Зертханалық жұмыстарға дайындалу

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 15 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Ш.УӘЛИХАНОВ АТЫНДАҒЫ КӨКШЕТАУ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ

Жаратылыстану ғылымдарыныңфакультеті
Химия және биотехнология кафедрасы

ОҚЫТУ ТӘЖІРИБЕСІНІҢ
ЕСЕБІ

5В070100 - Биотехнология мамандығы

2 курс
БТК-89

Студент: Султамуратов Айдын
Практика жетекшісі: Темирбекова Н.Г

Көкшетау 2020ж

Кіріспе3
Биотехнология зертханалардың жабдықтануына қойылатын талаптар4
Биотехнология зертханада жұмыс істеу барысында сақталатын қауіпсіздік ережелері ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6
Зертханалық ыдыстар,аппаратура және құрал жабдықтардыңқолданылуы,олармен жұмыс істеу білігі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... 8Қоректік ортаны дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..10
Стерилиздеу агенттер және өсімдік материалы стерилиздеу ... ... ... ... ...11
In vivo жағдайында өсімдіктерді өсіру ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... .12
In vitro өсімдіктердің in vivo дағдылану ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... 14
Қорытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .16
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ..16

Кіріспе
Мен Султамуратов Айдын Көкшетау мемлекеттік университетінде Жаратылыстану ғылымдары факультеті Химия және биотехнология кафедрасының Биотехнология мамандығының 2 курс студентімін. 25.05.2020-06.06.2020 жж. аралығында карантиннің орын алуына байланысты онлайн режимде практикалық сабақ өтілді.

Біздің елде қазіргі кезеңде айтарлықтай алға жылжу байқалады. Ғылыми зертхана, жұмыстық лаборатория, мамандандыру секілді мәселелерді өкімет басшылары үлкен істер қозғап, олардың сан мен сапасын арттыру туралы көптеген жиын жиналыстар ұйымдастырып жатыр. Қазақстанда биотехнология саласында едәуір тәжірибе жинақталған және келешегінен үміт күттіретін ғылыми жобалар әзірленген. Мемлекетіміздің биотехнологияны дамытудың бірыңғай жүйелі тәсілі шамасында ғылыми, білім беру мекемелерінің, өндірістік кәсіпорындардың, бизнес құрылымдардың күштері біріктіріліп отыр.

Биотехнология ғылыми пән және өндірістік технология есебінде тірі жасушаның биоөндіргіштік белсенділігін зерттеуге, сапалы өндірушілік қабілеті бар және әртүрлі салаларда: ауыл шаруашылығында; фармацевтикада; тағам өнеркәсібінде; биоэнергетикада; қоршаған орта ремедиациясында; биоэлектроникада; тағы басқаларда қолданылады.

1.Биотехнология зертханаларды жабдықтануына қойылатын талаптар

1.1 Зертханалық жұмыстарға дайындалу

Зертханалық жұмыстар кезiнде тәжiрибелерд iойдағыдай орындау үшiн сабаққа ынта қойып дайындалу керек. Ол үшiн мына ережелердi есте ұстану керек:
- Берiлген тақырыпқа қатысты теориялық материалды алдын-ала оқулықтан, әдiстемелiк нұсқаудан мұқият оқып түсiну қажет.
- Зертханалық жұмыстың орындалу барысымен танысып бақылау сұрақтарға жауап беру керек.
- Жұмыстың мақсатын, орындалу ретiн анық түсiнбей тұрып тәжiрибенi бастауға болмайды.
- Тәжiрибелердiң орындалу барысын, байқалған өзгерiстердi жұмыс дәптерiне бiрден жазып отыру керек.
Приборлар пайдаланылған болса, дәптерге олардың суретiн салу керек.
Зертханалық жұмыстардың нәтижелерiн есептеу жолдарын көрсетiп
Жазып отыру керек. Графиктер болса сызып отыру керек.
- Есептеулержүргiзу үшiн анықтамалық бөлiмнiң мәлiметтерiмен бiрге логарифмдiк таблицаны да пайдалана бiлу қажет.

Ескерту:Зертханалық жұмыстың нәтижелерiн, есептердiң шығару жолдарын жеке парақтарға жазуға болмайды, барлық мәлiметтер жұмыс дәптерiне жазылуы керек. Өйтпеген жағдайда салақтыққа, ұқыпсыздыққа жол берiледi.

1.2Жұмыс дәптерiн дұрыс жүргiзу үшiн мына үлгiнi ұсынуға болады:

1. Сабақ өткiзiлген күндi жазу.
2. Сабақтың тақырыбын және номерiн жазу.
3.Тәжiрибенiң тақырыбын, номерiн, орындалу барысын жазу.
4. Бақылау нәтижелерiн, реакция теңдеулерiн, есептеулер жолын жазу, таблицаларды толтыру, прибор схемасын, графиктердi сызу.
5. Тәжiрибе нәтижесiн қорытындылау.
Жұмыс дәптерiн тәжiрибелердi жасау барысында қорытындылап отырып толтыру керек, ертеңге қалдыруға болмайды. Жұмыстың нәтижесiн
ойланып қорытындылау керек, түсiнбей қорытынды жазуға болмайды. Түсiнбесеңiз, есте ештеңе сақталмайды.
Жұмыс дәптерiнiң сыртқы бетiне (не iшкi бетiне) студенттiң аты- жөнi, топ номерi, мамандығы, факультетi, практикумның атауы жазылады. Жұмыс журналын әр уақыт оқытушы тексерiп бағалап отырады.

1.3 Жұмыс iстеу ережелерi

1.Химиялық зертханада жұмыс iстегенде алдынан түймеленетiн мақта матадан тiгiлген халат кию керек.
2. Лабораторияда тыныштық және тәртiп сақтау керек.
3. Бiр столдың басында екi студент жұмысiстеуi керек. Жұмыс орнын таза ұстау қажет, столдың үстiнде бөгде заттар (сумка, сырт киiм) болмауы керек.
4. Егерстолға сұйық реактив төгiлсе, құрғақ реактив шашылса, столды сол сәтте сүртiп тазарту керек.
5. Ыстық заттарды столға қоюға болмайды, асбест сеткаға қою керек.
6. Химиялық реактивтер әдейi арналған жерде жабық банкаларда, құтыларда сақталады. Әрбiр банканың және құтының сыртына реактивтiң формуласы және концентрациясы жазылған этикетка жапсырылады. Тығыны жоқ құтыларда, қақпағы жоқ банкаларда реактивтi сақтауға болмайды.
7. Өте улы реактивтер жеке сейфте сақталады.

Химиялық реактивтермен жұмыс iстегенде келесi ережелердi ұстану керек:
сұйық және құрғақ реактивтер салынған құтылар әрқашанда
тығындаулы болуы керек.
Құтыларды тек реактив керек болған кезде ашып реактивтiң керектi мөлшерiн алғаннан кейiн iлезде жауып қою керек
құтылардың тығындарын ауыстырмау керек. Әр құтыны өз тығынымен жабу қажет. Бұлай етпеген жағдайда реактивтер бiр- бiрiмен араласып сапасы төмендеп, тәжiрибе жасауға жарамсыз болып қалады;
егер реактив құтыдан керектi мөлшерден артық алынса, артық мөлшерiн кейiн құтыға қайта құюға болмайды, себебi құтыдағы таза реактивтiң сапасының төмендеу қаупi туады;
пайдаланылатын реактивтердi жеке жұмыс столына алып кетуге болмайды;
сұйық реактивтердi құтының этикеткасын жоғары қаратып құю керек, сонда реактив этикеткаға тимейдi, этикетка бүлiнбейдi;
реактив алу үшiн құтыны ашқанда тығынды қолда ұстау керек, не болмаса тығынның құтыға қарайтын жағын жоғары қаратып стол үстiне қоя тұру керек;
тәжiрибе жасағанда пипеткамен реактивтiң аз мөлшерiн (1-3 тамшы) алуға тырысу керек. Тек әдейiкөрсетiлгенжағдайлардағанабiрн еше мл алуғаболады;
реактивтердiң дәмiн көруге болмайды, себебi көп реактивтер улы заттар.
күмiс тұздарының ерiтiндiлерiнiң қалдықтарын әдейi арналған ыдыстарға құйып жинау қажет. Себебi күмiс тұздары өте қымбат реактивтерге жатады. Артынан қалдықтар жиынтығынан күмiс катионы тотықсыздандырылып металл күйiнде бөлiнiп алынады;
сiлтiлер мен қышқылдарды қалың қабырғалы шыны ыдыста сақтау керек. Жұқа қабырғалы шыны ыдыста сақтауға болмайды, себебi қышқылдар мен негiздердiң әсерiнен шыны желiнiп жұқарып сынып кетуi мүмкiн.

2. Биотехнология зертханада жұмыс істеу барысында сақталатын қауіпсіздік ережелері

1. Химиялық зертханада мiндеттi түрде болулары керек:
- өртсөндiргiш;
- құм салынған жәшiк;
- киiз немесе асбест жапқышы;
- дәрi - дәрмектер салынған жәшiк.

2. Көптеген газдар (сутегi, көмiртек (II) оксиді, күкiрттi сутек, метан, этан, пропан, ацетилен) ауамен өздiгiнен қопарылыс беретiн қоспалар түзедi. Сондықтан мұндай газдармен жұмыс iстегенде өте ұқыпты болу керек.
3. Концентрлi қышқылдарды сұйылтқанда, әсiресе концентрлi күкiрт қышқылын, қ ы ш қ ы л д ы с у ғ а қ ұ ю к е р е к, керiсiнше суды қышқылға құюға болмайды, себебi су қышқылмен араласқанда көп мөлшерде жылу бөлiнетiндiктен, су қайнап қышқылмен бiрге шашырап көзiңiз, бетiңiз күйiп қалуы мүмкiн.
3. Сiлтiлiк металдар (литий, натрий, калий) құрғақ керосин қабатының астында сақталады, с i л т i л i к м е т а л д а р ғ а с у т и м е у i к е р е к. Дымқыл қолмен ұстағанның өзiнде бұл металдар бiрден тұтанады, сондықтан қолдың терiсi қатты күйiп қалуы мүмкiн. Тәжiрибе жасағанда сiлтiлiк металдардың түйiршiктерiн құрғақ қысқышпен ғана алу керек. Жұмысты тартпа шкаф (тяга) астында орындау керек. Сiлтiлiк металдардың қиындыларын қоқыс шелегiне, канализацияға тастауға болмайды.
4.Спирт шамында қыздырғанда пробирканың аузын өзiңнен ары қаратып ұстауқажет, өйтпеген жағдайда пробиркадағы сұйық қайнап бетiңiзге шашырауы мүмкiн.
2.1 Химиялық зертханада өрт шығу қауiптiлiгi
Химиялық зертханада мына жағдайларда өрт қауiпi туу мүмкiн:
- қауiпсiздiк ережелерiн сақтамағанда;
- жылытқыш приборлардың дұрыс еместiгiнен;
- электр желiлерiнiң дұрыс еместiгiнен;

- тез тұтанғыш сұйықтармен (эфирлер, спирттер, бензин,керосин, ацетон,т.б.)жұмыс iстегенде жiберiлген қателiктерден.

Ең үлкен қауiп тез тұтанғыш сұйықтардың көп мөлшерiн еденге төгiп алғанда туады. Себебi: тез тұтанғыш сұйықтар iлезде түгел тұтанады.Өте қауiптi жәйт - майлы еденге сұйық оттектi төгiп алу. Мұндай жағдайда оттегi қопарылыс бередi.
2.2 Алғашқы көмек

Химиялық зертханада оңай қол жететiн жерде керектi дәрi - дәрмектер салынған жәшiк тұруы қажет. Дәрi - дәрмек салынған жәшiкте мына заттарболуға тиiстi:
- залалсыздандырылған бинт және мақта;
- 5 % йод ерiтiндiсi;
- 3 % натрий гидрокарбонатының ерiтiндiсi;
- күйiкке жағатын май;
- лейкопластырь;
- 3 % калий перманганатының ерiтiндiсi;
- 3 % сiрке қышқылының ерiтiндiсi;
- 3 % бор қышқылының ерiтiндiсi;
- 96 % этил спиртi;
- көзге дәрi тамызатын пипеткалар;
- пинцеттер, шыны таяқшалар, қайшы.

3.Зертханалық ыдыстар,аппаратура және құрал - жабдықтардың қолданылуы, олармен жұмыс істеу білігі

Химиялық ыдыс -- химиялық лабораторияларда тәжірибе жасауға керекті, шыны, кварц, кәрлен, платина, т.б. материалдардан жасалатын бұйымдар. Химиялық ыдыс түрлі реагенттер әсеріне, температураның ауытқуына төзімді, оңай жуылатын болуы керек. Сондықтан химиялық ыдыстар шынының арнайы сорттарынан жасалынады.
Зертханалық құралдар: зертханалық арнайы үстелдер, тартқыш шкафтар, реактивтер тұратын шкафтар,
дистилляторлар, центрифугалар, моншалар, кептіргіш шкафтар, муфель пеші, таразылар, микроскоптар, Кипп аппараты, эксикаторлар, реактивтер, спирт шамы, химиялық ыдыстар т.б.

Зертханалық арнайы үстелдерді таза ұстау қажет, артық заттарды үстелге қоймау керек!

Зертханада қолданылатын ыдыстар негізінен:

жалпы қолданылатын ыдыстар;
арнайы қолданылатын ыдыстар;
өлшегіш ыдыстар;
фарфор және отқа төзімді ыдыстар болып бөлінеді.

Химиялық зертханалық ыдыстар шыныдан, кварцтен, фарфордан, платинадан, пластикадан (полипропиленнен, полиэтиленнен, фторопластардан), алтын мен күмістен жасалады.

Кварцтен жасалған ыдыстар көбінесе аса таза заттармен, сонымен бірге 12000С - қа дейін қыздыру үшін, вакуум астында жұмыс орындағанда қолданылады. Платинадан жасалатын химиялық зертханалық ыдыстар негізінен фторсутек қышқылымен (балқытқыш қышқыл) жұмыс үшін қолданылады. Платинадан жасалатын химиялық зертханалық ыдыстарды оңай тотықсызданатын заттармен жұмыстарда, мысалы PbSO4, PbO2, SnO2, Bi2O3, Sb2O3, сонымен бірге құрамында күкірт, фосфор бар заттармен, темірі көп заттарды қақтағанда, галогендер бөлінетін жағдайларда қолданбаған дұрыс. Алтын мен күмістен жасалған тигельдерді 900 -- 1000°C температурада әр түрлі заттарды сілтілермен қақтағанда қолданады. Фарфордан жасалған химиялық зертханалық ыдыстар шыны ыдыстарға қарағанда берігірек және термотұрақты, бірақ мөлдір емес және ауыр. Пластикадан жасалған химиялық зертханалық ыдыстар
көбінесе фторсутек қышқылымен (балқытқыш қышқыл)
жұмыс үшін қолданылады. Пластика ыдыстар шыны ыдыстарға қарағанда арзан және ұзағырақ қолданылады. Полипропилен қышқылдарға, сілтілерге берік, тез жуылады және тез құрғайды, бірақ пластиктен жасалған ыдыстарды тек 1300С төмен температураларда ғана қолданады.

Жалпы қолданылатын ыдыстар: пробиркалар (5-25мл); воронкалар (жай, сұйықтарды құю үшін қолданылатын, фильтрлеуге және бөлуге қолданылатын); стакандар(5-1000мл); колбалар(10-1000мл) жайдақ түпті, жұмыр түпті, конус тәрізді колбалар (Эрленмейер колбасы), Бунзен колбасы; суытқыштар, реторталар, крандар, кристаллизаторлар, сифондар (сұйықтарды құю үшін), бюкстер.

Арнайы қолданылатын ыдыстар: дистилляцияға қолданылатын колбалар; аллонждар - ілмекті түтіктер (суытқышты сұйықтықты қабылдағышпен қосады); дефлегматорлар (фракционды ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.