Жылдамдықты дамыту жаттығулары

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 12 бет
Таңдаулыға:

Астана медициналық университеті
ҚЕАҚ Оңалту бөлімі, спорттық медицина және дене шынықтыру

Реферат
Тақырыбы: Жылдамдықты дамыту үшін жаттығулар жиынтығын жасаңыз

Орындады: Молдахан Жания Факультет: Жалпы медицина
Топ:
Қабылданды:
Күні:.09.2021ж

Нұр-Сұлтан
2021

Жоспары:
І. КІРІСПЕ
ІІ. НЕГІЗГІ БӨЛІМ
1. Жылдамдық және оны дамыту әдістері
2. Қозғалыс қарқынында байқалатын жылдамдықты дамыту әдістемесі
3. Жылдамдықты дамыту жаттығулары
ІІІ. ҚОРЫТЫНДЫ БӨЛІМ
IV. ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР

I. Кіріспе
Дене шынықтыру жоғары оқу орнындағы оқу пәні ретінде маңызды рөл атқарады, жалпыадамзаттық мәдениет саласында белсенді шығармашылық өзін-өзі жүзеге асыруға дайын тұлғаның дамуына ықпал етеді.
Дене шынықтыру саласындағы білім берудің мақсаты білім алушылардың өз денсаулығына ұқыпты қарауға, дене және психикалық қасиеттерін тұтас дамытуға, салауатты өмір салтын ұйымдастыруда дене шынықтыру құралдарын шығармашылық пайдалануға тұрақты уэждер мен қажеттіліктерді қалыптастыру болып табылады.
Денені тәрбиелеу жүйесі қоғамдағы әр адамның денесін тәрбилеуде жеке басының дарынын, қабілетін арттыруды көздейді. Әсіресе өмірде керекті жылдамдық, күш, ептілік, төзімділік және басқа да дене сапасын арттыруға күш салады. Адамның осы қабілеттері негізгі қимыл мүмкіншілігі болып табылады. Осы қимылдар арқылы адамның дене дайындығын едәуір жақсартуға болады.
Дене қуатының қасиетінің әрекетті даму және тәрбиелеу деген терминдер қолданылады. Даму термині дене қуатының қасиетінің табиғи өзгеру сипатының, ал тәрбиелеу қозғалыс қасиетінің көрсеткіштерін белсенді өсіру бағытын білдіреді. Дененің сапалық қасиетіне - күш, төзімділік, жылдамдық, иілгіштік, ептілік жатады.
Күш дегеніміз - спортшының сыртқы карсылықтарды жеңуі кабілеттілігі немесе оған бұлшық ет күшінің қарсы тұруы.
Жылдамдық дегеніміз - спортшының ойындағы әл-қуаттан туатын қозғағалыстың аз уақыт ішінде атқаратын қызметін айтамыз.
Спорттық төзімділік дегеніміз - организмнің ұзақ уақыт жұмыс істеген кезінде пайда болған шаршауға қарсы тұру қасиеті.
Ептілік қозғалыс қабілеті дегеніміз - шапшаң, дәл, нақтылы мақсатқа сәйкес, үнеммен өзгермелі жағдайда қозғалыс міндеттерін шешуі болып табылады.
Иілгіштік - шұғылданушының қозғалысты үлкен амплитудамен (теңселу шегі, арасы) орындау қабілеті болып табылады.
Жылдамдықтың даму деңгейі, сайып келгенде, спорттың басым көпшілігінде табысты анықтайды. Тіпті марафоншы жоғары "крейсерлік" жылдамдықты*сақтай отырып, өз қашықтығын жылдам жүгіруі мүмкін. Ауыратлеттің табысы қажетті қозғалысты қандай жылдамдықпен орындай алатынына байланысты.

Жылдамдық анықталады:

* әртүрлі конструкциядағы реакциометрлермен белгілі бір сигналға жауап ретінде қозғалыс жылдамдығын өлшеу жолымен;

* белгілі бір амплитуда шекарасындағы аяқ-қолдың немесе дененің белгіленген уақыт ішіндегі қозғалыс саны бойынша;

* белгіленген қашықтықты өту уақыты бойынша (мысалы, 20, 30 м жүгіру));

* күрделі іс-қимылда бір рет қозғалысты орындау жылдамдығы бойынша, мысалы секіруде итермелеу, иық белдігінің қозғалысы және лақтырылудағы қолдар, бокстағы соққы, қысқа қашықтыққа жүгірудің бастапқы қозғалысы, гимнастшының қозғалысы және т. б.

1.Жылдамдық және оны дамыту әдістері
Қозғалыстардың және қимылдардың жылдамдық сипаты шапшаңдық деген жалпы бір атпен біріккен. Қозғалыс әрекетінің жылдамдық сипатына келесі қозғалыс түрлері жатады:
1) жеке қозғалу жылдамдығы(сыртқы қарсылықтың аз мөлшерде болуы);
2) қозғалу жиілігі;
3) қозғалу реакциясының жылдамдығы.

Өз бетінше жеке дара қозғалысты дамыту құралдары мен әдістері туралы тек шартты түрде айтуға болады.Спорттық жаттығулардың кейбір түрлерінде (мысалы, лақтыруда) қозғалыс жылдамдығы бұлшықет күшімен бірігіп, кешенді жылдамдық ерекшелігін - қозғалыс кенеттілігін құрайды. Сондықтан, жылдамдық-күш-жігер сипаты бар спорт түрлерінде қозғалыс жылдамдығының дамуына бұлшықет күшін дамытатын құралдар әсер етеді (әсіресе үлкен сыртқы қарсылықтың болуы кезінде лақтыру түрлеріне тән). Бұлшықеттің тез арада жиырылуын дамыту үшін күш жаттығуларының құндылығын өсіретін, жылдамдық жаттығуларының санын арттыру, сонымен қатар күш мүмкіндіктерін жоғарлату қажет. Қозғалу жиілігі циклдік қозғалыстармен сипатталады. Қозғалу жиілігінің өзгеруі қысқа уақыт аралығында жүреді. Мысалы, 100 м жүгіретін спринтерлердің орташа жүгіру жиілігі 1 с бір қадамға тең.
Жас ерекшеліктері қозғалыс жылдамдығының даму мүмкіндіктерін біршама шектейді. Аса қолайлы болып қыз балаларда 11-12 жас, ер балаларда 12-13 жас болып есептеледі. Балаларда қозғалу жылдамдығын дамыту кезінде табиғи қозғалыс түрлеріне және олардың орындауына стереотиптен тыс әдістерге сүйенген жөн. Жылдамдықты барынша пайдаланумен стандарттық жаттығуларды қайталау бала кезінен бастап жылдамдық тосқауылын қалыптастыруға әкеліп соғуы мүмкін. Кіші мектеп жасындағы қозғалмалы ойындар мен орта және жоғары мектеп жасындағы спорттық ойындар жылдамдыққа бағытталған стандарттық жүгірістер алдында үлкен артықшылыққа ие болады.
Кіші мектеп жасында тез арада қысқа мерзімді орын ауыстыру мен оқшауланған қозғалыстарды қажет ететін әр түрлі жаттығуларды қолданады. Оған қысқа және ұзын секіргішпен жаттығулар (кіру және шығу), жүгіріспен эстафета, допты лақтыру және ұстап алу және т.б. жаттығулары жатады.

Орта мектеп жасында күш-жігерлік жаттығулар барынша көп орын алу керек: секірулер, жылдамдықпен секіріп түсу және секіріп міну, жүгірістегі шапшаңдықпен орын ауыстыру, лақтыру. Сонымен қатар қысқа дистанцияларды (30-дан 60 м-ге дейін) барынша жылдамдықпен қайталап өтуді енгізген жөн.

Жоғары мектеп жасында жылдамдық шыдамдылығын арттыратын жылдамдық, күш-жігерлі жаттығулар кешенін қолдану керек. Спорттық ойындар мен эстафеталар да қолданыста болуы тиіс. Жылдамдықты дамытуға бағытталған жүгіру 80-100 м дейін артады. Қозғалу реакциясының жылдамдығы, яғни кез келген дабылға (жарықтық, дыбыстық, тактилды) адамның жауап қайтару жылдамдығы сенсомоторлық реакцияға жатады. Қарапайым реакция әр түрлі жылдамдық жаттығуларын жасау барысында жақсы дамиды. Алайда, кері бағытта өту байқалмайды, яғни реакция жылдамдығын арттыра келе қозғалыс жылдамдығын арттыру мүмкін емес. Реакция жылдамдығын дамыту үшін әр түрлі қозғалмалы және спорттық ойындар аса құнды, бұл жерде баскетбол ойыны көш бастауда. Мектептегі дене тәрбиесінің сабақтарында реакцияны алдын ала белгіленген дабылдар (мысалы, тоқтаумен бірге еркін жүгіру немесе мұғалімнің белгісі бойынша бағытты өзгерту) көмегімен дамытады. Реакция қайтару жылдамдығын дамытудың жақсы құралына спорттық ойындар жатады.

Қарапайым реакция жылдамдығын дамыту әдістері
Жылдамдықты дамыту әдістері:
- қайталама;
- аналитикалық;
- сенсомоторлық;
- жаттықтыру әдістері.
- кино-фотоматериалдар бойынша қозғалыс мәнерлерін, қимылдарды талдау;
- әртүрлі ситуациялық тапсырмаларды қайталап орындау
- антиципилеуші реакцияны дамытатын қайталау әдісі;
- ойын әдісі;
- жаттықтыру әдістері;
- сайыс әдістері
- қайталау әдісі (салмақты өзгерту);
- соғу әдісі
- сайыс әдісі;
- ойын әдісі;
- әдістемелік тәсілдер.
Аналитикалық әдіс қарапайым реакция жылдамдығын жеке құрайтындарды бөлек жетілдіру түрінде кездеседі. Мысалы, жеңіл атлетикада қысқа қашықтыққа жүгіруде төменгі старт жағдайынан қолды үзу техникасын жеке жетілдіру мәні бола алады.
Сенсомоторлық әдіс. Әдісті алғаш рет Геллерштейн әзірледі және уақыт сезімі деп аталатын әдісті дамытуды қарастырады. Мысалы, жеңіл атлетикада қысқа қашықтыққа жүгіруде ол үш кезеңде орындалады:
* бірінші кезекте спортшы дабыл бойынша жүгіреді және жаттықтырушыдан старттың уақыты туралы ақпарат алады;
* ал екінші кезеңде старт уақытын өздігінен бағалау элементі шығарылады, ол жаттықтырушы бақылайтын старттың шынайы көрсеткіштерімен салыстырылады,
* үшінші кезеңде тапсырма старт уақытын белгілі бір құбылту жолымен орындалады, бұл старт уақытын басқаруға және уақыт сезімі деп аталатын мамандандырылған сезімді тәрбиелеуге ықпал етеді.
Жаттықтыру әдістері. Спорттың әр түрлерінде орындалатын тапсырмалардың сипатына қарай жаттығу құрылғыларының әр түрі мен типтері қолданылуы мүмкін. Мысалы, жеңіл атлетикада старт жылдамдығын жетілдіру практикасында старт қалыбында көрсетілетін күштің шамасын тіркейтін старттық жаттығу деп аталатын әдіс аса тиімділікпен қолданылуы мүмкін. Сондай-ақ аяқтың старттық күшін ғана тіркемейтін, бірақ олардың дыбыстық картинасы жасайтын старттық жаттығу да қолданылуы мүмкін. Мұндай жағдайда старт тиімділігін бағалау жылдамдығы тек спортшының өз тарапынан ғана емес, сондай-ақ жаттықтырушы тарапынан да шапшаңдатылады. Бірақ, бұндай бағалау нақтылығы үнемі жоғары бола бермейді, себебі ол қабылдаудың субъективтік факторларына тәуелді. Әр қозғалыстың нақтылығы мен жылдамдығын тіркейтін, зақымдалған учаскені бағдарламалауды қарастыратын жаттығу да жоғары тиімділікпен қолданылуы мүмкін. Әсіресе, мұндай жаттығу фехтованда, бокста, қол добында және басқа да спорт түрлерінде кеңінен қолданылады. Сайыс және ойын әдістері. Қарапайым реакция жылдамдығын дамытуда бұл әдістер тапсырмаларды орындаудың әрбір жағдайында жеңімпаздарды анықтауда аса жоғары тиімділікпен қолданылуы мүмкін.
Қарапайым реакция жылдамдығын дамыту әдістемесінің талаптары:
- спортшыны даярлаудың әртүрлі кезеңдерінде соған орай әрекет ету жылдамдығын жетілдіру мүмкіндігінің дәрежесі туралы есте ұстау қажет (бастапқыда бұл диапазон кең, ал кейін келе біршама төмендейді);
- дене тәрбиесінің дәстүрлі емес құралдары мен әдістерін кеңінен қолдануға ұмтылу қажет (үнемі жаттыққаннан кейін бірнеше жыл ішінде қарапайым реакцияның жылдамдық көрсеткіштері бар болғаны 0,1 сек. артуы мүмкін. Осыған байланысты жаттығу үдерісінде қолданылатын, шапшаңдық барьері деп аталатынның пай болуын ескертетін әдістердің әртүрлілігі маңызды);
- қозғалыстарды орындаудың табиғи шарттарын орындауға ұмтылу қажет.

Күрделі реакция жылдамдығын дамыту әдістемесі
Күрделі реакция жылдамдығы екі түрден тұрады:
- таңдау реакциясының жылдамдығынан;
- қозғалушы нысанға деген реакция жылдамдығынан.
Оларды жетілдіру әдістемесінің өзіндік ерекшелігі бар.
А) Таңдау реакцияларын дамыту әдістемесі
Спортшының туындаған жайттарды ескере отырып, тітіркендіргіштің ықпалына ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.