Липидтер немесе майлар
Липидтер немесе майлар негізінен организмдегі энергияның негізгі көзі болып табылады. Ересек адамдарға организмге қажет барлық энергияның 40% ал жас балаларды 50% бейтарап майлардыі тотығу арқылы қамтамасыз етіледі. Дегенмен, майлардың тотығуында энергияның көп болуына қарамастан, организм үшін негізгі энергия көзі көмірсу болып табылады, себебі майлардың тотығуы үшін де ең алдымен организмге көмірсу қажет, яғни майлар көмірсулардың жалынында жанады.
Клетка мембранасының құрамына кіріп, оның құрылымдық бөлімі болып табылады. Мембраналардың құрамына майлардың негізгі үш тобы кіреді: фосфолипидтер, сфинголипидтер, гликолипедтер.
Линолен, линоль, арахидон сияқты қанықпаған май қышқылдары организмнің қалыпты өсуі, тері қызметтінің қалыпты болуы үшін қажет.
Липидтердің сілтілік ортада жоғары карбон қышқылдарының тұздарына, яғни сабынға гидролизденуіне қарай сабынданатын және сабынданбайтын болып екі топқа жіктеледі.
CH2O - CO - C17H35 CH2 - OH
CH - O - CO - C17H35 3NaOH CH - OH + 3CH17H35COONa (сабын)
CH2O - CO - C17H35 CH2 - OH
Сабынаданатын липидтер жай және күрделі болып екіге бөлінеді. Жай липидтерге балауыз, сұйық және қатты май жатады.
Күрделі липидтер үш үлкен топқа жіктеледі. Олар фосфолипидтер, сфинголипидтер және гликолипидтер.
Фосфолипидтер - гидролизденгенде спирт, карбон және фосфор қышқылдарын түзеді. Карбон қышқылдар көбінесе қанықпаған болып келеді. Фосфолипидтер клетка мембранасының негізгі липидттік компоненттері. Табиғатта кең тараған үш фосфолипидтердің тобы бар: фосфатидилсерин, фосфатидилэтаноламин және фосфатидилхолин.
CH2 - CO - R
R, - CO - CH O
CH2O - P - OH (фосфатидт қышқылы)
O-
CH2 - CO - R
R, - CO - OCH O
CH2O - P - O
O- CH2
H3N+ - CH
COOH (фосфатидилсерин)
CH2 - CO - R
R, - CO - OCH O
CH2O - P - O
O- CH2
H3N+ - CH2 ( фосфатидилэтаноламин)
CH2 - CO - R
R, - CO - OCH O
CH2O - P - O
O- CH2
(CH3)3N+ - CH2 ( Фосфатидилхолин)
Сфинголипидтер - глицерофосфалипидтердің құрамындағы глицерин қанықпаған екі атомды - сфингозинмен ауысқан. Мысал ретінде, нерв ткандерінде табылған, сфингозиннің N-ацил туындысы - церамид пен сфигомиелинді алуға болады.
OH
HOCH2CH - CH - CH = CH(CH2)12CH3
NH C - R
О ( Церамид)
Гликолипидтер - құрамында көмірсу қалдықтары бар фосфолипидтердің туындысы. Гликолипидтердің негізгі өкілі. - галактоцереброзид.
HO - CH2 OH
HO OC2CH - CH - CH = CH(CH2)12CH3
OH NH C - R
О (Галактоцереброзид)
OH
38. Сфинго- және гликолипидтер туралы түсінік. Сабынданбайтын липидтер. (изопреноидтар). Стероидтар. Стероидтардың биологиялық рөлі. Стериндер. Холестерин.Өт қышқылдары. Хол қышқылы. Стероидты гормондар.
Cабынданбайтын липидтер қышқылдық және сілтілік ортада гидролизденбейді. Сабынданбайтын липидтерге терпендер мен стероидтар жатады.
Терпендер - изопреннің екі немесе одан да көп қалдықтарынан тұрады. Табиғатта көптеген өсімдіктер терпендердің эфирлі майларына бай. Терпендердің оттекті туындыларын терпеноидтар деп атайды. Терпендердің жалпы формуласы - (C5H8)n
( Изопрен С5Н8)
(Мирцен С10Н16)
Құрамында екі изопрен тобы бар терпендерді - монотерпендер, үш - сесквитерпендер, төрт, алты және сегіз - ди, үш және ... жалғасы
Клетка мембранасының құрамына кіріп, оның құрылымдық бөлімі болып табылады. Мембраналардың құрамына майлардың негізгі үш тобы кіреді: фосфолипидтер, сфинголипидтер, гликолипедтер.
Линолен, линоль, арахидон сияқты қанықпаған май қышқылдары организмнің қалыпты өсуі, тері қызметтінің қалыпты болуы үшін қажет.
Липидтердің сілтілік ортада жоғары карбон қышқылдарының тұздарына, яғни сабынға гидролизденуіне қарай сабынданатын және сабынданбайтын болып екі топқа жіктеледі.
CH2O - CO - C17H35 CH2 - OH
CH - O - CO - C17H35 3NaOH CH - OH + 3CH17H35COONa (сабын)
CH2O - CO - C17H35 CH2 - OH
Сабынаданатын липидтер жай және күрделі болып екіге бөлінеді. Жай липидтерге балауыз, сұйық және қатты май жатады.
Күрделі липидтер үш үлкен топқа жіктеледі. Олар фосфолипидтер, сфинголипидтер және гликолипидтер.
Фосфолипидтер - гидролизденгенде спирт, карбон және фосфор қышқылдарын түзеді. Карбон қышқылдар көбінесе қанықпаған болып келеді. Фосфолипидтер клетка мембранасының негізгі липидттік компоненттері. Табиғатта кең тараған үш фосфолипидтердің тобы бар: фосфатидилсерин, фосфатидилэтаноламин және фосфатидилхолин.
CH2 - CO - R
R, - CO - CH O
CH2O - P - OH (фосфатидт қышқылы)
O-
CH2 - CO - R
R, - CO - OCH O
CH2O - P - O
O- CH2
H3N+ - CH
COOH (фосфатидилсерин)
CH2 - CO - R
R, - CO - OCH O
CH2O - P - O
O- CH2
H3N+ - CH2 ( фосфатидилэтаноламин)
CH2 - CO - R
R, - CO - OCH O
CH2O - P - O
O- CH2
(CH3)3N+ - CH2 ( Фосфатидилхолин)
Сфинголипидтер - глицерофосфалипидтердің құрамындағы глицерин қанықпаған екі атомды - сфингозинмен ауысқан. Мысал ретінде, нерв ткандерінде табылған, сфингозиннің N-ацил туындысы - церамид пен сфигомиелинді алуға болады.
OH
HOCH2CH - CH - CH = CH(CH2)12CH3
NH C - R
О ( Церамид)
Гликолипидтер - құрамында көмірсу қалдықтары бар фосфолипидтердің туындысы. Гликолипидтердің негізгі өкілі. - галактоцереброзид.
HO - CH2 OH
HO OC2CH - CH - CH = CH(CH2)12CH3
OH NH C - R
О (Галактоцереброзид)
OH
38. Сфинго- және гликолипидтер туралы түсінік. Сабынданбайтын липидтер. (изопреноидтар). Стероидтар. Стероидтардың биологиялық рөлі. Стериндер. Холестерин.Өт қышқылдары. Хол қышқылы. Стероидты гормондар.
Cабынданбайтын липидтер қышқылдық және сілтілік ортада гидролизденбейді. Сабынданбайтын липидтерге терпендер мен стероидтар жатады.
Терпендер - изопреннің екі немесе одан да көп қалдықтарынан тұрады. Табиғатта көптеген өсімдіктер терпендердің эфирлі майларына бай. Терпендердің оттекті туындыларын терпеноидтар деп атайды. Терпендердің жалпы формуласы - (C5H8)n
( Изопрен С5Н8)
(Мирцен С10Н16)
Құрамында екі изопрен тобы бар терпендерді - монотерпендер, үш - сесквитерпендер, төрт, алты және сегіз - ди, үш және ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz