Моральдық сана және оның құрылымы
Жоспар
І. Негізгі бөлім
а) Сана адам миының функциясы
ә) Моральдық сана
б) Сана объективті дүниенің бейнесі
ІІ .Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
І. Негізгі бөлім
а) Сана адам миының функциясы
ә) Моральдық сана
б) Сана объективті дүниенің бейнесі
ІІ .Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Сана-адам миының функциясы
Адам –аса тамаша қасиеттің –сананың ,сонау алыста қалған заманға да, болашаққа да ойша шарықтайтын, сыры беймәлім, армандар мен қиял дүниесіне көз жүгірте алатын парасат иесі. Сана деген не, ол қалай пайда болады, оның ерекшеліктері қандай? Бұл – аса қиын да күрделі ғылыми проблемалардың бірі.
Өз санасының сыры жайында адам аса көне замандардың өзінде-ақ ойлай бастады. Адамзаттың озық ойлы өкілдері қөптеген ғасырлар бойы сананың табиғатын ашып қөрсетуге тырысты ,өлі материя өз дамуының белгілі бір дәрежесінде тірі материяны ,ал тірі материя сананы қалай туғызады сананың құрлымы мен функциясы қандай түйсіктен, қабылдаудан ойлауға өтудің механизмі қандай,сананың адам миының қыртыстарында жүріп жатқан материалдық, физиологиялық процестермен қатынасы қандай? – деген сияқты мәселелерге жауап іздеді. Бұл мәселелерге және олармен тығыз байланысты басқа көптеген проблемаларға, олар аса күрделі болғандықтан, ұзақ уақыт бойы мейлінше объективті ғылыми зерттеудің өрісі жетпей келді . Бұл жағдай
сана құбылыстарын баяндауда алуан түрлі идеалистік және діни түсіндірмелердің көп таруына негіз болып келеді.
Діни - идеалистік түсініктер бойынша, сана дегеніміз – қайдағы бір материалдық емес субстанция – « жанның » көрінісі ол (субстанция) жалпы алғанда материяға, атап айтқанда, адам миына тәуелсіз, дербес өмір сүре алатын, өлмейтін, мәңгілік нәрсе болып табылады.
Түрлі идеалистік көзқарастарға қарама – қарсы матерализм сана – адам миының функция сы, оның мәні шындықты белсендіде мақсатты түрде бейнелеуінде деген қағиданы негізге алып келді және негізге ала бермек. Сонымен қатар, сана проблемасы материалистік тұрғыдан философтар мен психологтар үшін де өте қиын проблема болды.
Адам –аса тамаша қасиеттің –сананың ,сонау алыста қалған заманға да, болашаққа да ойша шарықтайтын, сыры беймәлім, армандар мен қиял дүниесіне көз жүгірте алатын парасат иесі. Сана деген не, ол қалай пайда болады, оның ерекшеліктері қандай? Бұл – аса қиын да күрделі ғылыми проблемалардың бірі.
Өз санасының сыры жайында адам аса көне замандардың өзінде-ақ ойлай бастады. Адамзаттың озық ойлы өкілдері қөптеген ғасырлар бойы сананың табиғатын ашып қөрсетуге тырысты ,өлі материя өз дамуының белгілі бір дәрежесінде тірі материяны ,ал тірі материя сананы қалай туғызады сананың құрлымы мен функциясы қандай түйсіктен, қабылдаудан ойлауға өтудің механизмі қандай,сананың адам миының қыртыстарында жүріп жатқан материалдық, физиологиялық процестермен қатынасы қандай? – деген сияқты мәселелерге жауап іздеді. Бұл мәселелерге және олармен тығыз байланысты басқа көптеген проблемаларға, олар аса күрделі болғандықтан, ұзақ уақыт бойы мейлінше объективті ғылыми зерттеудің өрісі жетпей келді . Бұл жағдай
сана құбылыстарын баяндауда алуан түрлі идеалистік және діни түсіндірмелердің көп таруына негіз болып келеді.
Діни - идеалистік түсініктер бойынша, сана дегеніміз – қайдағы бір материалдық емес субстанция – « жанның » көрінісі ол (субстанция) жалпы алғанда материяға, атап айтқанда, адам миына тәуелсіз, дербес өмір сүре алатын, өлмейтін, мәңгілік нәрсе болып табылады.
Түрлі идеалистік көзқарастарға қарама – қарсы матерализм сана – адам миының функция сы, оның мәні шындықты белсендіде мақсатты түрде бейнелеуінде деген қағиданы негізге алып келді және негізге ала бермек. Сонымен қатар, сана проблемасы материалистік тұрғыдан философтар мен психологтар үшін де өте қиын проблема болды.
Қолданылған әдебиеттер:
1. Кішібеков .Д Сыдықов.Ұ
Философия . Оқулық . Алматы 1994ж
2. Ғабитов .Т Философия Алматы 2005ж
3. Тұрғынбаев .Ә Философия Алматы 2001ж
4.Бейсенов.Қ Философия тарихы Алматы 2005ж
1. Кішібеков .Д Сыдықов.Ұ
Философия . Оқулық . Алматы 1994ж
2. Ғабитов .Т Философия Алматы 2005ж
3. Тұрғынбаев .Ә Философия Алматы 2001ж
4.Бейсенов.Қ Философия тарихы Алматы 2005ж
Моральдық сана және оның құрылымы
Жоспар
І .Негізгі бөлім
а) Сана адам миының функциясы
ә) Моральдық сана
б) Сана объективті дүниенің бейнесі
ІІ .Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Сана-адам миының функциясы
Адам –аса тамаша қасиеттің –сананың ,сонау алыста қалған заманға
да, болашаққа да ойша шарықтайтын, сыры беймәлім, армандар мен қиял
дүниесіне көз жүгірте алатын парасат иесі. Сана деген не, ол қалай пайда
болады, оның ерекшеліктері қандай? Бұл – аса қиын да күрделі ғылыми
проблемалардың бірі.
Өз санасының сыры жайында адам аса көне замандардың өзінде-ақ ойлай
бастады. Адамзаттың озық ойлы өкілдері қөптеген ғасырлар бойы сананың
табиғатын ашып қөрсетуге тырысты ,өлі материя өз дамуының белгілі бір
дәрежесінде тірі материяны ,ал тірі материя сананы қалай туғызады сананың
құрлымы мен функциясы қандай түйсіктен, қабылдаудан ойлауға өтудің
механизмі қандай,сананың адам миының қыртыстарында жүріп жатқан
материалдық, физиологиялық процестермен қатынасы қандай? – деген сияқты
мәселелерге жауап іздеді. Бұл мәселелерге және олармен тығыз байланысты
басқа көптеген проблемаларға, олар аса күрделі болғандықтан, ұзақ
уақыт бойы мейлінше объективті ғылыми зерттеудің өрісі жетпей келді . Бұл
жағдай
сана құбылыстарын баяндауда алуан түрлі идеалистік және діни
түсіндірмелердің көп таруына негіз болып келеді.
Діни - идеалистік түсініктер бойынша, сана дегеніміз – қайдағы
бір материалдық емес субстанция – жанның көрінісі ол (субстанция)
жалпы алғанда материяға, атап айтқанда, адам миына тәуелсіз, дербес өмір
сүре алатын, өлмейтін, мәңгілік нәрсе болып табылады.
Түрлі идеалистік көзқарастарға қарама – қарсы матерализм сана –
адам миының функция сы, оның мәні шындықты белсендіде мақсатты
түрде бейнелеуінде деген қағиданы негізге алып келді және негізге
ала бермек. Сонымен қатар, сана проблемасы материалистік тұрғыдан
философтар мен психологтар үшін де өте қиын проблема болды.
Сананың шығу проблемасын түсіндірудің қиындығы алдында дағдарып
қалған кейбір материалистер сананы материның атрибуты,
оның мәңгілік қасиеті, оның барлық формаларына: жоғарғы формаларына
да, төменгі формалары да тән қасиеті ретінде қарастыра бастады. Олар
барлық материяның жаны бар деп жариялады. Бұл көзқарас гилозоизм
(hyle – материя, zoe –тіршілік деген грек сөздерінен шыққан ) деп
аталады.
Ғылыми материализм сана кез келген материяның қасиеті
емес, жоғары ұйымдасқан материяның ғана қасиеті, ол адам миының
қызметімен, ерекше түрдегі адамдық әлеуметтік өмір жағдайларымен
байланысты дегенді негізге алады. Марксизмнің негізін қалаушылар атап
көрсеткендей сана ешқашан саналы түрде танып білінген болмыстан
басқа ешнәрсе болмақ емес, ал адамдардың болмысы дегеніміз –олардың
өмірінің реалды процесі.
Сананың диалектикалық - материалистік концепциясы бейнелеу
принципіне, яғни объектіні адам миында түйсік, қабылдау, елестету,
ұғым, пікір ойқортынды түрінде психикалық формада қайта жаңғырту
принципіне негізделеді. Сананың мазмұны, сайып келгенде, қоршаған дүние
шындығы анықталады, ал оның материалдық субстраты, иесі адам миы
болып табылады.
Адам миы - орасан көп нерв клеткаларынан (жасушалардан )
тұратын ең нәзік нерв аппараты .Ол клеткалардың саны 15
миллиардқа дейін жетеді. Олардың әрқайсысы басқалармен тығыз
байланыста болады, ал олардың барлығы сезім мүшелерінің нерв
ұштарымен бірге сансыз көп байланыстары бар сас күрделі жүйе
құрады.
Ми өте қүрделі функционалды жүйе болып табылады.
Сондықтан бұл жүйенің жұмысын дұрыс түсіну жеке нерв
клеткаларын зерттегенде және адамның сыртқы мінез құлқын
зерттегенде алынған мәліметтерді біріктіруді талап етеді.
Физиологиялық процестерден тыс мида ешқандай түйсіктің,
ешқандай сезімнің тууы мүмкін емес. Ми ойлау құралы
екені туралы идея өте ерте заманда туды, ал қазір ол
ғылымда жалпыға мәлім идеяға айналды сонымен қатар кейбір
идеалист - философтар сана мидың қызметі екені туралы қағиданы
теріске шығаруға қазіргі күніде әрекет жасауда.
Моральдық сана
Қоғамдық сананың 5 түрі бар . Олар мыналар:
1. Саяси сана
2. Құқылық сана
3. Моральдық сана
4. Эстетикалық сана
5. Діни және атеистік сана
Міне соның ішінде Моральдық сана деген бөліміне тоқталып
өтетін болсақ : Мораль қоғам санасының барлық түрлеріне
әдептілікті , адамгершілікті сіңереді . Оған дәлел - техникаға
дизайндық бағыттың енуі деп түсінуіміз қажет .
Моральдық сана - Қоғамдық сана түріне жататын мораль
адамдардың бір – біріне деген қатынасын белгілеп, тарихи
өзгеріп отыратын нормалардың, принциптердің, ережелердің
белгілі жиынтығы. Мораль адамдардың өз табына және басқа
таптарға, мемлекетке Отанға, өз халқына және басқа халықтарға,
адамның адамға қатынасын бейнелейді. Мораль құқықтан бұрын
пайда болған, одан кейін де өмір сүреді . Мораль қоғамдық
сананың ең көне түрлерінің бірі, өйткені адам қоғамдыфқ
жан ретінде
қалыптасып, қоғамда ғана өмір сүре алатындықтан, өзара белгілі
бір моральдық қатынас нормаларын сақтауға тиіс.
Мораль принциптері мен ережелерін орындау қоғамдық пікірге
негізделген. Оның ережелері мен принциптерін бұзғаны үшін, ешкім
оны заң бойынша қылмысқа тартпайды. Бірақ оның әсері
құқықтан кем емес. Адам санасы артқан сайын моральдың
тигізер әсері күшейе бермек ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Жоспар
І .Негізгі бөлім
а) Сана адам миының функциясы
ә) Моральдық сана
б) Сана объективті дүниенің бейнесі
ІІ .Қорытынды
Қолданылған әдебиеттер
Сана-адам миының функциясы
Адам –аса тамаша қасиеттің –сананың ,сонау алыста қалған заманға
да, болашаққа да ойша шарықтайтын, сыры беймәлім, армандар мен қиял
дүниесіне көз жүгірте алатын парасат иесі. Сана деген не, ол қалай пайда
болады, оның ерекшеліктері қандай? Бұл – аса қиын да күрделі ғылыми
проблемалардың бірі.
Өз санасының сыры жайында адам аса көне замандардың өзінде-ақ ойлай
бастады. Адамзаттың озық ойлы өкілдері қөптеген ғасырлар бойы сананың
табиғатын ашып қөрсетуге тырысты ,өлі материя өз дамуының белгілі бір
дәрежесінде тірі материяны ,ал тірі материя сананы қалай туғызады сананың
құрлымы мен функциясы қандай түйсіктен, қабылдаудан ойлауға өтудің
механизмі қандай,сананың адам миының қыртыстарында жүріп жатқан
материалдық, физиологиялық процестермен қатынасы қандай? – деген сияқты
мәселелерге жауап іздеді. Бұл мәселелерге және олармен тығыз байланысты
басқа көптеген проблемаларға, олар аса күрделі болғандықтан, ұзақ
уақыт бойы мейлінше объективті ғылыми зерттеудің өрісі жетпей келді . Бұл
жағдай
сана құбылыстарын баяндауда алуан түрлі идеалистік және діни
түсіндірмелердің көп таруына негіз болып келеді.
Діни - идеалистік түсініктер бойынша, сана дегеніміз – қайдағы
бір материалдық емес субстанция – жанның көрінісі ол (субстанция)
жалпы алғанда материяға, атап айтқанда, адам миына тәуелсіз, дербес өмір
сүре алатын, өлмейтін, мәңгілік нәрсе болып табылады.
Түрлі идеалистік көзқарастарға қарама – қарсы матерализм сана –
адам миының функция сы, оның мәні шындықты белсендіде мақсатты
түрде бейнелеуінде деген қағиданы негізге алып келді және негізге
ала бермек. Сонымен қатар, сана проблемасы материалистік тұрғыдан
философтар мен психологтар үшін де өте қиын проблема болды.
Сананың шығу проблемасын түсіндірудің қиындығы алдында дағдарып
қалған кейбір материалистер сананы материның атрибуты,
оның мәңгілік қасиеті, оның барлық формаларына: жоғарғы формаларына
да, төменгі формалары да тән қасиеті ретінде қарастыра бастады. Олар
барлық материяның жаны бар деп жариялады. Бұл көзқарас гилозоизм
(hyle – материя, zoe –тіршілік деген грек сөздерінен шыққан ) деп
аталады.
Ғылыми материализм сана кез келген материяның қасиеті
емес, жоғары ұйымдасқан материяның ғана қасиеті, ол адам миының
қызметімен, ерекше түрдегі адамдық әлеуметтік өмір жағдайларымен
байланысты дегенді негізге алады. Марксизмнің негізін қалаушылар атап
көрсеткендей сана ешқашан саналы түрде танып білінген болмыстан
басқа ешнәрсе болмақ емес, ал адамдардың болмысы дегеніміз –олардың
өмірінің реалды процесі.
Сананың диалектикалық - материалистік концепциясы бейнелеу
принципіне, яғни объектіні адам миында түйсік, қабылдау, елестету,
ұғым, пікір ойқортынды түрінде психикалық формада қайта жаңғырту
принципіне негізделеді. Сананың мазмұны, сайып келгенде, қоршаған дүние
шындығы анықталады, ал оның материалдық субстраты, иесі адам миы
болып табылады.
Адам миы - орасан көп нерв клеткаларынан (жасушалардан )
тұратын ең нәзік нерв аппараты .Ол клеткалардың саны 15
миллиардқа дейін жетеді. Олардың әрқайсысы басқалармен тығыз
байланыста болады, ал олардың барлығы сезім мүшелерінің нерв
ұштарымен бірге сансыз көп байланыстары бар сас күрделі жүйе
құрады.
Ми өте қүрделі функционалды жүйе болып табылады.
Сондықтан бұл жүйенің жұмысын дұрыс түсіну жеке нерв
клеткаларын зерттегенде және адамның сыртқы мінез құлқын
зерттегенде алынған мәліметтерді біріктіруді талап етеді.
Физиологиялық процестерден тыс мида ешқандай түйсіктің,
ешқандай сезімнің тууы мүмкін емес. Ми ойлау құралы
екені туралы идея өте ерте заманда туды, ал қазір ол
ғылымда жалпыға мәлім идеяға айналды сонымен қатар кейбір
идеалист - философтар сана мидың қызметі екені туралы қағиданы
теріске шығаруға қазіргі күніде әрекет жасауда.
Моральдық сана
Қоғамдық сананың 5 түрі бар . Олар мыналар:
1. Саяси сана
2. Құқылық сана
3. Моральдық сана
4. Эстетикалық сана
5. Діни және атеистік сана
Міне соның ішінде Моральдық сана деген бөліміне тоқталып
өтетін болсақ : Мораль қоғам санасының барлық түрлеріне
әдептілікті , адамгершілікті сіңереді . Оған дәлел - техникаға
дизайндық бағыттың енуі деп түсінуіміз қажет .
Моральдық сана - Қоғамдық сана түріне жататын мораль
адамдардың бір – біріне деген қатынасын белгілеп, тарихи
өзгеріп отыратын нормалардың, принциптердің, ережелердің
белгілі жиынтығы. Мораль адамдардың өз табына және басқа
таптарға, мемлекетке Отанға, өз халқына және басқа халықтарға,
адамның адамға қатынасын бейнелейді. Мораль құқықтан бұрын
пайда болған, одан кейін де өмір сүреді . Мораль қоғамдық
сананың ең көне түрлерінің бірі, өйткені адам қоғамдыфқ
жан ретінде
қалыптасып, қоғамда ғана өмір сүре алатындықтан, өзара белгілі
бір моральдық қатынас нормаларын сақтауға тиіс.
Мораль принциптері мен ережелерін орындау қоғамдық пікірге
негізделген. Оның ережелері мен принциптерін бұзғаны үшін, ешкім
оны заң бойынша қылмысқа тартпайды. Бірақ оның әсері
құқықтан кем емес. Адам санасы артқан сайын моральдың
тигізер әсері күшейе бермек ... жалғасы
Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz