Қазақтың халық ауыз әдебиетінің бала тәрбиесінде алатын орны

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 7 бет
Таңдаулыға:

Алматы қаласы
№125 жалпы білім беретін ММ

Қазақтың халық ауыз әдебиетіндегі аңыздар мен ғибратты әңгімелер арқылы оқушылардың эко-этикетін қалыптастыру

Секциясы: қазақ тілі мен әдебиеті
Авторлары: Руппель Глеб, 7 сынып
Жетекшісі: Баймухамбетова Айжан Альпековна,
қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі

2021 ж.

Мазмұны
1. Абстракт ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..3-4
2. Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .5
3.Негізгі бөлім
2.1. Кірме сөздердің пайда болуы ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..6-8
2.2. Қазақ тіліне орыс тілінен енген сөздердің тарихи себептері ... ... ... ... ..9-16
4.Эксперименттік бөлім.
3.1. Оқушылар арасында орыс тілі кірме сөздерін пайдаланылу шеңберінде бөліп қарастыру. Маңыздылығын аңықтау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...17
5.Нәтиже ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...18
6.Қорытынды ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .19
7.Библиография ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 20
8.Қосымша ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...21-23

АБСТРАКТ

Зерттеудің өзектілігі: Қазақтың аңыз-қиссалары, әңгімелері арқылы жас ұрпақтың эко-этикетін (мәдениетін) қалыптастыра отырып табиғатты аялауға үйрету.
Зерттеу тақырыбы: Қазақтың аңыздар мен ғибратты әңгімелер арқылы оқушылардың эко-этикетін қалыптастыру
Зерттеу тақырыбы: Қазақтың халық ауыз әдебиеті арқылы эко-этикетін қалыптастыру-вариант2
Зерттеу тақырыбы: Қазақтың халық ауыз әдебиетіндегі аңыздар мен ғибратты әңгімелер арқылы оқушылардың эко-этикетін қалыптастыру вариант3
Ғылыми жобаның мақсаты: Халық ауыз әдебиетіне сүйене отырып аңыз-әңгімелер арқылы оқушыларды туған өлкесін, киелі жерді, табиғатты қорғауға, аялауға шақырған өскелең ұрпақ бойында экологиялық мәдениет қалыптастыру. Кейбір өсімдік пен жан-жануар әлеміне қазақтың кие, обал, сауап сияқты қасиетті наным-сенімі тұрғысынан қарауға шақыра отырып, дені сау, жаны таза, тәрбиелі, мәдениетті, қоршаған ортаны сүйетін, оны сақтай білетін білімді ұрпақ өсіруді көздейді.
Ғылыми жобаның міндеттері:
1. Қазақтың халық ауыз әдебиетінің бала тәрбиесінде алатын орны.
2. Киелі деп саналатын жануарлар туралы аңыз-әңгімелер және қосымша мәліметті барлау.
3. Киелі жануарлар ұғымы дүние жүзі халықтарында да көрініс табуы.
4. Экологиялық тәрбие бере отырып, балалардың табиғат әсемдігіне назар аударту, табиғат жанашыры болуына баса назар аударту
Зерттеу нысаны: Бұл ғылыми жоба халық ауыз әдебиетіне сүйене отырып аңыздар мен ғибратты әңгімелер арқылы оқушыларды туған өлкесін, киелі жерді, табиғатты қорғауға, аялауға шақырады. Мұндай нәтижеге жету үшін және алға қойылған міндеттерді шешу үшін түрлі әдістер пайдаланды.
1.Теориялық (әдебиеттерді оқу және салыстыру)
2.Қажетті мәліметтерді саралау
3.Пікірлерді қорыту
Гипотеза: Халық ауыз әдебиетіне сүйене отырып аңыздар мен ғибратты әңгімелер арқылы жас буын бойында экологиялық мәдениет қалыптастыра алу.
Ғылыми жұмыстың құрылымы: Ғылыми жұмыс кіріспеден, ... тараудан, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен тұрады.
Күтілетін нәтиже: Халық ауыз әдебиетіне сүйене отырып аңыздар мен ғибратты әңгімелер арқылы жас буынды туған өлкесін, киелі жерді, табиғатты қорғауға, аялауға шақырған өскелең ұрпақ бойында экологиялық мәдениет қалыптастыруға болатынына көз жеткіземіз.

Кіріспе
Қазақ халқының әдеби мұрасы өте бай. Ұлттың рухани болмысын, мінез-сипатын, тұрмыс-тіршілік тынысын ауыз әдебиет арқылы айна қатесіз танимыз. Еліміздің тәрбиелік, эстетикалық, адамгершілік мұраттарының айқын айғағы, рухани өлшемі де сол ауыз әдебиеттен бастау алады.
Қазіргі заман талабына сай, жан-жақты жетілген, бойында ұлттық сана мен ұлттық психология қалыптасқан, имандылық әдебі, парасаты бар ұрпақ тәрбиелеу, өсіру, білім беру, бүгінгі таңда отбасының, балабақшаның, білім беру ұйымдары мен барша елдің, халықтың міндеті- деп Нұрсұлтан Назарбаев айтпақшы, баланың ой-өрісін дамытуға, олардың қиялына қанат бітіріп, тіл байлықтарының молаюына халық ауыз әдебиетінің ықпалы зор. Қазіргі өскелең ұрпақты табиғатымызды аялауда, жануарларымызды қорғауда осы ауыз әдебиеті (аңыздар мен ғибратты әңгімелер) арқылы тәрбиелесек үлкен нәтиже көретінімізге сенімдімін. Себебі, Халық ауыз әдебиеті - өмірдің айнасы, тәрбиенің таптырмас құралы. Қазақ халқының ауыз әдебиеті (аңыздар мен ғибратты әңгімелер) арқылы жас буынды туған өлкесін, киелі жерді, табиғатты қорғауға, аялауға шақыру арқылы өскелең ұрпақ бойында экологиялық мәдениет қалыптастыру болып табылады. Қазақ халқының ауыз әдебиеті (аңыздар мен ғибратты әңгімелер) арқылы табиғат әлеміне (өсімдік пен жан-жануар әлеміне) қасаң биологиялық көзбен емес, жаратылысқа рухани құндылық ретінде қазақтың кие, обал, сауап сияқты қасиетті наным-сенімі тұрғысынан қарауға шақырамын. Сөйтіп, эко-этикет қалыптастыруды көздеуге болады деп сенемін. Еліміздің көркейіп болашақта өркениетті елдер қатарына қосылуы бүгінгі ұрпақ бейнесінен көрінеді. Сондықтан дені сау, жаны таза, тәрбиелі, мәдениетті, қоршаған ортаны сүйетін, оны сақтай білетін білімді ұрпақ өсіру өз қолымызда, оны осы халық ауыз әдебиеті арқылы тәрбиелеу, тәрбиенің таптырмас құралы деп ойлаймын.
Табиғаттың әсемдігін көріп, сезіне білу балалардың өмір тәжірибесін байытып, олардың эстетикалық талғамын дамытады. Туған жерге деген ыстық шексіз сүйіспеншілігін күшейтеді. Ата-бабамыз мақал-мәтелдер, шешендік сөздер, айтыстар, ертегілер, аңыздар, жұмбақтар мен жаңылтпаштар, тыйым сөздер арқылы ұл-қызын жаман әдеттен тиып, ең жақсы нышандарға үндеген.

Халық ұғымында табиғат деген сөз Жер - ана, туған жер, атаменен сөздері түрінде көп айтылады. Осыған орай халық арасында нақыл, даналық сөздер жиі кездеседі. "Жолға ағаш еккен - сауап, шөлге құдық қазған - сауап, өзенге көпір салған сауап" деп ата-бабамыз табиғаттың жанашыры болып, келер ұрпақты адамгершілікке тәрбиелеген. "Жері байдың елі бай", "Күте білсең, жер жомарт", "Жер - байлықтың көзі", "Жер - ырыстың кіндігі", "Жерін қорлаған еліне сыймайды" сияқты нақыл сөздердің түп-төркінінде қаншама тәрбиелік мән жатыр. Табиғаттың бар ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.