АИТВ - ның берілу жолдарын анықтау

Жұмыс түрі: Дипломдық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 45 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИТРЛІГІ

АТЫРАУ ЖОҒАРЫ МЕДИЦИНАЛЫҚ КОЛЛЕДЖІ

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

Тақырыбы: «АИТВ-ның алдын алуда мейірбикенің рөлі»

Орындаған: Утегалиева А. У

Тексерген:

Атырау-2021

Мазмұны

Кіріспе . . .

Кіріспе . . .: 1. АИТВ-ның алдын алудың теориялық негізі . . .

3: 6

Кіріспе . . .: 1. 1 АИТВ-ның берілу механизмі және алдын алу шаралары . . .

3: 6

Кіріспе . . .: 1. 2 АИТВ-ның дамуының ретроспективті анализі . . .

3: 16

Кіріспе . . .: 1. 3 АИТВ-ны алдын алу шараларында мейірбикенің міндеттері . . .

3: 25

Кіріспе . . .: 2. INVIVO" ЖШС зертханасы негізінде АИТВ-ны алдын алудағы мейірбике ролінің практикалық негізі . . .

3: 32

Кіріспе . . .: 2. 1 Зерттеу материалы мен әдістері . . .

3: 32

Кіріспе . . .: 2. 2 Зерттеу нәтижелері . . .

3: 40

Кіріспе . . .: 2. 3 АИТВ-ны алдын алудағы мейірбикеге арналған ұсыныстар . . .

3: 43

Кіріспе . . .: Қорытынды . . .

3: 47

Кіріспе . . .: Әдебиеттер тізімі . . .

3: 48

Кіріспе . . .: Қосымша . . .

3: 49

Кіріспе

Өзектілігі. АИТВ-инфекциясы-иммундық жасушалардың зақымдануымен сипатталатын баяу үдемелі вирустық ауру, оның терминалдық сатысы адамның иммундық жүйесінің аса қысым көрсету дәрежесіне алып келеді. Бүгінгі таңда АИТВ-инфекциясы тез өлімге әкелетін аурудан созылмалы ауруға айналды. Бұл белсенділігі жоғары антиретровирустық терапияны (АРВ-терапия) енгізу, сондай-ақ оппортунистік инфекциялардың алдын алу және емдеудегі жетістіктер салдарынан мүмкін болды. Аурудың барысы, оның ішінде терминалды кезеңде өзгерді. Дағдарыстар ұзақ ремиссиямен және тиісті көмекпен "терминалды кезеңмен" ауысады, көбінесе науқастың жағдайының айтарлықтай нашарлауына қарамастан уақытша болады.

АИТВ жұқтырған пациенттер өмір бойы арнайы күтімді қажет етеді. АИТВ жұқтырған науқастарға мамандандырылған көмектің ажырамас бөлігі паллиативті көмек болып табылады. Паллиативті көмек денсаулық сақтаудың салыстырмалы түрде жаңа бағыты болып табылады және Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымының анықтамасы бойынша өмірге қауіпті аурудың ауыртпалығына тап болған пациенттер мен олардың жақындарының өмір сүру сапасын жақсартуға бағытталған. Паллиативті көмектің негізгі міндеті-прогрессивті емделмейтін аурудан болатын азаптың алдын алу және жеңілдету. Ауырсынуды және басқа белгілерді, психологиялық, әлеуметтік және рухани мәселелерді ерте анықтау, мұқият бағалау және тиімді емдеу сапалы паллиативті көмектің ажырамас бөлігі болып табылады.

Паллиативтік көмек пен күтімге деген қажеттілік дағдарыс кезеңінде ұлғая отырып, АИТВ-мен өмір сүрудің әртүрлі кезеңдерінде әр түрлі болады. Ауру дамыған сайын емдеу мүмкіндіктері азаяды және паллиативті көмектің рөлі, керісінше, артады. Аурудың терминалдық кезеңге өту кезінде жақсы күтім маңызды бола түсуде.

Паллиативті көмектің маңызды компоненттерінің бірі-мейірбике ісі. Бұл пациент пен дәрігер арасындағы байланыс түрі болып табылатын медбике. АИТВ жұқтырған адамдармен жұмыс жасай отырып, ол белгілі бір кәсіби білімге ғана емес, сонымен бірге пациентпен қарым-қатынас жасау дағдыларына да ие болуы керек, әсіресе емдеудің сәттілігі көбіне осыған байланысты.

Мейірбикенің АИТВ-ны жұқтырудың алдын алу шараларын жүргізудің маңыздылығын түсінуі де маңызды рөл атқарады.

АИТВ инфекциясының алдын-алу инфекцияның жеке қаупін азайтуға бағытталуы керек. Бақытымызға орай, вирусты жұқтыру жолдары мұқият зерттелген. Бірқатар алдын-алу шараларын сақтау көптеген жағдайларда инфекцияның алдын алуға мүмкіндік береді. Статистикаға сәйкес, әлемде АИТВ - ны жұқтырудың ең көп саны жыныстық жолмен және есірткіні енгізумен, яғни адам көп жағдайда өз еркімен өзгерте және бақылай алатын мінез-құлық процесінде жүреді.

Дамып келе жатқан пандемияға қарсы іс-қимылды ұйымдастыру және оның жойқын салдарымен күресу қазіргі уақытта халықаралық және ұлттық денсаулық сақтау саясатының маңызды міндеті болып табылады.

ДДҰ бірқатар құжаттарда АИТВ-инфекциясының эпидемиясы мен оның салдарымен күресуге бағытталған қызметтің 4 негізгі бағытын атап көрсетеді:

1) қауіпсіз жыныстық мінез-құлыққа үйрету, презервативтердің таралуы; жыныстық жолмен берілетін ауруларды емдеу (басқа), осы ауруларды саналы түрде емдеуге бағытталған мінез-құлықты оқыту сияқты элементтерді қамтитын АИТВ-ның жыныстық жолмен берілуінің алдын алу;

2) қауіпсіз қан өнімдерімен жабдықтау әдістерімен АИТВ-ның қан арқылы берілуінің алдын алу, тері тұтастығын бұзатын инвазивтік, хирургиялық және стоматологиялық практика кезінде асептикалық жағдайларды қамтамасыз ету;

3) АИТВ жұқтырылған әйелдерге консультация беруді қоса алғанда, АИТВ-ның берілуінің алдын алу, перинаталдық берілу және отбасын жоспарлау, медициналық көмекті қамтамасыз ету туралы ақпаратты тарату әдістерімен АИТВ-ның перинаталдық берілуінің алдын алу;

4) АИТВ-инфекциясы бар науқастарға, олардың отбасыларына және қоршаған адамдарға медициналық көмек пен әлеуметтік қолдауды ұйымдастыру.

Зерттеу мақсаты: АИТВ-ның алдын алудағы мейірбикенің қызметін зерттеу және жетілдіру болып табылады

Осы мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу қажет:

АИТВ-ның берілу жолдарын анықтау
АИТВ-ның алдын алу шараларын қарастыру
АИТВ-ны алдын алудағы мейірбике ролінің практикалық негізін анықтау, зерттеу нәтижелерін талдау

Зерттеу пәні: АИТВ-ны алдын-алудағы мейірбикелік қызмет

Зерттеу обьектісі: АИТВ-ны алдын алу шаралары

Зерттеу базасы: Атырау қаласындағы "INVIVO" ЖШС зертханасы

Зерттеу гипотезасы: келтірілген ұсыныстар АИТВ-ның алдын алуда мейірбикелік қызметті жетілдіреді.

Ақпарат көздері: әдеби көздер, бөлімнің есептік статистикасы, медбикелерге арналған сауалнамалар.

Ақпаратты жинау әдісі: ресми медициналық құжаттаманы талдау, медициналық қызметкерлерге сауалнама жүргізу, бақылау, сұхбат.

Жұмыс құрылымы. Жұмыс кіріспеден, екі тараудан, қорытындыдан және әдебиеттер тізімінен тұрады.

1. АИТВ-ның алдын алудың теориялық негізі

1. 1 АИТВ-ның берілу механизмі және алдын алу шаралары

АИТВ - адамның иммундық тапшылық вирусы, ХХ ғасырдың 80-жылдарының басынан бастап танымал. АИТВ ағзаға түскен кезде біздің аурудан және жұқпадан қорғайтын иммундық жүйені бұзады. Уақыт өте келе АИТВ-мен жұқпаланған адам жиі ауыратын болады. ЖИТС диагнозы (жұқтырылған иммундық тапшылық синдромы) жұқпаланғаннан кейін әдетте бірнеше жыл өткесін қойылады. ЖИТС - адамның иммундық жүйесінің бұзылуынан пайда болатын ауру. Иммундық тапшылық әсері салдарынан бір немесе бірнеше қауіпті аурулар дамуы мүмкін (пневмония, туберкулез, рак және т. б. ), бұл аурулармен адам ағзасы күресе алмайды. АИТВ - ЖИТС-тың басты себебі болып табылатын індет.

1981 жылдан 1984 жылға дейін ЖИТС-ның таралыуының дамуы жыныстық қатынас арқылы және нашақорлықтың қауыпты екендігі туралы бірнеше жұмыс шықты. Адамның қорғаныш тапшылығының қоздырғышын 1983 жылы бір-бірінен бөлек екі лаборатория анықтады: -Люк Монтанье басшылығының қол астындағы Францияда Пастер Институтында, Роберт Галло басшылығының қол астындағы АҚШ ұлттық рак институтында.

Этиологиясы

Қоздырғышы - 1984-85 жылдары анықталған. Ол ретровирустар тобына жататын, құрамында РНҚ-сы және кері транскриптазасы бар вирус. Қазіргі кезеңде АИТВ вирусының 2 типі белгілі, олардың кейбір антигендерінде ерекшеліктері бар: АИТВ-1 және АИТВ-2, соғысы Батыс Африкада жиі кездеседі. Вирус геномы екі түрде кездеседі: РНҚ және ДНҚ.

Вирус сыртқы ортада тұрақсыз. Ол 560 С қыздырғанда 30/, ал қайнатқанда 1-5/ өледі дезинфирлеуші заттардың әсерінен тез өледі (3℅ сутегінің асқын тотығы, 5℅ лизол, 0, 6℅ Na гидрохлориді) . Ультракүлгін сәулесіне тұрақты.

Инфекция көзі

Инфекция көзі вирус (ретровирус) жұқтырып алған адам - вирус тасымалдаушылар. ЖИТС-пен ауырған адамдар инфекция жұқтыру көзі болып табылады. Ешқандай ауру белгілері байқалмайтындықтан әсіресе вирус тасымалдаушылар өте қауіпті. Вирус көп мөлшерде қанда, спермада, қынап кілегейінде, емшек сүтінде болады. Көз жасында, жұлын сұйығында, сілекейде өте аз мөлшерде болуы мүмкін.

Инкубациялық кезең

Инкубациялық кезеңі- 3апта - 2 айдан- 3-5 жылға және одан көп жылға дейін. АИТВ вирустарына антидене жұқтырғаннан кейін 2-3 аптада пайда болады.

АИТВ инфекциясы 4 кезеңнен өтеді:

белгілері жоқ инкубациялық кезең;
а) алғашқы белгілерінің пайда болуы

б) екіншілік инфекцияның қосылуы, иммунитет тапшылығы жоқ;

екіншілік инфекциялардың қосылуы;
ЖИТС-терминальдық кезең: кахексия, орталық нерв жүйесінің зақымдалуы, пневмония, онко ЖИТС.

Клиникалық көрсеткіштері

Төмендегі аурулар мен симптордар анықталған адамдарды күдіктенуге болады:

Вирусты В, С гепатиттері
Қатерлі ісіктері
Белгісіз этиологиясы энцефалопатия
Этиологиясы белгісіз анемия
Ұзақтығы 1 айдан астам диарея
Себореялы дерматит
Хейлит
Пневмоцисті пневмония

Балаларда клиникалық белгілергі бойынша бірнеше түрде өтеді (жетекші синдром) . Нәрестеде трансплацентарлы жолмен жұғуының көрсеткіші болуы мүмкін: дене салмағының жетіспеушілігі, мерзімінен ерте туылуы, микроцефалия, дискрания. Туа пайда болған АИТВ инфекциясының клиникалық белгілері: мерзімінен ерте туу, дистрофия, бет-әлпетінің дисморфизмі (гипертейлоризм, гидроцефалия, мұрын белағашының түсіп тұруы, жоғарғы ерін науасының томпаюы) және де психомоторлы дамуының артта қалуы, рецидивті диарея, көз шелінің көгілдір, серологиялық зерттеудің оң және де психомоторлы дамуының артта қалуы, рецидивті диарея, көз шелінің көгілдір, серологиялық зерттеудің оң болуы.

6 айдан кейін неврологиялық белгілердің үдей түсуі байқлады - ақыл-ойының төмендеуі, жүріп-тұруының өзгерулері, патологиялық рефлекстердің пайда болуы, парездер анықталады. Бұл белшілер АИТВ жұқтырған науқастардың 10-30℅ -да кездеседі. АИТВ-инфекциясымен ауыратын балаларға тән: әртүрлі неврологиялық бұзылыстар, анықталады. Компьютерлік томограммада базальды ганглияларда кальцификаттар және ми аторфиясы анықталады. Алғашқы айлардан бастап-ақ В-клеткалық имммунитеттің жетіспеушілігі байқалады. Нейролия клеткаларының зақымдалуы салдарынан балаларда өте жиі үдеген энцефалопатия байқалады (50℅ аса жағдайда) . Шеткі жүйке жүйелерінің де зақымдануы мүмкін - полирадикулоневриттер. ЖИТС ассоцирленген аурулар қатарында - лимфоцитарлы интерстициальды пневмония, органдардың цитомегаловирусты зақымдануы, бауыр, көкбауыр және лимфа түйіндерден басқа. Тері мен ішкі органдардың герпетикалық зақымданулары, мидың токсоплазмозы.

Негізгі берілу механизмі-жанасу және парентеральды.

Жұғу жолдары. Медицинада дәлелденуі бойынша, ЖИТС-тің қазіргі кезде негізгі жұғу жолдары мынадай: жыныстық қатынас; вирустың бірден қанға түсуі (әртүрлі инъекциялар жасаған кезде т. б. жағдайларда) анасынан нәрестеге жүғу арқылы. Жыныстық жол негізгі жұғу жолы болып табылады. ЖИТС адамдарға 80% жағдайында осы жолмен, яғни гетеросексуальдық (еркек-әйел) және гомо-сексуальдық (еркек-еркек) жыныстық қатынас кезінде жұғады. Ең қауіптісі - гомосексуальдық анальдық қатынас, өйткені партнерлердің жыныс мүшелерінің терісі, шырышты қабатының жарақаттануы жиі болады. АҚШ-та ЖИТС-пен науқастанғандардың 70%-ына ауру осындай жолмен жұққан. Жұқтыру каупі активті және пассивті гомосексуалистерде бірдей дәрежеде болады. Қатерлі топқа жезөкшелер де жатады. Партнерлердің жиі ауысуы да ЖИТС жұқтыру мүмкіндігін күшейтеді. Жыныстық инфекциясы бар немесе бұрын ауырғандармен кездесу, етеккір кезінде жыныстық қатынаста болу, садистік әдеті бар партнермен жақындасу ЖИТС жұқтыру каупін күшейте түседі.

ЖИТС-тің вирустың қанға бірден түсуі арқылы жұғуы қазіргі кезде ерекше аландаушылық туғызып отыр. Себебі тамырға наркотиктер енгізгенде ортақ инелі шприцті пайдаланатын нашақорлардың саны көбейіп келеді. Әрине, қолданатын инелерін олар тиісті өңдеуден өткізбейді. Егерде ЖИТС-пен науқастанған немесе вирус тасымалдаушы нашақорлар қауымына қосылса, вирус оның инедегі қанының қалдығымен сау адамның ағзасына түседі. Вирус аурулардың 20%-ына осындай жолмен жұғады. Вирус адамға қан немесе қан құрамынан тұратын препараттар құйғанда да жұғуы мүмкін. Кейбір аурумен науқастанғанда, операция жасағанда, әйел босанғанда донор қанын құюға тура келеді. Егер донор ЖИТС-ке тексерілмеген болса, вирус жұқтыру қаупі өте жоғары. ЖИТС жұғу мүмкіндігі бар қатерлі топқа гемофилиямен ауырғандар да жатады. Өйткені қан ұюы өте нашар болғандықтан, қан кетуін тоқтату үшін оларға жиі-жиі қан құйып отырады. АҚШ-та, Еуропада гемофилиямен ауырғандардың 40-63%-на АИТВ қан құю арқылы жұққаны анықталған. Бірақ 1985 жылдан бері жоғары дамыған елдерде, 1987 жылдан бастап ТМД елдерінде донор қанына қатаң бақылау жүргізіле бастады. Мұндай тәртіп ЖИТС, В гепатит және басқа жұқпалы аурулардың таралуына жол бермейді. Соған қарамастан Қазақстанда АИТВ-тың 20%-ы емдеу-профилактикалық мекемелерде жұқтырылғаны тіркелген (ДДҰ мәліметі бойынша мұндай көрсеткіш 0, 5%-ға тең) . Экономикасы нашар дамыған елдерде ЖИТС-тің қан арқылы жұғу қаупі әлі де сақталып отыр. ЖИТС вирусының үшінші жұғу жолы - анасынан нәрестеге жұғуы. Ауырған немесе АИТВ жүққан әйелдерден туған балалардың 4/5-не вирус осындай жолмен жұққаны белгілі болды. Егер де анасы нашақор немесе жезөкше болса нәрестеге вирус жұғу қаупі бірнеше есе артады. Вирус нәрестеге қалыпты босану кезінде, баланы операция жасап алғанда және жүктілік кезінде жұғуы мүмкін. ЖИТС-тің нәрестеге науқас анасының емшек сүті арқылы жұғу оқиғалары да белгілі.

Алдын алуы

1. Жеке сақтану (жеке бас гигиенасы, презерватив және т. б. ) ;

2. Баласына жұғу қауіптілігін азайту үшін жүктілік кезінде ауру ананы емдеу;

3. АИТВ аурудың қаны жарақатталған терісі бар медицина қызметкеріне жұқса, онда алдын алу үшін ретровирмен емдеу керек.

4. Қарым-қатынаста өте жоғары қауіптілік болса, онда зидовудин+ламивудин+индинавирді қолданады. Алдын алу емі 4 апта бойы жүргізіледі. Емделгеннен кейін тексеріледі - 6 апта, 12 апта, 6 ай сайын жергілікті ауруханаларда немесе арнайы диагностикалық-лабораторияларда бақыланады.

Эпидемиологиялық ерекшелігі

Қазақстан бойынша 1997-1998 жылдары алғашқы белгілер кезеңінде 90 пайызына дейін АИТВ жұқтырылғандар тіркелсе, ал 2000 жылы олардың саны 52 пайызға төмендеді. Алғашқы орында келе жатқан қазір Қарағанды облысы, онда ауру сырқаулық осы аурумен 79, 3 пайыз, ал Павлодар, Қостанай, Оңтүстік Қазақстан облыстары, сонымен қатар Алматы қаласы жағдайлары қолайсыз региондарға жатады. Эпидемиялық процессіне репродуктивті жастағы әйелдердің кіруі жаңа туған балалардың бұл аурудың жұғуына ықпал жасап отыр. ҚР-да 2000 жылдың 1/Х (қазанында) АИТВ жұқтырған 22 әйелден 22 бала дүниеге келді. Арудың жұғу жолы әр елде әртүрлі. мысалы: Батыс Европада перинатальды жұғу дамыған (70-80℅) . Жасөспірімдерде - жынысты жол, гемотрансфузионды жолдың маңызы төмен (20-25℅) шешесінен баласына трансплацентарлы жолмен АИТВ жұқтырған әйелден туған балада осы инфекция анықталмаса да олардың арасында өлім көрсеткіші жоғары, себебі олар иммуножетіспеушілік жағдайда туылады, сондықтан оларға кез келген басқа аурулар жеңіл жұғады, сол ауру салдарынан қайтыс болуы мүмкін. ЖИТС-мен ауыратын әйелдерден туған балаларда 1 жасқа дейін 14℅-ауру пайда болады, 1 жастан кейін - 11-12℅ АИТВ табылады. Орташа сеппен 4 жасқа дейін 54℅ балаларда осы ауру анықталады.

Ересек адамдарға қарағанда АИТВ инфекцияға балардың сезімталдығы жоғары, қан арқылы жұққанда инкубациялық кезең қысқа болады.

АИТВ инфекциясына тексеру түрлері:

Ерікті тексеру- АИТВ-ға мединициналық куәландырудың өтуге ықылас білдірген Қазақстан Республикасының барлық азаматтары, шет елдік азаматтары талғамы бойынша тексеріледі.

Аты-жөнін атамай тексеру- адамдардың жеке басын куәландыратын құжатын көрсетпей тексерілуі.

Мәжбүрлеп тексеру- құқық қорғау мекемелерінің қаулысы бойынша тексеру Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес жүргізіледі.

ЖИТС-пен күресу орталықтардың жұмыс бағыттары:

Вирус кездесуіне мүмкіндігі бар қауіп топтарын тексеріп, вирус жұққан адамдарды тауып, емдеу.
Аурудың ошағын көлемдеу, бақылау, вирустың ары қарай таралуына мүмкіндік бермеу жұмыстарын ұйымдастыру.
Санитарлық-ағарту жұмыстарын, жастар арасында жыныстық тәрбие жұмыстарын жүргізу.

АИТВ инфекциясына тексеру 28. 07. 2010ж. ДСМ №552 «АИТВ инфекциясын жұқтырудың анықталуын медициналық куәландыру ережелері» бұйрығына сәйкес жүргізеді:

А. Міндетті түрде қан, тіндер және органзмнің донорлары мен реципиенттері.
В. Прокуратура, тергеу және сот мекемелерінің сұрауы бойынша.
С. Клиникалық және эпидемиологиялық айғақтар бойынша.

1. 2 АИТВ-ның дамуының ретроспективті анализі

АИТВ-инфекциясы және ЖИТС бүгінде медициналық, әлеуметтік ерекшеліктердің бірқатарына байланысты адам патологиясында ерекше орын алады, олардың арасында инфекцияның созылмалы және соңғы уақытқа дейін өлімге әкелетін сипаты және стигма және дискриминация сияқты ұғымдар бірінші орынға шығады. Әлемнің көптеген елдерінде, соның ішінде Қазақстанда да АИТВ-инфекциясының індетіне қарсы іс - қимыл жасау маңызды мемлекеттік міндет болып табылады, оны іске асыру үшін эпидемияны бақылаудың барлық ықтимал іс-шаралары қабылдануда.

Қазіргі уақытта ғаламшардағы АИТВ індетінің таралуын тоқтату жөніндегі жаһандық мақсаттарға қол жеткізу үшін әлемдік қоғамдастық өте маңызды міндет алды: 2030 жылға қарай ЖИТС індетін тоқтату. Бұл міндеттемені БҰҰ - ға мүше елдер 2015 жылы бірауыздан қабылдады және 2016 жылғы 8-10 маусымда Нью - Йоркте өткен БҰҰ Бас Ассамблеясының ЖИТС-ке қарсы күрес мәселелері жөніндегі жоғары деңгейдегі кеңесінің шешімдерінде өз растауын тапты. Қазақстандағы ЮНЕЙДС бағдарламасының директоры М. ғ. к. а. т. атап өткендей. Голиусов (2017), бұл кеңестің негізгі мақсаты АИТВ/ЖИТС - мен күрес ісіндегі іс жүзіндегі жетістіктерді атап қана қоймай, сонымен қатар 2016-2020 жылдарға арналған Бес жыл ішінде ЖИТС проблемаларын шешу үшін шараларды жеделдету қажеттігіне әлемдік қоғамдастықтың назарын аудару болды. Автор ЮНЕЙДС стратегиясы АИТВ індетінің даму тарихы мен індетке жауап ретінде әлемдік қоғамдастықтың іс-әрекетінің маңызды кезеңінде құрылғанын баса айтады. Оның негізіне індетке қарсы іс - қимылдың алдыңғы табысты көп жылдық әлемдік тәжірибесі, ауқымды ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер, сондай-ақ жаһандық міндеттерді шешудің заманауи тәсілдері алынған.

Бұл міндеттер ҚР Денсаулық сақтау жүйесін дамытудың 2016-2019 жылдарға арналған "Денсаулық" мемлекеттік бағдарламасында да көрініс тапты. . Бұл бағдарламада, бір жағынан, әлемдік және отандық экономиканың ықтимал ауытқулары кезінде қаржылық тұрақтылықты сақтай отырып, медициналық қызметтердің қолжетімділігі мен сапасын қамтамасыз ететін жеке және халықаралық тәжірибенің үздік үлгілеріне негізделген Қазақстанда қоғамдық денсаулық сақтаудың жаңа ұзақ мерзімді моделін құруға ерекше мән беріледі. Екінші жағынан, бұл ЖИТС - тың алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі республикалық қызмет үшін жаңа серпін береді, осы уақытқа дейін медициналық көмекке жүгінбеген АИТВ-мен өмір сүретін адамдарды емдеу, тестілеу және олардың денсаулығын қорғау саласындағы жаһандық мақсаттарға қол жеткізуге шақырады.

15-49 жас аралығындағы АИТВ/ЖИТС-мен өмір сүретін әйелдер үлесі

Сурет 1. Қазақстан Республикасы бойынша 15-49 жас аралығындағы АИТВ-мен өмір сүретін әйелдер саны

Бүгінде ЖИТС-тың алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі республикалық қызмет мамандарының алдында ЮНЕЙДС "90-90-90"стратегиясын іске асыру бойынша жаңа міндеттер тұр:

- АИТВ-мен ауыратын адамдардың 90% - ы өздерінің мәртебесі туралы білуге тиіс;

- Диагноз қойылғандардың 90% - ы антиретро-вирустық ем қабылдауы тиіс;

- Терапиямен ауыратын адамдардың 90% - ы емдеудің жалған әсеріне ие болуы керек.

Айта кетейік, бұл стратегия әмбебап, оның ерекшелігі: ол жергілікті, аймақтық ерекшеліктерге сәйкес келетін шараларды жүргізуге және қолдауға арналған. Соңғы жағдай өте маңызды, өйткені көптеген отандық және шетелдік зерттеушілер денсаулық сақтаудың әртүрлі салаларындағы кез-келген қайта құрудың тиімділігі келесі ұйымдастырушылық және әдіснамалық принциптер мен тәсілдерді қолдану және енгізу кезінде ықтимал артады деп санайды:

1) жүйелік тәсіл;

2) сектораралық өзара іс-қимыл;

3) барлық деңгейдегі проблемаларды шешу (мемлекеттік органдар, ҮЕҰ, жеке және мемлекеттік ұйымдар, кәсіпорындар, өнеркәсіп, ойын-сауық және спорт индустриясы, білім беру, Дін, құқық қорғау органдары мен мекемелері, лобби топтары, БАҚ және басқалар) ;

4) денсаулық жағдайының медициналық, эпидемиологиялық, экономикалық, әлеуметтік аспектілеріне тұрақты, мақсатты түрде мониторинг жүргізу (АИТВ инфекциясы кезінде бұл АИТВ инфекциясының ықтимал таралуын айқындайтын халықтың негізгі топтары арасында тәуекелдің басым факторларының құбылысы) .

Осы зерттеудің материалдары ретінде ЖИТС-тың алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі республикалық орталық мамандарының АИТВ-инфекциясының эпидемиологиясы, профилактикасы, диагностикасы, клиникасы және оны емдеу жөніндегі Қазақстан зерттеулерінің "алтын қорын" құрайтын көптеген жалпылама жұмыстарының нәтижелері пайдаланылды.

Материалдармен зерттеу болып табылды:

- 2011-2021 жылдардағы тарихи, эпидемиологиялық, зертханалық деректер. ;

-республикада 10 жылдық кезеңде АИТВ-инфекциясы жағдайларына жүргізілген мониторинг нәтижелері;

-республика халқының негізгі топтары арасында АИТВ-жұқпасы үшін эпидемиологиялық төмендеу нәтижелері.

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.