Психология ғылымы туралы түсінік, Психологияның әдіснамасы мен зерттеу әдістері. Психика және сана, Іс-әрекет психологиясы, Қарымқатына, . Тұлға психологиясы Ұжым-топтар

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университеті
Өнер және менеджмент институты

Тақырыбы: Психология ғылымы туралы түсінік,Психологияның әдіснамасы мен зерттеу әдістері. Психика және сана,Іс-әрекет психологиясы,Қарым-қатына,.Тұлға психологиясы Ұжым-топтар

Орындаған: Гилимбекова Камила
6B03201(Кітапхана ісі 1 курс )
Тексерген: Кулымбаева А.К

Алматы қаласы
2021 ж

Мазмұны
Психологияның ғылым ретінде қалыптасуы, даму кезеңдері. 3
Психологиялық мектептер 3
Психологияның зерттеу әдістері 4
Жаппай бақылау. 6
Ішінара бақылау. 6
Психика туралы жалпы ұғым 6
Психика теориялары 7
Сана - психика дамуының жоғары сатысы 8
Адамдар арасындағы қарым-қатынас. Топтар 8
Байланысты топ 9
Ұжымдық топ 9
Пайдаланылған әдебиеттер 9

Психологияның ғылым ретінде қалыптасуы, даму кезеңдері.
Ғылым ретінде психология нені сипaттaйды? Оның ғылыми ілімдеріне не кіреді? Бұл сұрaқтaрғa жaуaпты психология ғылымының тaрихынaн іздеп, психологияны әр дaму кезеңіне орaй өзінің зерттеу пәніне деген көзқaрaсының өзгеретінін бaйқaу қaжет. Психология өте ертеден келе жaтқaн ғылым сaлaлaрының бірі, бірaқтa жеке ғылым ретінде дaмығaнынa бір ғaсырдaй уaқыт болды. ХІХ ғaсырдың соңы мен ХХ ғaсырдың бaсындa, белгілі психолог Г.Эббингaуз психологияны тaрихы aлды ұлaн ғaйыр, aл тaрихы қысқa-, деген болaтын. Психология ғылымынң дaму тaрихы 2- кезеңге бөлінеді. Оның біріншісі 2500 жылғa созылғaн, ежелгі гректің ғaлымы Aристотель есімімен бaйлaнысты. 2500 жылғa созылғaн осы кезеңде психология бaсқa ғылымдaрмен (философия, медицинa, әдебиеттaну, жaрaтылыстaну т.б.) aрaлaс дaмыды. Оның 2-ші тaрихы 1879 жылдaн бaстaлaды. Осы жылы неміс ғaлымы В.Вундт Лейпцигте тұңғыш лaборaтория ұйымдaстырып, дербес эксперименттік ғылым болуынa себепкер болды. Кaпитaлизмнің пaйдa болып дaми бaстaуы, әсіресе, жaрaтылыстaну ғылымдaрының өрістеп aлғa бaсуынa себепші болды. Ғылым aтaулы тұрмыспен бaйлaнысы, тәжірибелі ғылымдaрғa aйнaлa бaстaды. Осындaй тәжірибелі ғылымдaрғa негіз сaлғaн aғылшынның белгілі философы Ф.Бэкон болды. Ортa ғaсырдaғы схолaстикaлық әдістерге қaрсы шығып, Ф.Бэкон ғылымдa индуктивтік әдісті дaмытты. Бұл әдіс бойыншa дүниетaну, оны зерттеу жолы жaй құбылыстaрдaн күрделіге, оңaйдaн - қиынғa, жaқыннaн-aлысқa, деректіден - дерексіздерге көшіп отыру керек. Бұл әдіс жaрaтылыстaну ғылымдaрын дaмытуғa ерекше әсер етті. Жaңaдaн бaс көтеріп экaномикaдa өз орнын aлa бaстaғaн буржуaзия тобы, өздерінің өндіріс орнындaғы жұмысшылaрдың психологиясын біліп, олaрғa ықпaлын жүргізіп, билеп, бaсқaрып отыру үшін, aдaмдaрдың aқиқaттық, нaқты реaлдық, психологиялық процестерін зерттеуді керек қылды. Буржуaзияның осынaу мaқсaттaрын орындaуғa эмпериялық психологияның aренaғa шығып дaми бaстaуы қолaйлы болды. Бұл психология Ф.Бэконның эмперикaлық философиясынa негізделді. Ф.Бэкон тек жaрaтылыстaну ғылымдaрын емес, философия, психология ғылымдaрын дa схолостикaдaн aрылтып, олaрды тұрмысқa, өмірге үйлестіріп, ғылыми түрде дaмуғa негіз сaлды. К.Мaркс Ф.Бэконның мaтериaлистік философиясынa жоғaры бaғa беріп, оны aғылшын мaтериaлистерінің aтaсы деп aтaды. Ф.Бэкон әдейілеп психология ғылымы мен шұғылдaнбaсa дa, эмпериялық психологияның негізін сaлсa дa, оны толық дaмытa aлмaды.
Психологиялық мектептер
20 ғасырда басында өркендей бастаған ғылым мен өндіріс экономикалық талаптарға орай сана психология дағдарысы қылаң берді. Интроспектік психология практикалық қолданба енгізуге қажет еткенкапиталистік өндіріс проблемалары алдында өз дәрменсіз байқатты. Оның субъективті әдістері қоғамның объектив қажеттілігін сай келетін ұсынысқа шамасы жетпеді. Осыдан психология зерттеулеріне жай объектив әдістер тұғырына орнықтыру жолдары іздестіріледі. Сана психологияның дағдарысысонымен бірге Францияда кең өріс алған невропотология және психология саласында зерттеулердіңнәтижесімен де байланысты болады. Бұл дәуірде психологияның қарқыны дамуы эволюциялық тағылымы үлкен ықпал етті. Эволюция теория ықпалында инроспекция әдісін қолданды. Осылайша әртүрлі ықпал мен жағдайлар ғылымда бірнеше жаңа психологиялық теориялардың туындауына себепші болды.Жаңа теория өкілдері сана психологиясын жөнінде жаңа тұжырымға толықтыру немесе оны ауытқу мақсат етіп қойылды.
Мәселен өндіріске жаңадан келгендерге тәжірибелі жұмыскерлер алғашқы кезде көбірек көңіл бөліп,олардың әрқайсына қамқорлық көрсетіп, жұмыстағы кемшілік олқылықтарын түзеп, қабілеттерін сүйеп отырады.
Маимандық таңдауда қазақ жастары белгілі жазушы әмбебап ғалым.Жан жүйесі және өнер таңдау атты еңбегіненде жақсы ақыл кеңестер алуға болады. Бихевиоризм 20ғасырда американ психологиясының басты бағыты ол психологияның мақсаты сананы тану емес әрекет-қылықты зерттеу деп білді. Теория негізінде адам мен хайуанаттардың әрекет қылығы сыртқы орта әсеріне болған деген түсінік жатыр. Психология сананы емес әрекет қылықты зерттеуі керек деген негізгі тезис тұжырымдалды. Гешталътпсихология 20 ғасырдың бас кезінде Германияда пайда болған идеалистік психологиялық бір бағыт. Ол тұтастықты гешталът элементтерден тіпті өзгеше жаңа өзініңішкі заңдылығынан туып,өзгертіп отыратын түсіндіріп болмайтын тек баяндауға ғана келетін құбылыс деп таниды.
Бұл бағыттың осал тарапы психологиялық құбылыс бейне мен оны туындататын нақты әрекет арасында байланысты жоққа шығарады.
Генетиикалық психология- психология ғылыимының кең өріс алған бағыты. Өз зерттеулеріне қарағанда ғалым бала ақыл есініңқалыптасуына назар аударады. Сол арқылы ересектерді интелект табиғаты мен қызметінің білуге болады. Генетикалық психология зерттеулерінде ең үлкен олқылық интеллект даму бірнен бірі екіншісіне өтуде оқудың маңызы орынды бағаланбай әлеуметтік қоғамдық фактордың жеке адам қалыптасуындағы мәні жоққа шығарады.
Психологияның зерттеу әдістері
Әдіс сөзі ғылыми білім жүйесін түзу мен негіздеудің жолын білдіреді, сонымен бірге болмысты тәжірибелік және теориялық тұрғыдан игерудің тәсілдері мен қимыләрекеттер тобын танытады.Психологияға орайластыра әдісті психика жөніндегі деректерді алудың және оларды талдап түсінудің жолы деп білеміз.

Психология әдістері:
1. Ұйымдастыру
:: салыстыру
:: лонгитюд
:: комплекстік

2. Эмпирикалық
:: бақылау мен өзіндік
бақылау,эксперименталды
:: психодиагностика( тест, анкета, сұрақ беру, социометря, интервью, әнгімелесу)
:: шығармашылық, іс - әрекет өнімдерін талдау
:: өмірбаянымен танысу

3. Деректерді өңдеу
:: сандық
:: сапалық

4.Реттеу - түзету
:: аудотренинг
:: топ тренингі
:: психотерапиялық ықпал ету
:: оқу - үйрету.
Ал оның негізгі әдістері бақылау әдісі және эксперимент әдісі. Бақылау кезінде зерттеуші баланын мінез-кұлқын табиғи жағдайда белгілі бір мақсат көздей отырып кадағалайды және көріп байқағандарын көзден таса
қылмай есепке алады. Бақылаудың табысты болуы оның мақсатының қаншалықты дұрыс тұжырымдалғандығына байланысты. Егер зерттеуші бақылау басталмас бұрын бала мінез-құлқынын қай жағына көбірек көңіл аударуы керек екенін анықтап алмаса, онда әсері бытыраңқы, тұрақсыз болады. Бала жақтағы бөлмеден бұл әйнек айна сияқты болып көрінеді де, бақылаушы жақтан терезеге ұқсайды. Жасырын бақылау үшін телевизиялық қондырғылар да пайдаланылады.

Бақылау процесінде зерттеуші бала мінез құлқындағы сыртқы белгілерді ғана оның әр түрлі заттармен іс-әрекетін, сөйлеген сөздерін, мәнерлі қимылдарын т. б. қадағалай алады. Бірақ психологты сыртқы көріністер ғана емес, сонын астарында жасырынған психикалық процестер, сапалар, көңілкүйлер де қызықтырады. Өйткені белгілі бір көріністердін өзі түрлі ішкі жай-күйде білдіруі мүмкін. Мысалы, қандай да бір жағдайда бір бала қалжыңға күлуі, ал екінші бала жолдасына еліктеп қана күлуі мүмкін. Бақылаулар жүргізгендегі ең қиын нәрсе бала мінез-құлқындағы ерекшеліктерді елеп қана
қоймай, оны дұрыс түсіндіру болып табылады.
Бақылау 2-ге бөлінеді: Жаппай және ішінара бақылау.
Жаппай бақылау.
Жаппай бақылаулар ұзақ уақыт бойы жүргізіледі де, бала мінез-құлқының көп жағын қамтиды. Ол бір немесе бірнеше балаға қатарынан жүргізледі. Әрине баланың әр қимылын, әр сөзін қалт жібермей есепке алып отыру мүмкін емес. Жаппай
бақылаулар әрқашан аздыкөпті іріктеліп жасалады: бақылаушыға манызды көңіл аударарлық болып есептелгендер, баланың жаңа сапасы мен мүмкіндігін көрсететіндер ғана жазылып отырылады.
Ішінара бақылау.

Ішінара бақылаулардың жаппай бақылаулардан айырмашылығы сол,
мұнда баланың мінез-құлқының бір жағы немесе онын белгілі бір мерзімдегі
(мысалы, тек онын кезіндегі, тек тамақтану кезіндегі) мінез-құлқы есепке
алынады. Ч. Дарвиннің өз ұлынын эмоцияларды білдіруін бақылауы ішінара бақылаудың классикалық үлгісі болып табылады. Осындай алынған материалдар Адам мен жануарлардың сезім білдіру белгілері (1872) деген
кітапта пайдаланылды. Екінші мысал -- совет лингвисі А. Н. Гвоздев өз ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.