Гендерлік теңдік еліміздің өркендеуі тікелей ықпал жасауда

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 11 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі Комерциялық емес акционерлік қоғамы
Ғұмарбек Дәукеев атындағы
АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ

Кафедра: Телекоммуникация және инновациялық технология Институт: Телекоммуникация және ғарыштық технология

№1 Семестрілік жұмыс

Пән: Әлеуметтік саяси білім модулі(Әлеуметтану, саясаттану) Тақырып: Гендерлік әлеуметтану
Мамандығы: 6B06201-Радиотехника, электроника және телекоммуникация Нұсқа-18

Орындаған: Төлембай Бекасыл Тобы: РЭТк-21-6 Қабылдаған: Абуханов Шаяхмет

Алматы, 2021

Жоспар
1. Кіріспе
2. Негізгі бөлім
Гендер ұғымының шығу тегі. Гендерлік теңсіздік.
Ислам дініндегі әйел мәртебесі 3.Қорытынды
4.Әдебиеттер тізімі

Кіріспе
Жалпы гендер сөзінің мағынасына келетін болсақ, бұл термин кең ауқымды болып табылады. бұл мағынада аталған термин әйелдер мен ерлер мінез-құлқының әр түрлі смпаттамасының, өмір сүру стилі мен ойлауын, нормалары мен өмірлік мақсаттарын және т.б. бейнесінің тұтас жүйесін ашып көрсететін жыныстың әлеуметтік мәдени құрылымын білдіреді. Социологияда гендер мәселесі әр түрлі тұрғыда қарастырылады, жыныстың биологиялық және әлеуметтік санат ретіндегі зерттеу мәніне әсері мәселесіне айрықша назар аударылады. Егер қандай да бір ерекшелікті айқындау мүмкін болса, онда оны гендерлік топтар арасындағы айырмашылықтардың нәтижесі деп санайды.
Біздің асыл дініміз ислам дінінде отбасының бұзылмауына ерекше мән береді, шаңырақ шайқалмауын көздейді. Сондыќтан шариғат заңында неке мәселесі ерекше орын алады. Өйткені кішкентай сол отбасынан қоғам құрылады. Мұсылман діні келгенге дейін әлем елдерінде не болғанын естіген болармыз?! Мәселен ислам діні бастау алған араб түбегінде жұрттар әйел баласын аса қадірлей қоймаған. Қараңғылық, зұлымдық пен қатігездік билеген қоғамда әйел атаулы қорланып, базарларда бейне бір заттай саудаланып, зинақорлық ашықтан-ашықжасалатын.
Ислам діні ерлер мен әйелдерді теңестіріп, бірдей құқық берді. Әйелдер еркін дем алып, өзінің қасиетті борышы аналық парыздарын еркін атқаруға мүмкіндік алды. Ислам әйелдерге құрметпен қарауды үйретті. Ислам діні отбасының бұзылмауына ерекше мән береді, шаңырақ шайқалмауын көздейді. Сондыќтан дінімізде неке мәселесіне көп назар аударылған.

Негізгі бөлім

Адамзат өмірі бір орында тұрмай тұрақты түрде бірте-бірте қалыптасып , үнемі даму үстінде . Қоғам даму өзгеріп және бейімделу қасиеттері жетіліп тұрады . Кең философиялық мағынада адамдардың бірлесіп әрекет етiп қалыптасқан кез келген тарихи жиынтығының нысанын қоғам деп атайды . Алғаш рет гендер терминін 1968 жылы Роберт Столлер қолданған болатын . Ол әлеуметтануда биологиялык жыныс пен әлеуметтiк жыныс ұғымдарын бөліп көрсетті . Кешірек Лорвер Джуди өзінің Жыныс элеуметтік категория ретінде еңбегінде гендер ұғымдарын мүмкін 5 түрлі позицияда көрсетеді . Ал гендерлік социлогияның зерттеушілеріне келсек , олар Гедокян , Сандра Бенг , Экклз , Коннел , Фарелл , Вандер , Купвер , Манн Мастерс , Джонсон . Егер кен мағынада гендер туралы айтар болсақ , бұл терминге күрделі жүйе енеді, бұл мағынада аталған термин әйелдер мен ерлер мінез - құлқының әр түрлі сипаттамасының, өмір сүру стилі мен ойлауын , нормалары мен өмірлік мақсаттарын және т.б. бейнесiнiң тұтас жүйесін ашып көрсететін жыныстың әлеуметтік мәдени құрылымын білдіреді . Гендер тұжырымдамасының негізгі идеясы айырмашылықтарды жойып , теңдікті қалыптастыруға бағытталмайды ол өз жынысының тебесi мен қабырғасы шеңберінде жеке тұлғаның дамуын шектейтін кедергілерді жоюға бағытталған .
Адамзат өмірі бір орында тұрмай тұрақты түрде бірте-бірте қалыптасып , үнемі даму үстінде . Қоғам даму өзгеріп және бейімделу қасиеттері жетіліп тұрады . Кең философиялық мағынада адамдардың бірлесіп әрекет етiп қалыптасқан кез келген тарихи жиынтығының нысанын қоғам деп атайды . Алғаш рет гендер терминін 1968 жылы Роберт Столлер қолданған болатын . Ол әлеуметтануда биологиялык жыныс пен әлеуметтiк жыныс ұғымдарын бөліп көрсетті . Кешірек Лорвер Джуди өзінің Жыныс элеуметтік категория ретінде еңбегінде гендер ұғымдарын мүмкін 5 түрлі позицияда көрсетеді . Ал гендерлік социлогияның зерттеушілеріне келсек , олар Гедокян , Сандра Бенг , Экклз , Коннел , Фарелл , Вандер , Купвер , Манн Мастерс , Джонсон . Егер кен мағынада гендер туралы айтар болсақ , бұл терминге күрделі жүйе енеді, бұл мағынада аталған термин әйелдер мен ерлер мінез - құлқының әр түрлі сипаттамасының, өмір сүру стилі мен ойлауын , нормалары мен өмірлік мақсаттарын және т.б. бейнесiнiң тұтас жүйесін ашып көрсететін жыныстың әлеуметтік мәдени құрылымын білдіреді . Гендер тұжырымдамасының негізгі идеясы айырмашылықтарды жойып , теңдікті қалыптастыруға бағытталмайды
, ол өз жынысының тебесi мен қабырғасы шеңберінде жеке тұлғаның дамуын шектейтін кедергілерді жоюға бағытталған .
Гендер түсінігін дүниеге әкелген әлеуметтік ақиқат пен шындық . Әйел мен еркектін табиғи айырмашылығы болғандықтан , оларға жынысына қарай әр түрлі әлеуметтік релдер мен ерекшеліктерді бөлетін болған . Гендерлік айырмашылыктар бейтарап калмайды , сондықтан әлеуметтік жіктелуге әсер етеді . Барлық қоғамдарда әйелдер еркектерден өзінің әлеуметтік жағдайы бойынша төменірек орын алады . Барлық мәдениеттерде әйел баланы

тәрбиелеуге және үй жұмысын жүргізуге жауапты , ал еркектер отбасын материалды қамтамасыз етуге тиiстi екенi жүктеледі . Гендерлік теңдік дегеніміз ол - екі жақты теңдікті көздейді . Яғни , бұл ер мен әйелдің теңдігі . Ер мен әйелдің тең құқықтары мен тең мүмкіндіктері . Ешкім де ешкімге басымдык көрсетпейді , барлық адам тең құқылы . Гендер - тек бойынша жыныстық айырмашылықты көрсететін ұғым . Гендер еркектер мен әйелдердің арасындағы психологиялық , әлеуметтік және мәдени айырмашылықтарды сипаттайды . Әлеуметтік мәдени сындар әйелдер мен еркектердің релдеріндегі айырмашылықтар мен солардың - арасындағы катынастарды жағрапиялық алатын бiлдiредi , бұлар белгiлi бiр уақытта нақты қоғамда пайда болған . Жыныс түсінігі физиологиялық ерекшеліктерін анықтайды , солардың негізінде адамдар әйелдер мен еркектер деп бөлінеді . Жыныс пен гендер арасындағы айырмашылықтың табиғаты таза биологиялық емес. Қаншалықты әйелдер мен еркетердiң мiнез кұлкының айырмашылықтарына гендер мен жыныс әсер ететіні гендерлік зерттеулерде қаралады.
1970 жылдары әлеуметтанушылар мен психологтардың негізгі назары жыныс гендер бар деген мәселені дәлелдеуге бағытталды. Яғни олар ерлер мен әйелдердің арасындағы жіктелу мен айырмашылықты биологиялық әртүрлілікпен түсіндіруге болмайтынын, мәдени ауанда босым боо отырған еркектік пен әйелдік идеялары шын мәнінде жаттандылық екенін, олардың ақиқат шындыққа салыстырмалы ғана қатысты барын дәлелдеуге тырысты. Жыныс - гендерге, сондай-ақ еркектер мен әйелдердің рөліне қатысты астасып жататын көп мәдени нұсқалар бар екені дәлелденді. Ұлдар мен қыздардың әлеуматтану үрдістерінің нәтижесінде - жастарды тәрбиелеу білім беру, мәдени дамыту, өндірістік қатынастар мен отбасы идеологиясы арқылы ересек ерлер мен әйелдерге айналуы саласында зерттеулер жүргізіліп жатыр. Құрылымдық деңгейде үй шаруасындағы еңбектің тіпті еркек пен әйелдің екеуі де үйден тыс жұмыста болса да, олардың арасында тең бөлінбейтіні зерттелді. Сондай-ақ жұмысқа орналасқанда да жеке бастың қабілеті мен біліктіліктен гөрі жыныстық нышан басып кетіп, әйел затына қалған қызметі тимей немесе жұмыс бабымен өсе алмайды. Кейінгі кезде мәдени деңгейде гендердің құрылымдық өзгерістеріне ынта-ықылас білдіріле бастады. Кейде кәсіпктік жұмыспен қамту құрылымында ерлер мен әйелдерге жұмысты тең бөлмеуге қатысты проблемалар да туындап жатады. Гендерлік теңдіктің дамыған жері бұл Скандинавия мемлекеті болып табылады. Атап айтқанда Дания, Финляндия, Норвегия және Швецияда 1905- 1920 жылдарынан бастап әйелдерге сайлауларға қатысып және өздері де таңдаулы болуына мүмкіндік жасалды. Барлық скандинавилық мемлекеттерде әйелдер мен еркектер өздерінің құқықтары, саясатқа араласу, кез-келген жұмыс істеу мүмкіндігі жағынан тең құқылы болды. Ұлттық

әркелкілікке қарамастан гендерлік теңдік бұл елдерде бірдейболды. Бұл елдер басқа елдерден айырмашылығы олардың өкімет басқарушыларына үй шаруашылығы және отбасы жайындағы проблемаларды шешуге жол берілген.
Осыған мысал келтіре отыра енді әлем елдеріндегі гендерлік теңдікке мысал келтірейік. Мәселен Швецияда 1960 жылдары әйелдердің саясат жағында мемлекетке қызмет етуі 29% жеткен ал 1998 жылдары бұл жағдай 48% ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.