Егіншілік заңдары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 10 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі
Қазақ Ұлттық Аграрлық Зерттеу Университеті

Реферат
Реферат

Кафедра: Агрономия
Тақырыбы: Егіншілік заңдары, оларды егіншілікте мол өнім алу үшін пайдалану

Тексерген: Барлыкова Н
Орындаған:Ахат Орынбасар
АГ-304

Жоспар
I.Кіріспе
1.1. Егіншіліктің жалпы тарихы
1.2.Егіншілік заңдары қысқаша
ІI.Негізгі бөлім
2.1.Минимум,максимум,оптимум заңы
2.2.Қайтарым заңы
2.3.Ұрық алмастыру заңының анықтамасы:
2.4.Факторлардың физиологиялық жағынан тең мағыналығы және бірімен бірі айырбасталмайтындық заңы
2.5.Факторлардың физиологиялық жағынан тең мағыналығы және бірімен бірі айырбасталмайтындық заңы
2.6. Факторлардың тепе-тендігі заңы
2.7.Егіншілік заңдарын қолданып мол өнім мүмкіндігі
III.Қорытынды.

I.Кіріспе
Қазақстан аграрлық мемлекет болғандықтан оның халық шаруашылығының басты саласы ауылшаруашылығы, соның ішінде-егіншілік. Егіншіліктің басқа салаларымен салыстырғанда өзіндік ерекшеліктері бар. Біріншіден, жасыл өсімдіктерде ғана табиғаттың қарапайым бейорганикалык заттарынан күн сәулесінің қатысуымен күрделі органикалық заттар түзіледі.
Екіншіден, егін шаруашылығының маусымдылығы. Ол күн энергиясының жер бетіне жыл және тәулік бойынша әр түрлі түсуінде.
Осы ерекшелікке байланысты далалық егіс жұмыстарын уақытылы және сапалы түрде орындау керек.
Үшіншіден, егіншілік шаруашылыгығың үзіліссіздігі. Басқаша айтқанда ауыл шаруашылығы жұмысытың тоқтаусыз жүруі. Ол үшін әр шаруашылықта егін мен мал шаруашылықтарын үйлестіре жүргізу қажет.
Төртінші ерекшелігі - жерді тиімді және ұтымды пайдалану, шаруашылықтың мүмкіндігінше жасыл өсімдіктердің егіс көлемін ұлғайтқан жағдада ол күн энергиясын тиімді пайдаланып, мол өнім алуға мүмкіндік береді.
Жердің бесінші ерекшелігі ол тозбайды, дұрыс пайдаланса керісінше оның құнарлылығы арта түседі.

Егіншілік - ауыл шаруашылық дақылдарынан тұрақты, сапалы, мол өнім алу үшін жерді өңдеп баптау тәсілдерінің жүйесі. Ежелгі арийлердің (біздің заманымыздан бұрынғы 2 - 1 мыңжылдықтар), сақтардың (біздің заманымыздан бұрынғы 9 - 2 ғасырлар), үйсін, қаңлы мемлекеттері тұрғындарының, ғұндардың, түркілердің мал шаруашылығымен бірге өзен аңғарларында, тау бөктерлерінде суармалы егіншілік - диқаншылықпен де айналысқаны белгілі.
20 ғасырдың басында Қазақстандағы егіс көлемі күрт көбейіп, 4,1 миллион гектарға жетті. Егістіктің басым көпшілігі (96%) дәнді дақыл болатын. Оның жартысынан көбі Ақмола, Торғай аймақтарында, қалғаны Қостанай, Ақтөбе, Жайық, Павлодар, Семей өңірінде егілді. Сырдария өзенінің төменгі жағында күріш, Жетісуда мақта егілді.
Қазақстанда егін шаруашылығын одан әрі дамыту жолында, әсіресе, соғыс жылдары, одан кейін де көптеген жұмыстар атқарылды. Машина-трактор стансалары құрылып, егістікті күтіп-баптау жұмыстарын барынша механикаландыруға мүмкіншілік туды. Егістіктің 96,5%-ы тұқым сепкішпен себіліп, 97%-ы комбайнмен жиналды. Үш дақыл бойынша Қазақстанда өнімділіктің дүниежүзілік рекорды тіркелді. Шығанақ Берсиев басқарған звено тарының әр гектарынан (тәжірибелік телімде) 125 ц өнім алды. Ыбырай Жақаевтың звеносында күріш өнімділігі бір гектарынан 174 ц-ге жетті. Ольга Гонаженко звеносы қызылшаның бір гектарынан 1515 ц-ден өнім алды. 1954 ж. тың және тыңайған жерлерді жаппай игеру басталды. Алғашқы бес - алты жыл ішінде-ақ республика бойынша 25 млн. гектар тың жер игерілді. Оның 17 млн. гектары еліміздің солтүстігінде (Қостанай, Көкшетау, Солтүстік Қазақстан, Павлодар) орналасқан. Егіншіліктің экстенсивті және интенсивті түрлері бар. Экстенсивті түрінде егіншіліктен өнім алу үшін қосымша қаражат көп жұмсалмайды. Жалпы түсімнің артуы, көбінесе, топырақ құнарлылығына және егін егетін жер көлемінің жаңадан кеңейтілуіне байланысты. Өндірістік күштердің және ғылымның дамуына байланысты егіншілік экстенсивті түрден интенсивті түрге ауысты. Егіншіліктің интенсивті түрінде пайдаланылып жүрген жерге қосымша еңбек, қаржы (механикаландыру, суландыру, тыңайту, агротехникалық шаралар жүйесін көтеру, т.б.) жұмсап, ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімін арттырады.

Қазақстанда егіншіліктің құрғақ, суармалы, тәлімі және таудағы түрлері қалыптасқан.
- Құрғақ егіншілік жауыны аз, желді, құрғақ далалы аймақтарда орналасқан. Бұл жерлерде құрғақшылыққа төзімді дақылдар өсіріліп, топырақта ылғал сақтаудың агротехникалық шаралар жүйесі (қар тоқтату, топырақты аудармай жырту, егісті қысқа мерзімде себу, т.б.) қолданылады.
- Суармалы егіншілікте, көбінесе, мақта, қант қызылшасы, дәнді дақылдар, көп жылдық жемшөптер, күріш өсіріледі.
- Тәлімі егіншілікте астық, жемдік дақылдар өсіріліп, құрғақ егіншілікке тән агротехникалық шаралар қолданылады.
Таудағы егіншілік тау баурайын, тау аралығындағы ойпаң жерлерді қамтиды. Мұндағы агротехникалық шаралар топырақты су эрозиясынан қорғау мақсатында жүргізіледі;
Ауыл шаруашылық дақылдарын егіп-өсірудің және топырақ құнарлылығын жоғарылатудың жалпы тәсілдерін зерттейтін агрономия ғылымының саласы. Егіншілік ғылым ретінде топырақ құнарлығын арттыру, оны эрозиядан қорғау, топырақ пен өсімдіктің өзара әсерін, топыраққа механикалық, биологиялық және химиялық әдістермен әсер ете отырып жоғары әрі тұрақты өнім алу, егістікті зиянкестер мен арамшөптерден, қолайсыз жағдайлардан (құрғақшылық, аңызақ, үсік) қорғау мәселелерін зерттейді. Егіншілік агрономияның басқа салаларымен (агрохимия, агрофизика, селекция, т.б.) тығыз байланысты.
Егіншілік заңдары өнім алу барысында өсімдіктердің тіршілік факторларының өсімдікке әсер етудің жалпы заңдылықтары. Олар табиғат заңдылықтарының егін шаруашылығында байқалатын жеке көрінісі. Сонымен бірге олар егіншіліктің дамуы аталған заңдарға қатаң сәйкес болып елетінін дәлелдейтіндігі.

Егіншілік заңдары
Факторлардың тепе-теңдігі заңы
Минимум,оптимум,максимум заңы
Өсімдік тіршілігі факторларының бірлесіп ету заңы
Факторлардың физиологиялық жағынан тең мағыналы және бірімен бірі айырбасталмайтындық заңы
Қайтарым заңы

ІI.Негізгі бөлім

2.1.Минимум,максимум,оптимум заңы
Шектеуші себептер, немесе минимум заңы. Оның анықтамасы бойынша Кез-келген өсімдіктің дамуы мен өнім дәрежесі жеткіліксіз (аз)немесе көп мөлшердегі факторлар мен басқа да шектеуші (өсімдік аурулары, зиянкестері және т.б.) себептерге тікелей байланысты. Егіншіліктешектеуші фактор басқа факторлардың әсерінің тиімділігін күрт әлсіретеді.
Минумум, оптимум, максимум заңы.
Оны бірінші рет неміс ғалымы Сакс ашып, оған мынандай анықтама берген болатын: Ең жоғарғы өнім факторлар оптималды мөлшерде болғанда ғана алынады, ал егер олар минималды (аз) және максималды (көп) мөлшерде болса өнім төмендейді. Бұл заңды 1840 жылы екінші неміс ғалымы Ю.Либих былай деп тұжырымдады: Топырақта бірнеше қоректік заттар минимумда және бірнеше қоректік ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.