Ауыл шаруашылық өндірісінің қазіргі жағдайы
Қазақстан Республикасының білім және ғылым менистірлігі
М.Х.Дулати атындағы Тараз Өңірлік Университеті
Су шаруашылығы экология және құрылыс факультеті
Мелиорация және агрономия кафедрасы
Тақырыбы: Берілген шаруашылық жағдайына жобаланатын ауыспалы егіс және арамшөптермен күресу жүйесін жасау
Орындаған:Искакова Ақайдын
Топ:ТППР
Курс:2
Қабылдаған:Маймакова Алия
Мазмұны
Кіріспе
1.Шаруашылық Териториясының Табиғи-Климаттық Және Шаруашылық Жағдайлары
1.1 Табиғи-климаттық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1..1.1 Суғару алқабының орналасқан жері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.2 климаттық жағдайларына сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.3 Топырақтық мелиоративтік жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Ауыл шаруашылық өндірісінің қазіргі жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1 Шаруашылықтын қазіргі жағдайына сипаттама
2.Ауыспалы егіс дақылдарына тыңайтқыштар қолдану жүйесін жасау
2.1 Ауыспалы егістің құрамы мен құрылымын жобалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Дақылдардың потенциалдық өнімділігін ФАР бойынша есептеу және жобалық өнімділікті негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.Ауылшаруашылық дақылдарынан бағдарланған өнім өсіру технологиясы
3.1 Топырақ өңдеу,тыңайтқыш еңгізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.2 Тұқымды себуге дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3 Суару әдісі мен техникасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.4 Егісті күтіп баптау,жинау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.Арамшөптермен күрес
4.1 Ауыспалы егістегі арамшөптер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2 Арамшөптердің биологиялық ерекшелігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ...
4.3 Арамшөптермен биологиялық күрес шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Кіріспе
Агрохимия -- өсімдіктердің қорегі, тыңайтқыштар мен өсімдіктерді қорғайтын химиялық заттарды қолдану және бітік егін шығаруға арналған топырақ пен өсімдіктердегі химиялық және биохимиялық процестерді зерттейтін ғылым.Егіншілікті химияландырудың ғылыми негізі. Диқаншылықтың өркендеуіне байланысты пайда болды. Агрохимияның негізін салушылардың бірі - француз ғалымы Ж. Буссенго (1836).
Агрохимияның міндеті өсімдіктің қоректенуін, өсімдік пен топырақта өтетін химиялық процестерді, тыңайтқыштар мен химиялық заттардың тиімділігін зерттеу арқылы ауыл шаруашылығы дақылдарының шығымдылығын арттыру, олардың өнім сапасын жақсарту, топырақ құнарын сақтау және молайту екендігі анықталды. Агрохимия топырақ пен тыңайтқыштар арасындағы қатынасты, олардың өсімдікке тигізетін әсерін, әр аймақта ауыл шаруашылығы дақылдарына тыңайтқыштың қандай түрін, мөлшерін, қандай әдіспен қолдануға болатынын зерттейді.
Топырақтың, өсімдіктің, тыңайтқыштың, ауыл шаруашылығы дақылдарының зиянкестері мен ауруларына қарсы қолданылатын у-химикаттардың химиялық құрамына талдау жасайды. Осының негізінде топырақтағы қоректік заттардың түрі мен мөлшерін көрсететін агрохимия картограммалар жасалады. Нәтижесінде тыңайтқыштар, гербицидтер, химикаттар қолданудың тиімді әдістері ұсынылады, мол өнім алудың жолдары іздестіріледі.
Қазақстанда агрохимия Қазақ В.Р. Вильямс атындағы егіншілік ғылыми-зерттеу институты құрылғаннан кейін (1934) қалыптасып, дами бастады. Оның негізін салушы ғалымдар И.И. Синягин мен К.И.Иманғазиев болды. Олар топырақ құрамындағы фосфордың органик., минералдық қосылыстарын анықтап, шалғындағы сұр топырақ пен қызғылт қоңыр топыраққа тыңайтқыш шашу тәжірибелерін жүргізді. Тыңайтқыш қолданудың аймақтық жүйесін жасады. Сондай-ақ, Д.К. Мәденовтың жетекшілігімен Қызылорда облысында көңнің, карбамиформның, Қаратау фосфоритінен өндірілген аммофос, метафосфат, полифосфат тыңайтқыштарының тиімділігі зерттелді. Б.С. Бәсібеков тыңайтқыштардың ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімінің сапасына әсерін, С. Рамазанова күріш егісінің өнімділігін арттыруға азот тыңайтқышының тигізетін әсерін зерттеді. Р.Е. Елешевтің ғылыми жұмыстары топырақтағы жылжымалы Р2О5, фосфат потенциалы, кальций фосфаттарының әр түрлі негізді қосылыстарына арналды.
3
1.Шаруашылық Териториясының табиғи-климаттық және шаруашылық жағдайлары
1.1 Табиғи климаттық жағдайлары
1.1.1 Суғару алқабының орналасқан жері
Шу ауданы - Жамбыл облысының оңтүстік-шығысында орналасқан әкімшілік бөлік. 1931 жылы құрылған. Мойынқұм, Қордай, Меркі, Жамбыл аудандарымен және Қырғызстан Республикасымен шекаралас жатыр. Жер аумағы 12,0 мың км². Аудан орталығы - Төле би ауылы.
1960 жылғы 24 желтоқсанда жарық көрген Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Жарлығына сәйкес Шу жұмысшылар кенті ауданға бағынатын Шу қаласы атанды. Сондықтан бұл дата Шу қаласының туған күні саналады. 1962 жылы Оңтүстік Қазақстан өлкесінің жаңадан құрылуына байланысты Шу қаласы өлкелік билікке бағынды. Екі жылдан кейін өлке таратылып, Шу қаласы қайтадан Шу ауданының құрамына қосылды. Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің 1965 жылғы 4 қарашадағы Жарлығымен Шу қаласы Жамбыл облыстық бағынысқа көшірілді. Ал 1997 жылдың 1 сәуірінен бастап Елбасы Жарлығымен Шу қаласы Шу ауданының құрамына қайта қосылды.
1.1.2 Климаттық жағдайларына сипаттама және оны бақылау
Шу - Жамбыл облысы Шу ауданындағы қала. Аудан орталығы Төле би ауылынан оңтүстікке қарай 8 км, облыс орталығы Тараз қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 225 км жерде, Шу өзенінің сол жағында орналасқан. Ауданның жалпы көлемі жер көлемі 1203030 гектар. Тұрғын саны 98000 адам. Аудан аумағындағы 36 елді мекен 18 ауылдық округке біріктірілген және Шу қаласы. Шу ауданы негізінен мал және егін, бау-бақша дақылдарын өсіруге мамандандырылған. Ауданның өндірістік-экономикалық даму қарқынының өркендеп өсуіне оның қалаға таяу орналасуы әсер етуде. Солтүстігінде Мойынқұмның құмды алқабы, орта бөлігінде Талас өзенінің аңғары жатыр солтүстікке қарай жазық келеді. Климаты континенттік, қысы жұмсақ, жазы ыстық. Ауаның орташа температурасы қаңтарда 6-9 градус, шілдеде 23 - 26 градус. Жауын - шашынның орташа жылдық мөлшері 150 - 300 миллиметр Аудан жерімен оңтүстіктен сол
түстікке қарай Шу өзені өтеді. Жері таулы-шалғынды, шалғынды-сұр, шалғынды-батпақты келеді. Онда жусан, жантақ, сораң шөп, қамыс, құрақ, бұталы өсімдіктер, тағы басқа өседі. Ақ бөкен, арқар, қоян, түлкі, қасқыр, шиебөрі, қырғауыл, тағы басқа мекендейді. Аудан аумағындағы жер қойнауынан құрылыс материалдары,күйдірілген кірпіш, құм өнімдері, бетон кірпіштер тағы басқа өндіріледі. Ауыл шаруашылығына жарамды жер көлемі 639240,6 гектар, оның ішінде суармалы 27446377 гектар, тәлімі егістік 113538,27 гектар, көп жылдық екпелер 114 гектар, шабындық 1847,35 гектар жайылым 494196,91 гектар жер учаскелер.
Аудан территориясының беті - біркелкі, тегіс, жеңіл толқынды, тұндырмай пайдаланатын, көптеген ойылымдары бар көлдерге толы, Шығыс-Сібір ойпатына жатады. Жер бедерінің ерекшелігі - бау-бақшаға қолайлы, жиі тал бұталардың айналасында, қаратал мен - теректі ағаштармен немесе шалғындармен және батпақтармен таратылған дала табақшалар болып саналады. Шу ауданының табиғи шарты, соның ішінде климат, топырақ және жер бедері дәнді және жем шөп дақылдармен айналасуға өте қолайлы. Табиғи құнарлы жер телімдерді, жайылым азықтар мен пішендерді алу үшін қолдануға болады. Микрорельеф, яғни микро жер бедері топырақ қабатының кешенділігіне сәйкес келеді. Ауданның жер бедері, ауыл шаруашылық дақылдарды егу және жинау, топырақты өңдеу жұмыстарына заманауи техникаларды қолдануға ыңғайлы және мал бағуға өте қолайлы, яғни жер бедері, топырақты механикалық өңдеуге және ауыл шаруашылық дақылдарды өсіруге кедергі жасамайды.
Ауданның жерді қолдану массиві аралас жерлер аймақшасында орналасқан. Негізінде, алабота, тас, жоңышқа, жусан, жантақ, сораң шөп, қамыс, құрақ, бұталы өсімдіктер яғни әр-түрлі шөпті дала көп тараған. Пішен жайылымдарда орташа жағдайда болып табылады. Мал жаюға қаралған табиғи өсімдіктер аумағы ауданның барлық шекарасында таралған. Жайылым жерлер көбінесе селеулі-бетегелі-жусанды, бетегелі-жусанды, дәнді-жусанды-бозды-бетегелі, бидайықты- айрауықты-дәнді, қияқ-дәнді және қияқ-дәнді-құрақты күрделі байланыстырылған қоғамдастықтарымен ұсынылған. Жайылым толықтай ауыл шаруашылығы малдарының жайылуына негізделген, жайылымдарды бірқалыпты қолданбаудың салдарынан, нәтижесінде өсімдік қабатында әр түрлі желінбейтін шөптер кездеседі. Бұл табиғи шөптердің азаюына, жайылым құнарлығының төмендеуіне әкеліп соғады. Олардың қолдану мерзімі азаяды. Осыған орай, мерзімдік жайылым тәртібін дұрыстау, малдың жайылым алаңын бір бірлікке азайту керек, ал кей жерлерде көпжылдық шөптер егу қажет.
Көрсеткіштер
Айлар
Суық кезең (10-3)
Жылы кезең (4-9)
Жылдық (1-12)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
t0 , С
-7,6
-3,2
3,2
11,3
16,6
21,6
23,8
21,2
15,8
8,4
0,9
-4,3
-0,43
18,38
9,0
а, %
68
68
62
49
40
33
30
29
29
41
59
68
48
Р, мм
21
22
37
44
36
21
9
6
8
30
30
23
28,7
Е0, мм
17,43
27,37
54,39
120,9
186,9
261,8
300
272,7
212,7
118,4
49,5
24,68
274,46
Кy=PE0
1,04
ГТК=Pt*10
1103,8
26,01
1.1.3 Топырақтық мелиоративтік жағдайы
Шу ауданының жер бедері әртүрлі.Көпшілік жері жазық,оңтүстік,оңтүстік-шығысы таулы.Батысын Мойынқұм алқабының құмды-қырқалы төбелері,Шығысын Кіндіктас сілемінің батыс бөлігі,орталық және солтүстік бөлігін Шу-Іле тауларының Айтау,Хантау,Аңырақай таулары, қиыр солтүстігін Жусандала үстіріті алып жатыр.
Аудан территориясының беті - біркелкі, тегіс, жеңіл толқынды, тұндырмай пайдаланатын, көптеген ойылымдары бар көлдерге толы, Шығыс-Сібір ойпатына жатады.
1.2 Ауыл шаруашылық өндірісінің қазіргі жағдайы
1.2.1 Шаруашылықтың қазіргі жағдайына сипаттама
Аудан 1997 жылға дейін негізінен қант қызылшасы мен биязы жүнді қой, оларға қосымша астық, сүтті, етті-сүтті мал, жылқы, шошқа, көкөніс, бақша, қымбат елтірілі аң өсіруге маманданған 3 ұжымшар, 14 кеңшар, 1 аң шаруашылығы болған.
Ауданда барлық ауыл шаруашылығына жарамды жердің аумағы (2005) шамамен 1,08 миллион га, оның ішінде егістік жер 160,3 мың га. Ауыл шаруашылығына тікелей арналған жер 807,3 мың га-ны құрайды. Оның 57,6 мың га жері шаруа қожалықтарына берілген.
Ауданда экономика саласы бойынша тіркелген шаруашылық субъектілерінің саны (2005): өнеркәсіп саласында 7, ауыл шаруашылығында 39, құрылыста 3, сауда және қоғамдық тамақтандыруда 20, басқалары 20. Ауданда өсімдік шаруашылығымен бірге мал шаруашылығы да жақсы дамыған. 2005 жылы ауыл бойынша 15,8 мың ірі қара, 89,9 мың қой мен ешкі, 5,2 мың жылқы, 3,4 мың шошқа, 85,0 мың құс болды. Олардан (барлық шаруашылық санаттарын қоса есептегенде) 3,43 мың т ет, 10,8 мың т сүт, 2,3 миллион дана жұмыртқа өндірілді.
Қазіргі таңда (2015) ауданда барлығы 2751 агроқұрылымдар жұмыс істеп тұр. оның ішінде 12 басқа да мемлекеттік емес мекемелер, 2 өндірістік кооператив, 17 жауапкершілігі шектеулі серіктестік және 2720 шаруа қожалықтары бар. Ауыл шаруашылығы саласында 2015 жылдың 12 айында жалпы құны 30 млрд. 149,6 млн. теңгенің өнімі өндірілді, оның ішінде егін шаруашылығы 15 млрд.444,4 млн.теңге, мал шаруашылығы өнімі 14 млрд. 685,8 млн. теңге. Ауданда бүгінгі күнге - 12 жылыжай бар (барлық көлемі 1,72 га), оның ішінде Шу қаласы бойынша 11 жылыжай, атап айтсақ Бектібай ШҚ 1,28 га, Мадина ЖК 0,12 га, Салима ЖК 0,19 га, Өмірзақ ЖК 0,08 га, Қонаев ауылдық округінде Ридван ШҚ 0,05 га жылыжай. Егіс алқаптарына су үнемдеу технологиясын енгізуді қолға алу бүгінгі күннің өзекті мәселесі. 2015 жылы аудан бойынша барлығы 12 шаруашылық 1136 га егіс алқаптарына тамшылатып, жаңбырлатып суару технологияларын қолданды. Аудандағы мал басының саны: мүйізді ірі қара - 28739 бас, қой мен ешкі - 274586 бас, жылқы - 10213 бас, түйе - 64 бас, шошқа - 436 бас және үй құстары - 73900 бас. Мал шаруашылығы бойынша 37388,5 тонна сүт сауылып, өндірілген ет 8981,3 тонна болды.Сыбаға бағдарламасы арқылы мүйізді ірі қара мал сатып алу жоспары - 545 бас. 2015 жылы Алтын асық бағдарламасымен Тау самал ШҚ 16,0 млн теңгеге 600 бас саулық қой , 30 бас қошқар, Бауыржан ШҚ 4,0 млн. теңгеге 148 бас саулық, 7 бас қошқар сатып алды. Құлан бағдарламасы бойынша барлығы 33,75 млн теңге несиеге 115 бас бие, 14 бас айғыр алынды.
ИнфроқұрылымыӨңдеу
Негізгі жол жүйелерінің ұзындығы 385 км, оның 338 км асфальттанған. Автоматтық телефон станциялардың жалпы саны 17, байланыс бөлімшелері - 20.
Ауданда жалпы білім беретін 49 мектеп және мектеп жасына дейінгі 4 мекеме бар. Одан басқа 2 кәсіптік-техникалық мектеп және лицей мен гимназия, Шу қаласыннда Алмас гуманитарлық-экономикалық және Құқық және бизнес (Төле би ауылында) колледждері жұмыс істейді. Аудандық аурухана, Шу қалалық ауруханасы, емхана, тубдиспансер, Шу қаласындағы аймақтық емхана, 8 отбасылық-дәрігерлік амбулатория, 24 фельдшірлік-акушерлік пункт және стоматологиялық орталық (Шу қаласында), аудандық дезстанса, санэпидстанса, т.б. мекемелер бар. Мәдениет және спорт саласында ауыл бойынша 2 мәдениет үйі, 2 халық көркемөнерпаздар ұйымы, 18 кітапхана, 2 саябақ, Балуан Шолақ, Бірлікүстем және Көктөбе ауылдарында 3 ауылдық мәдениет үйі, 11 ауылдық клуб, 3 стадион, 20 мешіт, балалар және жасөспірімдер орталық бар.
Кесте 2. Танапты егіс жүйесініңотамалық кестесі
Танап
№
Жоспар
2020
2021
2022
2023
2024
I
Күздік бидай
Жаздық бидай
Дәндік жүгері
Күздік бидай
Таза пар
II
Жаздық бидай
Дәндік жүгері
Күздік бидай
Таза пар
Күздік бидай
III
Дәндік жүгері
Күздік бидай
Таза пар
Күздік бидай
Жаздық бидай
IV
Күздік бидай
Таза пар
Күздік бидай
Жаздық бидай
Дәндік жүгері
2.2 Дақылдардың потенциалдық өнімділігін ФАР бойынша есептеу және жобалық өнімділікті негіздеу
Потенциялық немесе теоретикалық ең жоғары өнім дегеніміз, өте тиімді
метрологиялық жағдайларда, яғни ылғал, жылу және жарық қажетті мөлшерде болған жағдайда алынуы мүмкін. Ол ФАР-дың келуіне және дақылдың немесе оның сортының потенциялдық өнімділігіне байланысты болады. ФАР дегеніміз, фотосинтез процесіне қатысатын толқын ұзындығы 0.38...0.71 мкм арлығында болатын күн сәулесінің бір бөлігі өсімдіктердің құрғақ биомассасының 60...65 % -і фотосинтез процесінде түзілетін органикалық заттардан тұратындығы белгілі. Сондықтан өнімділікті арттырудың негізгі
жолы -өсімдіктердің фотосинтетикалық өнімділігін және күн радиациясының пайдалану коэффициттерін арттыру болып табылады.А.А.Ничипоровичтің айтуы бойынша,ауылшаруашылық дақылдарын ФАР-ы пайдалануына байланысты үш топқа бөлуге болады: кәдімгі-0.5...1.5% ; жақсы 1.5...3.0%; рекордтық -3.5...5% және теоретикалық мүмкіншілікті 6...8 %. Яғни ФАР-ды пайдалану коэффициенті артқан сайын, биомассаның өнімі де артады.
Агротехника мен топырақ құнарлығының әртүрлі деңгейлеріне сәйкес келетін күн сәулесі қуатын пайдалану (Д.И. Шашко бойынша) тіркемеде келтірілген. ФАР-дың келуі бойынша потенциялдық өнімділікті есептеуде Ничипоровичтің формуласы қолданылады :
Убиол=QФАР*к105*q
мұнда У биол - абсолют құрғақ өсімдік массасының биологиялық өнімділігі, тга; - берілген аймақта вегетация кезенінде келетін ФАР мөлшері,ккалга; К - ФАР-ды пайдаланудың жоспарлық коэффициенті (3 тіркемеде)Q -1 кг құрғақ биомассаның өртеген кезде бөлінетін энергия мөлшері; (2 тіркеме); 10 5 -тоннаға ауыстыру коэффициенті.
Әр дақыл үшін ФАР-н келуі, өсірілітін аймақтың географиялық ендігіне
байланысты агроклиматтық анықтама бойынша немесе биологиялық температуралардың
жиынтығына байланысты (13) формула бойынша анықталады.
Абсолютті құрғақ биомасса өнімнен, дәннен немесе басқа негізгі өнімнің
стандартты ылғалдылық өту үшін келесі формула қолданылады.
Кесте 3 Ауыл шаруашылық дақылдары өнімділігін келіп түсетін ФАР-дың мөлшері бойынша анықтау
№
Дақылдар
T
Ккалга
К
%
Q
ккалга
s
%
цга
цга
1
Күздік бидай
1200
2450
2
4500
1;1,3
14
108
55,9
2
Жаздық бидай
1500
2400
2
4600
1;1,2
14
104
55
3
Дәндік жүгері
1800
1892
2,5
4400
1;1,2
14
107
56,6
3.Ауылшаруашылық дақылдарынан бағдарланған өнім өсіру технологиясы
3.1 Топырақ өңдеу,тыңайтқыш еңгізу
Топырақ өңдеу - ауыл шаруашылық дақылдарының өсіп-өнуіне қолайлы жағдайлар жасау үшін топырақ өңдеуші машиналар мен құралдардың жұмысшы органдары арқылы топыраққа мех. әсер ету. Топырақ өңдеу егісті арамшөптерден тазартуға, ауыл шаруашылық дақылдарының зиянкестері мен ауру таратушыларды жоюға, сонымен қатар өсімдік қалдықтарының, шымның, тыңайтқыштар мен гербицидтердің топыраққа сіңіп кетуіне және ауыл шаруашылық дақылдары тұқымының белгілі бір тереңдікке енуіне мүмкіндік береді. Топырақ өңдеу қаншалықты тереңдікте жүргізілуіне байланысты: негізгі - жер жырту, топырақты қопармай тереңнен қопсыту, т.б.; беткі қабатты сыдыра жырту, қопсыту, тырмалау, т.б.; арнайы - тереңнен қопара жырту, т.б. болып ажыратылады. Топырақ өңдеудің қопсыту, үгіту, аудару, тығыздау, егістік бетін тегістеу, топырақты араластыру, арамшөптерді кесу, топырақ бетінде өсімдіктің қысқа сабақтарын қалдыру, микрорельеф қалыптастыру, т.б. түрлері бар. Қопсыту - топырақ бөліктерінің өзара орналасуын соқа, қопсытқыш, көп пышақты топырақ өңдегіштің көмегімен топырақта ірі кеуектілік пайда болатындай етіп өзгерту. Үгіту - қатып қалған ірі кесек топырақтарды ұнтақтау, ұсату. Қопсыту, аудару, араластыру жұмыстырмен бір мезгілде жүргізіледі. Аудару - құрамындағы суы, қарашіріндісі, қоректік заттары мен микроорганизмдеріне қарай ерекшеленетін топырақ қабаттарын тік бағытта орнын ауыстыру. Тығыздау - топырақ бөліктерінің өзара орналасуын топырақта азғантай кеуектілік пайда болатындай етіп өзгерту. Егістік бетін тегістеу - топырақтағы тегіс емес жерлерді жөндеу; сүйреткі, ысырма, тырма, таптауыштардың көмегімен атқарылады. Топырақты араластыру - органик. заттар, тыңайтқыштар, әктің ыдырау өнімдері біркелкі таралып өңделетін біртектес қабат жасау. Арамшөптерді кесу қопсыту, аудару, топырақты араластыру жұмыстарымен қатар жүргізіледі. Топырақ бетінде өсімдіктің қысқа сабақтарын қалдыру кескіш-қопсытқыштың, тереңнен қопсытқыштың, аударғыштардың, тісті тырманың көмегімен орындалады. Микрорельеф қалыптастыру (атыз, жүйек, жал, саңылау, ұя) топырақтың ауа және су режимін реттеу үшін жасалынады. Жыртуға арналған қуатты қабат қалыптастыруда табиғи құнарлылығы төмен тұзды және шымтезекті топырақтарды құнарландыру үшін арнайы Топырақ өңдеу жұмыстары жүргізіледі. Ол үшін топырақтың бетіне немесе біршама тереңдігіне әр түрлі тыңайтқыштар енгізіледі.
Тыңайтқыштар -- құрамында қоректік элементтер болатын заттар. Өсімдіктердің толық, өсіп-жетілуіне қажет элементті қоректік элемент дейді. Өсімдіктердің өсіп, өнім беруі үшін қажет қоректік элементтердің маңызы ерекше. Фотосинтез кезінде ... жалғасы
М.Х.Дулати атындағы Тараз Өңірлік Университеті
Су шаруашылығы экология және құрылыс факультеті
Мелиорация және агрономия кафедрасы
Тақырыбы: Берілген шаруашылық жағдайына жобаланатын ауыспалы егіс және арамшөптермен күресу жүйесін жасау
Орындаған:Искакова Ақайдын
Топ:ТППР
Курс:2
Қабылдаған:Маймакова Алия
Мазмұны
Кіріспе
1.Шаруашылық Териториясының Табиғи-Климаттық Және Шаруашылық Жағдайлары
1.1 Табиғи-климаттық жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1..1.1 Суғару алқабының орналасқан жері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.2 климаттық жағдайларына сипаттама ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.1.3 Топырақтық мелиоративтік жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2 Ауыл шаруашылық өндірісінің қазіргі жағдайы ... ... ... ... ... ... ... ... ...
1.2.1 Шаруашылықтын қазіргі жағдайына сипаттама
2.Ауыспалы егіс дақылдарына тыңайтқыштар қолдану жүйесін жасау
2.1 Ауыспалы егістің құрамы мен құрылымын жобалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
2.2 Дақылдардың потенциалдық өнімділігін ФАР бойынша есептеу және жобалық өнімділікті негіздеу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.Ауылшаруашылық дақылдарынан бағдарланған өнім өсіру технологиясы
3.1 Топырақ өңдеу,тыңайтқыш еңгізу ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .
3.2 Тұқымды себуге дайындау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
3.3 Суару әдісі мен техникасы ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
3.4 Егісті күтіп баптау,жинау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.Арамшөптермен күрес
4.1 Ауыспалы егістегі арамшөптер ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...
4.2 Арамшөптердің биологиялық ерекшелігі ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ...
4.3 Арамшөптермен биологиялық күрес шаралары ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..
Кіріспе
Агрохимия -- өсімдіктердің қорегі, тыңайтқыштар мен өсімдіктерді қорғайтын химиялық заттарды қолдану және бітік егін шығаруға арналған топырақ пен өсімдіктердегі химиялық және биохимиялық процестерді зерттейтін ғылым.Егіншілікті химияландырудың ғылыми негізі. Диқаншылықтың өркендеуіне байланысты пайда болды. Агрохимияның негізін салушылардың бірі - француз ғалымы Ж. Буссенго (1836).
Агрохимияның міндеті өсімдіктің қоректенуін, өсімдік пен топырақта өтетін химиялық процестерді, тыңайтқыштар мен химиялық заттардың тиімділігін зерттеу арқылы ауыл шаруашылығы дақылдарының шығымдылығын арттыру, олардың өнім сапасын жақсарту, топырақ құнарын сақтау және молайту екендігі анықталды. Агрохимия топырақ пен тыңайтқыштар арасындағы қатынасты, олардың өсімдікке тигізетін әсерін, әр аймақта ауыл шаруашылығы дақылдарына тыңайтқыштың қандай түрін, мөлшерін, қандай әдіспен қолдануға болатынын зерттейді.
Топырақтың, өсімдіктің, тыңайтқыштың, ауыл шаруашылығы дақылдарының зиянкестері мен ауруларына қарсы қолданылатын у-химикаттардың химиялық құрамына талдау жасайды. Осының негізінде топырақтағы қоректік заттардың түрі мен мөлшерін көрсететін агрохимия картограммалар жасалады. Нәтижесінде тыңайтқыштар, гербицидтер, химикаттар қолданудың тиімді әдістері ұсынылады, мол өнім алудың жолдары іздестіріледі.
Қазақстанда агрохимия Қазақ В.Р. Вильямс атындағы егіншілік ғылыми-зерттеу институты құрылғаннан кейін (1934) қалыптасып, дами бастады. Оның негізін салушы ғалымдар И.И. Синягин мен К.И.Иманғазиев болды. Олар топырақ құрамындағы фосфордың органик., минералдық қосылыстарын анықтап, шалғындағы сұр топырақ пен қызғылт қоңыр топыраққа тыңайтқыш шашу тәжірибелерін жүргізді. Тыңайтқыш қолданудың аймақтық жүйесін жасады. Сондай-ақ, Д.К. Мәденовтың жетекшілігімен Қызылорда облысында көңнің, карбамиформның, Қаратау фосфоритінен өндірілген аммофос, метафосфат, полифосфат тыңайтқыштарының тиімділігі зерттелді. Б.С. Бәсібеков тыңайтқыштардың ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімінің сапасына әсерін, С. Рамазанова күріш егісінің өнімділігін арттыруға азот тыңайтқышының тигізетін әсерін зерттеді. Р.Е. Елешевтің ғылыми жұмыстары топырақтағы жылжымалы Р2О5, фосфат потенциалы, кальций фосфаттарының әр түрлі негізді қосылыстарына арналды.
3
1.Шаруашылық Териториясының табиғи-климаттық және шаруашылық жағдайлары
1.1 Табиғи климаттық жағдайлары
1.1.1 Суғару алқабының орналасқан жері
Шу ауданы - Жамбыл облысының оңтүстік-шығысында орналасқан әкімшілік бөлік. 1931 жылы құрылған. Мойынқұм, Қордай, Меркі, Жамбыл аудандарымен және Қырғызстан Республикасымен шекаралас жатыр. Жер аумағы 12,0 мың км². Аудан орталығы - Төле би ауылы.
1960 жылғы 24 желтоқсанда жарық көрген Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің Жарлығына сәйкес Шу жұмысшылар кенті ауданға бағынатын Шу қаласы атанды. Сондықтан бұл дата Шу қаласының туған күні саналады. 1962 жылы Оңтүстік Қазақстан өлкесінің жаңадан құрылуына байланысты Шу қаласы өлкелік билікке бағынды. Екі жылдан кейін өлке таратылып, Шу қаласы қайтадан Шу ауданының құрамына қосылды. Қазақ КСР Жоғарғы Кеңесінің 1965 жылғы 4 қарашадағы Жарлығымен Шу қаласы Жамбыл облыстық бағынысқа көшірілді. Ал 1997 жылдың 1 сәуірінен бастап Елбасы Жарлығымен Шу қаласы Шу ауданының құрамына қайта қосылды.
1.1.2 Климаттық жағдайларына сипаттама және оны бақылау
Шу - Жамбыл облысы Шу ауданындағы қала. Аудан орталығы Төле би ауылынан оңтүстікке қарай 8 км, облыс орталығы Тараз қаласынан солтүстік-шығысқа қарай 225 км жерде, Шу өзенінің сол жағында орналасқан. Ауданның жалпы көлемі жер көлемі 1203030 гектар. Тұрғын саны 98000 адам. Аудан аумағындағы 36 елді мекен 18 ауылдық округке біріктірілген және Шу қаласы. Шу ауданы негізінен мал және егін, бау-бақша дақылдарын өсіруге мамандандырылған. Ауданның өндірістік-экономикалық даму қарқынының өркендеп өсуіне оның қалаға таяу орналасуы әсер етуде. Солтүстігінде Мойынқұмның құмды алқабы, орта бөлігінде Талас өзенінің аңғары жатыр солтүстікке қарай жазық келеді. Климаты континенттік, қысы жұмсақ, жазы ыстық. Ауаның орташа температурасы қаңтарда 6-9 градус, шілдеде 23 - 26 градус. Жауын - шашынның орташа жылдық мөлшері 150 - 300 миллиметр Аудан жерімен оңтүстіктен сол
түстікке қарай Шу өзені өтеді. Жері таулы-шалғынды, шалғынды-сұр, шалғынды-батпақты келеді. Онда жусан, жантақ, сораң шөп, қамыс, құрақ, бұталы өсімдіктер, тағы басқа өседі. Ақ бөкен, арқар, қоян, түлкі, қасқыр, шиебөрі, қырғауыл, тағы басқа мекендейді. Аудан аумағындағы жер қойнауынан құрылыс материалдары,күйдірілген кірпіш, құм өнімдері, бетон кірпіштер тағы басқа өндіріледі. Ауыл шаруашылығына жарамды жер көлемі 639240,6 гектар, оның ішінде суармалы 27446377 гектар, тәлімі егістік 113538,27 гектар, көп жылдық екпелер 114 гектар, шабындық 1847,35 гектар жайылым 494196,91 гектар жер учаскелер.
Аудан территориясының беті - біркелкі, тегіс, жеңіл толқынды, тұндырмай пайдаланатын, көптеген ойылымдары бар көлдерге толы, Шығыс-Сібір ойпатына жатады. Жер бедерінің ерекшелігі - бау-бақшаға қолайлы, жиі тал бұталардың айналасында, қаратал мен - теректі ағаштармен немесе шалғындармен және батпақтармен таратылған дала табақшалар болып саналады. Шу ауданының табиғи шарты, соның ішінде климат, топырақ және жер бедері дәнді және жем шөп дақылдармен айналасуға өте қолайлы. Табиғи құнарлы жер телімдерді, жайылым азықтар мен пішендерді алу үшін қолдануға болады. Микрорельеф, яғни микро жер бедері топырақ қабатының кешенділігіне сәйкес келеді. Ауданның жер бедері, ауыл шаруашылық дақылдарды егу және жинау, топырақты өңдеу жұмыстарына заманауи техникаларды қолдануға ыңғайлы және мал бағуға өте қолайлы, яғни жер бедері, топырақты механикалық өңдеуге және ауыл шаруашылық дақылдарды өсіруге кедергі жасамайды.
Ауданның жерді қолдану массиві аралас жерлер аймақшасында орналасқан. Негізінде, алабота, тас, жоңышқа, жусан, жантақ, сораң шөп, қамыс, құрақ, бұталы өсімдіктер яғни әр-түрлі шөпті дала көп тараған. Пішен жайылымдарда орташа жағдайда болып табылады. Мал жаюға қаралған табиғи өсімдіктер аумағы ауданның барлық шекарасында таралған. Жайылым жерлер көбінесе селеулі-бетегелі-жусанды, бетегелі-жусанды, дәнді-жусанды-бозды-бетегелі, бидайықты- айрауықты-дәнді, қияқ-дәнді және қияқ-дәнді-құрақты күрделі байланыстырылған қоғамдастықтарымен ұсынылған. Жайылым толықтай ауыл шаруашылығы малдарының жайылуына негізделген, жайылымдарды бірқалыпты қолданбаудың салдарынан, нәтижесінде өсімдік қабатында әр түрлі желінбейтін шөптер кездеседі. Бұл табиғи шөптердің азаюына, жайылым құнарлығының төмендеуіне әкеліп соғады. Олардың қолдану мерзімі азаяды. Осыған орай, мерзімдік жайылым тәртібін дұрыстау, малдың жайылым алаңын бір бірлікке азайту керек, ал кей жерлерде көпжылдық шөптер егу қажет.
Көрсеткіштер
Айлар
Суық кезең (10-3)
Жылы кезең (4-9)
Жылдық (1-12)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
t0 , С
-7,6
-3,2
3,2
11,3
16,6
21,6
23,8
21,2
15,8
8,4
0,9
-4,3
-0,43
18,38
9,0
а, %
68
68
62
49
40
33
30
29
29
41
59
68
48
Р, мм
21
22
37
44
36
21
9
6
8
30
30
23
28,7
Е0, мм
17,43
27,37
54,39
120,9
186,9
261,8
300
272,7
212,7
118,4
49,5
24,68
274,46
Кy=PE0
1,04
ГТК=Pt*10
1103,8
26,01
1.1.3 Топырақтық мелиоративтік жағдайы
Шу ауданының жер бедері әртүрлі.Көпшілік жері жазық,оңтүстік,оңтүстік-шығысы таулы.Батысын Мойынқұм алқабының құмды-қырқалы төбелері,Шығысын Кіндіктас сілемінің батыс бөлігі,орталық және солтүстік бөлігін Шу-Іле тауларының Айтау,Хантау,Аңырақай таулары, қиыр солтүстігін Жусандала үстіріті алып жатыр.
Аудан территориясының беті - біркелкі, тегіс, жеңіл толқынды, тұндырмай пайдаланатын, көптеген ойылымдары бар көлдерге толы, Шығыс-Сібір ойпатына жатады.
1.2 Ауыл шаруашылық өндірісінің қазіргі жағдайы
1.2.1 Шаруашылықтың қазіргі жағдайына сипаттама
Аудан 1997 жылға дейін негізінен қант қызылшасы мен биязы жүнді қой, оларға қосымша астық, сүтті, етті-сүтті мал, жылқы, шошқа, көкөніс, бақша, қымбат елтірілі аң өсіруге маманданған 3 ұжымшар, 14 кеңшар, 1 аң шаруашылығы болған.
Ауданда барлық ауыл шаруашылығына жарамды жердің аумағы (2005) шамамен 1,08 миллион га, оның ішінде егістік жер 160,3 мың га. Ауыл шаруашылығына тікелей арналған жер 807,3 мың га-ны құрайды. Оның 57,6 мың га жері шаруа қожалықтарына берілген.
Ауданда экономика саласы бойынша тіркелген шаруашылық субъектілерінің саны (2005): өнеркәсіп саласында 7, ауыл шаруашылығында 39, құрылыста 3, сауда және қоғамдық тамақтандыруда 20, басқалары 20. Ауданда өсімдік шаруашылығымен бірге мал шаруашылығы да жақсы дамыған. 2005 жылы ауыл бойынша 15,8 мың ірі қара, 89,9 мың қой мен ешкі, 5,2 мың жылқы, 3,4 мың шошқа, 85,0 мың құс болды. Олардан (барлық шаруашылық санаттарын қоса есептегенде) 3,43 мың т ет, 10,8 мың т сүт, 2,3 миллион дана жұмыртқа өндірілді.
Қазіргі таңда (2015) ауданда барлығы 2751 агроқұрылымдар жұмыс істеп тұр. оның ішінде 12 басқа да мемлекеттік емес мекемелер, 2 өндірістік кооператив, 17 жауапкершілігі шектеулі серіктестік және 2720 шаруа қожалықтары бар. Ауыл шаруашылығы саласында 2015 жылдың 12 айында жалпы құны 30 млрд. 149,6 млн. теңгенің өнімі өндірілді, оның ішінде егін шаруашылығы 15 млрд.444,4 млн.теңге, мал шаруашылығы өнімі 14 млрд. 685,8 млн. теңге. Ауданда бүгінгі күнге - 12 жылыжай бар (барлық көлемі 1,72 га), оның ішінде Шу қаласы бойынша 11 жылыжай, атап айтсақ Бектібай ШҚ 1,28 га, Мадина ЖК 0,12 га, Салима ЖК 0,19 га, Өмірзақ ЖК 0,08 га, Қонаев ауылдық округінде Ридван ШҚ 0,05 га жылыжай. Егіс алқаптарына су үнемдеу технологиясын енгізуді қолға алу бүгінгі күннің өзекті мәселесі. 2015 жылы аудан бойынша барлығы 12 шаруашылық 1136 га егіс алқаптарына тамшылатып, жаңбырлатып суару технологияларын қолданды. Аудандағы мал басының саны: мүйізді ірі қара - 28739 бас, қой мен ешкі - 274586 бас, жылқы - 10213 бас, түйе - 64 бас, шошқа - 436 бас және үй құстары - 73900 бас. Мал шаруашылығы бойынша 37388,5 тонна сүт сауылып, өндірілген ет 8981,3 тонна болды.Сыбаға бағдарламасы арқылы мүйізді ірі қара мал сатып алу жоспары - 545 бас. 2015 жылы Алтын асық бағдарламасымен Тау самал ШҚ 16,0 млн теңгеге 600 бас саулық қой , 30 бас қошқар, Бауыржан ШҚ 4,0 млн. теңгеге 148 бас саулық, 7 бас қошқар сатып алды. Құлан бағдарламасы бойынша барлығы 33,75 млн теңге несиеге 115 бас бие, 14 бас айғыр алынды.
ИнфроқұрылымыӨңдеу
Негізгі жол жүйелерінің ұзындығы 385 км, оның 338 км асфальттанған. Автоматтық телефон станциялардың жалпы саны 17, байланыс бөлімшелері - 20.
Ауданда жалпы білім беретін 49 мектеп және мектеп жасына дейінгі 4 мекеме бар. Одан басқа 2 кәсіптік-техникалық мектеп және лицей мен гимназия, Шу қаласыннда Алмас гуманитарлық-экономикалық және Құқық және бизнес (Төле би ауылында) колледждері жұмыс істейді. Аудандық аурухана, Шу қалалық ауруханасы, емхана, тубдиспансер, Шу қаласындағы аймақтық емхана, 8 отбасылық-дәрігерлік амбулатория, 24 фельдшірлік-акушерлік пункт және стоматологиялық орталық (Шу қаласында), аудандық дезстанса, санэпидстанса, т.б. мекемелер бар. Мәдениет және спорт саласында ауыл бойынша 2 мәдениет үйі, 2 халық көркемөнерпаздар ұйымы, 18 кітапхана, 2 саябақ, Балуан Шолақ, Бірлікүстем және Көктөбе ауылдарында 3 ауылдық мәдениет үйі, 11 ауылдық клуб, 3 стадион, 20 мешіт, балалар және жасөспірімдер орталық бар.
Кесте 2. Танапты егіс жүйесініңотамалық кестесі
Танап
№
Жоспар
2020
2021
2022
2023
2024
I
Күздік бидай
Жаздық бидай
Дәндік жүгері
Күздік бидай
Таза пар
II
Жаздық бидай
Дәндік жүгері
Күздік бидай
Таза пар
Күздік бидай
III
Дәндік жүгері
Күздік бидай
Таза пар
Күздік бидай
Жаздық бидай
IV
Күздік бидай
Таза пар
Күздік бидай
Жаздық бидай
Дәндік жүгері
2.2 Дақылдардың потенциалдық өнімділігін ФАР бойынша есептеу және жобалық өнімділікті негіздеу
Потенциялық немесе теоретикалық ең жоғары өнім дегеніміз, өте тиімді
метрологиялық жағдайларда, яғни ылғал, жылу және жарық қажетті мөлшерде болған жағдайда алынуы мүмкін. Ол ФАР-дың келуіне және дақылдың немесе оның сортының потенциялдық өнімділігіне байланысты болады. ФАР дегеніміз, фотосинтез процесіне қатысатын толқын ұзындығы 0.38...0.71 мкм арлығында болатын күн сәулесінің бір бөлігі өсімдіктердің құрғақ биомассасының 60...65 % -і фотосинтез процесінде түзілетін органикалық заттардан тұратындығы белгілі. Сондықтан өнімділікті арттырудың негізгі
жолы -өсімдіктердің фотосинтетикалық өнімділігін және күн радиациясының пайдалану коэффициттерін арттыру болып табылады.А.А.Ничипоровичтің айтуы бойынша,ауылшаруашылық дақылдарын ФАР-ы пайдалануына байланысты үш топқа бөлуге болады: кәдімгі-0.5...1.5% ; жақсы 1.5...3.0%; рекордтық -3.5...5% және теоретикалық мүмкіншілікті 6...8 %. Яғни ФАР-ды пайдалану коэффициенті артқан сайын, биомассаның өнімі де артады.
Агротехника мен топырақ құнарлығының әртүрлі деңгейлеріне сәйкес келетін күн сәулесі қуатын пайдалану (Д.И. Шашко бойынша) тіркемеде келтірілген. ФАР-дың келуі бойынша потенциялдық өнімділікті есептеуде Ничипоровичтің формуласы қолданылады :
Убиол=QФАР*к105*q
мұнда У биол - абсолют құрғақ өсімдік массасының биологиялық өнімділігі, тга; - берілген аймақта вегетация кезенінде келетін ФАР мөлшері,ккалга; К - ФАР-ды пайдаланудың жоспарлық коэффициенті (3 тіркемеде)Q -1 кг құрғақ биомассаның өртеген кезде бөлінетін энергия мөлшері; (2 тіркеме); 10 5 -тоннаға ауыстыру коэффициенті.
Әр дақыл үшін ФАР-н келуі, өсірілітін аймақтың географиялық ендігіне
байланысты агроклиматтық анықтама бойынша немесе биологиялық температуралардың
жиынтығына байланысты (13) формула бойынша анықталады.
Абсолютті құрғақ биомасса өнімнен, дәннен немесе басқа негізгі өнімнің
стандартты ылғалдылық өту үшін келесі формула қолданылады.
Кесте 3 Ауыл шаруашылық дақылдары өнімділігін келіп түсетін ФАР-дың мөлшері бойынша анықтау
№
Дақылдар
T
Ккалга
К
%
Q
ккалга
s
%
цга
цга
1
Күздік бидай
1200
2450
2
4500
1;1,3
14
108
55,9
2
Жаздық бидай
1500
2400
2
4600
1;1,2
14
104
55
3
Дәндік жүгері
1800
1892
2,5
4400
1;1,2
14
107
56,6
3.Ауылшаруашылық дақылдарынан бағдарланған өнім өсіру технологиясы
3.1 Топырақ өңдеу,тыңайтқыш еңгізу
Топырақ өңдеу - ауыл шаруашылық дақылдарының өсіп-өнуіне қолайлы жағдайлар жасау үшін топырақ өңдеуші машиналар мен құралдардың жұмысшы органдары арқылы топыраққа мех. әсер ету. Топырақ өңдеу егісті арамшөптерден тазартуға, ауыл шаруашылық дақылдарының зиянкестері мен ауру таратушыларды жоюға, сонымен қатар өсімдік қалдықтарының, шымның, тыңайтқыштар мен гербицидтердің топыраққа сіңіп кетуіне және ауыл шаруашылық дақылдары тұқымының белгілі бір тереңдікке енуіне мүмкіндік береді. Топырақ өңдеу қаншалықты тереңдікте жүргізілуіне байланысты: негізгі - жер жырту, топырақты қопармай тереңнен қопсыту, т.б.; беткі қабатты сыдыра жырту, қопсыту, тырмалау, т.б.; арнайы - тереңнен қопара жырту, т.б. болып ажыратылады. Топырақ өңдеудің қопсыту, үгіту, аудару, тығыздау, егістік бетін тегістеу, топырақты араластыру, арамшөптерді кесу, топырақ бетінде өсімдіктің қысқа сабақтарын қалдыру, микрорельеф қалыптастыру, т.б. түрлері бар. Қопсыту - топырақ бөліктерінің өзара орналасуын соқа, қопсытқыш, көп пышақты топырақ өңдегіштің көмегімен топырақта ірі кеуектілік пайда болатындай етіп өзгерту. Үгіту - қатып қалған ірі кесек топырақтарды ұнтақтау, ұсату. Қопсыту, аудару, араластыру жұмыстырмен бір мезгілде жүргізіледі. Аудару - құрамындағы суы, қарашіріндісі, қоректік заттары мен микроорганизмдеріне қарай ерекшеленетін топырақ қабаттарын тік бағытта орнын ауыстыру. Тығыздау - топырақ бөліктерінің өзара орналасуын топырақта азғантай кеуектілік пайда болатындай етіп өзгерту. Егістік бетін тегістеу - топырақтағы тегіс емес жерлерді жөндеу; сүйреткі, ысырма, тырма, таптауыштардың көмегімен атқарылады. Топырақты араластыру - органик. заттар, тыңайтқыштар, әктің ыдырау өнімдері біркелкі таралып өңделетін біртектес қабат жасау. Арамшөптерді кесу қопсыту, аудару, топырақты араластыру жұмыстарымен қатар жүргізіледі. Топырақ бетінде өсімдіктің қысқа сабақтарын қалдыру кескіш-қопсытқыштың, тереңнен қопсытқыштың, аударғыштардың, тісті тырманың көмегімен орындалады. Микрорельеф қалыптастыру (атыз, жүйек, жал, саңылау, ұя) топырақтың ауа және су режимін реттеу үшін жасалынады. Жыртуға арналған қуатты қабат қалыптастыруда табиғи құнарлылығы төмен тұзды және шымтезекті топырақтарды құнарландыру үшін арнайы Топырақ өңдеу жұмыстары жүргізіледі. Ол үшін топырақтың бетіне немесе біршама тереңдігіне әр түрлі тыңайтқыштар енгізіледі.
Тыңайтқыштар -- құрамында қоректік элементтер болатын заттар. Өсімдіктердің толық, өсіп-жетілуіне қажет элементті қоректік элемент дейді. Өсімдіктердің өсіп, өнім беруі үшін қажет қоректік элементтердің маңызы ерекше. Фотосинтез кезінде ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz