Қытай тіліндергі бағыттық толықтауыштардың етістіктермен қолданылуы

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

«趋向补语»

Использование дополнений направления в китайском языке.

Қытай тіліндергі бағыттық толықтауыштардың етістіктермен

қолданылуы.

Directional complement and complement of direction.

Жоспар:

Бағыттық толықтауыштар құрылымы
Мысалдар
Басқа етістіктермен қолдаңылуы
Зат есімдермен қолдаңылуы
Жиі қайталанатын қателер
把 мен қолдаңылуы
Болымсыз сөйлемдердегі бағыттық толықтауыштар
Қолдаңылған әдебиеттер тізімі

Бағыттық толықтауыштар құрылымы

Бағытты толықтауыштар деп Қытай тіліндегі, етістіктен кейін қойылып оның бағытын білдіретін өздерді атаймыз. Қытайша 趋向补语 (qūxiàng bǔyǔ) . Ең көп қолданылатын бағытты қосымшалар: 来(lái) “келу” (сөйлеушіге) және бару 去 (qù) “кету” (сөйлеушіден) үшін етістіктер:

Бағыт + 去 немесе来

Сөйлеушінің позициясына назар аудару керек, егер етістік қолданылса, онда іс-әрекет сөйлеушіге, ал барсаң сөйлеушіден бағытталады. Мысалы:

我在楼上，你上来。

Мен жоғарғы қабаттамын, сен үстіге қарай көтеріл.

你在楼上等我一下。我一会儿就上去。

Сен жоғарғы сатыда мені күте тұр, мен кішкенден соң саған көтерілемін.

我在楼上，请你五分后上来。

Мен жоғарғы қабаттамын, бес минуттан кейін маған қарай көтеріл.

Басқа етістіктермен қолдаңылуы

Етістік

Бағыт. толықтауыш

Анықтамасы

Етістік: 出

Бағыт. толықтауыш: 出来

Анықтамасы: Қозғалыс сөйлеушіге қарай: «шық»

Етістік: 出

Бағыт. толықтауыш: 出去

Анықтамасы: Қозғалыс сөйлеушіден қарай «шық»

Етістік: 进

Бағыт. толықтауыш: 进来

Анықтамасы: Қозғалыс сөйлеушіге қарай «кіру»

Етістік: 进

Бағыт. толықтауыш: 进去

Анықтамасы: Қозғалыс сөйлеушіден қарай «кіру»

Етістік: 回

Бағыт. толықтауыш: 回来

Анықтамасы: Қозғалыс сөйлеушіге қарай «қайту»

Етістік: 回

Бағыт. толықтауыш: 回去

Анықтамасы: Қозғалыс сөйлеушіден қарай «кері оралу»

Етістік: 上

Бағыт. толықтауыш: 上来

Анықтамасы: Қозғалыс сөйлеушіге қарай «жоғары көтерілу»

Етістік: 上

Бағыт. толықтауыш: 上去

Анықтамасы: Қозғалыс сөйлеушіден қарай «жоғары бару»

Етістік: 下

Бағыт. толықтауыш: 下来

Анықтамасы: Қозғалыс сөйлеушіге қарай «төмен түсу»

Етістік: 下

Бағыт. толықтауыш: 下去

Анықтамасы: Қозғалыс сөйлеушіден қарай «төмен бару»

Сіз өзіңіздің қозғалуыңыз туралы сөйлескенде 来 мен 去 арасындағы бағыттық айырмашылық қандай болады деп ойлауыңыз мүмкін. Сіз өзіңізден немесе өзіңізге қарай жылжи алмайсыз, сондықтан ол 来 немесе 去 болуы керек пе? Жауап - сіз айтып отырған қозғалыс мәтініне қарау керек.

Мысалдар:

A. 出来玩吧，我们在酒吧等你。

B: 我妈不让我出去。

A: 这是我家，进来吧，随便坐。

B: 那是你的卧室吗？我能进去吗？

A: 你下班了吗？几点回来吃饭？

B: 我今天不回去吃饭。

Зат есімдермен қолдаңылуы

Бағыттық толықтауыштар тек 来 немесе 去- мен ғана емес, оданда басқа етістіктермен қолдаңылуы мүмкін.

Етістік + бағыт. толықтауыш

请站起来。不要让它跑出去。从我家走过来要半个小时。你包里的东西都拿出来了吗？

Бағыттық толықтауыштар тек адамдардың қозғалысын сипаттау үшін ғана қолданылмайды. Сонымен қатар қозғалатын объектілерді бағытты толықтырушылармен де сипаттауға болады. Бұл құрылыста жиі кездесетін етістіктерге 拿, 送 және 带 кіреді.

Етістік + обьект + бағыт. толықтауыш

服务员，请再拿 几个碗 来。

快点送孩子去吧，别迟到了。

师傅，送 两桶水 来。

可以带朋友过来吗？

他们带了 一些礼物 回去。

Жиі қайталанатын қателер:

回来中国回中国来

huílai Zhōngguó (оралу Қытайға) huí Zhōngguó lái（Қытайға оралу）

Закрыть со сплошной заливкой 回去美国 Флажок со сплошной заливкой 回美国去

huíqu Měiguó huí Měiguó qù

Сіз 回来中国 деп айта алмайсыз, өйткені 回 - етістік, 来 - толықтауыш, 中国 - объект. Жалғыз етістіктен кейін толықтауышты да, затты да қоюға болмайды, бірақ тек объектіден кейін 来 немесе 去 қою дұрыс. Ауызекі тілде, егер мәні түсініксіз болса, адамдар көбінесе 去 немесе 去 белгілерін қалдырады және тек 回美国 немесе 回中国 деп айтады.

把 мен қолдаңылуы

Бағыттық толықтауыштар көбінесе 把 bǎ бар сөйлемдерде кездеседі, себебі объектіге, 把 bǎ іс-әрекетті сипаттап, объектімен байланыстыру қажет.

Субъект + 把 + объект + етістік + бағыттық толықтауыш

你把鞋脱下来吧。

nǐ bǎ xié tuō xiàlái ba

最好把杂草拔出来，不要去割。

zuì hǎo bǎ zá cǎo bá chūlái, bùyào qù gē

Болымсыз сөйлемдердегі бағыттық толықтауыштар

Бұл сөйлемдер不 немесе 没有иероглифтарымен жасалады.

Субъект + 不 немесе 没有 + етістік + бағыттық толықтауыш

我不愿意回去。

wǒ bù yuànyì huíqù