Адвокаттың азаматтық істер бойынша сотқа дейінгі сатыдағы өкілеттіктері

Жұмыс түрі: Курстық жұмыс
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 21 бет
Таңдаулыға:

Қaзaқcтaн Рecпубликacының бiлiм жәнe ғылым миниcтрлiгi
Қaзтұтынуoдaғы Қaрaғaнды экoнoмикaлық унивeрcитeтi

КУРCТЫҚ ЖҰМЫC

Тaқырыбы: Азаматтық процеске адвокаттың қатысуы

мaмaндығы: 6В04212 Құқықтaну: экoнoмикa caлacындaғы құқықтық рeттeу
(шифры,мaмaндық aтaуы)

Oрындaғaн Ю-20-1вкз
тoбының cтудeнтi Ceйceнбeк A.Қ.
(тeгi, инициaлы)
Жeтeкшici

(ғылыми дәрeжeci,лaуaзымы) (тeгi, инициaлы)

Қaрaғaнды 2021
Мaзмұны
Кiрicпe 3
1 Адвокаттың азаматтық процесстегі өкілеттіктері және оларды рәсімдеу тәртібі
5
1.1 Адвокаттың іс жүргізу жағдайы және орындайтын функциялары
5
1.2 Адвокаттың азаматтық істер бойынша сотқа дейінгі сатыдағы өкілеттіктері
8
1.3 Азаматтық іс бойынша ұстанымды әзірлеу және іске асыру ерекшеліктері
11
2 Адвокаттың азаматтық істер бойынша соттағы өкілеттіктері
14
2.1 Жауап алуды жүргізу психологиясы
14
2.2 Адвокаттың мінез-құлық психологиясы
2.3 Заңды күшіне еңбеген сот шешімдеріне шағым жасау
15
16
Қoрытынды
20
Пaйдaлaнылғaн әдeбиeттeр тiзiмi
21

Кiрicпe
Курcтық жұмыcының өзeктiлiгi: Кез келген қоғамда жеке адамның өз құқықтары мен бостандықтарын қамтамасыз ету әрекетінің маңызды элементтерінің бірі заң көмегіне жүгінуі болып табылады. Өмірінде қиын жағдайға тап болған, арнайы құқықтық білімі мен дағдылары жоқ адам өз мүдделерін жүзеге асыру және қорғау үшін білікті маманның кәсіби көмегіне мұқтаж болары анық. Осыған байланысты құқық заң көмегіне байланысты әмбебап сипатқа ие болып келеді, өйткені ол жеке адамның құқықтары мен бостандығын, оның ішінде азаматтық сот ісін жүргізуге қатысушының іс жүргізу құқықтарын тиімді іске асырудың кепілі ретінде әрекет етеді. Кәсіби өкілдің азаматтық іс жүргізу қатынастарына қатысу қажеттілігі тараптың процеске жеке қатысуының мүмкін еместігімен де, оның өкілдің көмегіне ерікті түрде жүгінуімен де байланысты.
Курcтық жұмыcтың мaқcaты: Адвокаттың азаматтық процеске қатысуының мазмұнын, мәнін терең зерттеу, сондай-ақ азаматтық сот ісін жүргізуде адвокаттың қызметі саласында туындайтын мәселелерді егжей-тегжейлі талдау.
Курcтық жұмыcтың мiндeттeрi:
oo азаматтық процесте адвокат-өкіл мәртебесінің құқықтық негіздерін талдау;
oo іс бойынша адвокаттың ұстанымын және азаматтық процестегі дәлелдеу мәселелерін қарау;
oo адвокаттың сот отырысындағы қызметін зерттеу.
Зeрттeу пәнi: адвокаттың азаматтық процеске өкіл ретінде қатысуының заңдылығын қарастыру.
Зeрттeу әдicтeрi: азаматтық процеске қатысты oтaндық жәнe шeтeлдiк ғaлымдaрың eңбeктeрi, ҚР зaңдaры, Прeзидeнт Жaрлықтaры, ҚР Үкiмeтiнiң қaулылaры жәнe азаматтық мәceлeлeр жөнiндe нoрмaтивтiк құжaттaр.
Адамға берілген, бірақ оны бұзудан қажетті қорғаныс құралдарымен қамтамасыз етілмеген субъективті құқық, тек декларативті құқық болып табылады деп орыс ғалымы В.П. Грибанов дұрыс атап өткен [1]. Бұл ереже азаматтық құқықтарға ғана емес, сонымен бірге адамға тиесілі кез-келген басқа субъективті құқықтарға да қатысты. Бұзылған субъективті құқықты қорғаудың қажетті құралдарының бірі - сотқа жүгіну құқығы. Адам сотқа жүгінген кезде іске асырылатын сот арқылы қорғалу құқығын қамтамасыз етуде азаматтық процестегі өкіл, яғни адвокаттың қатысы баға жетпес рөл атқарады.
Сот (іс жүргізу) өкілдігі институтының Рим құқығында өзіндік шығу тегі бар. Оның дамуы ешкім басқа біреудің атынан заң бойынша іздеу сала алмайды қағидасына байланысты өкілден толықтай бас тартудан бастап, заңды тұлғалардың арнайы класы пайда болғанға дейін болды. Рим құқығында адвокаттар (кәсіби өкілдер) істің процедуралық қатысушылары болған жоқ, бірақ сотқа, соттың өзіне кеңес беру және көмектесу үшін шақырылды.
Осылайша, әлі күнге дейін пікірталас тудыратын азаматтық процесстегі адвокаттың қатысуы туралы мәселе рим заңнамасынан бастау алған. Осыған байланысты, қазіргі азаматтық процестегі сот өкілі адвокаттың іс-әрекетін оның өкілдігін қорғауды жүзеге асыру кезіндегі зерттеуі, сондай-ақ осы құқықты жүзеге асырудың шектері бастапқы сот өкілдігінің пайда болу негіздері, іске қатысатын басқа адамдар арасындағы сот процесінде өкілдің орны, өкілдің функциялары, сондай-ақ бөтенді қорғау құқығын жүзеге асыру кезінде өкілдің өкілеттіктерін жүзеге асырудың нысандары мен әдістері туралы мәселені нақтылауды қамтиды.
Қажетті біліктілігі бар адвокаттар (кәсіби өкілдер) маңызды әлеуметтік функцияны орындайды: қоғамның құқықтық мәдениетін арттырады және құқықтық қызмет саласын демократияландыруға ықпал етеді. Халықтың жалпыға бірдей құқықтық мәдениеті жекелеген әкімшілік қызметшілердің өзін-өзі басқаруына қарсы болуы керек. Адвокаттар заңдарды дұрыс қолдануға, адамдардың әділеттілікке деген сенімін нығайтуға және олардың құқықтарын қалпына келтіру үшін күресте олардың қауіпсіздігіне ықпал етеді. Сонымен қатар, олар құқықтарды түсіндіріп қана қоймай, өз құқықтары үшін күресуге үйретеді және өздері осы күреске қатысады.
Осылайша, адвокаттың іс-әрекеті арқылы азаматтық процесте іс жүргізу мәселелері үнемі заңгер ғалымдардың назарында болатын мәселелердің бірі болып табылады. Процессуалдық адвокат мәселелеріне деген қызығушылық осы институттың азаматтық іс жүргізу формасының кепілдік жүйесіндегі орны мен рөліне байланысты.
Сондықтан да, аталған жұмыстың тақырыбы үлкен зерттеу қызығушылығын тудырды, бұл, ең алдымен, оның теориялық және практикалық тұрғыдан, сондай-ақ құқық қолдану сипатындағы шешілмеген мәселелердің кең ауқымымен байланысты.
Бұл тақырыпқа қызығушылықтың негізгі себептерінің бірі - тақырыптың өткірлігі, проблематизм, оның өміршеңдігі және өшпес өзектілігі. Сондай-ақ, адвокат кәсібінің өзіндік ерекшеліктері бар екенін атап өткен жөн, сондықтан адвокаттардың біліктілігін арттыру, яғни теорияны практикада қолдану қабілеті, оның кәсіби деңгейі мен шеберлігін арттыру үшін ынталандыру жолдарына ерекше назар аудару қажет және арнайы оқу бағдарламалары мен семинарларды барынша дамыту қажеттілігі.
Жұмыc eкi тaрaудaн тұрaды, oлaрдың әрқaйcыcындa бeлгiлi бiр мәceлeлeр aшылaды.

1 Адвокаттың азаматтық процестегі өкілеттіктері және оларды рәсімдеу тәртібі

Сотта өкілдік ету адвокаттың азаматтық процеске қатысуының негізінде тапсырма шарты жатыр, оның өкілеттіктері азаматтық іс жүргізу заңнамасында және сенімхатта айқындалған. Аталған шарттың болуы адвокаттың процеске өкілдік берушінің атынан қатысуын анықтайды. Азаматтық процесте адвокаттың өкіл ретіндегі өкілеттіктері сенімхатта көрсетілгендіктен, оның ұстанымы сенім білдірушінің ұстанымына қайшы келмеуі мүмкін. Азаматтық процесте адвокат істі жүргізуден бас тарта алады. Сотта өкілдік ету ҚР АІЖК-нің 6-тарауымен енгізіледі, алайда ұғымның мәні ашылмайды [2]. Сотта өкілдік ету азаматтық іс жүргізу заңнамасының нормаларында регламенттелуіне байланысты іс жүргізу сипатына ие. Процестік өкілдік бір адамның (өкілдің) процестік әрекеттерді басқа адамның немесе ұйымның атынан және оның мүддесінде орындауы ретінде айқындалуы мүмкін (ұсынылушы). Іс жүргізу құқығының пайда болуының негізінде заңды өкілдікті қоспағанда, өкілдіктің азаматтық-құқықтық шарты жатыр.
1.1 Адвокаттың іс жүргізу жағдайы және орындайтын функциялары
Адвокат: заңды өкіл (кез келген ата - ана, асырап алушы, қорғаншы, қамқоршы сияқты); - қоғамдық өкілдік; шарттық өкілдік (өзінің тікелей кәсіби міндеттерін орындау кезінде) шеңберінде әрекет ете алады.
Азаматтық іс жүргізу өкілдігінің негізгі белгілері:
а) өкіл, өкілдік берушінің атынан әрекет етеді, бұл шарттың болуымен алдын ала анықталған;
б) өкіл, өкілдік берушінің мүддесі үшін әрекет етеді. Әдетте, өкілдің даудың нәтижесіне материалдық-құқықтық қызығушылығы жоқ. Қатысушылардың тапсырылған істі жүргізуі кезінде олардың біреуінің іске қатысуы ерекше жағдай болып табылады (ҚР АІЖК 59-бабының 6-тармағы).
в) өкіл процесте өкілдік берушінің құқықтарын жүзеге асырады және міндеттерін орындайды. Бұл процесстегі өкілдің фигурасы оның және өкілдік берушінің арасында материалдық-құқықтық шарттық қатынастардың болуына байланысты туындайды, соған байланысты өкіл өкілдік берушінің құқықтары мен міндеттерін орындауға міндеттенеді. Сонымен бірге, өкілдің азаматтық іс жүргізу қатынастарының кез-келген субъектісі сияқты тәуелсіз іс жүргізу құқықтары бар.
г) өкіл өзіне заңмен және өкілді берген өкілеттіктер шеңберінде әрекет етеді.
Өкілдің өкілеттіктері екі топқа бөлінеді: жалпы және арнайы.
Жалпы өкілеттіктер заң бойынша өкілге тиесілі және сенімхатта арнайы ережені қажет етпейді. ҚР АІЖК-нің 61-бабында көрсетілген жағдайларды қоспағанда, жалпы өкілеттіктерді өкілдік берушінің атынан барлық процестік әрекеттерді жасауға құқық ретінде сипаттайды.
Соттың шешімдері мен ұйғарымдарына шағым жасау құқығын қоспағанда, жалпы өкілеттіктер ҚР АІЖК-нің 47-бабында айқындалған. Бұл өкілеттіліктерсіз іс жүргізу мүмкін емес, егер олар әкімшілік әрекеттерге байланысты болмаса. Арнайы өкілеттіктерді жасау құқығы сенімхатта олардың маңыздылығына және кейде өкілдік беруші үшін салдардың қайтымсыздығына байланысты айтылуы керек. Бұл мынадай іс жүргізу әрекеттері: талап арызға қол қою; істі аралық сотқа беру; талап қою талаптарынан толық немесе ішінара бас тарту; талап қоюды тану; талап қоюдың нысанасын өзгерту; талап қоюдың негізін өзгерту; бітімгершілік келісім жасасу; қайта сенім білдіру (өкілеттіктерді басқа тұлғаға беру); сот қаулысына шағым жасау; сот қаулысын мәжбүрлеп орындату талаптары; берілген мүлікті немесе ақшаны алу (ҚР АІЖК 61-б. 1-Б.).
д) іс жүргізу әрекеттерін жасай отырып, өкіл өкілдік берушіге құқықтар мен міндеттер жасайды.
e) өкілдіктің пайда болуының негізі әрқашан ұсынылған адамның еркі болып табылады. Процестік өкілдік тиісті құқық нормасы және материалдық-құқықтық және процестік фактілерден тұратын күрделі заңды құрам болған кезде туындайды. Адвокаттың өкіл ретінде қатысуы үшін:
- тапсырма шартын жасасу (материалдық - құқықтық факт);
- азаматтық іс қозғау талап етіледі;
- заңға сәйкес ресімделген өкілеттіктерді (іс жүргізу фактілері) ұсыну негізінде соттың өкілін іске қатысуға жіберуі.
Іс жүргізу өкілдігінің ерекшелігі-құқықтық қатынастардың үш түрі қалыптасады:
1) өкіл және өкілдік; 2) өкіл және сот; 3) өкілдік және сот.
Құқықтық қатынастардың бірінші түрі азаматтық-құқықтық шартқа негізделген, сондықтан ол материалдық-құқықтық сипатта болады. Осы құқықтық қатынастарға байланысты өкілге іс жүргізуге нақты құқықтар беріледі. Екінші және үшінші түрлер азаматтық іс жүргізу қатынастары болып табылады және сот процесінде құқықтар мен міндеттерді сипаттайды. Өкіл талап қою істерін қарауға; әкімшілік-құқықтық қатынастардан туындайтын істер бойынша және процестің барлық сатыларында ерекше іс жүргізуге қатыса алады. Сонымен, істі дайындау сатысында өкіл іс жүргізу құжаттарына көмектеседі немесе жасайды (мысалы, қарсы талап), іс бойынша дәлелдемелер жинайды, ұсынылған адамға кеңес береді және т. б. Азаматтар өз істерін сотта өздері немесе өкілдері арқылы жүргізе алады. Азаматтың іске өзінің қатысуы оны осы іс бойынша өкілге ие болу құқығынан айырмайды. (1-бөлім. ҚР АІЖК-нің 58б.).
Өкілдің азаматтық істі сотта қарауға қатысу нысандары: 1) өкіл процеске өкілдік берушімен бірлесіп қатысады; 2) өкіл процеске өкілдік берушінің жеке қатысуынсыз қатысады. Бірінші жағдайда, өкіл кеңес беру түрінде соңғы іс жүргізу әрекеттерін орындау кезінде ұсынылған адамға заңгерлік көмек көрсетуі керек, шешімді орындауды кейінге қалдыру немесе бөліп-бөліп төлеу, шешімді орындау әдісін немесе тәртібін өзгерту және т. б.
Сот талқылауы сатысында өкіл жалпы немесе арнайы өкілеттіктер шеңберінде әрекет етеді. Апелляциялық қайта қарау сатысында, егер осыған уәкілеттік берілген болса, өкіл апелляциялық шағым береді. Апелляциялық қайта қарау кезінде өкіл түсініктеме беруге, қосымша материалдар беруге құқылы (ҚР АІЖК-нің 354-бабы, 355-бабының 2-бөлігі). Уәкілетті өкіл төмен тұрған соттардың қаулыларына қадағалау тәртібімен тікелей сотқа жүгініп, істі қадағалау тәртібімен қайта қарауға уәкілетті сотқа шағымдануға немесе тиісті адамға тиісті сенімхатты қоса бере отырып, наразылық келтіру туралы өтінішхатпен жүгінуге құқылы (ҚР АІЖК-нің 385-бабы). Істің қаралатын уақыты мен орны туралы тиісінше хабардар етілген және сот отырысына келген өкіл түсініктеме беруге құқылы (ҚР АІЖК 398-б.3-б.).
Атқарушылық іс жүргізуде өкіл жалпы өкілеттіктерді жүзеге асыра алады: шешімді орындауды кейінге қалдыру немесе бөліп-бөліп төлеу, шешімді орындау тәсілін немесе тәртібін өзгерту және т.б. туралы мәселе қою. Сот іс бойынша жеке түсініктеме беру үшін тарапты шақырады. Қалыптасқан сот практикасына сүйене отырып, бұл алимент өндіру, некені бұзу, әке болуды анықтау, ата-ана құқығынан айыру, жұмысқа қайта тұру, ар-намысы мен қадір-қасиетін қорғау туралы істер. Бұл жағдайда сот ісін жүргізудегі өкілдің рөлі істі қарау кезінде ұсынылған адамға заңгерлік көмек көрсетуге дейін азаяды. Өкіл мен өкілдік берушінің процеске бірлесіп қатысу мүмкіндігі іс жүргізу өкілдігі мен азаматтық-құқықтық арасындағы айырмашылыққа байланысты. Өкіл процеске өз бетінше қатысқан жағдайда өкіл сенімхатта көзделген барлық өкілеттіктерді орындауға құқылы, өкілдік берушінің істі талқылауға қатысуы оның қалауына байланысты болады. Бұл жағдайда өкіл қандай іс жүргізу әрекеттерін жасауды және қайсысынан бас тартуды өзі шешеді. Сенімхатпен берілген өкілеттіктерден тыс әрекеттерді жасау сот үшін маңызды емес [3].
Құқықтық институт ретінде іс жүргізу өкілдігін аша отырып, оның субъективтік шегінде өкілдік беруші тарапынан да, өкіл тарапынан да тоқталу қажет. Мынадай іске қатысатын іс жүзінде кез келген тұлға өкілдік ете алады: - Тараптар; үшінші тұлғалар (даудың нысанасына дербес талаптарын мәлімдейтін де, мәлімдемейтін де); ерекше талап қою және ерекше іс жүргізу істері бойынша өтініш берушілер мен мүдделі тұлғалар; басқа адамдардың немесе мемлекеттің құқықтары мен мүдделерін қорғау процесіне кіретін мемлекеттік органдар, жергілікті өзін-өзі басқару органдары, ұйымдар немесе жекелеген азаматтар (ҚР АПК-нің 56 және 57-баптары). Келісімшарттық өкілдіктің өкілі, ең алдымен, адвокат бола алады. Заң кеңесшісі немесе осы кәсіпорынмен, ұйыммен, мекемемен еңбек қатынастарындағы басқа адам заңды тұлғаның мүддесі мен атынан шарттық өкілдікті жүзеге асыра алады.
ҚР АІЖК-нің 59 және 60-ы қандай адамдар сотта өкіл бола алатынын және керісінше бола алмайтынын егжей-тегжейлі регламенттейді. 60-баптың 2-тармағына сәйкес Адвокатура туралы заңнамада белгіленген ережелерді бұза отырып, заң көмегін көрсету туралы тапсырма қабылдаған адвокаттар сотта өкіл бола алмайды.
Адвокаттың іс бойынша тапсырма қабылдауға құқығы жоқ: егер ол осы іс бойынша мүдделері істі жүргізу туралы өтініш жасаған адамның мүдделеріне қайшы келетін адамдарға заң көмегін көрсетсе немесе бұрын көрсеткен болса (тараптардың өзара келісімі бойынша делдал ретінде әрекет ету жағдайларын қоспағанда); егер ол іске судья, прокурор, сарапшы, маман, аудармашы, куә немесе куәгер ретінде қатысқан болса; егер істі қарауға адвокат жақын туыстық қатынастарда тұрған лауазымды адам қатысса. ҚР АІЖК-нің 60-бабы, Адвокаттық қызмет туралы Заңның 15-бабының 2-бөлігі); заң консультациясына жүгінген азаматтар, заңды тұлғалар тікелей заң консультациясымен тапсырма шартын жасасады. Заң консультациясы меңгерушінің қолы қойылып, адвокатқа нақты іс бойынша оның өкілеттігін куәландыратын ордер береді. Бұйрық адвокатқа тек жалпы өкілеттіктер берумен тең. Егер заң көмегіне жүгінген адам адвокатқа баптың 1-тармағында көзделген арнайы өкілеттіктер бергісі келсе. 61 ҚР АІЖК, онда ордерге заң талаптарына сәйкес ресімделген сенімхат қоса берілуі тиіс. Адвокат өз қызметін жеке жүзеге асырған кезде оның өкілеттіктері көмек сұраған адаммен жасалған шартпен куәландырылады (ҚР АІЖК 62-б.3-б.).
1.2 Адвокаттың азаматтық істер бойынша сотқа дейінгі сатыдағы өкілеттіктері
Адвокаттың сот отырысына қатысуы - оның сенім білдірушіге құқықтық көмек көрсету жөніндегі барлық күш-жігерінің квинтэссенциясы. Адвокаттың соттағы жетістігі оның сот отырысына дейін жасаған барлық жұмысына тікелей байланысты.
Кәсіби дағдылар тұрғысынан сот отырысында адвокаттың қызметін екі құрамдас бөлікке бөлуге болады: дәлелдемелермен жұмыс және адвокаттың сотта сөйлеген сөзі.
Дәлелдемелермен жұмыс тек процесс саласындағы терең білімді ғана емес, сонымен бірге қолда бар дәлелдердің көмегімен сотты адвокат таңдаған құқықтық ұстанымның негізділігіне қалай сендіру керектігін түсінуді қажет етеді. Сонымен қатар, процестің екінші тарапының дәлелдерін бейтараптандыру мүмкіндігі екінші тараптың позициясын әлсіретуге мүмкіндік береді және жауапкерді қорғаудың немесе талапкердің мүдделерін қорғаудың тиімді әдістерінің бірі болып табылады.
Дәлелдемелермен жұмыс процесті сезіну қажеттілігімен байланысты, яғни, адвокаттың сенім білдірушінің атынан жасаған іс-әрекеті қандай салдарға әкелуі мүмкін екенін түсіну. Сондықтан адвокаттың соттағы жұмысының сапасы оның құқықтық білімі мен практикалық қызметін біріктіретін біліктілік деңгейіне тікелей байланысты [4].
Азаматтық және сот процесінде дәлелдеудің негізгі ауыртпалығын заң шығарушы тараптарға жүктейді, сот олардың дәлелдемелер алуына жәрдемдеседі және дәлелдемелерді тікелей сот отырысында зерттеуді ұйымдастырады. Адвокаттың дәлелдемелермен жұмыс жасаудағы қателіктері сенім білдіруші үшін теріс шешім қабылдауға әкелуі мүмкін.
Азаматтық процесте, ең алдымен, дәлелдеудегі соттың рөлі өзгерді. Сот дәлелдеуге қатыспайтын сыртқы бақылаушы, тәуелсіз төреші болды деп айту дұрыс болмас еді. Алайда оның дәлелдемелер жинау жөніндегі өкілеттіктері айтарлықтай төмендеді. Істің мән-жайын дәлелдеудің негізгі ауыртпалығы тараптарға жүктелген.
Адвокат өз клиентінің азаматтық ісі бойынша жұмысты азаматтық процесс пен іс жүргізу өкілдігі пайда болғанға дейін бастай алады. Адвокаттың әлеуетті сенімгермен алғашқы кездесуі кеңес беру кезінде пайда болады. Кеңес беру бірқатар өзара байланысты кезеңдерден тұрады. Ең алдымен, адвокат кеңес алу үшін жүгінген азаматты тыңдауы керек. Әдетте, азамат заң тұрғысынан ең маңызды фактілерді анықтай алмайды, әрқашан өз талаптарының тақырыбын тұжырымдай алмайды. Көбінесе ол эмоциялармен, реніштермен, әділеттілікке тезірек жетуге деген ұмтылысымен оны түсінеді. Клиентті тыңдағаннан кейін адвокат істің мән-жайын анықтап, талаптардың тақырыбын тұжырымдауы керек.
Адвокат үшін азаматтың түсіндірмелерінде қажет емес нәрсені алып тастау, заңды фактілерге назар аудару маңызды. Егер адамның өзімен бірге құжаттары болса, онда оларды міндетті түрде қарау керек. Адвокат даудың құқықтық мәнін анықтайтын талаптардың тақырыбын тұжырымдайды. Осыдан ол қандай мән-жайлар қосымша анықтауға жататынын анықтау кезінде шығады. Талаптардың тақырыбын түсіну үшін сұрақ қоюға болады: дауды шешуге ұмтылған азамат не күтеді? Істің барлық жағдайларын нақтылау үшін сіз өзіңіз сұрақ қоя білуіңіз керек, келушімен байланыс орнатып, материалдық құқықты білуіңіз керек, атап айтқанда: құқықтық қатынастардың пайда болуы, өзгеруі немесе тоқтатылуы қандай заңды фактілермен байланысты. Күрделі емес жағдайда, талаптардың тақырыбын, істің мән-жайларын анықтағаннан кейін ғана құқықтық біліктілікке көше аласыз. Бірақ егер біз күрделі мәселе туралы айтатын болсақ, онда талаптардың нақты құрамын анықтау үшін уақыт қажет болуы мүмкін. Бұл жағдайда азаматқа консультацияны басқа уақытқа ауыстыру себептерін түсіндіріп, консультацияны кейінге қалдыру керек.
Адвокат адамның талабына құқықтық біліктілік беруі керек: құқық саласын анықтаудан бастап - құқықтық институтқа, содан кейін - белгілі бір заң нормасына. Әдеттегідей, кез-келген адвокат үшін кодификациялық жұмыс көмектесе алатын заңнамадағы өзгерістерді білу маңызды. Қазіргі уақытта заңға қажетті өзгерістерді тез табуға көмектесетін компьютерлік бағдарламалар көмекке келді. Соңында адвокат кеңес беруге дайын.
Консультация мыналарды қамтуы тиіс: даудың материалдық-құқықтық аспектісі; азаматтың талап қою құқығының болуы (іс жүргізу аспектісі); іс бойынша түпкілікті кеңес: қорғауға заңды негіз бар ма және ол үшін не істеу керек (сот, әкімшілік және т.б.).
Бұл кеңес:
- заңды: құқық нормасына дұрыс сілтеме және оны түсіндіру, құқықты жүзеге асыру жолдары және т. б.; презентация түрінде қол жетімді;
- нақты: жалпы құқық туралы пайымдау емес және оны қорғау жолдары емес, мәселені шешудің мүмкін жолдарын белгілеу;
- нәтижелі: консультация аяқталғаннан кейін азамат істің одан әрі жылжуының перспективаларын анық көруі тиіс.
Кеңес беру іс бойынша тапсырманы қабылдаумен тығыз байланысты. Тапсырманы қабылдау, өз кезегінде, іс бойынша дұрыс ұстаным ұғымымен байланысты. Іс бойынша құқықтық ұстаным заңды көмекке кім жүгінгеніне қарамастан тұжырымдалады: талапкер, жауапкер, үшінші тұлға. Қалай болғанда да, құқықтық ұстаным талаптардың материалдық және процедуралық құқықтық негізділігін білдіреді.
Адвокат іс бойынша тапсырманы сот қорғауына жататын талаптардың заңдылығы мен негізділігі жағдайында, яғни іс бойынша материалдық-құқықтық және іс жүргізу-құқықтық ұстанымын оң бағалау кезінде қабылдайды. Азамат жүгінген іс қарапайым (материалдық-құқықтық тұрғыдан айқын) және күрделі (істің перспективасы, күрделі нақты құрамы және т.б. түсініксіз) болуы мүмкін.
Егер іс анық болса, онда адвокат істі жүргізуге тапсырма алады немесе бас тартады. Күрделі істе адвокат іс бойынша құқықтық позицияның болуы немесе болмауы туралы қорытындыға келмес бұрын ол бойынша қосымша жұмыс жүргізуді қамтиды.
Бұл қосымша жұмыс мыналарды қамтиды: а) талаптардың нақты құрамын белгілеу; б) іс бойынша ұстанымын растайтын қажетті дәлелдемелерді анықтау; в) даудың құқықтық біліктілігі; г) нақты құрамды құқық нормаларына сәйкес талдау. Іс бойынша құқықтық ұстаным туралы оң шешім болған жағдайда, адвокат: адамның талап қою құқығы бар-жоғын; арыз сотта қаралуға жататынын-жатпайтынын талдауы керек; талап қоюшы мен жауапкердің іс жүргізу құқық қабілеттілігі жайлы білуі; істердің осы санаты үшін заңда белгіленген дауды шешудің соттан тыс алдын ала тәртібі сақталғандығын; нақ сол тұлғалар арасындағы, нақ сол нысана туралы, нақ сол негіздер бойынша шығарылған дау бойынша заңды күшіне енген сот шешімі немесе талапкердің талап қоюдан бас тартуын қабылдау туралы немесе бітімгершілік келісімді бекіту туралы сот ұйғарымы бар не жоғын; осы дауды аралық соттың шешуіне беру туралы тараптар арасында жасалған шарттың болмауы (ҚР АІЖК-нің кез келген жағдайда азаматқа іс бойынша құқықтық ұстанымы түсіндіріліп, онымен келісілуі тиіс [5].
Егер адвокаттың құқықтық ұстанымы тараптың ұстанымына қайшы келсе, онда адвокаттың мұндай істі қабылдауға құқығы жоқ. Адвокаттың іс бойынша ұстанымы белгілі бір талаптарға сәйкес келуі тиіс: 1) ұсынылатын мүдделер тұрғысынан да, адвокат қызметінің сипаты жағынан да заңдылық; 2) адвокат позициясының сенім білдіруші позициясының дәйектілігі; 3) сенім білдірушінің адвокаттың құқықтық позициясы туралы хабардар болуы және оны мақұлдау. Іс бойынша құқықтық позицияны анықтай отырып, адвокат істі жүргізуге тапсырма алады.

1.3 Азаматтық іс бойынша ұстанымды әзірлеу және іске асыру ерекшеліктері
Тапсырма қабылданбайтын негіздерге келетін болсақ: онда мынадай жағдайлар даусыз болып табылады: егер ол осы іс бойынша мүдделі істі жүргізу туралы өтініш жасаған тұлғаның мүдделеріне қайшы келетін тұлғаларға заң көмегін көрсетсе немесе бұрын көрсеткен болса; егер адвокат осы іс бойынша бұрын судья, прокурор, тергеуші, анықтауды жүргізген тұлға, сарапшы, маман, аудармашы, куә немесе куәгер ретінде қатысқан болса; егер істі тергеуге немесе қарауға адвокат туыстық қатынастарда болатын лауазымды адам қатысса; тарап талаптарының (қарсылықтарының) заңсыздығы және негізсіздігі; талап қою құқығының болмауы.
Адвокаттың сотқа дейінгі кезеңге қатысуы қасақана заңсыз және негізсіз сот ісін қозғауға кедергі келтіреді, сондай-ақ азаматтарға талаптың мәні мен негіздерін, іске қатысатын адамдарды дұрыс анықтауға, қажетті дәлелдемелер шеңберін белгілеуге және т.б. көмектеседі. Азаматтық істерде алдын-ала тергеу бар қылмыстық істерден айырмашылығы, бұл жұмыс адвокатқа жүктеледі. Ең алдымен, дәлелдеу тақырыбын анықтау керек, бұл жас заңгерлер үшін өте күрделі мәселе. Дәлелдеу тақырыбын адвокат қана емес, сот та анықтайды. Алайда адвокат үшін дәлелдеу ауыртпалығын бөлуді ескеру маңызды: әрбір тарап өзінің талаптары мен қарсылықтарының негізі ретінде сілтеме жасайтын мән-жайларды дәлелдеуі тиіс (ҚР АІЖК 65-бабы).
Кез келген іс бойынша дәлелдеу нысанасын айқындау көзі: біріншіден, даулы құқықтық қатынастарды реттейтін материалдық құқық нормасы; екіншіден, талап қою мен қарсылықтарды дараландыратын осы іс бойынша нақты талаптардың немесе қарсылықтардың негіздері болып табылады.
Дәлелдеу тақырыбын анықтаған кезде адвокат құқықтық болжамдар мен белгілі фактілерді есте ұстауы керек. Осыған сәйкес ол нақты іс бойынша дәлелдеу тақырыбын белгілейді, оны тарылтуға да, кеңейтуге де болмайды. Осы және басқа қателіктер сот процесі кезінде жағымсыз салдарға әкелуі мүмкін, адвокаттың біліктілігінің жеткіліксіздігін көрсетеді. Адвокат әрдайым дәлелдеу тақырыбы келесі сот процесінде өзгеруі мүмкін екендігіне дайын болуы керек. Сот процестегі белсенділігіне байланысты іс бойынша дәлелдеу тақырыбын да анықтайтындығы маңызды жағдайды да ескеруі керек. Сот дәлелдеу нысанасына талап қою немесе оған қарсылық білдіру негіздерінің шеңберінен шығатын заңды фактілерді қоса алады. Осының салдарынан тараптардың адвокаттарында соттың талабы бойынша қосымша дәлелдемелер ұсыну міндеті туындауы мүмкін. Адвокат жинаған дәлелдерді сот қабылдауы керек. Дәлелдеу нысанасын анықтай отырып, адвокат қандай дәлелдемелерді одан әрі сотқа ұсыну мақсатында ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.