Сауда орталығындағы өртті сөндіруді ұйымдастыру және өрт сөндіру тактикасын қолдану

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

География және табиғатты пайдалану факультеті

Тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасы

Асарбаев Нұрдәулет Талғатұлы

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

тақырыбы: «Keruencity» Ақтөбе сауда орталықтарында өрт сөндіруді ұйымдастыру және оның тактикасы»

Алматы, 2022

Қазақстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті

География және табиғатты пайдалану факультеті

Тұрақты даму бойынша ЮНЕСКО кафедрасы

Асарбаев Нұрдәулет Талғатұлы

ДИПЛОМДЫҚ ЖҰМЫС

тақырыбы: « «Keruencity» Ақтөбе сауда орталықтарында өрт сөндіруді ұйымдастыру және оның тактикасы»»

«5В073100-Қоршаған ортаны қорғау және өмір тіршілігінің қауіпсіздігі» мамандығы

Орындаған: Н. Т. Асарбаев

Ғылыми жетекші: Б. Х. Тусупова

Алматы, 2022

МАЗМҰНЫ

КІРІСПЕ

Дипломдық жұмысымның өзектілігі. Ақтөбе қаласындағы сауда орталықтарында өрт сөндіруді ұйымдастыру және оның тактикасын жасау.

Елімізде сауда орталықтары адамдардың өмірінде үлкен мәнге ие болып отыр. Жыл сайын еліміздің барлық қалаларында сауда орталықтары көбеюде.

Сауда-oйын-сауық кешендері халық көп жиналатын oбъектілердің қатарына жататындықтан, қауіпсіздік шаралары жоғары деңгейде болуы тиіс.

Қазіргі таңда әсіресе ірі қалаларда - сауда орталықтарынсыз елестету мүмкін емес. Адам көп баратын объектілер бола отырып, олар сауда орталықтарына қойылатын өртке қарсы қауіпсіздіктің барлық талаптары қатаң сақталуы тиіс. Қазақстанда сауда орталықтарында жылына орта есеппен 10-ға жуық өрт болады, дегенмен жыл сайын олардың саны біртіндеп өсуде. Егер 2013 жылы он болса, 2015 жылы - 13 өрт болған. Әрі сауда дүкендеріндегі өрттер, әдетте өшірілуі қиын да күрделі бoлып келеді, үлкен қиындықпен өшіріледі, адам өміріне, денсаулығына үлкен қауіп төндіреді және үлкен материалдық шығынға алып келеді.

Супермаркеттер, сауда орталықтары мен дүкендер әлемдегі ең қауіпті жерлер емес сияқты. Алайда, оларда ондаған, кейде жүздеген адамның өмірін қиған қайғылы оқиғалар жиі кездеседі. Көбінесе олардың себебі адам факторы болып табылады.

Қазіргі заманғы сауда-oйын-сауық орталықтарында тұтынушыға ұсынылатын тауарлармен қатар, oйын-сауық қызмет көрсету түрлері: кинoтеатр, дүкен ішіндегі автoтұрақ, банктердің кассалық есептеу бөлімдері, рестoрандар, кафе, oйын автoматы залдары және т. б. қызмет түрлері ұсынылады. Осындай қызмет түрлерін ұсынатын орталықтардағы өрт сөндірушілерге өртті сөндіру, адамдарды құтқару, эвакуациялау жұмыстары кезінде үлкен қиындықтар туғызады, өйткені сауда орталықтарын жас ерекшеліктерін ешқандай шектеу жоқ. Аптаның кез-келген күні кез келген уақытта сауда орталықтарында сауда жасап немесе қыдырып, тамақтанып, ойнап жүре беруге болады, ондағы

Қазіргі кезде дамыған өр сауда oрталықтарын салу үшін құрылыс материалдарының жаңа түрлері қoлданылады. Ал oлар өз кезегінде өртенгенде адам өміріне қауіпті улы заттар бөледі.

Жoғарыда айтылғандардың бәрі қoрытындылай келе ірі сауда дүкендеріндегі өртті сәтті ликвидациялау үшін мемлекеттік өртке қарсы қызметінің жетекшілік жасайтын тoбына oбъектінің тактика-техникалық сипаттамасын, құрылыс материалдарының өртенгенде күшінің өзгеруін білу қажет.

Диплом жұмысымның мақсаты: Қазіргі таңда өрт әсерінен көптеген адамдар ғимараттар зардап шегуде. Мен адамдар қазіргі таңда ең көп шоғырланатын жер сауда ойын саттық орталықтары. Мен зерттеу нәтижесіне Ақтөбе қаласындағы Keruencity СОО алдым. Сауда орталықтағы өртке қарсы іс шараларды ұйымдастыру мен тактиларын талдаймын.

Диплoмның мaқcaтын жүзeгe acырy бaрыcындa кeлeci мiндeттeмeлeр aлынып oтыр:

1. Өрттің шығу себептері және оның алдын алу шаралары;
2. Ақтөбе қаласында сауда орталықтарындағы өрттің шығуы мен сипаттамаларын талдау;
3. «KERUENCITY AKTOBE» сауда орталығындағы өрттерді сөндіру әдістерін айқындау;
4. Ойын-сауық орталығындағы өрт кезіндегі эвакуациялық шараларды ұйымдастыру
5. Сауда орталықтарындағы өрттің туындау себептерін азайту жолдарын қарастыру

Диплом жұмысының құрылымы. Диплoм жұмыcы кiрicпeдeн, үш тaрayдaн, қoрытындыдaн, тұрaды. Сонымен қатар әрбір тараулар үш тараушалардан тұрады. Әрбiр тaрay жұмыcтың мaзмұнын aшyғa бaғыттaлғaн.

Зерттеу соңында әдебиеттерге сілтеме көрсетіліп, пайдаланылған әдебиеттер тізімі берілген.

1 ӘДЕБИ ШОЛУ

1. Өрттің шығу себептері және оның алдын алу шаралары

Өрт-тұрақты емес (уақыт пен кеңістікте өзгеретін) жану, жылу және масса алмасу процестеріне негізделген физика - химиялық құбылыстар кешені. Залал келтіретін бақылаусыз жану өрт болып саналады. Өрт сөндіру бөлімінің мамандары үшін егжей-тегжейлі анықтама беруге болады: «өрт-бұл барлық жанғыш заттар мен материалдар өртеніп кеткенге дейін немесе өздігінен ісінуге әкелетін жағдайлар туындағанға дейін (өте сирек, бірақ мүмкін) немесе оны оқшаулау және жою үшін белсенді арнайы шаралар қабылданғанға дейін дамитын және жалғасатын еріксіз пайда болған жану процесі».

Еліміздегі «Өрт қауіпсіздігіне қойылатын жалпы талаптар» техникалық регламенті өрт қауіпсіздігі салаларындағы техникалық реттеулерді, негізгі ережелерді анықтайтын болады, оларға келесі талаптарды қарастыру кіреді.

1) Техникалық регламентте көрсетілген өрт және олардың қауіпті факторлары мен заттары, материалдары, сонымен қатар өрт жарылыс пен өрт қауіптіліктері байланысты технологиялық құралдар; орын алуы мүмкін жарылыс қауіптері мен олардың қауіпті аймақтары; өрттің қауіптіліктеріне байланысты құрылыс материалары мен өрттерге қарсы тосқауылдар, өрт жарылысы мен өрт қауіптіліктері байланысты электр жабдықтары; сыртқа орналастырлатын қондырғылар мен ғимараттар мен имараттар, сонымен бірге үй-жайларды жіктеулер кіреді;

2) Барлық мақсаттағы шаруашылық объектілер мен олардың барлық типтеруне қойылатын талаптар, қалалар мен елді мекендерді жобалалары кезінде, олардың құрылыстарына, өнімдеріне қойылатын өрт қауіпсіздігінің талаптарын белгілеп отырады [1] . ҚР Техникалық регламент ережелері міндетті:

1) Жобалаулар мен құрылыстарды салу, ғимараттарда күрделі жүндеу жұмыстарын ұйымдастыру кезінде, күрделі болып табылатын құрылыс объектілелерін қайтадан салу кезінде, техникалық қайта жаңғыртуларда, айрайы немесе меншіктер түрлері мен сипаттарына қарамай объектілерді пайдаланулар кезінде;

2) Техникалық регламенттер мен өрт қауіпсіздінің талаптарын нормативтік, техникалық құжаттамалардыің ұсыну ережелерін дайындау брарысында, оларды қабылдаулар мен орындаулар кездерінде міндетті болып келеді. Құрылыстарды салу кезінде, ұйымдарда және де елді мекендердегі құрылыстар мен олардың құрылысдары, эвакуациялық жолдар мен шығу жолдарын ұстау шарттарын орындау кезінде «Қрт қауіпсіздіктеріне қойылатын жалпы талаптар» техникалық регламеті бойынша анықталатын болады. Жылыту жүйелерін қолданатын ғимараттар мен ұйымдарда, өндірістік орындар мен үй жайларда осы техникалық регламентің талаптары сақталатын болады. Ғимараттар мен жұмыс орындары, ойын-сауық орталықтарындағы жұмыскерлер өртке қарсы нұсқаулықтардан кейін жұмыс жасауға жібереледі. Олардың жұмыстарының ерекшеліктері ауысқан кезде ықтимал болатын өрттердің алдын алу мақсаттарында олар қосымша оқудан өтетін болады. Өртке қарсы нұсқаулықтардан өтетін мамандықтар тізбелері мен тәртіптері мен мерзімдері, өрт техникалық минимум тақырыптары бойынша қртке қарсы нұсқаулықтар мен сабақтарды өту кездерінде тақырыптық және де оқу 9 жоспарларын өрт қауіпсіздіктері салаларындағы арнайы уәкілетті ұйымдар бекітетін болады. [2]

Өрттерді критерийлері бойынша жіктеу нұсқаулыққа сәйкес есепке алу келесідей болып жіктеледі: - Индустриялық (өрт зауыттарда, фабрикаларда және қоймаларда) . - Тұрмыстық өрт (өрт тұрғын үйлері мен нысандарында мәденитұрмыстық мақсаттағы) . -Табиғи өрттер (орман және шым тезек өрттері) . Жіктеу түріне байланысты жанбайтын заттар мен материалдарды кластарға бөліп қарастырамыз(қажет дұрыс таңдау үшін өрт сөндіргіш құралдарды таңдау және сөндіру мақсаттарында) :

А өрт класы - қатты заттардың жануы. А1 - қатты заттардың ілесе жануы (көмір, тоқыма өндідрістері) . А2 - қатты заттардың ілесе жүре жануы (пластмасса) . B өрт класы - сұйық заттардың жануы B1 - суда ерімейтін сұйық заттар жануы (бензин, эфир, мұнай өнімдері) ; B2 - еритін суда жану сұйық заттар (спирт, глицерин) ; C өрт класы - газ тәрізді заттардың жануына тұрмыстық газдардың жануы, пропан және тағы да басқалар жатады. D өрт класы - металдардың жануы. D1 - жануы жеңіл металдар, сілтілер (алюминий, магний және олардың қорытпалары) . D2 - жану сілті металдары (натрий, калий) . D3 - металдары бар қосылыстардың жануы. E өрт класы - жану заттар мен материалдарды, электр қондырғыларының кернеудегі және де - жану ядролық материалдарды, радиоактивті қалдықтар мен радиоактивті заттардың жануы кіреді. Қазіргі кезде дүкендер, сауда орталықтарына барған кезде ғимараттың өрттен қалай қорғалғаны туралы біз жиі ойланып жатырмыз. Ал осы сауда орталығының ғимараттарының өрттен қорғау шараларындағы қанша еңбектер мен күш әзірлеулер олардың тиімді және сенімді ғимараты өрттен қорғау схемасын барлығын жобалаушы ұйымдастыратын болады. Сауда орталықтарын өрт қауіпсіздіктерінен қамтамасыз ету бойынша ісшаралар кешені мынадай: - тұрғызу кезінде және ғимаратты әрлеуде өртке қарсы қауіпсіз материалдар материалдар (жанбайтын) қолданылуы тиіс ; - ғимараттарда міндетті түрде автоматты өрт сөндіру жүйесі орнатылуы тиіс. Олар мұқият ойластырылған және ұйымдастырылған болуы керек және де ғимараттарда (желдету, ауа баптау, түтінді жою, конструктивтік және көлемдікжоспарлау шешімдері сақтау, т. б. ) ; жүйелердің таралуына кедергі келтіретіндей болмауы керек; - қолмен өрт сөндіргіштерді таңдау, олардың орналасуы санын есептеу және оңтайлы түрін таңдау; 10 - эвакуациялау жоспарларын әзірлеу, монтаждау тиісті тақталар және көрсеткіштердің көрінетін жердерде ілінуі керек.

Тәжірибе көрсеткендей, мүлдем отқа төзімді нысандар жоқ. Өрт су астында және жер астында, суда, жерде, ауада және тіпті ғарыш кемесінде болуы мүмкін. Бұл жағдайда объектінің барлық материалдық элементтері, соның ішінде ғимараттардың құрылымдық элементтері олардың функционалды мақсаты, материалдық немесе рухани құндылығы тұрғысынан емес, осы объектінің өрт жүктемесі ретінде қарастырылуы керек. Өрт болған жағдайда жануға қабілетті заттар мен материалдар міндетті түрде болады. [3]

Осы анықтамадан үш қорытынды жасауға болады:

1. Жану-бұл өрттің негізгі және негізгі процесі, өйткені жанусыз ешқандай өрттің болуы мүмкін емес. Өрт сөндірушінің көзқарасы бойынша жану дегеніміз-жанғыш заттар мен материалдарды жану өнімдеріне айналдырудың күрделі физика-химиялық процесі, содан кейін жылу, түтін және жарық сәулеленуінің қарқынды шығуы, тез ағатын химиялық тотығу реакцияларына негізделген құрылымдық өзгерістер.

2. Өртте жанудың басқа түрлерден айырмашылығы: оттың өздігінен максималды мөлшерге дейін таралуына бейімділік; жанудың салыстырмалы түрде төмен дәрежесі; толық және толық емес тотығу өнімдері бар түтіннің қарқынды бөлінуі. [4]

3. Жану процесі еріксіз немесе зиянды ниетпен жүретіндіктен, ешқандай алдын ала шаралар өрттің пайда болу ықтималдығын толығымен жоққа шығара алмайды. Өрттің қауіптілік дәрежесін және одан келтірілген материалдық залалдың мөлшерін азайту үшін оны болдырмау, оқшаулау және даму қарқындылығын шектеу бойынша құрылымдық, алдын - ала және профилактикалық құралдар мен әдістердің барлық жинақталған арсеналын қолдану қажет, ал ол туындаған жағдайда оны оқшаулау және жою бойынша белсенді шаралар қабылдау қажет.

Өрттің себебі-өрттің туындауына тікелей немесе жанама әкеп соққан табиғи, техногендік және (немесе) әлеуметтік сипаттағы жағдайлар болуы мүмкін. Өрттің туындау себептері өртті тексерудің міндетті рәсімінің нәтижесінде анықталады және өртті есепке алу карточкасында - өрттерді ресми статистикалық есепке алу құжатында тіркеледі.

Тұрғын үй-жайларда өрттің пайда болуы келесі себептерге байланысты:

• Өрт қауіпсіздігінің негізгі ережелерін елемеу;
• Электр сымдарының ақаулығы;
• Ақаулы, қолдан жасалған немесе қараусыз қалдырылған электр аспаптарының жануы;
• Газдың ағуы;
• Пештер мен каминдерді абайсыз пайдалану;

Отпен абайсыз жұмыс істеу және балалардың тентектігі деп айтуға болады.

1-сурет. Тұрғын үйдегі өрттің шығу

Кәсіпорындарда тұтану келесі себептер бойынша жүреді:

• Ғимарат ҚНжЕ және өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтамай салынған.
• Кәсіпорын персоналының өрт қауіпсіздігі нормаларын сақтамауы.
• Өрттің шығуына әкелетін технологиялық процестің бұзылуы (дәнекерлеу жұмыстары, электр жабдығын пайдалану) .
• Кәсіпорындағы жұмыс процесінде ақаулы жабдықты пайдалану.
• Ғимарат қажетті өрт сөндіру жабдықтарымен жабдықталмаған: өрт шкафтары, өрт қалқандары, сондай-ақ әртүрлі типтегі өрт сөндіргіштер.

2-сурет. Кәсіпорындардағы өрттің шығу

Кәсіпорындағы өрт үлкен жылдамдықпен таралады. Бұған ықпал етеді:

• Алғашқы өрт сөндіру құралдарының болмауы немесе жарамсыздығы
• Өртке қарсы есіктер(отқа төзімді есіктер) сияқты өрттің таралуына кедергі келтіретін құралдардың болмауы.
• Жанғыш, тез тұтанатын заттар мен материалдардың көп мөлшерін қоймаларда және тікелей үй-жайларда сақтау.
• Пайда болған өртті анықтаудың төмен жылдамдығы.
• Өртті автоматты сөндіру құралдарының болмауы.
• Өртті дұрыс сөндірмеу

Тұрғын үй ғимараттарында өрт тез таралады, өйткені бөлмеге жалын беретін оттегі кіреді. Сондықтан өрт шыққан жағдайда терезелерді сындыру, есіктерді ашу және т. б. ұсынылмайды.

Үй-жайда өрттің пайда болуының алдын алу, өмір мен мүлікті сақтау үшін:

• Үй-жайды немесе өндірістік объектіні қажетті өрт сөндіру құралдарымен өрт сөндіру жабдықтарымен жабдықтау. Мұндай жабдыққа мыналар жатады: өрт сөндіргіштер, өрт жеңдерімен жабдықталған өрт шкафтары, құрал-жабдықтары бар өрт қалқандары, эвакуациялау жоспарлары және қауіпсіздік белгілері.
• Үйде тез тұтанатын және жанғыш сұйықтықтар мен материалдардың қорын ашық оттың немесе қатты қызған Электр аспаптарының жанында сақтамаңыз.
• Тұрмыстық химиялық заттарды пайдалану кезінде, сондай-ақ оларды жою кезінде сақ болыңыз.
• Баспалдақ алаңдарында жиһаз, тез тұтанатын заттарды ұстауға, шатырлар мен жертөлелерді үйіп тастауға тыйым салынады.

• Жанғыш заттардың жанында электр жылыту құралдарын пайдаланбаңыз.
• Бөлмедегі барлық қосқыштардың, штепсельдер мен розеткалардың жарамдылығын тексеріңіз. Электр құрылғыларының жарамдылығын тексеріңіз.
• Өрт шыққан жағдайда-жедел қоңырау 01! Ұялы телефоннан 112.

3-сурет. Өрт шыққан жағдайда-жедел қоңырау

Техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың (ТЖ) неғұрлым кең таралған және қауіпті санаттарының бірі ғимараттар мен құрылыстардағы өрттер болып табылады. Жыл сайын әлемде 10 миллионға жуық өрт пайда болады, олар ондаған мың адамның өмірін және миллиардтаған доллар материалдық құндылықтарды алып кетеді. Соңғы 13 жылда (2002-2014 жж. ) Қазақстан Республикасында 205, 5 мыңнан астам өрт болды, онда 6, 7 мың адам қаза тапты және 15, 1 мың адам жарақат алды [5] .

Орташа алғанда республикада шамамен 16 мың өрт туындайды, онда 600-ге жуық адам қайтыс болады, бұл халық санының 0, 004% - ын құрайды. Мысалы, Ресей Федерациясында жыл сайын 187 мыңға жуық өрт болады, онда 14 мың адам қайтыс болады, бұл халық санының 0, 009% - ын құрайды, Беларусь Республикасында бұл көрсеткіш 11, 9 мың өртте 105 қаза болған кезде 0, 001% - ды құрайды.

Өрт статистикасының деректері бойынша өрттердің туындауының негізгі объектілері тұрғын үй секторы болып қала береді, бұл барлық өрттердің шамамен 67%-ын құрайды, 3% - ы сауда кәсіпорындарына, өндірістік мақсаттағы ғимараттар мен құрылыстарға 2, 5% - ды, 1% - дан мәдени-ойын-сауық мекемелері мен білім беру ғимараттарына келеді. Тұрғын және қоғамдық ғимараттарда елдегі өрт кезінде қаза болғандардың жалпы санының 93% - ы қайтыс болады. Көбінесе адамдар өрттің қауіпті факторларынан, жану өнімдерінің әсерінен (қайтыс болғандардың жалпы санының 76% - на дейін) және жоғары температурадан (қайтыс болғандардың жалпы санының 19% - на дейін), сондай-ақ алғашқы өрт бөлімшесі келгенге дейін өртке байланысты 6 құбылыстан (жарылыс, ғимараттардың құрылыс конструкцияларының құлауы) қайтыс болады. Осыған байланысты мемлекеттік өртке қарсы қызмет бөлімшелерінің рөлі артып келеді, олар өртті ең аз материалдық шығынмен сәтті сөндіруді қамтамасыз етуге арналған. Өрт сөндіру бөлімшелеріне адамдар мен өрт болған ғимарат (үй-жай) үшін ауыр зардаптар басталғанға дейін өрт сөндіру күштері мен құралдарын енгізу өте маңызды.

Егер өрт ғимараттың аумағын 50÷60 м ² қамтыса, онда бірінші келген өртке қарсы қызмет бөлімшесі, әдетте, екі автоцистернадан және арнайы өрт техникасымен бір бөлімшеден тұрады, енді жануды жоя алмайды және қажет болған жағдайда адамдарды құтқара алмайды. Әртүрлі өрт сөндіру автомобильдерінде: автосалондарда, иінді көтергіштерде, газ түтіннен қорғау, сорғы-жеңдік және басқаларында бірнеше бөлімшелерді қосымша шоғырландыру және енгізу талап етіледі.

Бұл қосымша уақытты қажет етеді, ол үшін ғимарат ішінде де, оның кіреберістерінде де (балкондар, Лоджиялар) жануы мүмкін. Өрт үлкен көлемде өтеді, бұл өз кезегінде оны сөндіру үшін бірнеше ондаған өрт сөндіру бөлімшелерін, өрт сөндіру штабын, тыл тобын ұйымдастыруды, қаланың тыныс-тіршілігін қамтамасыз ету қызметтерімен өзара іс-қимылды және т. б. талап етеді. Өртті сәтті сөндіру үшін қолда бар күштер мен құралдарды дұрыс басқару қажет. Кейде өрт сөндірудің тәжірибелі басшысы өртті есеп бойынша талап етілгеннен аз күштермен де тез сөндіре алады. Сондықтан, бірінші кезекте мемлекеттік өртке қарсы қызметке өрт сөндіру басшылары мен өртке қарсы қорғау жөніндегі инженерлердің жоғары білікті кадрлары қажет.

Халық көп келетін сауда кешенінің шапшаң-тактикалық өрт сипаттамасын анықтау үшін, мысал ретінде KeruenCity сауда ойын сауық орталығы алынған болатын.

KeruenCity (бұрынғы атауы Mega Aktobe) - Ақтөбе қаласындағы ірі сауда-ойын-сауық орталығы.

4 сурет. Keruencity Актобе oйын-сауық oрталығы

MEGA Aktobe тесттік ашылуы 2009 жылдың 10 қыркүйегінде[6] өтті, ал соңғы ашылуы 16 қазанда өтті. Сауда орталығы саябақтың жанында орналасқан. Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті. Жаңа орталықтың құрылысы 70 млн АҚШ долларына бағаланған [7] . 1, 5 мың ақтөбеліктер жұмыс орындарын алды, ал бюджетке жыл сайынғы жоспарланған аударымдар 200 млн теңгені құрады[8] .

Орталықтың жалпы ауданы-45, 355 м2, ал коммерциялық ауданы-29, 794 м2. Онда орналасқан супермаркет "Анвар" ауданы 3300 м2, гипермаркет Тұрмыстық техника және электроника (1300 м2), балалар ойын-сауық паркі (2300 м2), 7-зальный кинотеатр-мультиплекс, мейрамхана ауласы 400 орындық, 13 түрлі кафе мен мейрамханалар, мұз айдыны алаңы 500 м2 және 75 бутик. Жақын жерде 800 орындық тұрақ бар. KeruenCity-бұл сауда орталығы ғана емес, сонымен қатар жаппай ойын-сауық, акциялар, мастер-кластар мен флеш-мобтар өткізетін орын. СОО қонақтарының қарамағында: ересектер және балалар киімдерінің бутиктері, гипермаркет, балалар ойын-сауық паркі, мультиплекс-кинотеатр және сыйымды фудкорт бар.

Орташа алғанда MEGA сауда орталықтарына жұмыс күндері шамамен 25-30 мың адам келеді, ал демалыс және мереке күндері келушілер саны 30-40 мың адамға жетеді[9] . "MEGA Shopping Night 2" акциясы барысында Ақтөбедегі сауда орталығына 46 мың адам келді[10] .

2016 жылдың қазан айында Mega Astana және MEGA Aktobe сауда орталықтары "ADD Invest Properties" ЖШС (бұрынғы: Karoc) компаниясына сатылғаны белгілі болды[11] . 2017 жылғы 22 наурыздан бастап "MEGA AKTOBE"- "KeruenCity" деп аталған болатын.

Бомба туралы жалған хабарламалар

---

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.

• Іс жүргізу
• Автоматтандыру, Техника
• Алғашқы әскери дайындық
• Астрономия
• Ауыл шаруашылығы
• Банк ісі
• Бизнесті бағалау
• Биология
• Бухгалтерлік іс
• Валеология
• Ветеринария
• География
• Геология, Геофизика, Геодезия
• Дін
• Ет, сүт, шарап өнімдері
• Жалпы тарих
• Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
• Журналистика
• Информатика
• Кеден ісі
• Маркетинг
• Математика, Геометрия
• Медицина
• Мемлекеттік басқару
• Менеджмент
• Мұнай, Газ
• Мұрағат ісі
• Мәдениеттану
• ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
• Педагогика
• Полиграфия
• Психология
• Салық
• Саясаттану
• Сақтандыру
• Сертификаттау, стандарттау
• Социология, Демография
• Спорт
• Статистика
• Тілтану, Филология
• Тарихи тұлғалар
• Тау-кен ісі
• Транспорт
• Туризм
• Физика
• Философия
• Халықаралық қатынастар
• Химия
• Экология, Қоршаған ортаны қорғау
• Экономика
• Экономикалық география
• Электротехника
• Қазақстан тарихы
• Қаржы
• Құрылыс
• Құқық, Криминалистика
• Әдебиет
• Өнер, музыка
• Өнеркәсіп, Өндіріс