Эксперттік жүйе туралы түсінік

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министірлігі
Қайнар Колледжі

Реферат

Тақырыбы:Эксперттік жүйе,жүйе құрлымы.

Орындаған:Арсланбаев Т.Ө.
Тобы:АЖ-209
Тексерген:Кисметова А.А.

Ақтау,2022
Жоспар
І.Кіріспе
ІІ.Негізгі бөлім.
2.1Эксперттік жүйе туралы түсінік
2.2Білім қоры редакторы
2.3Информатика ЭЕМ көмегімен инфармация
ІІІ.Қорытынды.
VI.Пайдаланған әдебиеттер.
Кіріспе
Экперттік жүйе дегеніміз бұл әдістер мен ұйымдастыру жолдарының
жиынтығы, күрделі міндеттерді шешуге арналған білімдердің сақталуы мен
қолданылуы. Эксперттік жүйе берілген шешімдердің арасынан ең үздігін
таңдай отыра, жоғары сапалы мамандар тобының тәжірибесіне сүйену арқылы
өзінің тиімділігін арттырады. Оларды стратегия құрылымы кезінде бағалай
отыра, үлкен көлемдегі жаңа факторлардың әсерін талдайды, алдын ала болжау
мүмкіндіктерін қалыптастырады. Заманауи ЭЖ - білім базасын
қалыптастыратын, міндеттерді шешу кезінде жинақталған білім базасының
көмегімен адам-маманның әрекетін модельдейтін мамандандырылған
компьютерлік бағдарлама. ЭЖ-ні ойлап табу және пайдалану ақпараттық
технологиялардың дамуының концептуалды кезеңі болып табылады.
Проблеманы шешудің интеллектуалдық негізіне белгілі бір іс-әрекет
саласындағы тәжірибелі сарапшы-мамандардың білімдерін жаңғырту алынады.

Эксперттік жүйе (ЭЖ)-нақты салада тәжрибелі мамандардың білімі енгізілген және осы салада диагноз қою,кеңес беру сияқты Эксперттік (эксперттік) шешім қабылдайтын интелектуальды жүйе. Ол саланың бір бағыты бойынша маманның шешіміне ұқсас нәтиже шығарып, қызметкердің дұрыс шешім қабылдауына үлкен септігін тигізеді. Мұндай жүйелер-маманның нақты жағдайда қабылдайтын дұрыс шешімі сияқты, мәселені шешетін машиналық программалар. Яғни, ЭЖ - практикада тексеріліп,бір облыста дайындалған үлкен көлемді білім қоры бойынша Эксперттік ретінде пайдаланатын жасанды интеллект, электрондық кеңесші. Егер оған дұрыс берілгендер енгізілмесе, жүйе қате нәтиже беруі де мүмкін. ЭЖ - ның құрлымдық жобасы 1-суретте көрсетілген. Мұндағы пайдаланушы - нақты облыста
Жұмыс істеуші маман. Оның іс-әрекеті сапалы бағалауға жеткіліксіз болғандықтан, ЭЖ-ні пайдаланады.
Пайдаланушы интерфейсі - кеңес алуға келген кісімен байланыс орнатылатын программаның информация алмасуы. Мысалы,машина сәйкес сұрақтар беріп, пайдаланушы оларға жауаптар берсе, ЭЖ оларды зерттеп,сәйкес қорытынды шығарады.
Білім қоры (БҚ)-біртілде жазылған нақты облыстық білімдер жиынтығы (Мысалы, фактілер мен ережелер, сенімділік коэфиценттері оларды қосымша толтыруғада болады).
Шешуші-пайдаланушы енгізген берілгендер мен білім қорында сақталған білімдерді пайдаланып,Эксперттікның ой - бағытын өңдеуші программа. Яғни, шешуші - жүйенің "миы".
Түсінік беруші ішкі жүйе-шығарудың сяикестігін қадағалайтын және нәтиженің қалай алынғанын не таңдап алынған ұйғарымның қабылданбағаны сияқты сұрақтарға жауап беретін арнайы программа. Шешуші мен түсінік беруші жүйені шығару мәшинесі деп те атайды. Пайдаланушыдан сұрақ түскен кезде ол мынадай мәселелерді орындайды:
* алынған инфарматцианы білім қорында сақталған инфарматция мен салыстырады;
* негізгі мақсатта не себептік байланыстарды іздейді;
* әр факт үшін берілген сенім коэфиценттерін негізге ала отырып,фактлердің салыстырмалы анықтығын бағалайды.
Осылардың негізінде шығару мәшинесі Эксперттік адам сияқты қорытынды дайындайды.
Білім қоры редакторы - жасанды интелект маманына (білім жөніндегі инженерге) сұхбаттық режимде білім қорын дайындауға мүмкіндік беретін прогарамма.
Жалпы, ЭЖ дайындаушы ұжымға кемінде төрт адам қатысады:
* Эксперттік ;
* білім жөніндегі инженер;
* программалаушы;
* пайдаланушы.
Бұл ұжымды басқарып, жүйе дайындайтын кісі - білім жөніндегі инженер делінеді. Тәжрибелі Эксперттікдан білімді алатын жүйенің ұсынған ережесі қарапайым, орнықты және жеңіл түсінетіндей болуы міндетті.Мысалы,жүйедемындай талаптардың орындалуы тиіс:
* толық емес не бір-біріне қайшы берілгендер бойынша да пікір айту мүмкіндігі;
* пікірлер тізбегін пайдаланушыға түсінікті тілде жеткізе білу ;
* фактілер мен оларды шығарудың бір-біріне айқын түрде ажырытылуы;
* қажет болса,білім қорын толықтыру мүмкіндігі ;
* ЭЖ - ден шығару кезінде айқын кеңес бере алуы;
* ЭЖ-нің өзіндік құнының онша қымбат болмауы (қазіргі кезде күрделі ЭЖ - лердің көпшілігінің бағасы мыңдаған - он мың даған доллар тұрады).
Терең құрылмаған ЭЖ-ны пайдалануға да болады. Мысалы, бір ауруды емдеу жолдарын толық сипаттау қиын болғандықтан,оны жазуға берілетін кеңес толық болмауы мүмкін, бірақ ол бір дәрігердің кеңесінен кең болуы қажет.
2. ЭЖ класы мыңдаған түрлі программа жинақтарынан тұрады,оларды түрлі белгілер,критерийлер бойынша классификациалауға (ажыратып бөлуге ) болады.Мысалы,шешілетін есептің типі бойынша (берілгендерді талдау, диагностикалау, проектілеу, жоспарлау, үйрету) ЭЕМ типтері бойынша (Супер ЭЕМ, Дербес ЭЕМ, Пролог- жүйе), нақты уақытқа байланысты (статикалық, динамикалық) және .т.б. Динагностикалау-жүйенің ақаулығын анықтау,проектілеу - нақты қасиеттері белгілі нысандар үшін түрлі сызбаларды,түсініктеме жазбаларды және т.б. дайындау; жоспарлау - біршама іс-әрекеттерді орындайтын нысандар үшін жоспар құрыу; үйрету - ЭЕМ-ге енгізілген білімді тексеріп,онықателлерін диагностикалау және жақсырақ нәтиже алу; статикалық ЭЖ - уақытқа байланссыз орындалатын білім қорлары және т.б. Яғни, берілгендердің мағнасын талдау,жүйенің істен шыққанын анықтау, әр кезде берілгендерді тексеріп,параметрлердің шектен ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.