Абай Құнанбаев. Қара сөздер

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 3 бет
Таңдаулыға:

Л.Н.ГУМИЛЕВ АТЫНДАҒЫ ЕУРАЗИЯ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ТАРИХ КАФЕДРАСЫ

РЕЦЕНЗИЯ
Абай Құнанбаев
Қара сөздер
Қайр Әлихан Нұржанұлы

Кіріспе:
Абай Құнанбаев ұлы ақын, композитор, философ, саясаткер, ағартушы, қазақтың реалистік жаңа жазба әдебиетінің негізін қалаушы.
Осы рецензияда Ұлы Абайдың қара сөздерін қарастырамыз. Кезіңде Абай атамыз өз ғасырындағы Ұлы ойшыл, ақың,мықты жазушы болатұғын .Абай атамыздың асыл мұрасы бүгіңгі күнге дейің сақталып көпшілке ұсынылып халықтың сүйспеншілігіңе бөлініп əдебиетте өз орның қалдырған қазақтын асыл мұрасы, халықтың құрметті, теңдесіз тұлғасы.
Қазіргі таңда бізге келіп жеткен Абайдың 45 қара сөзі бар.Абайдың қара сөздеріңде мазмұн жағынан қарағанда бұл ақынның өзі тапқан стилі деп айтсақта болады.Сыншылдық, ойшылдық, адамгершілік мораль мәселесіне арналған өсиет толғау сипатында.
Абай Құнанбаев
Абай Құнанбайұлы (1845 -- 1904) жылы бүгінгі Шығыс Қазақстан облысының Шыңғыс тауы баурайында дүниеге туылған. Абай қазақтың әдебиетінде қайталанбас ұлы ойшы, философ, ақын. Абай өз балалық кезін әжесі мен анасының жанында өткізген. Абай санасына қатысты бар шуақты қасиеттер мен ақындыққа деген ұмтылыс сезімі әжесі мен анасының әсерінен сіңген.
Абай ауылдық молдадан білім алып, сауат ашып, кейіннен Семейге сауатты дамыту мақсатпен аттанады. Абай ақын медресе оқуында жүрген уақытында Шығыс поэзиясына қызықтанып, Шығыстың ақындары секілді өлеңдер жазуға талпынады. Сексенінші жылдар орталығында Абай ақындық жолына бағыт бұрады. Абай өлең және шығармаларын үзіліссіз жазуға тырысты. Дегенімен, сонау кездердегі халықтың ішіндегі тартыстар ақындық өнермен айналысуды қиындатаны. Абай ақындыққа бағыт бұрғанда өлеңдерін білім, өнер және мәдениетке бағыттады. Абай 1885 жылда жасымда ғылым бар деп ескермедім - деп атаған тұңғыш шығармасын жазды. Осы өлеңі тұңғыш Абайдың шығармасы болып, Абайдың ақындық жолдағы ізденісін танытты.
Абайдың қарасөздері
Әлемде еш зат өзі таңдаған мұратқа жеткілікті қайрат пен жігер жасамай жету қиын. Ғылым және білімді оқыу, өзінше іздену -- қайрат борлысы. Кейбіреулер ғылым және білімді ақыл -- қайратсыз үйрену қиын. Абайдың шығармалары осындай мағыналарға толы болған.
Абайдың қайратты қарасөздері оның сөзге деген өнерінің көркемдік күшін, даналығын көрсеткен прозалық шығармалар болып табылады. Абайдың қарасөздерінің жалпылық саны 45 бөлектен тқрады. Олар тақырып нысанынан бірғана бағытта жазылмады, олар әр алуан болды. Абайдың 6 - 7 қарасөздері қысқалау болса, кейбіреулері тақырып және мағынасы жағынан ауқымды болды. Абай өз қарасөздерінде туындының көркіне ғана емес, сонымен бірге оның ауқұмдығы мен мағынасына назар аударған. 1918 жылы Семейде жарық көрген Абай журналында Абайдың бірнеше қарасөздері жарық көрді.Ал енді Абайдың қара сөздерін талдалтың болсақ
ҮШІНШІ СӨЗ
Қазақтың бірінің біріне қаскүнем болмағының, бірінің тілеуін бірі тілеспейтұғынының, рас сөзі аз болатұғыны болң, қыз жалатын болатының, ңыз ңзныны? Һәмма ғаламға белгілі данышпандар әлдеқашан байқаған: әрбір жалқау кісі қорқақ, қайратсыз тартады; әрбір қайратсыз қорқақ, мақтаншақ келеді; әрбір мақтаншақ қорқақ, ақылсыз, надан келеді; әрбір ақылсыз надан, арсыз келеді; әрбір арсыз жалқаудан сұрамса, өзі тойымсыз, өнерсіз, ешкімге достығы жоқ жандар шығады.
Міне көретін болсақ әрбір зат басқа затпен байналысты екенің Абай атамыз баяндап береді осыған қарапайым мысал келтірсем: Егерде табиғатта аралар жоқ болып кетсе, не болады? Бүкіл жер бетінде азық-түлік жойылады осынын дәледеп беремін. Себебі Жер бетіндегі өсімдіктер мен азық-түліктің 90 пайызын жеуге пайдаланады. Ал сол пайдалы өнімің 70 пайызын жарамды етіп, ағзаға жетуге жол ашып беретін аралар. Банан, алма, алмұрт сынды жемістер осы қатарға ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.