Қала өсімдіктеріне ауыр металдардың түсуі

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 24 бет
Таңдаулыға:

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі
"Мирас университеті"

Курстық жұмыс

Тақырыбы: Ауыр металдар тақырыбын оқыту әдістемесі

Орындаушы: Бекбосын Айсара
Тобы: ХБ-911 К-2
Жеткшісі: Сапарбеков А

Шымкент 2021 жыл
Мазмұны:
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
I-Бөлім. Ауыр металдар
1.1. Ауыр металдардың адам денсаулығына (қоршаған ортаға) түсінігі және әсері ... ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..4
1.2. Ауыр металдар және олардың адам ағзасында кездесуі ... ... ...14
1.3. Биологиялық рөлі ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 15
II-Бөлім. Ауыр металдарды шоғырландырудың қабілеті
2.1. Бұрынғы КСРО-ның ең ластанған 10 қаласы ... ... ... ... ... ... ... . 18
2.2. Қала өсімдіктеріне ауыр металдардың түсуі ... ... ... ... ... ... ... .. 22
2.3. Топырақ пен өсімдіктердегі ауыр металдардың құрамын нормалау ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..25
2.4. Қала топырағын ластау әдістері ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... 27
Корытынды ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ..29
Пайдаланылған әдебиеттер ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .30
Кіріспе

Жұмыстың жалпы сипаттамасы. Студенттің ғылыми еңбегі- курстық жұмыс.
Жұмыстың мақсаты. Студенттің берілген материалды қандай деңгейде түсінгенін бақылау және бағалау.
Жұмыстың өзектілігі. Ауыр металдар-салыстырмалы моле-кулалық массасы 40-тан асатын периодтық жүйенің элементтері. "Ауыр металдар" және "улы металдар" терминдері синонимге айналды.
Жұмыстың орындалу тәртібі:
:: тақырыпты таңдау;
:: әдебиеттерді іріктеу және үйрену;
:: жұмыс жоспарын құрастыру;
:: нақты материалдарды жинау мен жетілдіру;
:: курстық жұмысты жазу;
:: курстық жұмысты ресімдеу (оформление);
:: курстық жұмысты қорғау
I-Бөлім. Ауыр металдар.
1.1. Ауыр металдардың адам денсаулығына (қоршаған ортаға) түсінігі және әсері.
Биосфераның "ауыр металдар"деп аталатын полютанттар тобымен ластануы ерекше мәнге ие болды. Оларға д.и. Менделеевтің период-тық жүйесінің 40-тан астам химиялық элементтері жатады.
Ауыр металдар-хром, марганец, темір, кобальт, никель, мыс, мырыш, галлий, германий, молибден, кадмий, қалайы, сурьма, тел-лур, вольфрам, сынап, таллий, қорғасын, висмут. Кейде қолданы-латын "улы элементтер" термині мұнда сәтсіз болады, өйткені кез-келген элементтер мен олардың қосылыстары белгілі бір концен-трацияда және қоршаған орта жағдайында тірі организмдерге улы бола алады.
Ауыр металдардың негізгі табиғи көзі тау жыныстары (магмалық және шөгінді) және тау жыныстарын құрайтын минералдар болып табылады. Жоғары дисперсті бөлшектер түріндегі көптеген минерал-дар тау жыныстарының массасына акцессор (микроқоспалар) ретінде қосылады. Мұндай минералдарға мысал ретінде титан (брусит, ильменит, анатаз), хром (FeCr2O4) минералдары жатады. Көптеген элементтер атмосфераға ғарыш және метеориттен келеді
Техногендік дисперсияға байланысты биосфераға ауыр метал-дардың түсуі әртүрлі жолдармен жүзеге асырылады. Олардың ішін-дегі ең маңыздысы қара және түсті металлургиядағы жоғары темпе-ратуралық процестер кезінде, цемент шикізатын күйдіру, минералды отынды жағу кезінде шығару болып табылады. Сонымен қатар, био-ценоздардың ластану көзі ауыр металдардың көп мөлшері бар сумен суару, тұрмыстық ағынды сулардың жауын-шашынын топыраққа тыңайтқыш ретінде енгізу болуы мүмкін. Қайталама ластану кеніш-тердің немесе металлургиялық кәсіпорындардың үйінділерінен ауыр металдардың су немесе ауа ағындарымен шығарылуына, ауыр метал-дар бар органикалық, минералды тыңайтқыштар мен пестицидтердің жоғары дозаларын үнемі қолданумен ауыр металдардың көп мөлшерінің түсуіне байланысты болады.
Атмосфераға аэрозоль түрінде келетін ауыр металдардың техно-гендік шығарындыларының бір бөлігі айтарлықтай қашықтыққа тасымалданады және жаһандық ластануды тудырады. Гидрохимия-лық дренаждың басқа бөлігі ағынды суларға түседі, онда ол су мен түбіндегі шөгінділерде жиналып, қайталама ластану көзі бола алады. Ауыр металдардың қосылыстары су объектісінің көлеміне тез тара-лады. Ішінара олар карбонаттар, сульфаттар түрінде тұнбаға түседі, ішінара минералды және органикалық шөгінділерде адсорбция-ланады. Нәтижесінде шөгінділердегі ауыр металдардың мөлшері үнемі өсіп келеді, ал жауын-шашынның сіңу қабілеті таусылып, ауыр металдар суға түскен кезде ерекше шиеленісті жағдай туындайды. Бұған судың қышқылдығының жоғарылауы, су объектілерінің қатты өсуі, микроорганизмдердің белсенділігі нәтижесінде СО2 бөлінуінің күшеюі ықпал етеді. Ауыр металдармен, әсіресе қорғасынмен, мы-рышпен және кадмиймен айтарлықтай ластану анықталды.
Топырақ бетіне түсетін ауыр металдар топырақ қалыңдығында, әсіресе гумустың жоғарғы горизонттарында жиналады және шайма-лау, өсімдіктер тұтыну, эрозия кезінде баяу алынып тасталады. Ауыр металдардың жартылай жойылуының алғашқы кезеңі (яғни бастапқы концентрацияның жартысын алып тастау) әр түрлі элементтерде айтарлықтай өзгереді және өте ұзақ уақытты алады: мырыш үшін - 70-тен 510 жылға дейін; кадмий 13 - тен 11о жылға дейін, мыс-310-дан 1500 жылға дейін, қорғасын-770-тен 5900 жылға дейін.
Ауыр металдар топырақтың органикалық заттарымен күрделі күрделі қосылыстар түзуге қабілетті, сондықтан қарашірігі жоғары топырақтарда оларды аршуға аз қол жетімді. Топырақтағы артық ыл-ғал ауыр металдардың төменгі тотығу күйіне және еритін формалар-ға ауысуына ықпал етеді. Анаэробты жағдайлар өсімдіктерге ауыр металдардың қол жетімділігін арттырады. Сондықтан су режимін реттейтін дренаж жүйелері ауыр металдардың тотыққан түрлерінің басым болуына және сол арқылы олардың көші-қон сипаттамалар-ының төмендеуіне ықпал етеді. Өсімдіктер топырақтан микроэл-ементтерді, соның ішінде ауыр металдарды сіңіре алады, оларды ұлпаларға немесе жапырақтардың бетіне жинайды, осылайша "топырақ - өсімдік - жануар - адам"тізбегіндегі аралық буын болады.
Әр түрлі өсімдіктер микроэлементтердің әртүрлі санын шо-ғырландырады: көп жағдайда-таңдамалы. Сонымен, мыс қалампыр тұқымдасының өсімдіктерін, кобальт бұрыштарын сіңіреді. Мырыш-тың биологиялық сіңуінің жоғары коэффициенті ергежейлі қайың мен қынапқа, никель мен мысқа - Вероника мен қынапқа тән. Ауыр металдар протоплазмалық улар болып табылады, олардың уыттылы-ғы атом массасы өскен сайын артады. Олардың уыттылығы әртүрлі жолдармен көрінеді. Уытты концентрация деңгейіндегі көптеген металдар ферменттердің қызметін тежейді (мыс, сынап). Олардың кейбіреулері қалыпты метаболиттері бар хелат тәрізді кешендерді құрайды, бұл қалыпты метаболизмді (темір) бұзады. Кадмий, мыс, темір сияқты металдар жасуша мембраналарымен әрекеттесіп, олардың өткізгіштігін өзгертеді.
Ауыр металдармен ластанудың бастапқы кезеңдерінің сезімтал көрсеткіші болып табылатын жануарларды зерттеу ерекше қызығушылық тудырады. Олар элементтерді қол жетімді биология-лық белсенді формаларда жинақтайды және экожүйелердің ластан-уының нақты деңгейін көрсетеді. Топырақ жануарлары, әсіресе сапрофиттік топтар, топырақ жағдайымен тығыз байланысты және тіршілік ету ортасы шектеулі болғандықтан, биосфераның химиялық ластануының жақсы көрсеткіштері бола алады. Жануарлардың ішінде мұндай көрсеткіштер еуропалық моль, қоңыр аю, бұлан, қызыл алқап болуы мүмкін. Сүтқоректілердегі ауыр металдардың құрамы туралы ақпаратқа ие бола отырып, олардың адам ағзасына әсерін болжауға болады.
Ауыр металдардың адам денсаулығына (қоршаған ортаға) түсінігі және әсері.
Республикадағы қоршаған ортаның ластануы оның тұрғындарын ерекше алаңдатады. Мұның себебі тек Чернобыльда ғана емес. Олар-дың "ішкі" проблемалары жеткілікті. Сондықтан бүгінгі таңда эколо-гия туралы митингілерде және отбасылық шай үшін айтылады, акаде-миялық конференциялар трибуналарынан және кезектерде талқыла-нады, деп жазады министр мақалалар мен мектеп оқушысы. Алайда, нитраттар көп болған кезде, ешкім көкөністер мен картоптың сапасы осы қосылыстардың жоғары концентрациясына байланысты күрт нашарлайды деп таласпайды, дегенмен ол басқа себептермен төмен-деуі мүмкін. Батыс елдерінде нитраттар мәселесі ауыр металдар мен пестицидтерге жол беріп, артта қалатыны бекер емес.
Бұл қазіргі заманғы токсикологияның шеткері аймағында орналас-қан нитраттарға қарағанда бірнеше есе қауіпті екендігіне байланысты. Ауыр металдарға деген қызығушылық әсіресе Жапониядан Минамат және итай-итай аурулары туралы хабарланғаннан кейін өсті. Олардың біріншісі, сынаппен уланған балықты жеуге байланысты екені белгілі. Сонымен қатар, паралич, соқыр, психикалық бұзылулар мен сөйлеу-дің ең ауыр жағдайлары. Нәрестелер туылғанға дейін мас болған. Нәтижесі қайғылы болды: ондаған адам қайтыс болды, тіпті одан да көп адам ауыра берді. Кадмиймен уланудан туындаған итай-итай ауруы (сөзбе-сөз аударғанда) қауіпті емес. Онымен ауырған адамдар буын-дарда қорқынышты ауырсынуды бастан өткерді, бұл атауды анықтады. Қорғасын да өте улы. Оның қосылыстарымен улану көбінесе балалар-дағы деменциямен және басқа да жағымсыз салдармен байланысты. Ауыр металдарға марганец, мырыш, мыс, кобальт, молибден, микро-элементтер деп аталатыны таңқаларлық көрінуі мүмкін. Олардың жан-уарлар мен адам ағзасындағы физиологиялық рөлі ғылыми дәлел-денген. Осының арқасында олар ауыл шаруашылығы мен медицинада кеңінен қолданылады. Алайда, бұл шоғырлану туралы: организмдер-дегі жетіспеушілік кезінде бұл қосылыстар микроэлементтер ретінде, ал артық болған жағдайда ауыр металдар ретінде қарастырылады.
Басқаша айтқанда, кез-келген элементтің жоғары концентрация-сы оны барлық тіршілік иелері үшін қауіпті етеді. Кобальт, мырыш, сондай-ақ мыс ерекшелік емес, ол табиғи суларда балық үшін уытты-лығы жағынан сынаптан кейін екінші орын алады. Ауыр металдар - табиғаттың бөлігі. Олар тау жыныстарының, топырақтың, тұщы және теңіз суларының құрамына кіреді, өсімдіктер мен жануарлар организм-дерінде кездеседі. Мен химиялық элементтердің табиғи ағындарын айтарлықтай өзгерткен адамдардың барлық әрекеттерін білемін.
Нәтижесінде қоршаған ортадағы ауыр металдардың концен-трациясы үнемі өсіп келеді. Отынды және ең алдымен көмірді жағу кезінде атмосфераға шығарындылар маңызды рөл атқарады. Қолда бар мәліметтерге сәйкес, олармен бірге жеке элементтер өндірілгеннен де көп қоршаған ортаға түседі. Бұл ретте автокөлік үлесіне қорғасынның атмосфералық ауаға шығарындыларының негізгі мөлшері тиесілі. Зау-ыттар мен фабрикалар, әсіресе гальваникалық өндіріс ластануға ықпал етеді. Ауыр металдармен қатар олар топыраққа жауын-шашынмен, минералды тыңайтқыштармен, ағынды сулармен және тұрмыстық қоқыстардан түрлі компосттармен енеді. Қорғасын құрамында мыс бар өндірістік қалдықтарды-пирит тұқылдарын енгізу нәтижесінде құрға-тылған шымтезек батпақтарына түседі.
Сынап тұқым улағышта - гранозанда кездеседі, ол жақында егіншілікте қолданылған. Белгілі бір дәрежеде топырақ пен өсімдік-терде ауыр металдардың жиналуына ықпал етеді. Бұл құрама жемдер-дің құрамында кадмий және басқа элементтер бар фосфаттармен байытылатындығымен түсіндіріледі. Сонымен қатар, мыс пен мырыш жануарлардың, ең алдымен шошқалардың рационына олардың өнімділігін арттыру үшін қосылады. Жем арқылы ауыр металдар тезек ағындарына, содан кейін топыраққа түседі. Кәдімгі қоқыс көңі мен әк тыңайтқыштары ауыр металдардан айырылмайды. Бір сөзбен айтқанда, бұл қосылыстар табиғатта бұрын ойлағаннан әлдеқайда кең таралған. Құрамында ауыр металдар бар, олар үшін шекті рұқсат етілген концен-трация(ШРК) белгіленген тамақ, жем және суда.
Отандық және шетелдік әдеби көздерді талдау бұл көрсеткіштер әртүрлі елдерде бірдей емес екенін көрсетеді. Көптеген жағдайларда біздің республикада қолданыстағы ШРК әлемдік деңгейден кем түс-пейді. Оларды әзірлеу кезінде Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы-ның бір апта ішінде қорғасынмен - 3 мг - ға дейін, кадмиймен-0,4 - 0,5 және сынаппен - 0,3 мг-ға дейін азық-түлікпен қамтамасыз етуді шектеу туралы талабы сақталды, ал ересек адам үшін нитраттардың рұқсат етілген мөлшері 1540 мг құрайды. осындай ақпаратқа ие бола отырып, оқырман белгілі бір қосылыстардың уыттылығы туралы дұрыс қорытынды жасай алады.
Топырақтағы біздің ШРК-ға келетін болсақ, олар бірқатар шет елдердің стандарттарына қарағанда қатаң. Бірақ түзу параллельдер әрдайым заңды бола бермейді, өйткені республиканың ауылшаруа-шылық жерлерінің бір бөлігі Радионуклидтермен ластанған. Соңғысы-ның ауыр металдармен бірлескен әрекеті әсіресе қауіпті. Мұны көкөн-істер немесе картоп өсіретін мамандар да, шекті стандарттарды белгі-лейтін Денсаулық сақтау министрлігінің қызметкерлері де ескеруі керек.
Қоршаған ортаның ластануы көбінесе фермердің кінәсінен бол-майды. Сонымен, ірі өндірістік орталықтардың, әуежайлардың және бос емес автомобиль жолдарының маңында қорғасын және басқа металдар атмосфералық ауадан топыраққа енеді. Сондықтан Қорғасын қосылыс-тары қосылған бензин шығару тоқтатылса, экологиялық жағдай айтар-лықтай жақсарады. Кейбір технологиялық процестер гальваникалық жабындар мен өнімдерде кадмийді, сондай-ақ хлор мен целлюлоза-қағаз өндірісінде сынапты қолдану шектелген жекелеген елдердің мысалы бойынша жетілдіруді талап етеді. Көбінесе табиғи ортаның Елеулі ластаушылары болып табылатын өнеркәсіптік және тұрмыстық қалдықтарды кәдеге жарату жағдайы жақсартуды қажет етеді.
Топырақ пен өсімдіктердегі және ауылшаруашылық жұмысшы-ларындағы ауыр металдардың концентрациясын реттеудің көптеген әдістері бар. Бұл, ең алдымен, химиялық заттарды, органикалық және әк тыңайтқыштарын қалыпқа келтіру, сондай-ақ осындай қосылыстардың құрамы төмен дақылдарды өсіру және тағы басқалар. Бірақ аталған әдістер тиімді әрекет ететін бір шарт бар. Бұл колхоздар мен фермер-лердің экологиялық таза өнім алуға экономикалық қызығушылығы. Оған сатып алу бағасы төмен сапалы өнімдерге қарағанда жоғары болуы керек. Әйтпесе, ешкім биологиялық тұрғыдан толыққанды өнімдер мен жем алуға тырыспайды.
Біздің республикамыздағы және шетелдегі ауыр металдармен жағдайды объективті түрде, эмоцияларсыз бағалау мүмкін емес. Сонымен қатар, олардың қоршаған ортадағы мазмұнын төмендетудің практикалық әдістеріне назар аударылады. "Ауыр металдар" ұғымының айқын анықтығымен әдебиетте әлі нақты түсінік жоқ. Кейбір авторлар (Э. Н. Левина, М. М. Ворончук) бұл тұжырымдаманы жоғары атомдық массамен байланыстырады. Олар ауыр металдар тобына атомдық массасы 50-ден асатын 40-тан астам элементтерді жатқызады. Кеңес энциклопедиялық сөздігінде тек темірден гөрі тығыздығы жоғары түсті металдар бар. Е. А. Лужников және т .б. сәйкес ауыр металдар тобына салыстырмалы салмағы жоғары және тығыздығы 6 гсм3-тен асатын 40 элемент жатады.
Реймерс бойынша ауыр металдардың (асыл және сирек метал-дардан басқа) тығыздығы 8 гсм3 - тен жоғары, ал В.А. Большаковтың қызметкерлері бар болғаны 5 гсм3-тен асады. Егер біз соңғы саннан шығатын болсақ, онда 43 элемент ауыр металдар деп саналуы керек. Бұл жағдайда германий (5,36 гсм3) ең төмен тығыздыққа ие, ал ең жоғарғысы - осмий (22,48 гсм3). 43 элементтің 10-ы металл ғана емес, сонымен қатар металл емес-жапырақты қасиеттерге ие. Оларға теллур, мышьяк, сурьма, висмут, германий, қалайы, қорғасын, галлий, индий, таллий жатады. Экологиялық және токсикологиялық ұстанымдарға сүйене отырып, барлық ауыр металдарды біржақты қабылдауға болмайды.
И.М. Трахтенбергтің және басқалардың пікірінше, ең алдымен өндірісте кеңінен қолданылатын металдар қызығушылық тудырады және сыртқы ортада жинақтау нәтижесінде олардың биологиялық белсенділігі мен уытты қасиеттері тұрғысынан үлкен қауіп төндіреді. Барлық ауыр металдардың міндетті уыттылығы туралы идея өте қате, өйткені мыс, мырыш, молибден, кобальт, марганец және темір осы топқа енеді. Бұл элементтер ферментативті жүйелердің ажырамас бөлігі болып табылады. Олар оттегінің, энергияның тасымалдануына, электрондардың жасуша мембраналары арқылы қозғалуына қатысады, тұқым қуалайтын ақпараттың синтезделуіне және берілуіне әсер етеді, яғни.өмірлік процестерде қажет.
Олардың болмауы немесе толық болмауы денеге зиянды әсер етеді. Бұл жағдайда "ауыр металдар" терминін жоғарыда аталған элемент-тердің қауіпті концентрациясына қатысты болған кезде ғана қолдануға болады. Қалыпты жағдайда бұл ауылшаруашылық дақылдарының тыңайтқышы ретінде немесе жануарлардың рационына минералды қоспалар ретінде өте аз мөлшерде қолданылатын микроэлементтер.
Алайда, бір ғана анықтама берілген металдар тобы бар - "ауыр", яғни.улы. Бұл ең алдымен сынап, кадмий, қорғасын және мышьяк немесе жеке авторлар "үлкен төрттік"деп атайды. Аталған металдардың ішінде сынап пен кадмий барлық тіршілік иелері үшін өте улы, бірақ басқаларымен де оңай емес. Жалпы, "Үлкен төрттік" үлкен экологиялық проблемаларды тудырды. Дененің қалыпты дамуы үшін қоршаған ортада кез-келген элементтің болуы ғана емес, сонымен қатар әртүрлі қосылыстар арасындағы белгілі бір қатынас маңызды екені белгілі. Ортадағы бір немесе бірнеше элементтердің құрамының күрт артуы оларды токсиканттар санатына айналдырады.
Кейіннен Адам, жануарлар мен өсімдіктер өміріндегі бірқатар ауыр металдардың, соның ішінде микроэлементтердің рөлін сипат-тауға болады. Сонымен қатар, осы қосылыстардың қоршаған ортаға түсу көздері қарастырылады, олардың табиғи суларда, топырақта, тамақ пен жемде рұқсат етілген концентрациясы туралы ақпарат беріледі. Осы табиғи ортадағы ауыр металдардың құрамын азайту әдістеріне ерекше назар аударылады.

1.2 Ауыр металдар және олардың адам ағзасында кездесуі
"Ауыр металдар -- сынап, қорғасын, кадмий, хром, алюминий, темір, мырыш, мыс, марганец, стронций, мышьяк, никель, таллий. Әдетте олар денеге тері арқылы, ауа тамшыларымен немесе асқазан-ішек жолдары арқылы енеді",-дейді Юлия Энхель, Enhel Group компаниясының президенті, Сұлулық және денсаулық жөніндегі сарапшы Сұлулық блогері.
"Ауыр металдармен улану өнеркәсіптік әсерден, ауаның немесе судың жаһандық ластануынан, Тамақ өнімдерінен, дәрі-дәрмектерден, дұрыс өңделмеген тамақ контейнерлерінен немесе қорғасын негізіндегі бояулардан туындауы мүмкін. Бүгінгі таңда бұл сирек кездеседі, қоршаған орта гигиеналық нормаларға сәйкес болған кезде сіз ауырып қалмайсыз", -- дейді "Атлас"медициналық орталығының эндокрино-логы, медицина ғылымдарының кандидаты Юрий Потешкин.
Артық ауыр металдардан организмде
"Шамадан тыс мөлшерде олар ақуыздар мен нуклеин қышқылдар-ының құрылымын өзгерте алады, метаболизмге теріс әсер етеді, мута-ция тудырады, жасуша мембраналарының құрылымы мен өткізгіштігін бұзады, сонымен қатар ішкі ағзалардың бұзылуына әкеледі. Бұл бала-лардың өсуінің баяулауына, репродуктивті функцияның, оның ішінде қатерлі ісік ауруының әлсіреуіне, ал ауыр улану кезінде өлімге әкеледі", -- деп түсіндіреді Юлия Энхель.

1.3. Биологиялық рөлі
Темір, мыс, мырыш, молибден сияқты көптеген ауыр металдар биологиялық процестерге қатысады және белгілі бір мөлшерде өсім-діктердің, жануарлардың және адамдардың жұмыс істеуі үшін мик-роэлементтер қажет. Екінші жағынан, ауыр металдар мен олардың қосылыстары адам ағзасына зиянды әсер етуі мүмкін, тіндерде жина-лып, бірқатар ауруларды тудыруы мүмкін. Биологиялық процестерде пайдалы рөлі жоқ қорғасын және сынап сияқты металдар улы метал-дар ретінде анықталады. Әдетте тірі организмдерге улы әсер ететін ванадий немесе кадмий сияқты кейбір элементтер кейбір түрлер үшін пайдалы болуы мүмкін.
Әрекет ету механизмдері
Льюистің жұмсақ қышқылдар тобына жататын Pb2+, Hg2+, Cd2+ катиондары цистеин амин қышқылы молекуласындағы SH тиол топтарымен күшті коваленттік байланыс түзеді. Белсенді орталы-ғында тиол топтары бар ферменттер, тіпті ауыр металл иондарының төмен концентрациясының әсерінен, әдетте, қайтымсыз ингибир-леуге ұшырайды, бұл метаболизмнің елеулі бұзылуына әкеледі.
Ауыр металдармен ластану
Әр түрлі ластаушы заттардың ішінде ауыр металдар (сынап, қорғасын, кадмий, мырыш) және олардың қосылыстары таралуымен, жоғары уыттылығымен ерекшеленеді, олардың көпшілігі тірі организмдерде жинақталу қабілетімен ерекшеленеді. Олар әртүрлі өнеркәсіптік өндірістерде кеңінен қолданылады, сондықтан тазарту шараларына қарамастан, өнеркәсіптік ағынды сулардағы ауыр металл қосылыстарының мөлшері өте жоғары. Олар сонымен қатар қорша-ған ортаға тұрмыстық ағынды сулармен, өнеркәсіптік кәсіпорын-дардың түтінімен және шаңымен кіреді. Көптеген металдар тұрақты органикалық қосылыстар түзеді, Бұл кешендердің жақсы ерігіштігі ауыр металдардың табиғи суларда қоныс аударуына ықпал етеді. Ауыр металдарға 40-тан астам химиялық элементтер кіреді, бірақ уыттылықты, төзімділікті, сыртқы ортада жиналу қабілетін және улы қосылыстардың таралу ауқымын ескере отырып, элементтердің саны шамамен төрт есе аз болуы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.