Стресстің психодиагностикасы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

СӨЖ

Стресстің психодиагностикасы

Орындаған :Тағайбек Аяна

Қабылдаған :Тленчиева Нуржамал

Жоспары:

Кіріспе:Стресс ұғымына түсініктіме
Негізгі бөлім:Психодиагностиканың әдістерін шешу

3) Қорытынды:

4) Пайдаланылған әдебиеттер:

Стресстің психодиагностикасы

Біздің өмірімізде ең көп таралған аффектінің тобы-стресс болып табылады. Стресс-бұл жүйке жүйесі эмоцианалды шамадан тыс жүктеме алған кезде пайда болатын шамадан тыс күшті және ұзақ психологиялық күйдің жағдайы. Ағылшын тілінен аударғанда стресс- қысым, шиеленіс, қайғы-қасірет, бақытсыздық, әлсіздік, қажеттілік. Медицинада, биологияда және психологияда оны 1936 жылы Ганс Селье еңгізген болатын. Г. Сельенің пірікінше, стресс- бұл өзіне берілген кез келген сұранысқа дененің бейспецификалық реакциясы, бұл оған туындаған қиындыққа бейімдеуге, онымен күресуге көмектеседі. Қалыпты өмір салтын бұзатын кез келген тосын жағдай стрессті тудыруы мүмкін. Сонымен бірге, Г. Селье атап өткендей, біз тап болған жағдайдың жағымды немесе жағымсыз болуы маңызды емес.

Стресс ұғымы тар шеңберден өте жылдам шықты. Биологиялық интерпретация және ғылымда да, күнделікті тәжірбиеде де кеңәнен қолданыла бастады. Бұл «стресс» сөзінің көмегімен әдетте біз қателістеріміздегі немесе орынсыз әрекеттеріміздегі қиындықтарды түсіндіруге тырысамыз. Стресс сөзі 3 негізгі, маңызды акпектті көрсетеді:

Стресстік жағдай немесе оған қатысты факторлар, қосымша жұмылдыру қажет ететін және адамның мінез- құлқындағы өзгерістер болып табылады.
Стресс шарттар тобы ретінде нақты физиологиялық және психологиялық көріністерді айқындайды.
Күйзелістің жағымсыз салдарын кешіктіретін адамның әлеуеті мен денсаулығына нұсқан келтіретін тәжірбиелер.

Яғни, стресс терминіне екінші ұғымды қарастырайық. Стресс-организмнің сыртқы факторларға реакциясы болып табылады. Стресстің теріс салдарын сипаттау үшін біз «дистресс» ұғымын қолданамыз.

Стресс терминінің әртүрлі анықтамалары бар. Жоғарыда айтылған түсіндірмелері стресстің ең көп тараған анықтамасы. Қазіргі уакытта психологиялық стрессті психикалық күйзеліс ретінде қарастырады.

Ерекше жағдайларда психофизиология стрессті спецификалық емес организмнің барлық факторларына бейімделу болып табылады.

Физилогиялық стресс-жаттығулармен байланысты стресс түрі. Дегенмен, табиғат стресстік реакциялар мен олардың даму динамикасы іс жүзінде стрессордың сипатына байланысты емес. Бұл мағынада, стресс- бағытталған арнайы емес жүйелік реакция табиғи немесе әлеуметтік жағдайдың күрт өзгерген жаңа жағдайларына бейімделу. Стресстік жағдайды шешу қажеттілігінің пайда болуы ретінде анықтауға болады.

Психодиагностика-(латын тіл. Psychodiagnostics - өмірдің барлық салаларында өзінің ішкі әлеуетін толық ашу) адамның психологиялық сипаттамаларын анықтау әдістерін зерттейтін психология секциясы. Психодиагностиканы қалыптастыру ғылым-білім саласы ретінде XIX ғасырдың соңында пайда болды. Бұл психологиялық проблемалардың түрлі шешімдерін табу үшін адамдар жеке психологиялық сипаттамаларын бағалау қажеттіліктерін айқын түсінуге байланысты. Осылайша, психологиялық диагностика практикалық талаптардың арқасында психологиядан бөлініп тармақталады.

Стресс реакцияларының ұзақтығына байланысты, жедел(қысқа мерзімді) және созылмалы стресс. Олар денсаулыққа әр түрлі әсер етеді. Ұзақ мерзімділік ауыр зардаптарға әкеледі. Психо-диагностика, эксперименттік психология қалыптастыру, оның негіздері барлық психо-диагностикалық әдістерін қалау болып табылады. Жаратылыстану ғылымдарының нақты әдістерін аясында психикалық құбылыстар мен фактілерді зерттеу, жаратылыстану психикалық құбылыстарды талдау әсері психологиялық-диагностика дамуына қосымша ынталандыру болып есептеледі.

Бұл психологиялық экспериментті 1878 жылы Германияда дүниеге келген деп санайды, өйткені ол психологиялық эксперимент әлемдегі алғашқы зертхана Вильгельм Вундт есіміне құралған, оның негізгі міндеті адамның сезімін зерттеу және олардың электр қозғалтқыш реакцияларын, түс қабылдауын анықтау міндеті.

1883 жылы Фрэнсис Гальтон өзінің антропометриялық ғылымында тұлғаның физикалық параметрлерін өлшеуден басқа, есту, көру және ауызша ассоциативті реакцияның уақытын өлшеуді қамтыды. Алайда, Гальтон психологиялық диагностиканың дамуына айтарлықтай үлес қосып, кейіннен «сынақ» ұғымымен келді.

Стресске төзімділік деңгейін диагностикалау үшін және жеке- бейімділігіне әсер ететін психологиялық ерекшеліктерді анықтау үшін психодиагостиканың методикасын қарастырайық.

Психолигиялық диагностика қазіргі уақытта көптеген методикалары бар. Оларды әзірлеуге және тексеруге қойылатын негізгі талаптарға сәйкес, бірақ мазмұны жағынан да, алу әдістерімен де ерекшеленетін диагностикалық ақпарат болып табылады.

Психодиагностикалық әдістер-бұл ерекше өлшеу мен бағалаудың психологиялық құралдары мен адамдардың жеке психологиялық ерекшеліктері. Әр әдістеменің ерекшеліктері мен жұмыс істеу мүмкіндіктері анықталады. Оның артықшылықтары мен кемшіліктері оның көмегімен алынған ақпаратты сипаты, нәтижелерді талдау және түсіндіру әдістері, мүмкін болатын қателер. Мұндай білімнің мазмұндылығы әзірлеушілер үшін де, түсінікті психодиагностикалық әдістерді қолданушылар және клиенттер үшін олардың нәтижелерін ескере отырып, диагностикалық зерттеулер практикалық әрекеттер маңызды екенін байқауға болады.

Мысалы, диагнозға сенімділік деңгейі немен анықталады, қандай әдістер қолданылды(сауалнамалар, тесттер немесе проекттер), жүгіру мен талдау процедуралары қаншалықты күрделі болды, ұалай сауалнама мәліметтерінің интерпретациясы диагностиканың біліктілігіне байланысты болды және т. с. с.

Сонымен қатар, диагноз қоюдың қиындығы мен мынаған байланысты бір техниканың нәтижесі қаншалықты кемелді болса да жеткіліксіз болмаған. Психодиагностика кез-келген техниканың нәтижесі екенін ескере отырып жеке тұлға туралы қосымша мәліметтер болуы керек, әдістері арасында бақылауды, әңгімелесуді, өнімді талдауды қамтитын әрекеттер. Сондықтан психодиагностиканы тестолог деп аңғартатындар қателеседі- психодиагностика саласындағы маман. Формаланбаған әдістерге ие болуы және оларды қолдануы керек. Бұл жаттығу әдістерінің ерекшеліктерін түсіне отырып, ол критерийлерді және оларды диагностикалық қолдану принциптері.

Психодиагностиканың классификациясы үшін қолданылатын негізгі құралдар-бұл негізгі әдістемелеге тән қасиет осы техниканың негізінде жатқан принцип. Сондықтан негізгі мазмұны әдетті былай ажыратылады:

Формаланған әдістер;
Аз формаланған әдістер;

Формаланған әдістерге мыналар жатады:

-Тесттер;

-Сауалнамалар;

-Проекциялар;

- Техникалық әдістер;

-Психофизиологиялық әдістер;

Олар сипатталады:

-Нормативтік актілермен;

-Емтиханның немесе тестілеу процедурасының объективтілігі (дәл нұстауларды, қатаң анықталған әсістерді сақтау, ынталандыру, \ материалдарын ұсыну, араласпа зерттеуші субъектінің белсенділігін зерттейді және т. б)

-Стандарттау(яғни өткізудің біркелкілігін орнату) диагностикалық нәтижелерді өңдеу жіне ұсыну эксперименттері;

-Сенімділік;

-Жарамдылық;

Бұл әдістер диагностикалық ақпаратты жинауға мүмкіндік береді. Салыстырмалы түрде қысқа мерзімде және мүмкін болатын формада индивидтерді бір-бірімен сандық және сапалық жағынан салыстырады.

Аз формаланған әдістерге мыналар жатады:

-Бақылау;

-Әңгіме;

-Белсенділік өнімдерін талдау;

Бұл әдістер тақырып туралы өте құнды ақпарат береді. Әсіресе зерттеу пәні осындай психикалық жағдайда процестер мен құбылыстар объективтендіруге бейім емес. Мысалы (субъективті тәжірбиені нашар түсіну, ) немесе мазмұны өзгереді (мақсаттар динамикасы, күйлер, көңіл-күй және т. б) . Аз формаланған әдістер өте көп уақытты қажет ететінін есте сақтаңыз және негізінен негізделген кәсіби тәжірбиесі, психологиялық дайындығы психидиагностика.

Психодиагностика мына салаларда қолданылады:

1) психотерапияның көмегі және кеңесті алу;

2) адамның ықтимал әлеуметтік мінез-құлқын қадағалау(мысалы, некеде сенімділік дәрежесі) ;

3) қоршаған орта жағдайындағы өзгерістердің адамның психологиялық жағдайына әсер ету дәрежесін қарастыру;

4) кадрларды іріктеу кезінде кәсіптік жол сілтеу, кеңес беру;

5) сот-психиатриялық сараптама;

6) білім беру мен оқытуды ұйымдастыру;

Психодиагностиканың басты мақсаты тәжірибелі психологиялық стресстің кезінде адамдарға жүйке жүйесі үшін ең аз сараптама дұрыс шешім қабылдау үшін көмектесу болып табылады. Бұл мақсат психодиагностиканың қызмет ету жолына байланысты біріккен мыңдаған адамның өмірін арнайды.

Психодиагнистиканың әдістері:

Әдістің түрі-адамға психотерапевтік көмек көрсету процесінде байқау. Екінші әдіс - адамның өмірін қадағалау, оның себептері мен реакцияларын зерттеу. Бұл әдістердің екеуі де адам туралы негізгі ақпаратты оқып-үйренуге қолайлы келеді, бірақ олардың кейбір кемшіліктері бар, мысалы, елеулі еңбек, әрдайым қол жетімді емес және қолданылатын болса, адам туралы бұрмаланған ақпараттар бере алады (ұзақ уақытқа созылмаған байқау жағдайында) . Психодиагностикадағы осы кемшіліктердің пайда болуымен зерттеудің қысқа мерзімінде адамның психикалық сипаттамалары туралы барлық қажетті ақпаратты алуға мүмкіндік беретін арнайы әдістер таратылды. Бұл техниканың артықшылықтарымен қатар, тұлға туралы жалпы ақпаратты ғана емес, сонымен қатар оның ерекшеліктері, жеке сипаттамалары (ақыл-ой, өзін-өзі бағалау және т. б. ) туралы мәліметтер жинау мүмкіндігі. Бұл әдістер болашақта талқыланады.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.