Энергетикалық проблема

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

Ш. Есенов атындағы Каспий технологиялар және инжиниринг университеті

ШАҒЫН ЖОБА№3

Тақырыбы: Энергетика және шикізат проблемалары

Орындаған (дар) : Аралова Г.

Тоқсанбаева Д.

Сайдуллаева А.

Гасанқұл Р.

Енболатұлы Ж.

КАД-20-1

Тексерген: Табылдиева О.

Ақтау, 2021

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ . . .

Негізгі бөлім . . .

1. 1 Шикізат қорының шектеулігі . . .

1. 2 Энергетикалық проблема . . .

1. 3 Шикізат тапшылығын жою . . .

1. 4 Адамзатты отынмен және шикізатпен қамтамасыз ету проблемалары . . .

1. 5 Энергетика және шикізат проблемаларын шешу жолдары . . .

ҚОРЫТЫНДЫ . . . ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТЕР . . .

Кіріспе

Адамзатты отынмен және шикізатпен қамтамасыз ету проблемалары. Оларға мұнайдың, табиғи газ бен отынның және шикізаттың басқа түрлерінің барланған қорының айтарлықтай шектеулігі, өндірудің кем геологиялық жағдайларының нашарлауы, өндіру және тұтыну аудандары арасындағы территориялық алшақтақтың артуы жатады. Демек қазіргі дәуірде минералдық қорларды бұрын-сонды болып көрмеген дәрежеде тиімді пайдаланып, ұдайы өндіру қажет. Жер қойнауында және Жер мен Жер төңірегі кеңістігінде пайда болып отыратын энергия мен шикізаттың жалпы мөлшерінің молдығы соншалық, теория жүзінде олардың сарқылуы туралы сөз қазғамаған жөн болар еді.

Шешу жолдары: энергия сақтайтын технологияны пайдалану, альтернативтік энергия көзін пайдалану керек.

Негізгі бөлім

Шикізат қорының шектеулігі

Адамзат қоғамының даму тарихы - бұл, ең алдымен, алуан түрлі ресурстарды пайдалану тарихы. Табиғат қоғам дамуының барлық кезеңдеріеде адамның мекен ортасы болумен қатар, оны тіршілігі мен шаруашылық әрекетіне қажетті ресурстармен қаматамасыз ететін шикізат көзі болып келеді. Адамзаттың шикізатты пайдалану ауқымы мен деңгейі қоғамның әлеуметтік-экономикалық қажеттіліктерімен анықталады, яғни шикізат түрлеріне сұраныс жер шарында халық санының өсуімен, өндірістің қарқынды даму мен байланысты жылдан-жылға арта түсуде. Мысалы, соңғы ХХ ғ. ішінде жер қойнауынан адамзаттың бүкіл тарихында өндіргенін әлдеқайда көп пайдалы қазбалар алынған. Тек соңғы жүз жылдың өзінде ғана қазба отын түрлерін тұтыну мөлшері 30 есеге жуық артқан. Қазірде адамзаттың жыл өткен сайын артып келе жатқан сұранысын өтеу үшін бұрынғыға қарағанда әлдеқайда көп шикізат қажет. Мұның өзі шикізат пен энергетика проблемасын ауқымы жағынан ғаламдық проблемалар қатарына жатқызуға себепші болып отыр.

Қазірде аса маңызды энергетикалық және минералды шикізат түрлерінің қоры шектеулі екендігі белгілі.

Энергетикалық проблема

Энергетикалық ресурстар өндірісінің монополялануы, тұтыну салаларының қарқында дамуы энергетикалық шикізаттың тапшылығына және олардың бағасының күрт артуына себепші болуда. Шикізат түрлерін өндіру және тасымалдау барысында экологиялық талаптарды орындау қажеттілігі энергетикалық проблеманы ушықтырды. Бастапқы энергетикалық ресурстар қатарына жататын мұнай, табиғи газ, көмір, жанғыш тақтатастар, шымтезек, ағаш, су ресурстары қорының шектеулі болуы қалпына келетін не сарқылмайтын балама ресурс түрлерін пайдалануды жеделдетті.

Қазірде дүние жүзінің 40 елінде Атом электр станциясы (АЭС) бар немесе салынып жатыр, олардағы блоктардың саны 445-ке жетеді. Олардың үлесіне дүние жүзінде өндірілетін электр энергиясының 17% тиесілі. Кей елдерде АЭС-тердің электр энергиясы өндірісіндегі үлесі басқа энергия көздерімен салыстырғанда басым болды. Мысалы, Францияда 77%-ға, Литвада 83%-ға тең. Осыған қарамастан көп елдерде АЭС салуға қарсы қоғамдық қозғалыстар жұмыс істейді. Олар атом электр станцияларындағы ақаулардың жойқын экологиялық апатқа соқтыру жағын және радиоактивті қалдықтарды қоршаған ортаға зиян келмейтіндей жағдайда жүздеген жылдар бойы сақтауға мүмкіндік беретін қоймалардың жоқтығын алға тартуда.

Балама энергетикалық ресурстарды пайдаланып жұмыс істейтін станциялардың болашағы зор. Бұл олардың қорының қалпына келу мүмкіндігімен немесе мүлде сарқылмауымен, қоршаған ортаға зиянды әсерінің аздығымен түсіндіріледі. Бірақ мұндай құрылыстарды салу салыстырмалы түрде қымбатқа түсетіндіктен онша кең тарламаған.

Шикізат тапшылығын жою

Өнеркәсібі жоғары деңгейде дамыған елдердің шикізат түрлеріне сұранысы дамушы елдер есебінен қамтамамыз етіледі. Маңызды шикізат түрлерінің барлығын дерлік сырттан әкелетін Жапонияны былай қойғанда, салыстырмалы түрде энергетикалық және минералды шикізат түрлеріне бай АҚШ-тың өзі темір кенінің 1/3-ін, бокситтің 90%-ын сырттан алады.

Шикізат қорының азаюы геологиялық барлау жұмыстарының кең ауқымда жүргізіле бастауына себепші болды. Соның нәтижесінде Дүниежүзілік мұхит түбінен темірдің, марганец пен мыстың, кобальттың ірі кен орындары табылған. Ал көптеген елдер мұнай мен газды теңіз қайраңдарынан 5-6 км тереңдікте өндіруді үйренді. Соған қарамастан дамушы елдердің жер қойнуында әлі анықталмаған шикізат түрлері болуы мүмкін.

Шикізат тапшылығы проблемасын шешу үшін қазірде жаңа кен орындарын игерумен қатар, шикізат түрлерін жасанды жаңа материалдармен алмастыру, метал сынықтарын қайта қорытып, пайдалану, қағаз қиқымдарын екінші рет өңдеу сияқты шаралар пайдаланылуда. Мысалы, қазірде өндірісте пайдаланылатын металдардың 30% аса қайта қорытылған металл сынықтары болып табылады.

Сонымен, шикізат қорының шектеулілігіне, неғұрлым арзан пайдалы қазбалардың болашақта сарқылатындығына байланысты шикізат пен энергияны үнемдеу, ресурс сақтаушы технологияларды көп пайдалану қажеттігі туады.

Адамзатты отынмен және шикізатпен қамтамасыз ету проблемалары

Энергетикалық проблема жыл сайын кеңінен таралуда. Бұл жаһандық халықтың және энергия тұтынудың өсу деңгейіне әкелуде. Мұнай, табиғи газ және көмір осы күнге дейін шикізат ретінде кеңінен қолданылды. Бірақ бұлар таусылатын табиғи энергетикалық ресурстар болып табылады.

Арзан мұнай адамзат энергетикалық проблемасында өткен ғасырдың 70-жылдары басталды. Тапшылығы және отынның бұл түрінің бағасының күрт өсуі әлемдік экономикада елеулі дағдарыс тудырды. Оның мәні уақыт өте келе азайған болса да, көлемі ұдайы төмендеген, сондықтан энергия және адамзаттың шикізат мәселесі шиеленісе түсуде.

Отын тапшылығы 70-ші жылдары басталды және ол энергетикалық мәселе екендігі анықталды болғанына қарамастан - бұл адамзаттың жаһандық проблема болып табылады. 2000 жылдары тау-кен көлемі 3 есеге артады деп жоспарланған. Кейіннен, әрине, бұл жоспарлар ойдағыдай жүзеге аспады. Нәтижесінде бұл проблема ондаған жылдар бойы созылды және ресурстарды өте ысырапқорлықпен пайдалану болып табылды.

Өсіп келе жатқан отын тапшылығы себептерінің бірі оның өндіру жағдайларын өлшеу және соның салдары ретінде, процесінің қымбаттауы. Ең алдымен Солтүстік Америка, Батыс Еуропа, Ресей және Украина ескі өнеркәсіптік салаларда энергияның геологиялық жағдайлары нашарлады.

Адамзаттың энергетикалық және шикізат проблемалары географиялық аспектілері ескере отырып, біз оларды шешу ресурс шекарасын кеңейту болып табылады деп айтуға тиіс. Жеңіл геологиялық жағдайлары бар жаңа бағыттарын дамыту қажет. Осылайша, бұл отын өндіру құнын төмендетуге болады. Ол, әдетте, әлдеқайда жоғары болып табылады, жаңа жерлерде энергия өндіру жалпы капитал қарқындылығы екенін есте ұстау қажет.

Қазба отын қорларының сарқылуын, экономикалық, саяси және геосаяси салалардағы қатал бәсекелестік пайда әкелді. Giant корпорациялар әлемдік газ нарығы, көмір мен мұнайдың тұрақты баға тұрақсыздығына әкеледі отын-энергетикалық ресурстар мен өнеркәсіпте әсер салаларын қайта бөлу отын бөлімінде, айналысады. Тұрақсыз жағдай шындап адамзаттың энергетикалық мәселелерді тереңдете түседі.

Энергетика және шикізат проблемаларын шешу жолдары

Энергия проблемаларын және әлемге қатысты оны шешу жолдары ағымдағы жағдайды жақсарту үшін әр түрлі техникалық және технологиялық жаңалықтарды енгізді. Өнеркәсіптік және коммуналдық техниканың жетілдірілді, көп отын үнемдейтін көлік құралдары өндірілген және т. б.

Бастапқы макроэкономикалық шаралар арасында баламалы және жаңартылатын энергия ресурстарының үлесін арттыру мақсатында газ, көмір және мұнай тұтыну құрылымының біртіндеп өзгеруін қамтиды.

Табысты адамзаттың энергетикалық проблемаларын шешу үшін ғылыми-технологиялық революцияға, қазіргі кезеңде қол жетімді инновациялық технологияларды әзірлеуге және іске асыруға ерекше назар аудару қажет.

Энергетика саласындағы ең перспективалы бағыттарының бірі - ядролық энергетика болып табылады. Кейбір дамыған елдерде қазірдің өзінде пайдалануға ядролық реакторлардың жаңа буынын қойған. Алайда, олардың даму тоқтатылды.

Бірақ қазір бұл мәселе қайтадан өзекті болды.

МГД генераторларын пайдалану

МГД генераторлардың негізгі артықшылықтары:

• жоғары тиімділігі;

• экологиялық (атмосфераға зиянды қалдықтарды) ;

• жедел іске қосу.

Баламалы энергияны өндіру көздері (түрлері)

Сутегі

Отын ретінде сутегі пайдалану болашағы зор энергетика және шикізат проблемасы. Көптеген сарапшылардың пікірінше, бұл технология адамзаттың негізгі проблемаларын шешуге көмектеседі. Біріншіден, сутегі отын машина жасау саласында баламалы табиғи энергетикалық ресурс болып табылады. Бірінші сутегі бойынша автокөлік басында 90-шы жылдары жапон компаниясы «Мазда» құрған, жаңа қозғалтқыш оған әзірленген. Эксперимент нәтижесі осы бағытта әлеуетін растайтын, өте табысты болып шықты.

Гидроэлектроэнергия

Су электр станциялары (СЭС) арқылы өндірілетін бұл энергияны барлығымыз жақсы білеміз. Тау өзендері мен сарқырама, жасанды каналдардың жағасына үлкен СЭС немесе гидроэлектрикалық тоған салынады. Ағысы қатты су айналып тұрған турбина арқылы өтеді де электр энергиясын өндіретін арнайы қондырғылар одан қуат алып, оны электр энергиясына айналдырады.

Ядролық энергия немесе атом энергиясы

Уран және өзге де радиоактивті элементтерден өндірілетін энергия түрі.

Радиоактивті бөлшекті суға қайнатқан кезде, буға айналады. Кейін оның атомдарын жарып, энергияға айналдыруға болады.

Күн энергиясы

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.