Психодиагностикалық әдістер

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым Министрлігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық Университеті

СӨЖ

Тақырыбы: Стресс психодиагностикасы

Орындаған :Джумагалиева Бинур

Тексерген: Тленчиева Н. С.

Мазмұны:

Кіріспе:

1. Стресс дегеніміз не?

Негізгі бөлім:

1. Стресске төзімділік

2. Стресстің психодиагностикасы

3. Психодиагностикалық әдістер

Қорытынды:

1. Әдістердің пайдасы

«Стресс» ағылшын сөзі, аудармасы «қысым, тартылыс, қысым келтіру» деген мағынаны білдіреді. Ең алғашқы рет стресс сөзіне анықтама берген канадалық физиолог Ганс Селье.

Жалпы, стресс дегеніміз не? Бұл адам өзі үйреніп қалған белгілі бір мөлшердегіден артық жұмысқа тап болып, айналасында болып жатқан мәселелерге алаңдауынан туатын сезім.

Бұл сезім үш кезеңнен тұрады:

1) Үрейлену. Яғни, адам өзіне соққы болған ақпаратты қабылдаған кезде тітіркенетін әсері.

2) Төзу. Сол болған жайтты қабылдап, оған сабырмен қарауға тырысу. Бұл кезде гипоталамус-гипофиз жүйесінің ықпалы мен бүйрек үсті безінің гормондарының мөлшері қанда тез мөлшерде көбейіп, бұлшықеттердің жиырылу қабілеті күшейе түседі.

3) Әлсіреу. Үрейленген жағдаятқа төзе алмай адам әлсірейді.

Мінез ерекшелігі ретінде уайымы бар адамдар тек қауіпті жағдайларда мазасызданатындарға қарағанда эмоционалды күйзеліске бейім. Алайда, бұл бөліну абсолютті емес және өмірдің шарттары мен тәжірибесіне байланысты.

Стресске төзімділік адамның күйзеліске бейімділігін анықтайтын жалғыз сипаттама емес. Адамның өмір салты күйзеліске бейімділікке үлкен әсер етуі мүмкін. Кейбір әрекеттер, әдеттер қосымша стресстің көзі болуы мүмкін, мысалы, артық тамақтану, отырықшы өмір салты, алкогольді шамадан тыс қолдану және т. б. Бұл жағдайда адамның жалпы стресске төзімділігі төмендейді және күйзеліс ықтималдығы артады. Өмір салтынан басқа, адамның күйзеліске бейімділігіне стрессті жеңудің тән әдістері әсер етеді. Күресу - бұл стресстік жағдайларды жеңу үшін қолданылатын танымдық, эмоционалды және мінез -құлық стратегияларын біріктіретін ұғым. Дәлірек айтқанда, күресу мінез -құлқы келесідей анықталады: күресу - бұл «адами ресурстардың шамадан тыс немесе асып түсуі деп бағаланатын нақты сыртқы немесе ішкі талаптарды жеңуге деген когнитивті және мінез -құлық әрекеттерін үнемі өзгерту».

Өзін-өзі бағалаудың төмендігі, өзіне күмәндану адамның өмірін бақылау қабілетін төмендетеді және стреске төзімділігін төмендетеді.

Стресс адамның кәсіби қызметіне де теріс әсер етуі мүмкін. Стресс ұйымның жұмысын бұзып, адам ресурстарының жоғалуына әкеледі.

Н. В. Самоукина: «Кәсіби күйзеліс - бұл қызметкердің кәсіби қызметіне байланысты эмоционалды теріс және экстремалды факторларға ұшыраған кезде пайда болатын стресстік жағдайы».

Стресстен құтылудың қандай жолдары бар? Күйзелістің қай түрінде жүргенімізді қалай анықтаймыз?

Психологиялық диагностикада (негізінен Батыста) қазіргі кезде олардың дамуы мен тексерілуіне қойылатын негізгі талаптарға сәйкес келетін, бірақ мазмұны жағынан да, диагностикалық ақпаратты алу әдістерімен де ерекшеленетін көптеген әдістер бар.

Психодиагностикалық әдістер ерекше адамдардың жеке психологиялық ерекшеліктерін өлшеуге және бағалауға арналған психологиялық құралдар.

Психодиагностика, кез келген әдістеменің нәтижесі жеке адам туралы қосымша мәліметтермен бірге жүруі керек деп есептей отырып, олардың әдістерінің арасында белсенділік өнімдерін бақылауды, әңгімелесуді және талдауды қамтиды. Сондықтан психодиагностиканы тестологтар деп аңғалдықпен атайтындар қателеседі - психодиагностика саласындағы маман формальды емес әдістерді меңгеріп, оларды тәжірибеде қолдануы керек. Бұл әдістердің ерекшеліктерін түсіне отырып, олардың диагностикалық қолдану критерийлері мен принциптерін білуі керек.

Психодиагностикалық құралдарды жіктеу үшін қолданылатын негіз осы әдістемелік принциптің сипаттамасы болып табылады. Олар әдетте былай бөлінеді:

Төмен формальды диагностикалық әдістер формальды әдістерге қарсы болмауы керек. Әдетте, олар бір -бірін толықтырады. Толыққанды диагностикалық тексеру осы және басқа әдістердің үйлесімді комбинациясын қажет етеді. Сонымен, тесттерді қолдана отырып, деректерді жинаудың алдында субъектілермен танысу кезеңі болу керек (мысалы, олардың өмірбаяндық деректерімен, бейімділіктерімен, белсенділік мотивациясымен және т. б. ) . Ол үшін сұхбат, әңгіме, бақылауларды қолдануға болады.

1) формалданған әдістер;

2) әдістемелер онша рәсімделмеген.

Формаланған әдістерге мыналар жатады:

- тесттер;

- сауалнамалар;

- проекциялық техниканың әдістері;

- психофизиологиялық әдістер.

Олар сипатталады:

- белгілі бір ережелер;

- емтихан немесе тест процедурасының объективтілігі (нұсқауларды қатаң сақтау, ынталандыру материалын ұсынудың қатаң анықталған әдістері, зерттеушінің субъект қызметіне араласпауы және т. б. ) ;

- стандарттау (яғни диагностикалық эксперименттердің нәтижелерін өңдеу мен ұсынуда біркелкілікті орнату) ;

- сенімділік;

- жарамдылық.

Бұл әдістер диагностикалық ақпаратты жинауға мүмкіндік береді

Пән туралы өте құнды ақпарат береді, әсіресе зерттеу пәні - бұл психикалық процестер мен құбылыстар болса, олар объективтендіруге бейім емес (мысалы, субъективті тәжірибе, жеке мағынасы нашар) немесе мазмұны бойынша өте өзгермелі (динамика) мақсаттардың, күйлердің, көңіл -күйдің және т. б. Нашар рәсімделген әдістер өте еңбекқор екенін есте ұстаған жөн (мысалы, тақырыпты бақылау кейде бірнеше ай бойы жүргізіледі) және көбінесе кәсіби тәжірибеге, психодиагностиктің психологиялық дайындығына негізделген.

Психодиагностикалық әдістердің түрлері:

Тесттер (ағылшынша тест - тексеру, сынақ) - бұл адамдар арасындағы сандық және сапалық жеке психологиялық айырмашылықтарды анықтауға арналған стандартты және әдетте қысқа және уақытпен шектелген тесттер.

Олардың айрықша ерекшелігі - олар тақырыптан дұрыс жауап алу қажет тапсырмалардан тұрады.

Мазмұны бойынша тесттер әдетте келесі сыныптарға немесе бағыттарға бөлінеді:

- интеллект тесттері;

- қабілеттілік тесттері;

- тұлғалық тесттер;

- жетістік тесттері.

Проективті техника - бұл арналған техника жеке тұлғаның диагностикасы, ол үлкен дәрежеде сипатталады. Тұлғаның жеке қасиеттерін бағалауға емес, жеке тұлғаның өзін кеңінен зерттеуге арналған әдіс. Проективті әдістемелердің ең маңызды ерекшелігі - бұл субъектінің өзі толықтыруы, түсіндіруі, дамытуы.

Бақылау әдісі - психологиялық диагностиканың ең көне әдісі. Оның көмегімен адам туралы кең ақпарат алуға болады. Стандартталған процедуралар әзірленбеген немесе белгілі болмаған жерде бұл өте қажет. Сонымен қатар, зерттеушіге бақылаушының келісімі мен бақылауды жүргізу үшін олармен ынтымақтастық қажет емес.

Ғылыми бақылау психодиагностикалық әдіс ретінде сипатталады:

1. мәселені бекіту;

2. бақылау үшін жағдайларды таңдау;

3. бақылау объектісіне айналуға тиіс психологиялық сапаларды немесе мінез-құлықтың ерекшеліктерін анықтау;

4. нәтижелерді бекіту мен тіркеудің дамыған жүйесі.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.