау жағдайында басқарушылық міндеттерді тиімді шеше алады, басқарудың қажетті деңгейіне ие оқу процесін тиімді бағалау және әр баланың даму процесін ұтымды бағалау жоспарлауды, ұйымдастыруды, бақылауды жүзеге асыра білу. Тиімді басқару ол үшін болашақ мұғалімнің басқарушылық құзыреттілігі қалыптасуы керек. Сонымен қатар, қоғамдағы түбегейлі өзгерістер мектептің психологиялық-педагогикалық және басқарушылық қызметінің мазмұнына сәйкес келеді гуманистік құндылықтарға әлемдік көзқарасты қайта құруды ұсынады. Бұл жағдайда өзін жүзеге асыратын мұғалімнің басқарушылық рөлі өзгереді, басқару теориясы мен ынтымақтастық идеяларын біріктірудің негізгі шарттары негіздеп жүзеге асырады.

Экономикалық және технологиялық құрылымды өзгертуге негізделген қазіргі білім беру реформасы педагогикалық қызметтің мәнін, оларды кәсіби даярлау процесінде қалыптасатын болашақ мұғалімдердің қажетті қасиеттерін айтарлықтай қайта қарастыруды талап етеді. Іске асырылып жатқан құзыреттілік парадигмасы шеңберінде болашақ мұғалімдерді сапалы даярлау туралы мәселелер барынша өткір тұр. Кәсіби құзыреттіліктің жалпы тұжырымдамасы еңбек нарығындағы маманның бәсекеге қабілеттілігі, жұмыс берушінің сұраныстарына жауап, белгілі бір әрекеттерді сапалы орындауға дайындығы тұрғысынан қарастырылады.

Бұл тұрғыда мұғалімнің құзыреттілігі басқа сипаттамаларға ие. Мұғалімнің кәсіби құзыреттілігі педагогикалық тәжірибеден ( тәжірибеліліктен), өзін-өзі дамытуға жоғары деңгейінен және салаларда құзыреттіліктің кең спектірлерін мыналар құрайды:

пәннің салалары (техникалық, гуманитарлық, жаратылыстану-ғылыми, ақпараттық және т. б. ) ) ;
оқу пәнін оқыту әдістемесі, оның мазмұнын қалыптастыру және әдістемелік қамтамасыз етуді әзірлеу;
жалпы білім беру (пәнаралық мета-білім) ;
балалар психологиясы, тұлға, Әлеуметтік психология;
педагогикалық ортадағы коммуникативтік қарым -қатынас;
педагогикалық басқару (оқу процесі, оқу қызметі, өзін-өзі дамыту, оқу орны, персонал және т. б. ) ;
мұғалімнің шығармашылық жұмысын және оқыту технологиялары мен әдістерін әзірлеуді/бейімдеуді білдіретін жобалық-инновациялық дизайн.

Бүгінгі таңда мұғалім бірегей тұлға болуы керек, білімнің әртүрлі салаларында құзыреттіліктің едәуір жиынтығына ие болуы керек, үздіксіз жетілдіруге ұмтылуы керек, оқушылардың білім беру қызметін тиімді басқара білуі керек. Болашақ мұғалімдердің басқарушылық қасиеттерін дамытудың әдіснамалық негізі, принциптері мен әдістерін сипаттау, кәсіби құзіреттіліктің өзегі ретінде басқарушылық құзіреттілікті қалыптастыру механизмін анықтау қажет. Педагогикалық жүйелер мен процестер тек динамикалық ғана емес, сонымен бірге белсенді, яғни оның субъектілері өзін -өзі басқарады, оларды басқару күйіне ауыстырады, бұл кезде процестердің тиімділігі кез-келген бастапқы жағдайда қол жетімді болады-бұл мұғалімнің басқарушылық қасиеттерін дамытудың негізгі бағыты.

Мұғалімнің басқарушылық құзіреттілігі "жүйелік-әрекеттік тәсілде жазылған жеке және мета-пәндік сипаттағы студенттерден нәтиже алу үшін интегративті құзіреттіліктер"ретінде ұсынылады. Мұғалімнің іс-әрекеті үшін функционалды бағыттарды бөлу қажеттіліктері: таным, оқу ресурстары, оқу тобы, сапа және ақпаратты басқару. Басқарушылық құзыреттер мұғалімнің оқу процесінің сапасын бақылау, сабақтар, нәтижелер, оқушы-мұғалім жүйесіндегі өзара әрекеттесу, мақсат қою және оқушының іс-әрекетін жоспарлау жұмыстары атқарылады.

Менеджмент теориясында басқарушылық құзыреттер экономикалық пайда алудың түпкі мақсаты бар ұйымның жұмысында туындайтын мәселелерді шешудің әлеуетті мүмкіндіктерін ұсынады. Бұл жерде жедел, тактикалық және стратегиялық басқарудағы жағдайға дайындық, ынталандыру, жоспарлау және тұрақты мониторинг (бақылау) түрінде көрсетілген көшбасшының функциялары айқын көрінеді. Менеджменттің тиімділігі көшбасшының жеке қасиеттерінен, оның білімі мен практикалық тәжірибесінен (меншікті және таратылған) тұрады, ол уақыт өте келе ұйым жүзеге асыратын өнімдер мен қызметтердің жоғары сапасына кепілдік беретін басқару технологиясында дамиды. Экономикалық менеджмент теориясында "топ" (жоғары басшылық) деңгейіндегі менеджерлердің және әртүрлі деңгейдегі менеджерлердің - орта, төменгі және т. б. функцияларын бөлу бар. талап етілетін сапалардың әртүрлі жиынтығымен (мысалы, топ-менеджер - стратегиялық ойлау, менеджер - орындаушылық), бұл ретте олардың әрқайсысының қызметі салалық ерекшелікті ескере отырып, лауазымдық нұсқаулықпен реттеледі.

Педагогикалық салада мұндай бөлу оқу процесінде айқын қасиеттерге ие емес, әр пән мұғалімі стратег, оператор, жаңашыл және тәлімгер болуы керек, бұл болашақ мұғалімнің кәсіби құзыреттілігін көру, әрекет ету және өзара әрекеттесу деңгейлерінде айтарлықтай кеңейтеді.

Біздің ойымызша, қазіргі уақытта педагогикалық зерттеулерде толық көрсетілмеген білім беру менеджментінің ерекшелігі мұғалімнің басқарушылық қызметін әр түрлі деңгейлерде жүзеге асырудан тұрады: оқу, тәрбие, ұйымдастырушылық, коммуникативті процестер және өзін-өзі дамыту, ал маңызды аспект жеке сипаттамалары, оқушылардың мотивациялық қажеттіліктері және басқа да көптеген факторлар болып табылады. Болашақ мұғалімнің танымдық, белсенділік және жеке құрамдас бөлігі негізінде басқарушылық құзіреттіліктің құрылымы мыналарға бағытталған:

оқушының құзыреттілік компоненттерінің спектрі және олардың нәтижелі өзара әрекеті, оқытудың нәтижесі болады;
тәрбие процесі және оқушылардың жеке қасиеттерін дамыту;
оқу пәні мен жеке қарым-қатынастың оқушыға әлеуметтік әсерін талдау;
мұғалімнің білім беру ортасымен өзара әрекеттесуі (үздіксіз жетілдіру) ;
әдістемелік қамтамасыз етуді әзірлеу (мазмұнын жобалау, педагогикалық технологияларды, бақылау рәсімдерін әзірлеу немесе бейімдеу және басқалар) ;
білім беру мекемесі қызметінің контексінде білім беру және басқа да міндеттерді шешу.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.