Баяндауыштың мақал - мәтелдерде атқаратын ролі

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ш.Уәлиханов атындағы Көкшетау университеті

КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
тақырыбы:

МАҚАЛ- МӘТЕЛДЕРДЕГІ БАЯНДАУЫШ
СӨЗ ТАПТАРЫ

Тексерді: ___________
Орындады: __________

Көкшетау қаласы,
2021 жыл

Мазмұны:

І.Кіріспе бөлімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... 3

1.Лексикадағы баяндауыш сөз табы туралы түсінік ... ... ... ...4-5
1.1.Баяндауыш жайлы тіл біліміндегі пікірлер ... ... ...5-7
1.2. Баяндауыштың жасалу жолдары
1.3. Баяндауышты зерттеген ғалымдадың тұжырымдары

2. Мақал-мәтелдегі баяндауыш сөз таптары

2.1.Мақал-мәтелдегі баяндауыштың жасалу жолдары 9-14
2.2 Мақал- мәтелдегі баяндауыштардың құрылымдық семантикалық ерекшеліктері
2.3Мақал-мәтелдер арқылы жасалған баяндауыштың синтаксистік қызметі

3. Мақал-мәтелдердегі баяндауыш сөз табының мәні
3.1 Баяндауыштың мақал-мәтелдерде атқаратын ролі
3.2 Мақал-мәтелдердегі баяндауыштың мәні және ерекшеліктері

Қорытынды
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

І.Кіріспе

Курстық жұмыстың тақырыбы: Мақал-мәтелдердегі баяндауыш сөз таптары.
Курстық жұмыс мақал-мәтелдерді мазмұнына қарай жүйелеп, мағыналық-идеялық ерекшеліктерін саралауға бағытталады.
Зерттеу жұмысының өзектілігі. Қазіргі мақал-мәтелдерді зерттеу рухани-материалдық құндылықтар мен жекелеген халыққа тән даралықтың ара-жігін ажыратуға мүмкіндік беретін маңызды мәселелер қатарынан орын алады. Ата-бабаларымыздың барша болмысымен қат-қабат астарласып жатқан мақал-мәтелдердің жасалу принциптері мен семантикалық уәждерін, идеялық мазмұнын қазіргі қазақ тілі деректерімен салыстыра қарастыру мағыналық тұтастыққа құрылған күрделі лексикалық бірлік болып табылатын мақал-мәтелдердің қалыптасу, даму жолын анықтауға, паремиялық мағынаның ерекшеліктерін анықтауға ықпал ететін қазақ тіл біліміндегі, жалпы түркі тіл біліміндегі өзекті мәселе. Бұл ХІ-ХІІ ғғ. түркі жазба ескерткіштері тіліндегі мақал-мәтелдерді жүйелеп, қазақ тіліндегі мақал-мәтелдермен салыстыра қарастыруға бағытталған зерттеу тақырыбының өзектілігін сипаттайды.
Тарих қойнауындағы халық болмысы мен тұрмыс-тіршілігіне, өмірлік ұстанымдарына байланысты ерекшеліктерді мақал-мәтелдердің мағынасы мен идеялық мазмұны арқылы анықтау қоғамның рухани жаңғыруына да әсер етеді. Мақал-мәтелдер - мәдениетті тану кілті, рухани және материалдық мәдениеттің қалыптасуына қатысатын үлкен күш, ұлттың мәдени ескерткіші, ұлт өмірінің айнасы. Қасиетті жәдігерлерімізді қайта жаңғырту, оларды елімізге, болашақ ұрпаққа насихаттау Рухани жаңғыру бағдарламасының басымдықтарына жатады. Бұл диссертация тақырыбының көкейкестілігін айқындай түседі.
Мақал-мәтел бүгін пайда бола салған жоқ. Ол - сонау дәуірлерден келе жатқан рухани қазық, кестелі сөз орамдары. Соңғы жылдарда қазақ тіл білімінде прозалық, поэзиялық шығармалардың тілдік ерекшеліктері, жекелеп айтқанда лексикасы, синтаксисі сияқты бөлімдері де арнайы қарастырылып келеді. Соның ішінде мақал-мәтелдердің тілдік ерекшелігін зерттеу мәселесі де кең өріс алып келеді.
Мақал-мәтелдердің идеялық-эстетикалық мән-мағынасы, мазмұны оқырманға сөз құдыреті, сөз қуаты арқылы жетеді, оны ойландырады, иландырады.Ұлттық мәдениет, болмыс, діл сияқты ұғымдарды тоғыстыратын ана тілі байлығынан мақал-мәтел адамзатқа ой-өрісін, пікір-көзқарасын, әлемді түсініп-түйсінуін мейлінше толық, барынша ұғынықты, әсерлі жеткізіп, қажетті сөздерді сұрыптап, таңдап көрсетеді. Сондықтан да лайықты пайдаланылған мақал-мәтел арқылы берілген информациясының адресатқа, оқырманға жетуі, сайып келгенде, оны ойландырып, оның көңілінде түрлі ассоциациялар туғызуы, оның рухани деңгейін көтеріп, интеллектуалдық әлеуетін арттыруға, жан-жақты жарасымды дамуына қызмет етеді, сол арқылы қоғамды жақсартуға, жетілдіре беруге үлес қосады.
Зерттеу нысаны. Түрлі шығармалары тіліндегі мақал-мәтелдер дегі баяндауыштың мәні, сөз таптарының сабақтастығын мақал-мәтелдер мазмұны негізінде қарастыру.
Зерттеудің мақсаты мен міндеттері. Мақсаты - мақал-мәтелдердің қалыптасу факторлары мен уәждері негізінде мақал-мәтелдердегі баяндауыштардың ерекшеліктерін анықтау.
Осы мақсаттың мүддесінен шығу үшін жұмыста мынадай міндеттер алға қойылды:
... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.