Батыс Қазақстан Облысынының ауыл шаруашылығының жағдайы және дамуы
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСНЫҢ АУЫЛ ШАРУАШЫЛҒЫ МИНИСТРЛІГІ
Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-
техникалық университеті
Экономика және аудит жоғарғы мектебі
АӨК-ін мемлекеттік реттеу пәні бойынша
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:Батыс Қазақстан облысындағы агроөнеркәсіп кешені экономикасының қазіргі жағдайы
Орындаған:БГМУ-41 топ студенті Фазылұлы Т.
Тексерген:аға- оқытушы Кубашева Г.А
ОРАЛ-2021ж.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығының қазіргі жағдайы.
1.1 Салалар бойынша Қазақстанның ауыл шаруашылығы кәсіпорындары ... ... .4
1.2 Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығының өнімдері ішкі сату және экспорт ... .6
2. Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенінің экономикалық жағдайы және дамуы
2.1 Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама нәтижесі 8
2.2Батыс Қазақстан Облысынының ауыл шаруашылығының жағдайы және дамуы 19
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .25
Кіріспе
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Ауыл шаруашылығы Қазақстан экономикасының маңызды салаларының бірі болып табылады. Аграрлық сектор дамуының деңгейі үнемі жоғары сатыда көрініп келді және мемлекеттің экономикалық және қоғамдық-саяси тұрақтылық факторларын анықтай отырып жоғары сатыдан көріне бермек. ҚР Президентінің Қазақстан-2050 стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты атты Қазақстан халқына Жолдауында жария еткен Елбасы қоғамымыздың келешек мүмкіндіктерін айқындады. Болашаққа бағдарланған бұл құжатта экономиканың нақты секторы ауыл шаруашылығын дамытуға ерекше көңіл бөлінген. Жаһандық ауыл шаруашылығы өндірісінде бәсеке өсе беретін болады. Жермен жұмыс істейтіндер, ең алдымен, жаңа технологияларды енгізіп, өнімділікті үздіксіз арттыратындар, жұмысын әлемдік стандарттар негізінде жүргізетіндер болуы керек . Қалыптасқан экономика жағдайында ауыл шаруашылығы өндірісінің тиімділігін арттыру мақсатында барлық денгейде басқару мен экономикалық ынталандырудың барынша тиімді жолдары мен әдістерін іздестіру және қолдану қажеттілігі туындап отыр. Нарықтық қатынастарға бейімделу, ауыл шаруашылық өндірісі көрсеткіштерінің, атап айтқанда, сапалы өнім көлемінің өсуі, еңбек өнімділігінің көрсеткіштерінің артуы, өндіріс, айырбас, тұтыну, өткізудің тиімді жүйелерін қалыптастыру - тиімділікті арттырудың алғы шарттары болып табылады.
Курстық жұмыстың мақсаты. Курстық жұмыстың негізгі мақсаты ауыл шаруашылығы саласының негізгі бағыттарын дамыту жолдарының теориялық және тәжірибелік негіздерін тұжырымдау.
Зерттеу пәні. Қазіргі таңда ауыл шаруашылығы саласының негізгі бағыттарын дамыту жағдайын арттырудың жолдары, әдістері мен мәселелері зерттеу пәні болып табылады. Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізі. Жалпы зерттеудің теориялық әдістемелік негізі ретінде заңдылық актілер, Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтары мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары, ауыл шаруашылығы өндірісінің тиімділігін арттыру мәселелерін зерттеген отандық және шетелдік ғалымдардың ғылыми еңбектері қолданылды. ҚР статистика бойынша агенттігініңжәне нормативтік-анықтама материалдары, ауыл шаруашылық кәсіпорындарының жылдық есептері. Тәжірибелік маңыздылығы. курстық жұмыста тұжырымдалған ауыл шаруашылығы саласының негізгі бағыттарын дамыту негізінде қол жеткізілген қорытындылар мен ұсыныстардың қолдану мүмкіндіктері айқындалды. Курстық жұмыстың құрылымы. Курстық жұмыс кіріспеден, екі негізгі бөлімнен, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен
1. Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығының қазіргі жағдайы
1.1 Салалар бойынша Қазақстанның ауыл шаруашылығы кәсіпорындары
2021 жылғы 15 сәуірдегі жағдай бойынша Қазақстанда ауыл шаруашылығы қызметімен айналысатын 17 669 ұйым тіркелген (орман және балық шаруашылығын қоспағанда)
1Салалар бойынша Қазақстанның ауыл шаруашылығы кәсіпорындары
Ауыл шаруашылығын одан әрі қарай дамытудың маңызды мәселелерінің бірі -- агроөнеркәсіптік кешен өнімдерінің экспорты, оның әлеуеті орасан зор. Жалпы, экспортты қолдауға бағыттау жоспарланған 500 млрд теңгеден 100 млрд теңгесі ауыл шаруашылығы экспортына бағытталған болатын. Қазір агроөнеркәсіптік кешенінің өнімдерің экспортының 60%-дан астамы -- шикізаттық өнім болып табылады
Сонымен қатар бос жатқан жерлерді тиімді пайдаға асыру мәселесі де өзекті болып отыр. Ауыл шаруашылығы министрлігі жүргізген ауыл шаруашылығы жерлерін түгендеу шарасы нәтижесінде 16,5 млн га жердің пайдаланылмай бос жатқаны анықталды. Үкімет барлық ауыл шаруашылығы жерлеріне аудиттік жұмыстармен қатар, жер кадастрының ақпараттық жүйесін цифрландыру бойынша жұмыстар жүргізуде.
2019 жылы агроөнеркәсіптік кешен өнімдерінің сыртықы нарыққа өтуі $3,29 млрд-қа 12,41 млн тоннаны құрады, бұл 2018 жылмен салыстырғанда $198 млн-ға немесе 6,4%-ға артық. Бұл ретте, агроөнеркәсіптік кешен өнімдері сыртықы нарыққа өтуінің жалпы көлемінен өңделген өнім экспортының үлесі 2018 жылы 33,65% құрады. агроөнеркәсіптік кешенінің өнімдері сыртықы нарыққа өтуі бойынша агроөнеркәсіптік кешенінін дамытудың мемлекеттік бағдарламасының жоспарға сай көрсеткіштері асыра орындалған болатын. Өткен жылы әлемнің 72 еліне агроөнеркәсіптік кешен өнімдерінің 551 түрі сыртықы нарыққа жіберілді.
Агроөнеркәсіптік кешен еңбек өнімділігін кемінде 2,5 есе арттыру үшін ең алдымен аграршыларды техникалық қайта жарақтандыру бойынша жұмыстарды жүргізу қажет. 2019 жылы жаңартудың орташа деңгейі 4%-ға жетті (2018 жылы 3,5%), минималды технологиялық деңгей - 6%.
Еліміздің кейбір облыстарында Қарағанды 4,6%, Ақмола 4,5%, Жамбыл 4,4%, Ақтөбе, Шығыс Қазақстан 4,3% техниканы жаңартудың жақсы қарқыны байқалды. Түркістан және Алматы облыстарында техниканы жаңартудың төменгі деңгейі анықталды (2,8% және 1,8%).
1.2 Аймақтар бойынша Қазақстанның ауыл шаруашылығы ұйымдары
2021 жылғы сәуірдегі жағдай бойынша ауыл шаруашылығы ұйымдарының ең көп саны Қазақстан Республикасының Түркістан, Алматы және Ақмола облыстарында орналасқан.
2. Қазақстан аймақтары бойынша ауыл шаруашылығы кәсіпорындары
Регион
Кәсіпорындар саны
Түркістан облысы
3695
Алматы облысы
2122
Ақмола облысы
1999
Солтүстік Қазақстан облысы
1346
Шығыс Қазақстан облысы
1241
Қостанай облысы
928
Жамбыл облысы
908
Алматы қаласы
814
Қарағанды облысы
757
Шымкент
672
Батыс Қазақстан облысы
629
Ақтөбе облысы
592
Павлодар облысы
574
НҰР-СҰЛТАН қаласы
554
Қызылорда облысы
529
Маңғыстау облысы
167
Атырау облысы
142
2021жылғы сәуірдегі жағдай бойынша Қазақстан облыстары бойынша ауылшаруашылығы кәсіпорындарының саны (орман және балық шаруашылығы нқоспағанда)
2. Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенінің экономикалық жағдайы және дамуы
2.1 Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама нәтижесі
Шикізаттық бағытты мемлекет ретінде Қазақстан Республикасының экономикасы шикізат экспортын шектеуге және шикізатты терең өңдеуді ынталандыруға тырысуда.
Шикізат экспортына шектеулер квота мен лицензиялау әдістері, экспортқа тыйым салу, кедендік баж салығын арттыру болып табылады.
Сонымен, қазіргі уақытта қарақұмық, ақ қант, картоп, пияз, сарымсақ, тұқым және күнбағыс майын экспорттауға тыйым салынған. Сәбізге, шалқанға, қызылшаға, қырыққабатқа, сондай-ақ ұн мен бидайға квота енгізілді.
Экспортты ынталандыру әдістері экспортталатын терең өңдеу өнімдеріне салықтар мен кедендік баждарды азайту болып табылады. Сонымен қатар, мемлекет экспорттаушыларға консультациялық қолдау көрсетеді, көрмелерге қатысу шығындарын өтейді.
Экспорттаушылар преференциялар мен субсидиялар түрінде күшті экономикалық қолдау алады. Сонымен, 2020 жылға агроөнеркәсіптік секторға 200 млрд теңге көлемінде субсидия бөлу жоспарлануда.
2020 жылы ауыл шаруашылығын дамытуда мына шаралар жоспарланған:
Барлық ауыл шаруашылығы жерлеріне аудит жұмыстарын жүргізу және жер кадастрын цифрландырy жөніндегі жұмыстарды aяқтayдың жоспарлануы;
Ғарыш мониторингі негізінде заманға сай бақылау әдістемелерін енгізе отырып, веб-порталын қолдану арқылы ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің мониторингі бойынша пилоттық жобаны іске асыру;
Әкімдіктермен бірлесе отырып жергілікті халықты жайылымдық алқаптармен қамтамасыз ету жұмыстарын әрмен қарай жалғастыру;
Пайдалануға берілмеген ауыл шаруашылығы жерлерін өндірістік қызметке тарту жөніндегі заң жобасына олардың мерзім аралықтарын 2 жылдан 1 жылға дейін қысқарту жәнеде пайдаланылмайтын жерлер үшін базалық салық салу мөлшерлерін 20 есе ұлғайту жолымен оларды қайтарып алу жөніндегі тиісті тетіктерді күшейте отырып, бастамашылық ету.
Аумақтарды дамытy бағдарламалары мен өңірлік ерекшеліктерге сүйене отырып, инвестициялық субсидиялардың паспорттары бойынша қаржыландыру лимиттерін тағайындауға әкімдіктерге мүмкіндік беруі;
Несиелер мен лизинг бойынша сыйақы мөлшерін субсидиялау бойынша айналым қаржысын толықтыруға арналған несиелер бойынша субсидиялау үлесін 7%-ға дейін (бұған дейін 5%-ға дейін болған) ұлғайту, көктемгі егіс жұмыстарына арналған несиелерді жылына 6%-ға дейін субсидиялау мүмкіндігін беру, бұл 3 жылға дейін қарыз айналымын қаржысын алуға және олар бойынша сыйақы мөлшерін субсидиялауға мүмкіндік береді;
Сақтандыру сыйақыларын субсидиялау ережелерін әзірлеп және бекіту, себебі сол жылдан бастап ауыл шаруашылығында ерікті сақтандыру нормалары күшіне енгізу. Яғни, болашақта сақтандыру полисін қамтамасыз етуге ,ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілердің қаражаттандыруға қолжетімділігін кеңейтуге мүмкіндік беретін агросақтандырудың жаңа жүйесінің аталған тетігін іске қосу.
Табиғи факторлары
Климаттық ресурстар ауыл шаруашылығының даму жағдайын анықтайтын негізгі табиғи факторлардың бірі болып табылады. Ауыл шаруашылығын дамыту агроклиматтық ресурстарды мұқият есепке ала отырып, оның салаларын аумақ бойынша ұтымды бөлуді талап етеді. Агроклиматтық жағдайларды есепке алу белгілі бір аумақтың климатының ауыл шаруашылығы дақылдарының талаптарына сәйкестігін анықтауға мүмкіндік береді.
Климат пен ауа райын экологиялық жағдайлар ретінде қарастыра отырып, агрометеорологиялық жағдайлардың ауыл шаруашылығы дақылдарының өсуі, дамуы және қалыптасуымен үйлесуін бағалау қажет. Сонымен қатар, тек ауа райы жағдайларын білу жеткіліксіз, сонымен қатар мәдениеттің қоршаған орта факторларына деген қажеттіліктерін ескеру қажет.
Қазақстанда агроклиматтық ресурстар мен ауыл шаруашылығы дақылдарын аудандастыруға арналған Қазақстанның агроклиматтық аудандастырылуы атты алғашқы ғылыми еңбекті П.И. Колосков 1947 ж. 1955 жылы Ф.Ф. Давитаяның Тың және тыңайған жерлерді игеру аймақтарының агроклиматтық және су ресурстары атты монографиясы жарық көрді. Сондай-ақ, 1959 жылы А.С. Өтешов Қазақстанның климаты монографиясын жариялады.
Ғылыми-қолданбалы агроклиматтық анықтамалықта климат жағдайы, топырақ жамылғысының жай-күйі, агроклиматтық ресурстар, биоклиматтық әлеует, ауыл шаруашылығына ауа райының қолайсыз құбылыстары (қуаңшылық, құрғақ жел, аяз, боран, шаңды дауыл, найзағай және бұршақ) туралы мәліметтер қамтылған. , көктемгі дала жұмыстарының басталуының және ерте көктемгі дәнді дақылдарды егудің климаттық мерзімдері туралы, ерте көктемгі дәнді дақылдардың пісетін және жинаудың басталуының климаттық кезеңдері туралы, сондай-ақ негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының көлемі бойынша аудандастыру туралы жылу және ылғалмен қамтамасыз ету. 1: 2500000 масштабтағы агроклиматтық карталар көрсетілген.
Анықтама РГП Казгидромет МЭ РК метеостанциялар мен агрометеорологиялық посттардың ұзақ мерзімді бақылауларының материалдарына негізделген..
Сондай-ақ біз Қазгидромет РМК-да 2003-2010 жылдар аралығында дайындалған Қазақстан климаты туралы анықтамалықтарда, оның ішінде Ауа температурасы, Атмосфералық жауын-шашын, Атмосфералық құбылыстар, Қар жамылғысы, Күн шуағы және Топырақтың температуралық режимі.
Бұл ғылыми және қолданбалы агроклиматтық анықтамалық ауыл шаруашылығы қызметкерлеріне арналған және оларды ауыл шаруашылығы өндірісінде пайдалану үшін агроклиматтық ресурстар туралы анықтамалық материалмен қамтамасыз етуге бағытталған. Анықтама практикалық және ғылыми мәселелерді шешуде пайдалы болады: егіншілік жүйесін анықтау, агротехникалық шараларды жоспарлау, дақылдарды ұтымды орналастыру, вегетациялық кезеңге басқарушылық шешімдер мен ғылыми ұсыныстарды қабылдау және т.б.
Агроөнеркәсіптік кешен еліміздің азық-түлік-экономикалық қауіпсіздігін, сондай-ақ ауылдық елді мекендердің еңбек және отырықшылық әлеуетін қалыптастыратын экономиканың маңызды салаларының бірі болып табылады..
Қазақстан Республикасының (бұдан әрі - ҚР) агроөнеркәсіптік кешенінің одан әрі даму перспективалары бар: майлы дақылдар мен ет секторларының экспорттық позициялары нығаюда, ал астық пен ұн бойынша Қазақстан тез арада ірі экспорттаушы елдердің біріне айналды. дүние жүзіндегі елдер. Қазақстанның Еуразиялық экономикалық одаққа (бұдан әрі - ЕАЭО) және Дүниежүзілік сауда ұйымына (бұдан әрі - ДСҰ) мүше болуы мүмкіндіктер туғызады және сонымен бірге ішкі нарықта да, сыртқы нарықта да бәсекеге қабілеттілікке жоғары талаптар қояды. Осыған байланысты агроөнеркәсіп кешенін мемлекеттік реттеудің рөлі өте маңызды.
Тәуелсіздік кезеңінде тоғыз бағдарламалық құжат әзірленіп, оның негізінде агроөнеркәсіптік кешен саласындағы мемлекеттік саясат жүзеге асырылды:
1. Ауыл әлеуметтік-экономикалық дамудың 1991-1995 жылдарға және 2000 жылға дейінгі кезеңге арналған бағдарламасы,
2. Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 1993-1995 жылдарға және 2000 жылға дейінгі тұжырымдамалық бағдарламасы,
3. Ауыл шаруашылығы өндірісін дамытудың 2000-2002 жылдарға арналған бағдарламасы,
4. 2003-2005 жылдарға арналған мемлекеттік агроазық-түлік бағдарламасы,
5. Ауылдық аумақтарды дамытудың 2004-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы,
6. Агроөнеркәсіптік кешенді тұрақты дамытудың 2006-2010 жылдарға арналған тұжырымдамасы,
7. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін тұрақты дамытудың 2006-2010 жылдарға арналған тұжырымдамасын іске асыру жөніндегі бірінші кезектегі шаралар бағдарламасы,
8. Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2010-2014 жылдарға арналған бағдарламасы
9. Агробизнес - 2017 ҚР агроөнеркәсіп кешенің дамыту бағдарламасы.
10. Еңбек 2019 жылғы бағдарламасы
Бағдарламаны іске асыруға 2017-2021 жылдарға арналған республикалық және жергілікті бюджеттерде көзделген шығыстардың жалпы көлемі небәрі 2 374,2 млрд теңгені (РБ (Республикалық бюджет) - 1 216 млрд теңге*, ЖБ (Жергілікті бюджет) - 904 млрд теңгені) құрайды. *, басқа көздер - 306,2 млрд.теңге), оның ішінде:2017 жыл:
барлығы - 359,7 млрд.теңге;
РБ - 198,2 млрд теңге; МБ - 144,5 млрд теңге;
басқа көздер - 17,0 млрд.теңге;
2018 жыл:
барлығы - 397,9 млрд.теңге;
РБ - 202,0 млрд.теңге;
ЖБ - 151,0 млрд.теңге;
басқа көздер - 44,9 млрд теңге;
2019 жыл:
барлығы - 429,4 млрд теңге; 4
РБ - 207,9 млрд теңге;
ЖБ - 158,4 млрд теңге;
басқа көздер - 63,1 млрд теңге;
2020 жыл:
барлығы - 558,8 млрд теңге;
РБ - 281,6 млрд теңге;
ЖБ - 193,6 млрд теңге;
басқа көздер - 83,6 млрд теңге;
2021:
барлығы - 628,4 млрд теңге;
РБ - 326,3 млрд теңге;
ЖБ - 204,5 млрд теңге;
басқа көздер - 97,6 млн.теңге
Еңбек бағдарламасын іске асырылуы
Министрлік Еңбек бағдарламасын іске асыруға қатысады және ауылдық елді мекендерде және шағын қалаларда бизнес-жобаларды іске асыратын немесе іске асыруды жоспарлап жүрген бағдарламаға қатысушыларға микрокредит беру жөніндегі жұмыстарды жүргізеді. Микрокредит беруге арналған қаражат облыс әкімдіктеріне бюджеттік несие түрінде беріледі. Әкімдік бұл қаражатты микроқаржы ұйымдары мен кредиттік серіктестіктерді одан әрі қорландыру үшін Аграрлық кредиттік корпорация, сондай-ақ тікелей несие беру үшін Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау көрсету қоры арасында бөледі.
2019 жылдың басында Еңбек бағдарламасын жүзеге асыруға 44,7 млрд теңге қаржы бөлінді, ал 2019 жылдың шілдесінде қосымша 20 млрд теңге бөлінді. Шағын несиелеудің жалпы қаражаты 64,7 млрд теңгені құрады. 2019 жылдың қорытындысы бойынша жалпы республика бойынша 64,7 млрд теңге немесе 100% игерілді, 16 181 шағын несие берілді, шамамен 18 мың жұмыс орны ашылды.
Экономика салалары бойынша шағын несиелер:
мал шаруашылығын - 75%-ға (43,6 млрд теңге сомасына 12 195 шағын несие); өсімдік шаруашылығын - 5%-ға (3,7 млрд теңге сомасына 735 шағын несие); ауыл шаруашылығына қатысы жоқ бизнес түрлерін (сауда, шаштараз, монша, ТҚКС және т. б.) - 20% (17,6 млрд теңге сомасына 3 325 шағын несие) дамытуға берілді.
Осы Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2017 - 2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) Қазақстан Республикасы Үкіметінің кеңейтілген отырысында Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес әзірленді. Қазақстан Республикасының 2016 жылғы 9 қыркүйектегі 100 нақты қадам Ұлт жоспарында және Қазақстан-2050 Стратегиясында көрсетілген Қазақстан Республикасының стратегиялық даму мақсаттарына сәйкес. Осылайша, бұл Бағдарлама халықтың сұранысқа ие ауыл шаруашылығы өнімдерінің түрлеріне деген ішкі қажеттіліктерін қанағаттандыруға, мақсатты экспорттық саясатты айқындауға бағытталатын болады.
Ағымдағы жағдайды талдау
Ауыл шаруашылығы елдің жалпы ішкі өнімінің (бұдан әрі - ЖІӨ) шамамен 5%-ын құрайды. 2015 жылы ауыл шаруашылығының жалпы өнімі 3,3 трлн. теңгені құрады, бұл 2011 жылмен салыстырғанда нақты мәнде 4,1%-ға төмен.
Ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің динамикасының диаграммасы, млрд.теңге
Агроөнеркәсіп кешенінің SWOT талдауы
Мықты жақтары
Әлсіз жақтары
ауданы бойынша Қазақстан әлемде тоғызыншы орында; жан басына шаққандағы егістік жер көлемі бойынша Қазақстан дүние жүзінде екінші орында; Қазақстан астық пен ұнды ірі экспорттаушылардың бірі болып табылады; ауыл халқының көп болуы (жалпы халықтың 43%), жұмыспен қамтылғандардың жоғары үлесі (жұмыспен қамтылған халықтың 18%); ТМД және Орталық Азия елдерінің өткізу нарықтарында азық-түлік өнімдеріне үлкен әлеуетті сұраныс; жалпы ауыл шаруашылығы өнімінің тұрақты өсуі; органикалық өнімдерді өндіру мен экспорттаудың жоғары әлеуеті
елдің ЖІӨ-дегі үлесінің төмендігі (4,8%); сауданың, оның ішінде экспорттың дамымауы; ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды енгізу деңгейінің төмендігі; ветеринариялық және азық-түлік қауіпсіздігінің жеткіліксіз деңгейі; капиталдың жоғары сыйымдылығы; ұзақ өтелу мерзімі; табиғи-климаттық жағдайларға тәуелділік; төмен еңбек өнімділігі; ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің рентабельділігінің төмен деңгейі
Мүмкіндіктер
Қауіп-қатер
санының өсуіне және халықтың тамақтану құрылымының өзгеруіне байланысты ауыл шаруашылығы өнімдерінің барлық түрлері бойынша көлемдерді ұлғайту мүмкіндігі; ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер мен ауыл шаруашылығы кооперативтерін тиімді мемлекеттік қолдауды қалыптастыру; перспективалы салаларда жеткізу географиясын және экспорт көлемін кеңейту
табиғи-климаттық жағдайлардың қолайсыз өзгерістері, ауа райы жағдайларының тұрақсыздығы; жануарлар мен өсімдіктер ауруларының таралуы және табиғи ортаның ластануы; ДСҰ-ға кіруге байланысты өнімнің жекелеген түрлеріне халықаралық нарықтарда бәсекелестіктің күшеюі; саланы тиімсіз мемлекеттік реттеу тәуекелі
2020 жылы ауылшаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу өнімдерін ақшалай көрсетуде өндіру диаграммасы, млн.
2020 жылы Батыс Қазақстан облысының ауыл шаруашылығын дамытуға 29 млрд теңгеге жуық қаража тбөлінді: республикалық және жергілікті бюджеттен 17,8млрд теңге, ҚазАгро бағдарламасын қолдана отырып тағы 11 млрд теңге. 2020 жылдың 16 тамызынан бастап субсидиялаудың жаңа ережелері күшіне енді, бұл жыл сайын өтемақы мөлшері, сондай-ақ ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау құралдарының саны өсетінін білдіреді.
Облыстық ауыл шаруашылығы басқармасы ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді субсидиялауға және қолдауға бөлінген 17,8 млрд теңге жыл соңына дейін игерілетінін нақтылады (өсімдік шаруашылығына - 562,1 млн теңге, мал шаруашылығына - 4 млрд 343,6 млн теңге, инвестициялық инвестицияны субсидиялау). - 3 млрд 105,8 млн теңге, нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікке - 4 млрд 84,8 млн теңге, несие және лизинг бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауға - 4 млрд 90,6 млн теңге, басқада іс-шараларға - 900,4 млн теңге).Несиелеуге де қомақты сома бөлініп отыр. ҚазАгро арқылы облыстың ауыл шаруашылығы тауар өндірушілеріне 11 млрд-қа жуық несие берілді. Бұған лизинг туралы деректер кіреді. Жыл басынан бері 5 млрд 857,8 млн теңгеге 753 ауыл шаруашылығы техникасы мен құрал-жабдықтары (қыркүйек айындағы мәліметтер) сатып алынды, - дейді ауыл шаруашылығы басқармасының экономикалық талдау бөлімінің бас маманы Динара Құланбаева. Батыс Қазақстан облысы.
Мемлекеттік қолдау агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған бағдарламасы аясында жүзеге асырылады. Ол инвестициялық субсидияларды - инвестициялық жобаларды жүзеге асыратын заңды тұлғаларға берілетін бюджеттік субсидияларды, сондай-ақ фермерлерге жыл сайын өзгеретін субсидиялардың жекелеген түрлерін бөледі. Осылайша, мал шаруашылығында мемлекет көмегі асыл тұқымды малмен жұмысты кеңінен насихаттауға бағытталған. Шаруа қожалықтарына сатып алынған асыл тұқымды, расталған асыл тұқымды малдары үшін субсидия төленеді.
Сонымен қатар ірі қара мен қойдың тауарлық және асыл тұқымды асыл тұқымды басымен селекциялық-асылдандыру жұмыстарын жүргізуге, отандық және шетелдік асыл тұқымды мал мен құстарды сатып алуға, өткізілген немесе бордақылау алаңдарына көшірілетін қошқарлар мен қошқарлардың құнын төмендетуге субсидиялар беріледі. ет өңдеу кәсіпорындары және өткізілген немесе өңделген сүт өндірісінің өзіндік құнының төмендеуі, өткізілген немесе өңделген еттің өзіндік құнының төмендеуі, тағамдық жұмыртқа өндірісінің өзіндік құнының төмендеуі. Субсидиялаудың басқа да бағыттары бар, - дейді Батыс Қазақстан облысы ауыл шаруашылығы басқармасы мал шаруашылығы ... жалғасы
Жәңгір хан атындағы Батыс Қазақстан аграрлық-
техникалық университеті
Экономика және аудит жоғарғы мектебі
АӨК-ін мемлекеттік реттеу пәні бойынша
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы:Батыс Қазақстан облысындағы агроөнеркәсіп кешені экономикасының қазіргі жағдайы
Орындаған:БГМУ-41 топ студенті Фазылұлы Т.
Тексерген:аға- оқытушы Кубашева Г.А
ОРАЛ-2021ж.
Мазмұны
Кіріспе ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...3
1. Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығының қазіргі жағдайы.
1.1 Салалар бойынша Қазақстанның ауыл шаруашылығы кәсіпорындары ... ... .4
1.2 Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығының өнімдері ішкі сату және экспорт ... .6
2. Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенінің экономикалық жағдайы және дамуы
2.1 Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама нәтижесі 8
2.2Батыс Қазақстан Облысынының ауыл шаруашылығының жағдайы және дамуы 19
ҚОРЫТЫНДЫ ... ... ... ... ... ... .. ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... .24
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ... ... ... ... ... ... ... . ... ... ... ... ... ... .25
Кіріспе
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Ауыл шаруашылығы Қазақстан экономикасының маңызды салаларының бірі болып табылады. Аграрлық сектор дамуының деңгейі үнемі жоғары сатыда көрініп келді және мемлекеттің экономикалық және қоғамдық-саяси тұрақтылық факторларын анықтай отырып жоғары сатыдан көріне бермек. ҚР Президентінің Қазақстан-2050 стратегиясы қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты атты Қазақстан халқына Жолдауында жария еткен Елбасы қоғамымыздың келешек мүмкіндіктерін айқындады. Болашаққа бағдарланған бұл құжатта экономиканың нақты секторы ауыл шаруашылығын дамытуға ерекше көңіл бөлінген. Жаһандық ауыл шаруашылығы өндірісінде бәсеке өсе беретін болады. Жермен жұмыс істейтіндер, ең алдымен, жаңа технологияларды енгізіп, өнімділікті үздіксіз арттыратындар, жұмысын әлемдік стандарттар негізінде жүргізетіндер болуы керек . Қалыптасқан экономика жағдайында ауыл шаруашылығы өндірісінің тиімділігін арттыру мақсатында барлық денгейде басқару мен экономикалық ынталандырудың барынша тиімді жолдары мен әдістерін іздестіру және қолдану қажеттілігі туындап отыр. Нарықтық қатынастарға бейімделу, ауыл шаруашылық өндірісі көрсеткіштерінің, атап айтқанда, сапалы өнім көлемінің өсуі, еңбек өнімділігінің көрсеткіштерінің артуы, өндіріс, айырбас, тұтыну, өткізудің тиімді жүйелерін қалыптастыру - тиімділікті арттырудың алғы шарттары болып табылады.
Курстық жұмыстың мақсаты. Курстық жұмыстың негізгі мақсаты ауыл шаруашылығы саласының негізгі бағыттарын дамыту жолдарының теориялық және тәжірибелік негіздерін тұжырымдау.
Зерттеу пәні. Қазіргі таңда ауыл шаруашылығы саласының негізгі бағыттарын дамыту жағдайын арттырудың жолдары, әдістері мен мәселелері зерттеу пәні болып табылады. Зерттеудің теориялық және әдістемелік негізі. Жалпы зерттеудің теориялық әдістемелік негізі ретінде заңдылық актілер, Қазақстан Республикасы Президентінің жарлықтары мен Қазақстан Республикасы Үкіметінің қаулылары, ауыл шаруашылығы өндірісінің тиімділігін арттыру мәселелерін зерттеген отандық және шетелдік ғалымдардың ғылыми еңбектері қолданылды. ҚР статистика бойынша агенттігініңжәне нормативтік-анықтама материалдары, ауыл шаруашылық кәсіпорындарының жылдық есептері. Тәжірибелік маңыздылығы. курстық жұмыста тұжырымдалған ауыл шаруашылығы саласының негізгі бағыттарын дамыту негізінде қол жеткізілген қорытындылар мен ұсыныстардың қолдану мүмкіндіктері айқындалды. Курстық жұмыстың құрылымы. Курстық жұмыс кіріспеден, екі негізгі бөлімнен, қорытынды және пайдаланылған әдебиеттер тізімінен
1. Қазақстан Республикасының ауыл шаруашылығының қазіргі жағдайы
1.1 Салалар бойынша Қазақстанның ауыл шаруашылығы кәсіпорындары
2021 жылғы 15 сәуірдегі жағдай бойынша Қазақстанда ауыл шаруашылығы қызметімен айналысатын 17 669 ұйым тіркелген (орман және балық шаруашылығын қоспағанда)
1Салалар бойынша Қазақстанның ауыл шаруашылығы кәсіпорындары
Ауыл шаруашылығын одан әрі қарай дамытудың маңызды мәселелерінің бірі -- агроөнеркәсіптік кешен өнімдерінің экспорты, оның әлеуеті орасан зор. Жалпы, экспортты қолдауға бағыттау жоспарланған 500 млрд теңгеден 100 млрд теңгесі ауыл шаруашылығы экспортына бағытталған болатын. Қазір агроөнеркәсіптік кешенінің өнімдерің экспортының 60%-дан астамы -- шикізаттық өнім болып табылады
Сонымен қатар бос жатқан жерлерді тиімді пайдаға асыру мәселесі де өзекті болып отыр. Ауыл шаруашылығы министрлігі жүргізген ауыл шаруашылығы жерлерін түгендеу шарасы нәтижесінде 16,5 млн га жердің пайдаланылмай бос жатқаны анықталды. Үкімет барлық ауыл шаруашылығы жерлеріне аудиттік жұмыстармен қатар, жер кадастрының ақпараттық жүйесін цифрландыру бойынша жұмыстар жүргізуде.
2019 жылы агроөнеркәсіптік кешен өнімдерінің сыртықы нарыққа өтуі $3,29 млрд-қа 12,41 млн тоннаны құрады, бұл 2018 жылмен салыстырғанда $198 млн-ға немесе 6,4%-ға артық. Бұл ретте, агроөнеркәсіптік кешен өнімдері сыртықы нарыққа өтуінің жалпы көлемінен өңделген өнім экспортының үлесі 2018 жылы 33,65% құрады. агроөнеркәсіптік кешенінің өнімдері сыртықы нарыққа өтуі бойынша агроөнеркәсіптік кешенінін дамытудың мемлекеттік бағдарламасының жоспарға сай көрсеткіштері асыра орындалған болатын. Өткен жылы әлемнің 72 еліне агроөнеркәсіптік кешен өнімдерінің 551 түрі сыртықы нарыққа жіберілді.
Агроөнеркәсіптік кешен еңбек өнімділігін кемінде 2,5 есе арттыру үшін ең алдымен аграршыларды техникалық қайта жарақтандыру бойынша жұмыстарды жүргізу қажет. 2019 жылы жаңартудың орташа деңгейі 4%-ға жетті (2018 жылы 3,5%), минималды технологиялық деңгей - 6%.
Еліміздің кейбір облыстарында Қарағанды 4,6%, Ақмола 4,5%, Жамбыл 4,4%, Ақтөбе, Шығыс Қазақстан 4,3% техниканы жаңартудың жақсы қарқыны байқалды. Түркістан және Алматы облыстарында техниканы жаңартудың төменгі деңгейі анықталды (2,8% және 1,8%).
1.2 Аймақтар бойынша Қазақстанның ауыл шаруашылығы ұйымдары
2021 жылғы сәуірдегі жағдай бойынша ауыл шаруашылығы ұйымдарының ең көп саны Қазақстан Республикасының Түркістан, Алматы және Ақмола облыстарында орналасқан.
2. Қазақстан аймақтары бойынша ауыл шаруашылығы кәсіпорындары
Регион
Кәсіпорындар саны
Түркістан облысы
3695
Алматы облысы
2122
Ақмола облысы
1999
Солтүстік Қазақстан облысы
1346
Шығыс Қазақстан облысы
1241
Қостанай облысы
928
Жамбыл облысы
908
Алматы қаласы
814
Қарағанды облысы
757
Шымкент
672
Батыс Қазақстан облысы
629
Ақтөбе облысы
592
Павлодар облысы
574
НҰР-СҰЛТАН қаласы
554
Қызылорда облысы
529
Маңғыстау облысы
167
Атырау облысы
142
2021жылғы сәуірдегі жағдай бойынша Қазақстан облыстары бойынша ауылшаруашылығы кәсіпорындарының саны (орман және балық шаруашылығы нқоспағанда)
2. Қазақстан Республикасында агроөнеркәсіптік кешенінің экономикалық жағдайы және дамуы
2.1 Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарлама нәтижесі
Шикізаттық бағытты мемлекет ретінде Қазақстан Республикасының экономикасы шикізат экспортын шектеуге және шикізатты терең өңдеуді ынталандыруға тырысуда.
Шикізат экспортына шектеулер квота мен лицензиялау әдістері, экспортқа тыйым салу, кедендік баж салығын арттыру болып табылады.
Сонымен, қазіргі уақытта қарақұмық, ақ қант, картоп, пияз, сарымсақ, тұқым және күнбағыс майын экспорттауға тыйым салынған. Сәбізге, шалқанға, қызылшаға, қырыққабатқа, сондай-ақ ұн мен бидайға квота енгізілді.
Экспортты ынталандыру әдістері экспортталатын терең өңдеу өнімдеріне салықтар мен кедендік баждарды азайту болып табылады. Сонымен қатар, мемлекет экспорттаушыларға консультациялық қолдау көрсетеді, көрмелерге қатысу шығындарын өтейді.
Экспорттаушылар преференциялар мен субсидиялар түрінде күшті экономикалық қолдау алады. Сонымен, 2020 жылға агроөнеркәсіптік секторға 200 млрд теңге көлемінде субсидия бөлу жоспарлануда.
2020 жылы ауыл шаруашылығын дамытуда мына шаралар жоспарланған:
Барлық ауыл шаруашылығы жерлеріне аудит жұмыстарын жүргізу және жер кадастрын цифрландырy жөніндегі жұмыстарды aяқтayдың жоспарлануы;
Ғарыш мониторингі негізінде заманға сай бақылау әдістемелерін енгізе отырып, веб-порталын қолдану арқылы ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлердің мониторингі бойынша пилоттық жобаны іске асыру;
Әкімдіктермен бірлесе отырып жергілікті халықты жайылымдық алқаптармен қамтамасыз ету жұмыстарын әрмен қарай жалғастыру;
Пайдалануға берілмеген ауыл шаруашылығы жерлерін өндірістік қызметке тарту жөніндегі заң жобасына олардың мерзім аралықтарын 2 жылдан 1 жылға дейін қысқарту жәнеде пайдаланылмайтын жерлер үшін базалық салық салу мөлшерлерін 20 есе ұлғайту жолымен оларды қайтарып алу жөніндегі тиісті тетіктерді күшейте отырып, бастамашылық ету.
Аумақтарды дамытy бағдарламалары мен өңірлік ерекшеліктерге сүйене отырып, инвестициялық субсидиялардың паспорттары бойынша қаржыландыру лимиттерін тағайындауға әкімдіктерге мүмкіндік беруі;
Несиелер мен лизинг бойынша сыйақы мөлшерін субсидиялау бойынша айналым қаржысын толықтыруға арналған несиелер бойынша субсидиялау үлесін 7%-ға дейін (бұған дейін 5%-ға дейін болған) ұлғайту, көктемгі егіс жұмыстарына арналған несиелерді жылына 6%-ға дейін субсидиялау мүмкіндігін беру, бұл 3 жылға дейін қарыз айналымын қаржысын алуға және олар бойынша сыйақы мөлшерін субсидиялауға мүмкіндік береді;
Сақтандыру сыйақыларын субсидиялау ережелерін әзірлеп және бекіту, себебі сол жылдан бастап ауыл шаруашылығында ерікті сақтандыру нормалары күшіне енгізу. Яғни, болашақта сақтандыру полисін қамтамасыз етуге ,ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілердің қаражаттандыруға қолжетімділігін кеңейтуге мүмкіндік беретін агросақтандырудың жаңа жүйесінің аталған тетігін іске қосу.
Табиғи факторлары
Климаттық ресурстар ауыл шаруашылығының даму жағдайын анықтайтын негізгі табиғи факторлардың бірі болып табылады. Ауыл шаруашылығын дамыту агроклиматтық ресурстарды мұқият есепке ала отырып, оның салаларын аумақ бойынша ұтымды бөлуді талап етеді. Агроклиматтық жағдайларды есепке алу белгілі бір аумақтың климатының ауыл шаруашылығы дақылдарының талаптарына сәйкестігін анықтауға мүмкіндік береді.
Климат пен ауа райын экологиялық жағдайлар ретінде қарастыра отырып, агрометеорологиялық жағдайлардың ауыл шаруашылығы дақылдарының өсуі, дамуы және қалыптасуымен үйлесуін бағалау қажет. Сонымен қатар, тек ауа райы жағдайларын білу жеткіліксіз, сонымен қатар мәдениеттің қоршаған орта факторларына деген қажеттіліктерін ескеру қажет.
Қазақстанда агроклиматтық ресурстар мен ауыл шаруашылығы дақылдарын аудандастыруға арналған Қазақстанның агроклиматтық аудандастырылуы атты алғашқы ғылыми еңбекті П.И. Колосков 1947 ж. 1955 жылы Ф.Ф. Давитаяның Тың және тыңайған жерлерді игеру аймақтарының агроклиматтық және су ресурстары атты монографиясы жарық көрді. Сондай-ақ, 1959 жылы А.С. Өтешов Қазақстанның климаты монографиясын жариялады.
Ғылыми-қолданбалы агроклиматтық анықтамалықта климат жағдайы, топырақ жамылғысының жай-күйі, агроклиматтық ресурстар, биоклиматтық әлеует, ауыл шаруашылығына ауа райының қолайсыз құбылыстары (қуаңшылық, құрғақ жел, аяз, боран, шаңды дауыл, найзағай және бұршақ) туралы мәліметтер қамтылған. , көктемгі дала жұмыстарының басталуының және ерте көктемгі дәнді дақылдарды егудің климаттық мерзімдері туралы, ерте көктемгі дәнді дақылдардың пісетін және жинаудың басталуының климаттық кезеңдері туралы, сондай-ақ негізгі ауыл шаруашылығы дақылдарының көлемі бойынша аудандастыру туралы жылу және ылғалмен қамтамасыз ету. 1: 2500000 масштабтағы агроклиматтық карталар көрсетілген.
Анықтама РГП Казгидромет МЭ РК метеостанциялар мен агрометеорологиялық посттардың ұзақ мерзімді бақылауларының материалдарына негізделген..
Сондай-ақ біз Қазгидромет РМК-да 2003-2010 жылдар аралығында дайындалған Қазақстан климаты туралы анықтамалықтарда, оның ішінде Ауа температурасы, Атмосфералық жауын-шашын, Атмосфералық құбылыстар, Қар жамылғысы, Күн шуағы және Топырақтың температуралық режимі.
Бұл ғылыми және қолданбалы агроклиматтық анықтамалық ауыл шаруашылығы қызметкерлеріне арналған және оларды ауыл шаруашылығы өндірісінде пайдалану үшін агроклиматтық ресурстар туралы анықтамалық материалмен қамтамасыз етуге бағытталған. Анықтама практикалық және ғылыми мәселелерді шешуде пайдалы болады: егіншілік жүйесін анықтау, агротехникалық шараларды жоспарлау, дақылдарды ұтымды орналастыру, вегетациялық кезеңге басқарушылық шешімдер мен ғылыми ұсыныстарды қабылдау және т.б.
Агроөнеркәсіптік кешен еліміздің азық-түлік-экономикалық қауіпсіздігін, сондай-ақ ауылдық елді мекендердің еңбек және отырықшылық әлеуетін қалыптастыратын экономиканың маңызды салаларының бірі болып табылады..
Қазақстан Республикасының (бұдан әрі - ҚР) агроөнеркәсіптік кешенінің одан әрі даму перспективалары бар: майлы дақылдар мен ет секторларының экспорттық позициялары нығаюда, ал астық пен ұн бойынша Қазақстан тез арада ірі экспорттаушы елдердің біріне айналды. дүние жүзіндегі елдер. Қазақстанның Еуразиялық экономикалық одаққа (бұдан әрі - ЕАЭО) және Дүниежүзілік сауда ұйымына (бұдан әрі - ДСҰ) мүше болуы мүмкіндіктер туғызады және сонымен бірге ішкі нарықта да, сыртқы нарықта да бәсекеге қабілеттілікке жоғары талаптар қояды. Осыған байланысты агроөнеркәсіп кешенін мемлекеттік реттеудің рөлі өте маңызды.
Тәуелсіздік кезеңінде тоғыз бағдарламалық құжат әзірленіп, оның негізінде агроөнеркәсіптік кешен саласындағы мемлекеттік саясат жүзеге асырылды:
1. Ауыл әлеуметтік-экономикалық дамудың 1991-1995 жылдарға және 2000 жылға дейінгі кезеңге арналған бағдарламасы,
2. Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 1993-1995 жылдарға және 2000 жылға дейінгі тұжырымдамалық бағдарламасы,
3. Ауыл шаруашылығы өндірісін дамытудың 2000-2002 жылдарға арналған бағдарламасы,
4. 2003-2005 жылдарға арналған мемлекеттік агроазық-түлік бағдарламасы,
5. Ауылдық аумақтарды дамытудың 2004-2010 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы,
6. Агроөнеркәсіптік кешенді тұрақты дамытудың 2006-2010 жылдарға арналған тұжырымдамасы,
7. Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін тұрақты дамытудың 2006-2010 жылдарға арналған тұжырымдамасын іске асыру жөніндегі бірінші кезектегі шаралар бағдарламасы,
8. Агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2010-2014 жылдарға арналған бағдарламасы
9. Агробизнес - 2017 ҚР агроөнеркәсіп кешенің дамыту бағдарламасы.
10. Еңбек 2019 жылғы бағдарламасы
Бағдарламаны іске асыруға 2017-2021 жылдарға арналған республикалық және жергілікті бюджеттерде көзделген шығыстардың жалпы көлемі небәрі 2 374,2 млрд теңгені (РБ (Республикалық бюджет) - 1 216 млрд теңге*, ЖБ (Жергілікті бюджет) - 904 млрд теңгені) құрайды. *, басқа көздер - 306,2 млрд.теңге), оның ішінде:2017 жыл:
барлығы - 359,7 млрд.теңге;
РБ - 198,2 млрд теңге; МБ - 144,5 млрд теңге;
басқа көздер - 17,0 млрд.теңге;
2018 жыл:
барлығы - 397,9 млрд.теңге;
РБ - 202,0 млрд.теңге;
ЖБ - 151,0 млрд.теңге;
басқа көздер - 44,9 млрд теңге;
2019 жыл:
барлығы - 429,4 млрд теңге; 4
РБ - 207,9 млрд теңге;
ЖБ - 158,4 млрд теңге;
басқа көздер - 63,1 млрд теңге;
2020 жыл:
барлығы - 558,8 млрд теңге;
РБ - 281,6 млрд теңге;
ЖБ - 193,6 млрд теңге;
басқа көздер - 83,6 млрд теңге;
2021:
барлығы - 628,4 млрд теңге;
РБ - 326,3 млрд теңге;
ЖБ - 204,5 млрд теңге;
басқа көздер - 97,6 млн.теңге
Еңбек бағдарламасын іске асырылуы
Министрлік Еңбек бағдарламасын іске асыруға қатысады және ауылдық елді мекендерде және шағын қалаларда бизнес-жобаларды іске асыратын немесе іске асыруды жоспарлап жүрген бағдарламаға қатысушыларға микрокредит беру жөніндегі жұмыстарды жүргізеді. Микрокредит беруге арналған қаражат облыс әкімдіктеріне бюджеттік несие түрінде беріледі. Әкімдік бұл қаражатты микроқаржы ұйымдары мен кредиттік серіктестіктерді одан әрі қорландыру үшін Аграрлық кредиттік корпорация, сондай-ақ тікелей несие беру үшін Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау көрсету қоры арасында бөледі.
2019 жылдың басында Еңбек бағдарламасын жүзеге асыруға 44,7 млрд теңге қаржы бөлінді, ал 2019 жылдың шілдесінде қосымша 20 млрд теңге бөлінді. Шағын несиелеудің жалпы қаражаты 64,7 млрд теңгені құрады. 2019 жылдың қорытындысы бойынша жалпы республика бойынша 64,7 млрд теңге немесе 100% игерілді, 16 181 шағын несие берілді, шамамен 18 мың жұмыс орны ашылды.
Экономика салалары бойынша шағын несиелер:
мал шаруашылығын - 75%-ға (43,6 млрд теңге сомасына 12 195 шағын несие); өсімдік шаруашылығын - 5%-ға (3,7 млрд теңге сомасына 735 шағын несие); ауыл шаруашылығына қатысы жоқ бизнес түрлерін (сауда, шаштараз, монша, ТҚКС және т. б.) - 20% (17,6 млрд теңге сомасына 3 325 шағын несие) дамытуға берілді.
Осы Қазақстан Республикасының агроөнеркәсіптік кешенін дамытудың 2017 - 2021 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы (бұдан әрі - Бағдарлама) Қазақстан Республикасы Үкіметінің кеңейтілген отырысында Мемлекет басшысының тапсырмасына сәйкес әзірленді. Қазақстан Республикасының 2016 жылғы 9 қыркүйектегі 100 нақты қадам Ұлт жоспарында және Қазақстан-2050 Стратегиясында көрсетілген Қазақстан Республикасының стратегиялық даму мақсаттарына сәйкес. Осылайша, бұл Бағдарлама халықтың сұранысқа ие ауыл шаруашылығы өнімдерінің түрлеріне деген ішкі қажеттіліктерін қанағаттандыруға, мақсатты экспорттық саясатты айқындауға бағытталатын болады.
Ағымдағы жағдайды талдау
Ауыл шаруашылығы елдің жалпы ішкі өнімінің (бұдан әрі - ЖІӨ) шамамен 5%-ын құрайды. 2015 жылы ауыл шаруашылығының жалпы өнімі 3,3 трлн. теңгені құрады, бұл 2011 жылмен салыстырғанда нақты мәнде 4,1%-ға төмен.
Ауыл шаруашылығы жалпы өнімінің динамикасының диаграммасы, млрд.теңге
Агроөнеркәсіп кешенінің SWOT талдауы
Мықты жақтары
Әлсіз жақтары
ауданы бойынша Қазақстан әлемде тоғызыншы орында; жан басына шаққандағы егістік жер көлемі бойынша Қазақстан дүние жүзінде екінші орында; Қазақстан астық пен ұнды ірі экспорттаушылардың бірі болып табылады; ауыл халқының көп болуы (жалпы халықтың 43%), жұмыспен қамтылғандардың жоғары үлесі (жұмыспен қамтылған халықтың 18%); ТМД және Орталық Азия елдерінің өткізу нарықтарында азық-түлік өнімдеріне үлкен әлеуетті сұраныс; жалпы ауыл шаруашылығы өнімінің тұрақты өсуі; органикалық өнімдерді өндіру мен экспорттаудың жоғары әлеуеті
елдің ЖІӨ-дегі үлесінің төмендігі (4,8%); сауданың, оның ішінде экспорттың дамымауы; ғылыми-зерттеу және тәжірибелік-конструкторлық жұмыстарды енгізу деңгейінің төмендігі; ветеринариялық және азық-түлік қауіпсіздігінің жеткіліксіз деңгейі; капиталдың жоғары сыйымдылығы; ұзақ өтелу мерзімі; табиғи-климаттық жағдайларға тәуелділік; төмен еңбек өнімділігі; ауыл шаруашылығы тауар өндірушілерінің рентабельділігінің төмен деңгейі
Мүмкіндіктер
Қауіп-қатер
санының өсуіне және халықтың тамақтану құрылымының өзгеруіне байланысты ауыл шаруашылығы өнімдерінің барлық түрлері бойынша көлемдерді ұлғайту мүмкіндігі; ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілер мен ауыл шаруашылығы кооперативтерін тиімді мемлекеттік қолдауды қалыптастыру; перспективалы салаларда жеткізу географиясын және экспорт көлемін кеңейту
табиғи-климаттық жағдайлардың қолайсыз өзгерістері, ауа райы жағдайларының тұрақсыздығы; жануарлар мен өсімдіктер ауруларының таралуы және табиғи ортаның ластануы; ДСҰ-ға кіруге байланысты өнімнің жекелеген түрлеріне халықаралық нарықтарда бәсекелестіктің күшеюі; саланы тиімсіз мемлекеттік реттеу тәуекелі
2020 жылы ауылшаруашылығы өнімдерін қайта өңдеу өнімдерін ақшалай көрсетуде өндіру диаграммасы, млн.
2020 жылы Батыс Қазақстан облысының ауыл шаруашылығын дамытуға 29 млрд теңгеге жуық қаража тбөлінді: республикалық және жергілікті бюджеттен 17,8млрд теңге, ҚазАгро бағдарламасын қолдана отырып тағы 11 млрд теңге. 2020 жылдың 16 тамызынан бастап субсидиялаудың жаңа ережелері күшіне енді, бұл жыл сайын өтемақы мөлшері, сондай-ақ ауыл шаруашылығын мемлекеттік қолдау құралдарының саны өсетінін білдіреді.
Облыстық ауыл шаруашылығы басқармасы ауыл шаруашылығы тауарын өндірушілерді субсидиялауға және қолдауға бөлінген 17,8 млрд теңге жыл соңына дейін игерілетінін нақтылады (өсімдік шаруашылығына - 562,1 млн теңге, мал шаруашылығына - 4 млрд 343,6 млн теңге, инвестициялық инвестицияны субсидиялау). - 3 млрд 105,8 млн теңге, нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікке - 4 млрд 84,8 млн теңге, несие және лизинг бойынша сыйақы мөлшерлемесін субсидиялауға - 4 млрд 90,6 млн теңге, басқада іс-шараларға - 900,4 млн теңге).Несиелеуге де қомақты сома бөлініп отыр. ҚазАгро арқылы облыстың ауыл шаруашылығы тауар өндірушілеріне 11 млрд-қа жуық несие берілді. Бұған лизинг туралы деректер кіреді. Жыл басынан бері 5 млрд 857,8 млн теңгеге 753 ауыл шаруашылығы техникасы мен құрал-жабдықтары (қыркүйек айындағы мәліметтер) сатып алынды, - дейді ауыл шаруашылығы басқармасының экономикалық талдау бөлімінің бас маманы Динара Құланбаева. Батыс Қазақстан облысы.
Мемлекеттік қолдау агроөнеркәсіптік кешенді дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған бағдарламасы аясында жүзеге асырылады. Ол инвестициялық субсидияларды - инвестициялық жобаларды жүзеге асыратын заңды тұлғаларға берілетін бюджеттік субсидияларды, сондай-ақ фермерлерге жыл сайын өзгеретін субсидиялардың жекелеген түрлерін бөледі. Осылайша, мал шаруашылығында мемлекет көмегі асыл тұқымды малмен жұмысты кеңінен насихаттауға бағытталған. Шаруа қожалықтарына сатып алынған асыл тұқымды, расталған асыл тұқымды малдары үшін субсидия төленеді.
Сонымен қатар ірі қара мен қойдың тауарлық және асыл тұқымды асыл тұқымды басымен селекциялық-асылдандыру жұмыстарын жүргізуге, отандық және шетелдік асыл тұқымды мал мен құстарды сатып алуға, өткізілген немесе бордақылау алаңдарына көшірілетін қошқарлар мен қошқарлардың құнын төмендетуге субсидиялар беріледі. ет өңдеу кәсіпорындары және өткізілген немесе өңделген сүт өндірісінің өзіндік құнының төмендеуі, өткізілген немесе өңделген еттің өзіндік құнының төмендеуі, тағамдық жұмыртқа өндірісінің өзіндік құнының төмендеуі. Субсидиялаудың басқа да бағыттары бар, - дейді Батыс Қазақстан облысы ауыл шаруашылығы басқармасы мал шаруашылығы ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz