Америка Құрама Штаттарында мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту


Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі
Әл-фараби атындағы қазақтың ұлттық университеті
Философия және саясаттану факультеті
Педагогика және білім беру менеждменті кафедрасы
«Инклюзивті білім беру » пәнінен дәрістер жинағы
Мамандықтар: 6B01701- Қазақ тілі мен әдебиеті»,
« 6B01704- Шетел тілі: екі шет тілі»
Күзгі семестр 2021-2022 оқу жылы
Алматы, 2021
1 ДӘРІС.
ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ БЕРУ ИДЕЯЛАРЫНЫҢ ҚАЛЫПТАСУ ЖӘНЕ ДАМУ ТАРИХЫ.
Инклюзивті білім беруді дамытудың әлемдік тарихын зерделеу оның қазіргі мазмұнын, маңызы мен іске асыру мақсаттарын түсіну үшін қажет. Бұл тарауда ЖВЗ және мүгедектігі бар адамдарды оқытуды дамытудың әлемдік және ресейлік тарихы қарастырылады, негізгі кезеңдер бөлінеді, осы үдерісте жекелеген тарихи тұлғалардың рөлі, сондай-ақ мүгедектерге қоғамдық қатынастағы өзгерістер зерттеледі.
Тарихи кезеңдер:
Бірінші кезең Ежелгі әлем дәуіріндегі білімнің пайда болуымен және қалыптасуымен сипатталады. Қоғамдық білім берудің пайда болуынан бастап Физикалық және (немесе) психологиялық ауытқулары бар адамдарды оқыту мүмкіндігіне деген ұстаным ежелгі философтардың, дәрігерлердің, заңгерлердің, тарихшылардың және бірінші педагогтардың еңбектерінің негізінде құрылған.
Ежелгі әлемдегі өркениеттің үш негізгі полюсі - Египет, Ежелгі Греция және Ежелгі Рим - бірінші айларда қоғамның толыққанды мүшелері ретінде мүгедектерді қабылдамады және оларды қуғынға және жойылуға шақырды.
Ежелгі Мысырда дәрігерлер әртүрлі нозологиялардың ауруларын зерттеді, оларды өз еңбектерінде сипаттады, эпилепсияны, ақыл-ой кемістігі мен кереңдікті зерттеу туралы куәліктері бар. Ежелгі мысырлықтар физикалық кемшіліктері бар азаматтарға қамқорлық жасады: олар ғибадатханаларда өмір сүре алды, аталар оларды музыкаға, массажға үйреткен, соқырлар діни іс-шараларды өткізуге көмектесті.
Ежелгі Грецияда екі білім беру жүйесі бар - Спартак және афиналық. Афина және Спарта қалаларындағы әлеуметтік-қоғамдық құрылымның ерекшеліктері осы полистердегі тәрбие жүйесінің ерекшеліктеріне және соның салдарынан толық емес азаматтарға деген қарым-қатынасқа әсер етті.
Спартандық білім беруді басқарудың мемлекеттік жүйесінде негізгі белгілер: мемлекеттің күшті әсері, бірыңғай мазмұны, міндеттілігі, білім берудің жаппай болуы және авторитаризм болып табылады. Спартандық тәрбиенің мақсаты күшті, шыдамды, батыл жауынгер, әскери қауым мүшесі болды. Әлемдік тарихқа белгілі басқа тоталитарлық режимдер сияқты осындай жүйедегі мүгедектердің тағдыры тең емес болды-оларды өлтірді немесе ең жақсы жағдайда тағдырдың еркіндігіне және кедейліктің өмір сүруіне тірі қалдырды. Спартандықтар жаңа туған нәрестені тауда қалдыра отырып, жабайы аңдарды өлтіре алатын немесе тірі қалу мүмкіндігі болатын тірі қалу үшін тест жасады.
Ежелгі Афинадағы тәрбие мен білім беру жүйесі қоғамның ақауы бар тұлғаларды қабылдауына ықпал етті. Сол кездегі афиналық білім беру жүйесінің орталығында шығармашылыққа жеке қабілеті бар тұлға тұрды.
Философы және ғалым Аристотель (б. з. д. 384-322) есту қабілетінің жоғалуы оқуға кедергі болып табылады, ал антикалық дәрігер Гиппократ (б. з. д. 460- 370) көптеген аурулардың табиғатын зерттей отырып, оларды сауықтырып, кереңдіктің табиғаттан тыс табиғатын тапты.
Көрнекті отандық психолог Л. С. Выготский сол кезеңде соқыр адамдарға қоғамдық пікірдің өзгеруін сипаттайды:" . . . бірінші кезең ежелгі, орта ғасырларды және жаңа тарихтың маңызды бөлігін қамтиды. Осы дәуірдің сарғаюы соқыр, аңыздарда, ертегілерде, мақал-мәтелдерде халық көзқарастарында көрінеді. Соқырлықта, ең алдымен, қорқыныш пен құрметпен қарайтын үлкен бақытсыздық көрді.
Ежелгі грек философы Демокрит (460 - 370 б. з. ) қызықты және қайғылы болды. Уақыт өте келе оның соқырлығы туралы аңыздар қалыптасты. Олардың біреуі бойынша Демокрит өзін әдейі көруден айырды, оның замандастары тіпті қандай жолмен сипаттады: ол күн сәулесін иілген мыс Айнаға (қалқанға) шоғырландырып, оны өз көзіне бағыттап, оларды өртеп жіберді. Ол көзді сезінетін Жарық оның ақылының өткірлігін жоққа шығармауы үшін мұны жасады. К. Маркс өз диссертациясында бұл аңызды береді. Плутарх, алайда, бұл тарихты өтірік деп атады. 90 немесе одан да көп жыл көзді жоғалтуға беймәлім, оның үстіне Демокрит түс теориясы оның көзінің қандай да бір аномалиясы туралы ойлауға мәжбүр етеді. Демокрит, ол енді терең жасырын және жиі сезімтал қабылдауға қайшы деп санайтын ақыл-ой ақиқатын зерттеуге толық тереңдей алады деп есептеді.
Ежелгі Римде отбасы басшысы өз балаларының өміріне иелік етуге толық құқылы болды, және жиі ауру нәрестелерді қабылдамады, өлтіреді, біреулерін тастап кетті. Ұлы Рим философы Сенек Луций Анней (б. з. б. 4 б. - 65 б. з. б. ) науқас туған балалардың тағдырын осылай сипаттады: "біз жарықта және зарарсыздандырылған туатын ұрықтар мен балаларды өлтіреміз. Біз ашуланулар мен босаңсуларға байланысты емес, ақыл Ережесін басшылыққа ала отырып: дені сау адамдардан жарамсыз деп бөлеміз". Ежелгі Римді тәрбиелеу жүйесі физикалық күшті жауынгер қалыптастыруға бағытталған, науқастар мен әлсіз азаматтар талап етілмеген, олар әскери мемлекеттің өркендеуіне ықпал еткен жоқ. Римдіктер көп жағдайда қорықты және мүгедектерге қатысты болды, бай үйлерде қаллек сатып алып, жануарлар ретінде көрінуге қойды, бұл үшін қалада арнайы базарлар болды.
Екінші кезеңде (VI-X ғғ. ) мемлекет пен ғылым көп жағдайда антикалық философтардың ЖВЗ және мүгедектігі бар адамдарға қатысты қорытындылары мен еңбектеріне бағдарланды, алайда күшке ие болған дін қоғамның адамгершілігін ізгілендіруге және обал болған адамдарға жанашырлық танытуға ықпал етті. Орта ғасырлардағы құдайлылар мен философтар денсаулығында ауытқулары бар тұлғаларды оқыту және ынталандыру мүмкіндігін мойындады бірақ, ежелгі сияқты, білім алудан, еңбек ету және лайықты өмір сүру мүмкіндіктерінен қашқан еді. Бұл категорияның өкілдері Құдайдың сөзіне назар аудара алмады, нәтижесінде олар шіркеуден қуылды, дұға мен қатыстылыққа қатысуға құқығы жоқ. Орта ғасырлық кезеңде білім беру негізінен монахтардың үлкен монастырларында жүргізілді; оқушыларға дін, латын, құқық негіздері және тарих оқытылды. Тек саңырау ғана сауат ашу мүмкін емес, көптеген жүзжылдықтарда оларды оқыту әдістері мен тәсілдерін дамытуды тежеді.
Қазіргі қоғамда нашар еститін және саңырау балаларды жалпы білім беру процесіне белсенді түрде қосады, оларға есту қабілетін қалпына келтіру үшін кохлеарлық импланттар орнатады, ауызша сөйлеуді, ымдау тілін, сөздер мен ұсыныстарды мимиялық қабылдауды үйретеді, олардың білімі өте перспективалы және олар үлкен табыстарға жетеді. Өздерімен бірге құндылықтарға қайта баға берген христиандық, шын мәнінде, отандастарымызды оқыту мен жанашырлықтан кереңдерді жою идеясының моральдық мазмұнын ғана өзгертті, бірақ ең мәні өзгеріссіз қалдырды.
Орта ғасырларда соқырлық философиясының догмасы басым болды, онда қайғы-қасірет сияқты рухани құндылықты көрді; шіркеу паперті соқырлардың бөлінбес иелігіне берілді. Бұл жер бетіндегі кедейшілік пен құдайға жақындықты бір мезгілде атап өтті. Сол кезде жоғары рух өмір сүреді. Соқырлықта бір мистикалық екінші жағы, қандай да бір рухани құндылық, қандай да бір оң мағынада ашылды.
Орта ғасырларда Аврелий Августин немесе бай Августин құдайлары болды. Оны жалпы христиан философиясының және христиандық тарих философиясының негізін қалаушы деп санайды. Августин дененің қайта тірілуі туралы өз оқу-жаттығуын жасады, қайта сұрақтар қойды, қайта тірілген адамдардың ағзалары, жасы, жынысы және қажеттілігі ыдыраған дененің бөлшектерінен қосылу, сондай-ақ өмірде дене кемістіктері бар мүгедектер қандай түрде қайта тірілді. Августин адам дененің және жанның ажырамайтын одағында қайта тірілуі мүмкін деп санайды, ешқандай физикалық кемшіліктер өмір сүруді бұзбайды. Орта ғасыр кезеңінде ЖВЗ және мүгедектігі бар адамдардың неғұрлым ізгілікті қарым-қатынасына және елеңдеуіне көшу байқалады, оған діннің рөлін арттыру және шіркеу құндылықтарының, қоғам өміріндегі жарғылар мен ережелердің Үстемдігі ықпал етеді. Көптеген мүгедектер пана тауып, монастырларда діни білім алды, бұл оларға өз мақсатын табуға және діни табынушылыққа қатысуға мүмкіндік берді.
Үшінші кезең ЖВЗ және мүгедектігі бар тұлғалардың білім берудегі жаңа теориялардың, әдістемелердің және кезеңдердің пайда болуымен сипатталады. Ағартушылық ағымдарды және гуманистік педагогиканы дамыту қоғамды барлық адамдарды тең деп танып, олардың мүмкіндіктеріне сай психофизикалық ауытқулары бар балаларды оқыту қажеттілігінің алдына қойды.
Гуманистік педагогиканың негізін қалаушылардың бірі, "Ұлы дидактиканың" авторы философ және ағартушы Ян Амос Коменский (1592-1670) өз еңбектерінде аномалды балаларды тәрбиелеу және оқыту туралы маңызды ережені ұсынды. Я. А. Коменский өз достарына көмек көрсетуі тиіс басқа оқушылармен бірге ауытқулары бар балаларды оқытуды болжады: "көрсетілген араласу мен сабақ орнына қатысты емес, көп дәрежеде көмек көрсетуге қатысты түсінемін: мұғалім кімді анағұрлым қабілетті деп таниды, оған екі немесе үш артта қалған балаларды оқыту үшін қосады. ; жақсы сипаты бар адамға ол нашар мінезді оқушыларды бақылау және басқару үшін сеніп отыр. Осылайша, сол және басқа да адамдарға тамаша қамқорлық көрсетіледі; бұл ретте, әрине, мұғалім бәрін ақылға қонымды етіп жасауын қадағалауы тиіс". Коменский қазіргі уақытта табиғи тәріздес педагогикаға негізделген және әр адамның қажеттілігін есепке алатын балалардың барлық санаттары үшін бірлескен оқыту ұғымын енгізді, түзету және арнайы педагогикаға енгізіледі және инклюзивті білім беру тұжырымдамасының негізінде жатыр.
Ауытқулары бар балаларды бірлесіп білім беру және тәрбиелеу соқырларды, саңырау және ақыл-есі кем балаларды оқытуға ерекше әдістемелер мен тәсілдерді әзірлеуді талап етті. Олардың бірі Вольфганг Ратке болды. Ол өзінің педагогикалық идеяларын "педагогикалық мемориал" еңбегінде ерекше білім алу қажеттіліктері бар адамдарға қатысты мынадай ережелерді: оқыту балалардың жынысына қарамастан жалпыға бірдей болуға тиіс; басшылық ой табиғатпен толық келісім идеясы болуға тиіс. ; бірінші сатыдағы барлық оқыту ана тілінде жүргізілуі тиіс.
Әр бала үшін ең алғаш мектепке бару ең жауапты да қиын кезең. Ал мүмкіндіктері шектеулі балалар үшін бұл кезең әлдеқайда эмоциялық жағынан да, психологиялық жағынан да ауыр болады. Қазіргі кезде Қазақстан Республикасының білім беру жүйесі инклюзивті білім беру қағидаларына бет бұрды. Бұл арнайы қажеттілігі бар балалар үшін мектептерде, мекемелерде жағдай туғызып, оларды жалпы білім беру жүйесіне қосу. Әрбір бала, мүмкіндігінше қажетті деңгейде білім алуы тиісті. Инклюзивті оқыту - ерекше мұқтаждықтары бар балалардың жалпы білім беретін мектептердегі оқыту үрдісін сипаттауда қолданылады. Инклюзивті оқыту негізінде балалардың қандай да бір дискриминациясын жоққа шығару, барлық адамдарға деген теңдік қатынасты қамтамасыз ету, сонымен бірге оқытудың ерекше қажеттілігі бар балаларға арнайы жағдай қалыптастыру идеологиясы жатыр. Тәжірбие көрсеткеніндей қатаң білім беру жүйесінен балалардың бір бөлігі шығып қалады, өйткені қалыптасқан жүйе мұндай балалардың даралық қажеттілігін қанағаттандыра алмайды. Инклюзивті бағыт мұндай балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру мүмкіншілігін қалыптастырады.
Қазіргі таңда барлық әлем жұртшылығының назарын аударып отырған мәселе балалардың жеке сұраныстары мен ерекшеліктеріне ортаның, отбасының қатысуымен білім беру үрдісіне толық қосуды қарастыратын инклюзивті білім беру. Осы жаһандық мәселеге әлем ғалымдары мынадай анықтама береді: инклюзивтік білім беру дегеніміз - барлық балаларды, соның ішінде мүмкіндіктері шектеулі балаларды жалпы білім үрдісіне толық енгізу және әлеуметтік бейімдеуге, жынысына, шығу тегіне, дініне, жағдайына қарамай, балаларды айыратын кедергілерді жоюға, ата-аналарын белсенділікке шақыруға, баланың түзеу-педагогикалық және әлеуметтік мұқтаждықтарына арнайы қолдау, яғни, жалпы білім беру сапасы сақталған тиімді оқытуға бағытталған мемлекеттік саясат. Инклюзивті оқыту - ерекше мұқтаждықтары бар балалардың жалпы білім беретін мектептердегі оқыту үрдісін сипаттауда қолданылады. Демек, инклюзивті оқыту негізінде балалардың қандай да бір дискриминациясын жоққа шығару, барлық адамдарға деген теңдік қатынасты қамтамасыз ету, сонымен бірге оқытудың ерекше қажеттілігі бар балаларға арнайы жағдай қалыптастыру идеологиясы жатыр. Осы бағыт балаларды оқуда жетістікке жетуге ықпал етіп, жақсы өмір сүру жағдайын қалыптастырады.
Инклюзивті білім беру немесе «білім баршаға» бағдарламасы - барлық балаларға мектепке дейінгі оқу орындарында, мектепте және мектеп өміріне белсене қатысуға мүмкіндік береді. Бұл бағдарламаны Біріккен Ұлттар Ұйымының Бас Ассамблеясы мақұлдап, БҰҰ-ның Конвециясына 2006 жылдың 13 желтоқсанында енгізілді.
Сонымен, инклюзивті білім беру жағдайында жұмыс жүргізетін мектептерде білім мазмұнын үш түрлі бағдарлама бойынша реттеген абзал. Атап айтқанда: жалпы мектептерге арналған типтік оқу бағдарламалары; мүмкіндігі шектеулі балалардың ақаулық типтеріне сәйкес арнаулы білім беру бағытындағы оқу бағдарламалары; мүмкіндігі шектеулі балалардың психофизикалық ерекшеліктерін есепке ала отырып әзірленетін оқытудың жеке бағдарламасы.
1 дәріс. «Инклюзивті білім» курсының мақсаты және міндеттері
«Инклюзивті білім беру» ұғымы терең үдерісті сипаттайды: балаға әдеттегі мектепке бару құқығы ұсынылады, ол үшін бейімделген білім беру ортасы жасалады. Инклюзивті білім беру - мектептер мен оқу мекемелерін барлық балалардың қажеттіліктері мен талаптарына жауап беретін реформаларды, қайта құруды ұсынады.
Инклюзивті білім беру баршаның сапалы білімге қол жетімділігін қамтамасыз етуге бағытталған білім беру жүйесін тарату процестерінің бірі болып табылады. Ол балалардың дене, психикалық, зияткерлік, мәдени - этникалық, тілдік және басқа да ерекшеліктеріне қарамастан, сапалы білім беру ортасына айрықша білім алу қажеттіліктері бар балаларды қосуды, барлық кедергілерді жоюды, олардың сапалы білім алуы үшін және олардың әлеуметтік бейімделуін, социумге кірігуін көздейді. Өткен жүзжылдықтың аяғынан бастап инклюзивті білім беруді дамыту әлемнің көптеген: АҚШ, Ұлыбритания, Дания, Испания, Финляндия, Германия, Италия, Австралия және т. б. елдерінде білім беру саясатының жетекші бағдарына айналды. Осы елдерде балалардың дамуы мен әлеуметтік бейімделуі үшін тиісті психологиялық - педагогикалық жағдай жасалған жалпы білім беру ұйымдарында психикалық және дене бұзылыстары бар, дамуында артта қалушылығы бар балалар қалыпты дамыған құрдастарымен бірге табысты білім алуда.
Инклюзивті білім беру дегеніміз - балалардың жынысына, жас ерекшеліктеріне, географиялық тұратын жеріне, қимыл-қозғалыстық және ақыл-есінің жағдайына, әлеуметтік-экономикалық жағдайына қарамастан, сапалы білім алу және өздерінің потенциалдық дамыту мүмкіндігіне ие болу.
Инклюзивті оқыту - барлық балаларға мектепке дейінгі оқу орындарында, мектепте және мектеп өміріне белсене қатысуға мүмкіндік береді. Инклюзивті оқыту оқушылардың тең құқығын анықтайды және ұжым іс-әрекетіне қатысуға мүмкіндік береді. Инклюзивті білім берудің негізгі қағидалары тұжырымдалады:
1. Адамның құндылығы оның қабілеті мен жетістіктеріне тәуелді емес;
2. Әрбір адам ойлау мен сезінуге қабілетті;
3. Әрбір адам қарым-қатынас жасауға құқылы;
4. Барлық адамдар бір-біріне қажет;
5. Түбегейлі білім шынайы өзара қарым-қатынастар негізінде жүзеге асуы мүмкін;
6. Барлық адамдар бір-бірінің қолдауына, қатарластарының достығына мұқтаж;
7. Алуантүрлілік адам өмірінің жан-жақтылығын кеңейтеді;
8. Барлық оқуға қабілетті жандар үшін дамудағы жетістіктері тікелей олардың қабілеттеріне тәуелді.
Инклюзивті оқыту - адамдармен қарым-қатынасына қажетті қабілеттілікті дамытуға мүмкіндік береді. Инклюзивті оқытудың негізгі принциптері:
1. Адам құндылығы оның мүмкіндігіне қарай қабілеттілігімен, жеткен жетістіктерімен анықталады.
2. Әрбір адам сезуге және ойлауға қабілетті.
3. Әрбір адам қарым-қатынасқа құқылы.
4. Барлық адам бір-біріне қажет.
5. Білім шынайы қарым-қатынас шеңберінде жүзеге асады.
6. Барлық адамдар құрбы-құрдастарының қолдауы мен достығын қажет етеді.
7. Әрбір оқушы үшін жетістікке жету - өзінің мүмкіндігіне қарай орындай алатын әрекетін жүзеге асыру.
8. Жан-жақтылық адам өмірінің даму аясын кеңейтеді.
2 дәріс.
ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ БЕРУДІҢ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕСІ. КІРІКТІРІЛГЕН ЖӘНЕ ИНКЛЮЗИВТІ БІЛІМ БЕРУДІҢ ЕРЕКШЕЛІКТЕРІ.
XX ғасырдың аяғында көптеген дамыған әлем елдерінде (АҚШ, Ұлыбритания, Швеция, Германия, Скандинавия елдерінде) мүмкіндігі шектеулі балаларды оқытуды дамытуда алдыңғы орында тұрған инклюзивті білім беру болды. Жалпы білім беру үрдісіне енгізілген балаларға оқуды жеңілдететін қосымша арнайы жағдай, көмек, қолдау қарастырылады. Әрбір елде интеграциялаудың өзіндік үлгісі іске асырылуда, бұл білім беруде интеграциялаудың жан-жақты үлгісін құрудың мүмкін еместігін көрсетуде.
Инклюзивті білім беруді іске асырып жатқан елдерде айқындалған басым бағыт жалпы мектептік білім беру саласында қарастырып отырған категориядағы балаларды жалпы білім беру үрдісіне міндетті түрде енгізуді көздейді.
Ресейдегі инклюзивті білім беру. 1991 жылдың күзінен бастап Ресейде «Мүмкіндігі шектеулі балаларды интеграциялау» жобасын іске асыру басталды. Нәтижесінде 11 аймақта мүмкіндігі шектеулі балаларды интеграциялап оқытудың экспериментальды алаңдары құрылды. Мүмкіндігі шектеулі балалармен педагогтардың жұмыс істеу мақсатында Ресей Федерациясының білім министрлігі педагогикалық жоғарғы оқу орындарының оқу жоспарына 1996ж 1 қыркүйегінен бастап «Арнайы(коррекциялық) педагогиканың негіздері», «Мүмкіндігі шектеулі балалардың психологиясының негіздері» деген курстарды енгізді. Ресей Федерациясының білім және ғылым министрлінің айтуы бойынша 2008-2009 жылдары инклюзивті білім беру үлгісі экспериментальды түрде көптеген білім беру мекемелеріне енгізілген. Ресейде мүгедек балаларды оқытудың инклюзивті білім беруден басқа да нұсқалалары бар: арнайы мектептер мен интернаттар; коррекциялық мектептер; «Интернат-үйлер»; үйден оқыту; қашықтықтан оқыту.
Америка Құрама Штаттарында мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту. АҚШ-тың мүмкіндігі балаларды оқытудағы қазіргі саясаты жалпы және арнайы оқытуды біріктіру ұсыныстарынан тұрады. Бұл біріктірулерде 3 негізгі жолдар бар: «негізгі бағыт», «жалпы білім инициативасы», «енгізу». Бұл арнайы білім беру алаңында үлкен дау-дамай тудыруда.
«Негізгі бағыт» мүмкіндігі шектеулі балаларды оқыту негізгі мектептерде оқытуды көздейді. Бұл балалар қоғамға араласуы керек болғандықтан, оларды әлеуметтік және білім беру қызметтеріне қосу керек деп есептейді.
«Жалпы білім беру инициативасы»-бұл АҚШ-тың білім департаментінің арнайы білім беру бөлімінің ұсынысы. Жалпы білім беру инициативасы -дамуында ауытқуы бар оқушыларға білім беру шарттарына фундаментальды өзгеріс енгізуді ұсына отырып, «негізгі бағыттан» ары қарай дами түскен. Кейбір дефектологтар мен негізгі мектептің басшылары жалпы білім беру инициативасын мақұлдаса, кейбір дефектологтар мен негізгі мектептің мұғалімдері ауытқуы бар балаларға жалпы білім беру инициативасының әсер ету мүмкіндіктерін түсіну үшін қосымша сынақтар мен зерттеулер қажет дейді.
«Енгізу» моделі балаларды ауытқу түріне және көріну деңгейіне тәуелсіз тұрған жері бойынша жалпы білім беру үрдісіне енгізуді көздейді. Осындай балаларға мамандар тобы жеке оқыту бағдарламасын құрады, сол бойынша оқушының жетістігі бағаланады.
Қазіргі кезде АҚШ-та 1990жылы қабылданған, «ауытқулары бар тұлғалар үшін білім беру акты» деп аталатын заң жұмыс істеуде. Бұл халықтық білім беру жүйесінде бала оқуына қажет тегін білім береді. Ата-анасы баласының оқу мүмкіндігі туралы қорытынды талап ете алады, ол бала дамуындағы ауытқуының бар немесе жоқтығына негіздемеден тұрады. Заң тек арайы білім алуға ғана емес қосымша қызмет түріне де құқық береді.
... жалғасы- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.

Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz