Халықтың жаппай ұжымдастыру саясатына қарсылығы

Жұмыс түрі: Реферат
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 9 бет
Таңдаулыға:

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ АБАЙ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ ПЕДАГОГИКАЛЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ.

ҒЫЛЫМИ ЖОБА

Бағыты : Тарих

Секциясы : Қазіргі заманғы Қазақстан тарихы

Тақырыбы : Күштеп ұжымдастыруға қарсы халық наразылығы мен көтерілістер - ұлт-азаттық қозғалыстар жалғасы. Қазақтардың шетелге ауа көшулері.

Орындаған : Ибадулла Н. Е.

(6В01513- биолгия 3 топ)

Жетекшісі : Оспанова Р. Р

т. ғ. к., доцент

Алматы, 2021-2022

Мазмұны :

І Кіріспе . . . 3

ІІ Негізгі бөлім

2. 1 Қазақстандағы күштеп ұжымдастырудың зардаптары .

2. 2 Халықтың жаппай ұжымдастыру саясатына қарсылығы.

2. 3 Ірі көтеріліс ошақтары .

2. 4 Қазақтардың ауа көшуі .

ІІІ Қорытынды

ІV Пайдаланылған әдебиеттер тізімі .

Кіріспе

Ұжымдастыру - ұсақ шаруа шаруашылықтарын біріктірудің негізінде ірі социалистік ауыл шаруашылық кісіпорны, ауыл шаруашылық артельдері етіп қайта құру .

1927 жылы партияның ХV съезінде елді ұжымдастыруға бағыт алуға шешім қабылданды. Бұл науқан 1929 жылы Сталиннің «Правда» газетінде жарияланған «Ұлы бетбұрыс» деген мақаласынан кейін аса қарқынмен жүргізілді. 1928 жылы Қазақ АКСР Атқару комитеті мен халық комиссарлар Кеңесінің «Бай шаруашылықтарын тәркілеу» туралы қаулысы шықты.

Техникалық жағынан түбірлі қайта жарақтандыру негізінде ауыл шаруашылығын қайта құруға бағыт алу 30 - жылдардың қарсаңында қажеттілікке айналды . БКП XV съезі ауыл шаруашылығын ұжымдастыруға бағыт алуды жариялады .

Қазақстанда ұжымдастыру негізінен төрт кезеңде жүзеге асырылуға тиіс болды :

1929 жылғы мамыр мен 1930 жылғы наурыз жылдамдатылған - ұжымдастыру науқаны ;
1930 жылдың наурызы мен 1932 жылдың тамызы - ұжымдық шаруашылықтардың әртүрлі типтерін тәжірибеден өткізу ;
1932 жылдың қыркүйегі мен 1934 жылдың қарашасы - ТОЗ - дарды ұжымдастырудың жаңа толқыны ретінде пайдалану ;
1934 жылдың желтоқсаны мен 1934 жылдың желтоқсаны - ТОЗ шаруашылықтарын ауыл шаруашылық артельдері - колхоз, совхоздар етіп қайта құру .

Ұжымдастыруды табысты жүргізу мақсатында орталық үкімет «жиырма бес мыңшылар» деп аталған 25 мың жұмысшыны жұмылдырды . Қазақстанға Мәскеу, Ленинград сияқты қалалардан «жиырма бес мыңшылар» жіберілді . Ережеге сәйкес қызметкерлер ұйымдастырылып жатқан колхоздардың төрағасы қызметіне ұсынылды .

1930 жылы 5 қаңтарда БКП ОК « Ұжымдастыру қарқыны мен колхоздық құрылысқа көмек көрсету шаралары туралы» қаулы қабылданды. Қаулы бойынша ұжымдастыруды тез қарқынмен өте қысқа мерзімде аяқтау керек болды . Сталиндік «жоғарыдан жасалған революция» шаруаларға көрсетілген бірыңғай зорлық - зомбылық болды. Қаулыда Орталық комитет жаппай ұжымдастыруды жүзеге асыру үшін елдің аудандарын үш топқа бөлді: Бірінші топқа осы ұжымдастыруға белгілі мөлшерде даяр деп есептелінген таза астықты аудандар жатты. Оларға Орта және төменгі Волга, Солтүстік Кавказ аудандары кірді. Ол аудандарда шаруа қожалықтарын социалистік жолмен қайта құруды 1931 жылдың көктемінде аяқтау белгіленді; Екінші топқа елдің Украина, Орталық қара топырақты облыстар, Сібір, Орал, Қазақстанның астықты аудандары жатты. Бұл аудандарда ұжымдастыруды аяқтау мерзімі бір жылға ұзартылды, яғни шаруа қожалықтарын ұжымдастыруды 1932 жылдың көктемінде аяқтау қажет болды; Елдің бүкіл басқа өлкелері мен облыстары үшінші топқа енді. Бұл жерлерде шаруа қожалықтарын ұжымдастыруды 1933 жылдың көктемінде, яғни бірінші бесжылдықтың аяғына қарай аяқтау жоспарланды. Көшпелі қазақ ауылдары осы үшінші топқа жатқызылды.

Алайда Қазақстанда ұжымдастыру елдің басқа аймақтарымен салыстырғанда баяу жүргізілуі тиіс деген пікірге Ф. И. Голощекин мүлде қосылмады. Ол Қазақстанның кенже дамыған аймақ екеніне қарамай, ұжымдастырудың жоғары қарқынын мақтаныш етті. Голощекин Жер халық комиссариатының комиссары Яковлевке және РКФСР ХКК төрағасының орынбасары Т. Рысқұловқа жіберген жеделхатында 1929-1930 жылдары республикада ұжымдастыруды күшейту үшін жоспардың қайта қаралғанын, сөйтіп 1930 жылдың күзіне қарай ұжымдастырумен 350 мың шаруашылықтың қамтылатынын көрсетті. Осыған байланысты бүкіл республикадағы ұжымдастыру жоспары қайта қаралды.

Республиканың шенеуніктік - бюрократтық топтарына осы қысқа мерзімнің өзі қалай болғанда да «секіріп» өтуге болатын биіктік ретінде қабылданды . Бұл науқанды Голощекин бастаған өкімет орындары қолға алып, жылдамдата бастады .

Егер Қазақстанда 1928 жылы ұжымдастыруға барлық шаруашылықтың 2% - ы қамтылса, 1930 жылдың 1 сәуірінде - 50, 5% - ы, 1931 жылдың күзіне қарай - 65% - ға жуығы, 1934 жылы - 89, 9 % тартылды. Бұл науқан еріктілік қағидасы мен қарапайым заңдылықтың жаппай әрі өрескел бұзылуымен қатар жүрді . Ұлт зиялылары С. Меңдешов, С. Қожанов, Х. Досмұхамедов жаппай ұжымдастыру науқанына қарсы шықты .

Ұжымдастырумен бір мезгілде астық дайындау науқаны да белсенді жүргізіле бастады . Ол 1928 жылы тінтулердің, тұтқынға алу, еркінен айыру мен ату жөнінде үкім шығарған соттардың көмегімен артық астықты тартып алуды бастады . Астық пен етті жасырды деген айыппен іі мыңнан астам қуғынға ұшырады . Голощекин және Қазақстандағы өкімет басшылары жағдайдың қиын екенін түсіне тұра, саясатты жалғастыра берді .

Негізгі бөлім

2. 1 Қазақстандағы күштеп ұжымдастырудың зардаптары .

1928-1930 жылдары Қазақстанда күштеп ұжымдастыру әрі заңсыз негізде өткізілген ұжымдастыру - іс жүзінде орасан зор көп адам құрбандылығымен қатар жүргізілген қазақ халқына қарсы геноцид еді.

Ағылшын американ тарихшысы, сталинизм табиғатын терең зерттеуші Роберт Конквест « Қазақстандағы ұжымдастыру қазақтардың орасан зор адами трагедиясына айналғанын» жазды .

Ұжымдастыру науқаны қатал террор жағдайында, жергілікті жердің ерекшеліктері мен дәстүрлері есепке алынбастан, алдын ала ойластырылған дайындықсыз, әкімшіл - әміршіл шаралармен жүргізілді . Ұжымдастыру жөніндегі іс - шаралар ауылдың дәстүрлі тұрмыс түрін талқандауға бағытталды, тарихи қалыптасқан ұлттық көшпелі өмірдің негіздері жойылды.

Қысқа мерзім ішінде жүргізілген күштеп ұжымдастыру шаруалардың жанталасқан қарсылығын тудыра отырып, ел мен кеңес қоғамының одан арғы дамуына мына тұрғыда елеулі зардаптар әкелді :

... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.