Азаматтардың әлеуметтік, саяси құқықтарына қарсы қылмыстар

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Азаматтардың әлеуметтік, саяси құқықтарына

қарсы қылмыст ар

Иманқұл Г. Ж., К е нжекөл жалпы оррта білім беру мектебі, 10 А сынып

Ғылыми жетекші - Умаров А. А., магистр, оқытушы

Кіріспе

Қазақстан Республикасының Конституциясының 1 - бабында ең қымбат қазына адам және адамның өмі құқықтары мен бостандықтары деп белгіленген Қазақстан Республикасында Конституцияға сәйкес адам құқықтары мен бостандықтары танылады және оларға кепілдік беріледі . Адам құқықтары мен бостандықтары әркімге тумысынан жазылған, олар абсолютті деп танылады, олардан ешкім айыра алмайды, заңдар мен өзге де нормативтік құқықтық актілердің мазмұны мен қолданылуы осыған қарай анықталады делінген Конституцияның 1, 2 - тармағында . Яғни " Республиканың азаматы өзінің азаматтығына орай құқықтарға ие болып, міндеттер атқарады " ( Конституцияның 12 - бабының 3 - тармағы ) . Адамның және азаматтың өз құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыруы басқа адамдардың құқықтары мен бостандықтарын бұзбауға, конституциялық құрылыс пен қоғамдық имандылыққа нұқсан келтірмеуге тиіс ( 5 - тармак ) . Конституцияның ІІ - бөлімі адам және азамат, оның құқығы, бостандығы мен міндеттеріне тікелей арналған . Заңға сәйкес республиканың кез келген азаматының нәсіліне, ұлтына, тіліне, әлеуметтік тегіне, дінге көзқарасына тағы басқа да белгілеріне қарамастан құқықтар мен бостандықтар теңдігіне " кепілдік беріледі ( 14 - баптың 2 - тармағы ) . Конституцияда адам және азаматтық туралы арнайы тарау бар . Азаматтық құқық пен бостандыққа, саяси құқықтар мен бостандықтарға, экономикалық және әлеуметтік құқықтарға Қазақстан Республикасы Конституциясында ерекше мән беріледі . Конституцияда жария етілген азаматтардың осындай құқықтары мен бостандықтарын қорғауды қылмыстық заң езінің басты міндеттерінің бірі деп санайды ( 1 - бап ) .

Негізгі бөлім

Азаматтардың үйі- олардың баспанасы және қорғаны тәрізді . Адам өз үйіне өзі қожа . Сондықтан, Конституция тұрғын үйге иесінің рұқсатынсыз кіруге тыйым салады . Заңсыз біреудің тұрғын үйіне басып кіру ол ашықтан - ашық үй қожасының қарсыласуына қарамай кіру немесе қожасы жоқта жасырын бару . Мұндай қылық қылмыс болып табылу үшін төмендегі әрекеттердің біреуі істелуі қажет : а ) қызмет бабын пайдаланып, қиянат жасау үшін біреудің тұрғын үйіне кіру ; ә ) алдын ала келісім ала келісім бойынша бір топ адамның біреудің үйіне басып кіруі ( екі немесе одан да көп адам ) ; б ) түн ішінде біреудің үйіне заңсыз басып кіру ( түнгі сағат 22 - ден таңғы 6 - ға дейін ) ; в) заңсыз тінті жүргізу үшін біреудің үйіне басып кіру. Тінту тек прокурор мақұлдаған тергеушінің қаулысы бойынша жүргізіледі. Басқа түрдегі тінту заңсыз болып табылады. Г) біреуді үйінен заңсыз шығарып тастау. Үйден шығарып тастау тек сот шешімі бойынша жүзеге асырылады. Тұрғын үйге қол сұғу әр уақытта қасақана жасалады . Әр жерде тұратын жақын, таныс адамдардың бірі мен бірінін байланысуының бір түрі хат - хабар алысу біреудің сырын, ішкі жан дүниесін оның рұқсатынсыз кімнін де білуге хакысы жоқ . Сондықтан, азаматтардын хат - хабар құтиялығын бұзу - қылмыс болып табалады . Хат - хабар құпиялығын бұзу-азаматтың ризалығынсыз оның хаттарымен танысу немесе олардың мазмұнын жұртқа жаю . Мұндай әрекетті жеке адам және лауазым иесі істеуі мүмкін . Біреудің хаттарымен танысу немесе жариялау мына жағдайда кылмыс деп саналады: а) азаматтың хат-хабар, құпиялығы пайдақорлықтан, күншілдіктен, әуестіктен немесе өшіккендіктен бұзылса; ә) құпиялықты бұзу ауыр зардапқа әкеліп соқтырса. Ауыр зардап деп азаматқа мүліктік зиян немесе адамгершілігіне нұқсан келтіруді айтады. Мысалы хат-хабар иесі мұрадан айырылуы, қызметінен, оқудан шығарылуы мүмкін. Хат - хабар құпиялығын лауазым иесі де бұзатын жағдай кездеседі . Тек қана заңда көрсетілген лауазым иесі заңда белгіленген тәртіппен азаматтардың хат - хабарымен танысуға хұқылы . Қылмыстық істі қозғауға байланысты қылмысты ашу, қылмыскерлерді әшкерелеп, ұстау үшін азаматтардың хат - хабарымен танысуға заң қызметкеріне рұқсат етіледі . Азаматтардың хат - хабарын байланыс мекемелерінен тек прокурордың келісімімен кара немесе соттың қаулысымен алуға болады . Қазақстан Республикасының азаматтары мемлекеттік іске тікелей араласуға хұқылы . Олардың маңызды саяси құқықтарының бірі-сайлауға қатысу. Азамат өзінің сайлау хұқын өзі жүзеге асыра алады. Азаматтың сайлау хұқын жүзеге асыруына кедергі жасаушы қылмыскер болып табылады. Кедергі жасаудың көрінісі әр түрлі: сайлаушылардың депутаттыққа ұсынылған кандиттарымен кездесуіне жол бермеу, сайлаушылардың тізімдерін тексеруге кедергі жасау, дауыс беру құпиялығын бұзу, кандидаттарды талқылауға қарсы болу. Азаматтардың сайлау хұқын жүзеге асыруға кедергі жасау мына әдістерді қолданғанда қылмыс болып табылады:күш қолдану, алдау, қорқыту немесе пара беру. Күш жәбірленушінің еркіне әсер ету үшін қолданылады. Егер күш қолдану нәтижесінде азаматтың денесіне зақым келсе, жәбірленуші екі қылмыс істеген болып табылады:азаматтың сайлау хұқын жүзеге асыруға кедергі жасау немеседенеге жарақат түсіру. Сайлаудың болар күнің дұрыс мәлімдемеу, сайлау участігінің адресін көрнеу қате айту, ұсынылған қағидаттар туралы жалған мәліметтер тарату- алдауға жатады. Азаматтың сайлау хұқынан бас тартқаны үшін ақша- мүлік беру, пара беру болып саналады. Қорқытудың жолы да әр түрлі: ұрып соғу, өлтіру, өрт қою, жұмыстан, оқу орнынан шығару, жеке адамның өміріне байланысты. Сайлауға қатысты тағы бір қылмыс-сайлуюау құжаттарына жалған мәліметтер еңгізу, дауыс есебін дұрыс шығармау және дауыс беру құпиялығын бұзу. Осыдан әрекеттер де азаматтардың сайлау хұқына нұқсан келеді. Сайлау комиссиясының мүшелері басқада лауазым иелері заңда белгіленген азаматтардығ сайлау хұқықтарын дәлме дәл, ешбір бұрмалаусыз жүзеге асыру үшін қызмет етеді. Бірақ сайлау кезінде сайлау заның бұзушылық орның алуы мүмкін. Сайлау құжаттарына жалған мәлімет еңгізу деп, олардың мазмұның қасақана бұрмалауды және біле тұра жалған құжаттарды жасауды айтады. Дауыс берудің нәтижесі, кандидаттарды қолданған немесе оларға қарсы берілген дауыстар туралы мәліметтерді бұрмалау- дауыс есебін дұрыс шығармау болып есептеледі. Мұндай жағдайда азаматтардың шын еркі өрескел бұзылады. Сонымен қатар Конституцияда көрсетілген қоғамдық бірлестіктердің саяси хұқына да нұқсан келтіріледі. Қазақстандағы саяси партиялар азаматтардың саяси ерік-жігерін қалыптастыруға және оны білдіруіне жәрдемдеседі. Саяси партиялар бұл міндетін сайлауға қатысу арқылы да жүзеге асырады. Азаматтар бұрын тек бір партияның - коммунистік партияның төңірегінде ұйымдасқан болса, енді өз еркімен таңдаған партияны қолдауға хақылы. Сайлау кезінде азаматтар өздері қалаған партияның кандидаттарын қолдауға, сайлауға мүмкіндік алып отыр. Демек, дауыс берудің нәтижесін бұрмалау тек жеке адамның саяси хұқына қол сұғу емес, сонымен қатар қалыптасып келе жатқан жаңа демократияға нұқсан келтіру болып табылады. Республикамыздың азаматы дінге өзінің көзқарасын дербес белгілеп, дінге байланысты ойын, пікірін тартуға, соған сәйкес іс-әрекет жасауға хұқылы. Конституция діни төзбестікті жариялайтын немесе іс-жүзіне асыратын бірлестіктердің құрылуына және қызметіне тыйым салады. Сонымен қатар діни бірлестіктер мемлекеттен ажыратылған және оқу орындары діннен бөлінген. Бұрын да барлық оқу орындары мемлекетке жатқандықтан, олардың барлығы діннен бөлінген болатын. Қазір мемлекеттік оқу орындарымен қатар жекеше білім беру жүйесі де қалыптасуда. Жекеше оқу орындары діни сабақтарды енгізу, енгізбеуін өздері шешеді. Мемлекеттің оған қатыс жоқ. Бірақ, діни бірлестіктер Конституцияны, басқа заңдардың қағидаларын бұзбауы керек. Азаматтардың ар-ұждан бостандығына қарсы әрекеттер қылмыс қатарына жатады. Осындай әрекеттердің

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.