Жүрек веналары

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 6 бет
Таңдаулыға:

1. Жүрек(лат. cor) - бұл қанды артерияға айдайтын және веналық қанды алатын қуыс бұлшықетті ағза болып табылады. Яғни ол ортаңғы медиастинаның мүшелері ретінде кеуде қуысында орналасқан. Жүректің пішіні конус тәрізді болып келеді.

Жүрек шыңы төмен, солға және алға қарайтын болып табылады, ал жүректің кең негізі жоғары және артқа қарайды. Жүректің стернокостальды (алдыңғы) беті, дөңес, төстің және қабырғаның артқы бетіне қарайтын болып табылады. Төменгі бөлігі диафрагмаға іргелес жатады және диафрагмалық бет деп аталады. Сонымен қатар жүректің бүйірлік беттері өкпеге қарайтын болып келеді яғни оларды өкпені жүректен алып тастаған кезде ғана толығымен көруімізге болады. Еркектердегі орташа жүректің массасы 300 г, ал әйелдерде 250 г құрайды. Жүректің ең үлкен көлденең өлшемі - 9-11 см, жүректің ұзындығы 10-15 см, жүрекше қабырғасының қалыңдығы 2-3 мм, оң жақ қарынша 4- 6 мм және сол жақ 9-11 мм.

Перикард жүректің қапшығы- кеуде қуысында ортаңғы медиастинаның мүшелері ретінде орналасқан болып келеді.

Жүректің шекарасы:

Жүректің жоғарғы шекарасы оң және сол жақ үшінші қабырға шеміршектерінің жоғарғы шеттерін қосатын сызық бойымен өтеді. Оң жақ шекара үшінші оң қабырға шеміршегінің жоғарғы жиегінен (төс сүйегінің жиегінен 1-2 см оңға) тігінен бесінші оң қабырға шеміршегіне дейін төмендейді. Төменгі шекара бесінші оң жақ қабырға шеміршегінен жүрек ұшына дейін созылатын сызық бойымен салынған яғни ол сол жақтағы бесінші қабырға аралықта ортаңғы сызықтан 1, 0-1, 5 см ортаға проекцияланады. Жүректің сол жақ шекарасына келетін болсақ сол жақ қабырға III шеміршегінің жоғарғы шетінен төс сүйегінің сол шеті мен сол ортаңғы клеткалық сызық арасындағы қашықтықтың ортаңғы нүктесінен басталып, жүрек ұшына жалғасатын болып келеді. Оң және сол атриовентрикулярлық тесік алдыңғы кеуде қабырғасына көлбеу сызық бойымен үшінші сол жақ қабырға шеміршегінің төстің ұшынан алтыншы оң жақ қабырға шеміршегіне дейін проекцияланады.

Жүректің қанмен қамтамасыз етілуі.

Оң жақ коронарлық артерия және сол жақ коронарлық артерия деп екіге бөліп қарастырамыз. Оң жақ коронарлық артерияға тоқталатын болсақ, ол оң жақ атриумның жүрекшесінің астында оңға қарай жүріп, коронарлық ойықта жатады, жүректің оң жақ өкпе бетінің айналасында иіліп, сосын оның артқы бетінен солға қарай жүреді, сонда оның соңы сол жақ коронарлық артерияның қоршау тармағымен анастомозданатын болып келеді. Сонымен қатар бізде оң жақ коронарлық артерияның ең үлкен тармағы болып - артқы қарынша аралық тармақ болып табылады, ол аттас жүрек ойығы бойымен оның ұшына қарай бағытталады. Оң жақ коронарлық артерияның тармақтары оң қарыншаның және жүрекшенің қабырғаларына, қарыншааралық аралықтың артқы бөлігіне, оң қарыншаның папиллярлы бұлшықеттеріне, сол қарыншаның артқы папиллярлы бұлшықетіне, жүрек өткізгіш жүйесінің синус-атриальды және атриовентрикулярлық түйіндеріне осының бәріне қан береді.

Сол жақ коронарлық артерия

Бұл бізде оң жақтан қарағанда қалың болып келеді салыстырмалы түрде, оны екі тармаққа бөліп қарастырамыз: алдыңғы қарынша аралық және қоршау тармағы деп. Соңғысы, ол бізде коронарлық артерияның негізгі магистралінің жалғасы болып табылады, сол жақта жүректің айналасында бүгіледі, яғни оның коронарлық ойығында орналасқан, бұл жерде ағзаның артқы бетінде оң коронарлық артериямен анастомоз жасайды. Алдыңғы қарынша аралық тармағы дәл осы аттас жүрек ойығынан шыңына қарай жүреді. Жүрек ойығы аймағында ол кейде жүректің диафрагмалық бетіне өтеді, онда оң жақ коронарлық артерияның артқы қарынша аралық тармағының терминальды бөлімімен анастомоз жасайды. Сол жақ коронарлық артерияның тармақтары сол жақ қарыншалық қабырғаны, оның ішінде папиллярлы бұлшықеттерді, қарыншааралық аралықтың көп бөлігін, сонымен қатар оң жақ қарыншаның алдыңғы қабырғасын және сол жақ жүрекше қабырғасын қамтамасыз ететін болып келеді.

Коронарлық артериялардың тармақтары жүрек қабырғаларының барлық қабаттарын қанмен қамтамасыз ететін болып табылады.

Жүрек веналары

Веналар тамырларға қарағанда көп болып келеді . Жүректің үлкен тамырларының көп бөлігі бір кең тамырлы тамырда - коронарлық синуста жиналады (эмбрионның сол жақ жалпы кардиналды венасы) . Бұл синус жүректің артқы бетіндегі коронарлық сулькуста орналасады және төменгі қуыс вена саңылауының алдында (оның қақпағы мен интератриальды перде арасында) оң жақ атриумға ашылатын болып табылады. Коронарлық синустың салалары 5 тамырдан құралған:

1) жүректің алдыңғы бетіндегі шың аймағынан басталатын жүректің үлкен венасы сол жақ коронарлық артерияның алдыңғы қарынша аралық тармағының қасында алдыңғы қарынша аралық сулькада жатыр, содан кейін коронарлық сулькус деңгейінде солға бұрылып, сол коронарлық артерияның циркумфлекс тармағы астынан өтеді, жатырда жатыр жүректің артқы жағындағы ойық, онда ол коронарлық синусқа жалғасады. Вена екі қарыншаның және қарыншааралық аралықтың алдыңғы бетінің тамырларынан қан жинайтын болып таьылады. Ал сол жүрекше мен сол жақ қарыншаның артқы бетінің тамырлары да осы жүректің үлкен тамырына құядыы.

2) жүректің ортаңғы венасы жүрек ұшының артқы беті аймағында түзіліп, қарыншалар аралық ойығы бойынша көтеріліп (оң жақ коронарлық артерияның артқы қарынша аралық тармағына іргелес) және коронарлық синусқа құяды

3) жүректің кіші венасы оң жақ қарыншаның оң өкпе бетінен басталып, жоғары көтеріліп, жүректің диафрагмалық бетіндегі тәждік ойықта жатып, коронарлық синусқа ағып кетеді екен

4) сол жақ қарыншаның артқы венасы сол жақ қарыншаның артқы бетіндегі бірнеше тамырлардан, жүрек ұшына жақын түзіліп, ол коронарлық синусқа немесе жүректің үлкен венасына құяды

5) сол жүрекшенің көлбеу венасы сол жақ жүрекшенің артқы беті бойымен жоғарыдан төмен қарай жүреді және коронарлық синусқа құяды.

Иннервациясы

Жүрек сезімтал, симпатикалық және парасимпатикалық иннервация алатын болып табылады. Оң және сол жақ симпатикалық магистральдардан шыққан жүрек нервтерінің бөлігі ретінде жүретін симпатикалық талшықтар жүректің соғу жылдамдығын үдетіп және коронарлық артериялардың люменін кеңейтетін импульстарды өткізеді, ал парасимпатикалық талшықтар импульстарды өткізеді, яғни олар жүректің соғу жылдамдығын бәсеңдетіп және коронарлық артериялардың люмендерін тарылтады. Артериялар Жүрек қабырғалары мен оның тамырларының рецепторларынан сезімтал талшықтар жүрек нервтерінің және жүрек тармақтарының бөлігі ретінде жұлын мен мидың сәйкес орталықтарына өтеді.

Жүректің иннервациясының схемасын (В. П. Воробьевтің пікірі бойынша) келесідей бейнелеп айтуымызға болады: жүректің иннервация көздері - бұл жүрекке келетін жүрек нервтері мен тармақтары, аорта доғасы мен өкпе діңіне жақын орналасқан органикалық емес жүрек плексусы (беткей және терең), жүрек қабырғаларында орналасқан және олардың барлық қабаттарында таралатын жүрекішілік жүрек плексусын айтамыз.

Жүрек нервтері (мойынның жоғарғы, ортаңғы және төменгі бөлігі, сонымен қатар. Кеуде қуысы) оң және сол жақ симпатикалық магистральдардың мойын және жоғарғы кеуде (II-V) түйіндерінен басталатын болып табылады. Жүрек тармақтары оң және сол кезбе нервтерден шығады.

2. Ішперденің клиникалық анатомиясы: каналдар, қалталар синустар. Үлкен және кіші шарбы.

Ішперде(лат. peritoneum) -бұл құрсақ қуысының ішкі қабырғалары мен ағзаларын жауып жататын, сірлі қабық болып табылады. Ол екіге бөлінеді, яғни :

1) висцеральды, яғни мүшені жан-жақтан жауып тұрса-интраперитонеалды, ал 3 жақтан жапса-мезоперитонеалды, 1жақтан жапса-экстраперитонеалды болып табылады

2) париеталды- қабырғаларды жабады.

Құрсак куысының төменгі және жоғаргы қабаттары бар. Олардың шекарасы көлденен тоқ ішек пен оның шажырқайнынын түбірі арасын қамтитын болып келеді. Жоғаргы кабаттарына-бауыр, көкбауыр, асқазан, т. б жатқызамыз. Ал төменгі қабаттарына 12елі ішек жартысы, жіңішке ішек және тоқ ішек жаьады. Негізгі қасиеттері-эластикалык, сұйықтықтың бөлінуі және оның сорылу касиетіі жақсы дамыган, рецепторлык, сонымен қоса бактерицидтік, биологиялык жабысу қасиетіде жақсы дамыган болып келеді. Сонымен қатар фиксациялык, мүшелердің сырылуын, үйкелуін төмендету қызметі де, қорғаныштык қызметіде жақсы дамыған. Ал серозды қабықшаның түрлері -ішастар, плевра, перикард жатады.

Кұрсак куысы -бул кұрсакішілік фасция. Жоғарыдан-диафрагма;

алдынан және жанынан -іштің көлденең бұлшықеті;

арытынан-белдің шаршы бұлшықеті және белдің бұлшықеті;

астынан-кіші жамбас қуысынын түбі.

Fascia endoabdominalis-тің бөлімдері:diaphragmatica, transversalis, quadratus lumborum, iliaca, pelvina.

Қатпарлар үлкен және кіші жамбас шекарасында және алдыңғы құрсақ қабырғасында орналасатын болып келеді. plica umbilicalis mediana, plica umbilicalis medialis, plica umbilicalis lateralis.

Шарбылар-туынды құрсак, Кіші құрсактың вентральді туындысы, бауыр-асқазан, бауыр-ұлтабар байламдарынан тұрады. Үлкені -курсактын дорсальды туындысы-асказан-диафрагмалды, асказан-көкбауыр, асказан-ток ішек байламдарынан тұрады. Топографиялық орналасуына қарай өзара бір-бірінен шектеліп орналаскан: бауыр, шарбы және асказаналды қапка бөлінеді. а) Бауыр қабы, bursa hepatica, жоғарғы қабырғасы - көкетпен; медиалді қабырғасы - ішастардың орақтәрізді байламымен, lig. falciforme hepatis, арткы кабырғасы - тәждік байламмен, lig. coronarium шектелетін болып келеді. Құрамында: бауырдың оң үлесі. ә) Асқазаналды қабы, bursa pregastrica, яғни ол бауырдын орақтәрізді байламының, lig. falciforme hepatis, сол жағында орналаскан. Құрамында: бауырдын сол үлесі, асказан, кокбауыр жэне ұйкыбез. б) Шарбы қабы, bursa omentalis, яғни ол жалпы кұрсақ куысының бір бөлігі болып саналады. Алдынғы қабырғасы: кіші шарбы мен асқазанның арткы беті; жоғарғы кабырғасы: бауырдын кұйрыкты үлесі, lobus caudatus, төменгі қабырғасы: үлкен шарбының арткы беті мен тоқ ішектің көлденең жиек ішектің шажырқайы, mesocolon transversum, артқы қабырғасы: іш куысының арткы қабырғасын, сол бүйрекүсті безін, ұйкыбезді жауып орналаскан париеталді ішастар табағын кұрайды. Сонымен қатар шарбы кабының өзі фронталді жазықтыктың бойында орналаскан болып келеді. Шарбы қабының кіреберіс бөлігі және жоғарғы, төменгі тесіктері ажыратылады. Бұл каптың кіреберіс бөлігі іштің ішастарлық қуысымен шарбылық тесік немесе Винслоев тесігі, foramen еріріоіcum, арқылы байланыскан болып табылады. Құрамында: бауырдың екі қабатты ішастарынан құралған оң үшбұрышты байламы, lig. triangulare dextrum, мен орақтәрізді байламы, lig. falciforme hepatis, және бір қабатты ішастардан кұралған тәждік байламы, lig. coronarium hepatis, орналаскан болып таьылады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.