ЗИЯТЫ ЗАҚЫМДАЛҒАН БАЛАЛАРДЫ ҰЛТТЫҚ НЕГІЗДЕ ТӘРБИЕЛЕУ
ЗИЯТЫ ЗАҚЫМДАЛҒАН
БАЛАЛАРДЫ ҰЛТТЫҚ
НЕГІЗДЕ
ТӘРБИЕЛЕУ
Қазіргі
таңда қоғам өзгерісіне байланысты негізгі мәселелердің бірі ретінде зияты зақымдалған балаларды ұлттық негізде тәрбиелеу
қажетті
болып отыр. Ұлттық тәрбие
-
қазақ
ұлтының болашағы, үміт артқан ертеңі, жас жеткіншекті тәрбиелеу деп түсінеміз. Елбасы Н. Назарбаевтың Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан атты жолдауында патриотизм, саяси ерік жігер
-
жаңа Қазақстанды құрудың аса маңызды факторлар бөлімінде Өткен жолымыз лайықты жол болды, ал біздің бірлескен жолымыз тындырған ісіміздің нәтижесі таңқаларлықтай болды. Мұның бәрі де жаңа жалпы қазақстандық патриотизмнің іргетасын қалап, біздің Отанымыздың, көп ұлтты қоғамымыздың, біздің балаларымыздың тамаша келешегі бар екені негізгі мақтаныш пен сенімді туындатады деп атап көрсетілген. Алайда, құбылып тұрған әлеумет жағдайына қарамастан, зияты бұзылған балаларды патриоттыққа тәрбиелеу ісін қолға алатын уақыт келген сияқты.
Олар кімдер? Оларға қалай көмек көрсете аламыз?
Зиятында ауытқуы бар балалар әр түрлі зиянды себептердің салдарынан интеллектуалды дамуы ауытқыған, ақыл
-
ойында, ойлау әрекеттерінде кемістіктер немесе кемақылдылықтың клиникалық түрлері анықталған балалар.
Зиятында ауытқуы бар балаларды XX ғасырдың 20 жылдарында пайда болған дефектология
ғылымының
негізін қалаушылардың бірі Л.С.Выготский 1924 жылы басқа сала ғалымдарымен біріге отырып, зиятында ауытқуы бар балаларды кеңінен зерттеді.
Зияты зақымдалған балалардың әлеуметтік ортада өмір сүріп, тіршілік ету құқығын қорғауға арналған үш түрлі факторлардың әсеріне тоқталып өтейін:
Бірінші, бала психикасының дамуына кері әсерін тигізетін көру мен есту талдағыштарының зақымданып, түйсіну, қабылдау, есте сақтау,
ойлау сияқты психикалық үдерістердің қалыпты дамымауы немесе олардың әрекетінің сапасының өте төмен болуы.
Екінші, баланың естуі мен сөйлеуі жетілмегендіктен сыртқы қоршаған ортаға бейімделе алмай,
кеңістікте бағдар таба алмай
қалуы осыдан барып оның әлеуметтік бейімделуінің қиындауы.
Үшінші, көрсетілген психикалық процестердің бұзылуы баланың ақыл ойының кемістігіне, жоғары жүйке қызметінің бұзылуына әсер етеді. Сонымен қатар, күрделі психикалық үдерістердің негізі болып табылатын есте сақтау мен ойлау әрекеттерінің өрістемей тоқырап қалуына және баланың дамуына кедергі болуы.
Қазақстан
Республикасының білім беруді дамытудың
2011
-
2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының міндеттеріне патриотизмді, мәдениеттілікті, қасындағы адамдарды құрметтеуге тәрбиелеу қажеттілігі көрсетілген.
Дегенменде әр отбасында патриоттық туралы жиі әңгімелер, деректер айтылуы керек. Бала сол арқылы Отанға, туған жерге деген сүйіспеншілігін арттыра алады. Демек Қазақстанның нағыз патриоттары болу үшін аталған шарттарды қалтқысыз орындауымыз шарт.
Есте болатын жәйт, кемақыл балалардың бойындағы сан қилы ауытқуылардың сыр
-
сипаты мен белгілерін, себептерін жете анықтап алмай, олармен жүргізілетін тәрбиелеу, оқыту, түзету және
әлеуметтік бейімдеу жұмыстарында айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізу мүмкін емес.
Соған сай мына мәселелерге көңіл аударған жөн.
Кемақылдылықтың әр түрінің себебі, патогенетикалық даму ерекшеліктері, клиникалық белгілері, дәрежесі, зақымдалған ағзалар мен ағзалар жүйесінің жалпы әрекетінің жағдайын анықтау қажет.
Дені сау балалармен зияты зақымдалған балалардың дамуы мен қалыптасуының жалпы ортақ заңдылықтарын есте ұстай отырып, кемақыл балалардағы кездесетін кемістіктердің ерекшелігін айқындау қажет. Бұл бағытта жүргізілетін зерттеулер кемақыл балалардың жоғары психикалық қызметінің даму сипатын қарапайым психикалық даму ерекшеліктерімен салыстыра отырып, қарастырғанда ғана нәтиже береді. Баланың ақыл ойының жекеленген сезім мүшелерінің қызметінің, дене құрылысының ауытқуларын түзетіп, оларды толықтыру үшін әруақытта психологиялық қызметті жетілдіру қажет.
Инттеллектуалды кемістіктердің әрбір түрін жан жақты зерттегеннен кейін, оларды түзету толықтыру үшін қолайлы жағдай жасау керек.
Сол себептен де, Л.С.Выготский мынандай теориялық ережелерді тұжырымдайды:
адам психикасы құрлымының жүйелілігі, яғни бір жүйедегі буынның бұзылуы, барлық
жүйенің қызметін өзгертетіні туралы;
бала дамуының өзекті және жақын даму
аймағы туралы;
қалыпты және дамуы ауытқыған балалар
-
дың дамуындағы факторлардың бірдейлігі туралы;
ауытқыған дамудағы бірінші және екіншікемістік туралы, дамуы ауытқаған балалармен
жүргізілетін коррекциялық педагогикалық
жұмыстар туралы;
-
баланың психикалық жоғарғы қызметтерінің
дамуындағы ұжымның фактор ретінде
қарастырылуы
туралы
.
Аталмыш ... жалғасы
БАЛАЛАРДЫ ҰЛТТЫҚ
НЕГІЗДЕ
ТӘРБИЕЛЕУ
Қазіргі
таңда қоғам өзгерісіне байланысты негізгі мәселелердің бірі ретінде зияты зақымдалған балаларды ұлттық негізде тәрбиелеу
қажетті
болып отыр. Ұлттық тәрбие
-
қазақ
ұлтының болашағы, үміт артқан ертеңі, жас жеткіншекті тәрбиелеу деп түсінеміз. Елбасы Н. Назарбаевтың Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан атты жолдауында патриотизм, саяси ерік жігер
-
жаңа Қазақстанды құрудың аса маңызды факторлар бөлімінде Өткен жолымыз лайықты жол болды, ал біздің бірлескен жолымыз тындырған ісіміздің нәтижесі таңқаларлықтай болды. Мұның бәрі де жаңа жалпы қазақстандық патриотизмнің іргетасын қалап, біздің Отанымыздың, көп ұлтты қоғамымыздың, біздің балаларымыздың тамаша келешегі бар екені негізгі мақтаныш пен сенімді туындатады деп атап көрсетілген. Алайда, құбылып тұрған әлеумет жағдайына қарамастан, зияты бұзылған балаларды патриоттыққа тәрбиелеу ісін қолға алатын уақыт келген сияқты.
Олар кімдер? Оларға қалай көмек көрсете аламыз?
Зиятында ауытқуы бар балалар әр түрлі зиянды себептердің салдарынан интеллектуалды дамуы ауытқыған, ақыл
-
ойында, ойлау әрекеттерінде кемістіктер немесе кемақылдылықтың клиникалық түрлері анықталған балалар.
Зиятында ауытқуы бар балаларды XX ғасырдың 20 жылдарында пайда болған дефектология
ғылымының
негізін қалаушылардың бірі Л.С.Выготский 1924 жылы басқа сала ғалымдарымен біріге отырып, зиятында ауытқуы бар балаларды кеңінен зерттеді.
Зияты зақымдалған балалардың әлеуметтік ортада өмір сүріп, тіршілік ету құқығын қорғауға арналған үш түрлі факторлардың әсеріне тоқталып өтейін:
Бірінші, бала психикасының дамуына кері әсерін тигізетін көру мен есту талдағыштарының зақымданып, түйсіну, қабылдау, есте сақтау,
ойлау сияқты психикалық үдерістердің қалыпты дамымауы немесе олардың әрекетінің сапасының өте төмен болуы.
Екінші, баланың естуі мен сөйлеуі жетілмегендіктен сыртқы қоршаған ортаға бейімделе алмай,
кеңістікте бағдар таба алмай
қалуы осыдан барып оның әлеуметтік бейімделуінің қиындауы.
Үшінші, көрсетілген психикалық процестердің бұзылуы баланың ақыл ойының кемістігіне, жоғары жүйке қызметінің бұзылуына әсер етеді. Сонымен қатар, күрделі психикалық үдерістердің негізі болып табылатын есте сақтау мен ойлау әрекеттерінің өрістемей тоқырап қалуына және баланың дамуына кедергі болуы.
Қазақстан
Республикасының білім беруді дамытудың
2011
-
2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасының міндеттеріне патриотизмді, мәдениеттілікті, қасындағы адамдарды құрметтеуге тәрбиелеу қажеттілігі көрсетілген.
Дегенменде әр отбасында патриоттық туралы жиі әңгімелер, деректер айтылуы керек. Бала сол арқылы Отанға, туған жерге деген сүйіспеншілігін арттыра алады. Демек Қазақстанның нағыз патриоттары болу үшін аталған шарттарды қалтқысыз орындауымыз шарт.
Есте болатын жәйт, кемақыл балалардың бойындағы сан қилы ауытқуылардың сыр
-
сипаты мен белгілерін, себептерін жете анықтап алмай, олармен жүргізілетін тәрбиелеу, оқыту, түзету және
әлеуметтік бейімдеу жұмыстарында айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізу мүмкін емес.
Соған сай мына мәселелерге көңіл аударған жөн.
Кемақылдылықтың әр түрінің себебі, патогенетикалық даму ерекшеліктері, клиникалық белгілері, дәрежесі, зақымдалған ағзалар мен ағзалар жүйесінің жалпы әрекетінің жағдайын анықтау қажет.
Дені сау балалармен зияты зақымдалған балалардың дамуы мен қалыптасуының жалпы ортақ заңдылықтарын есте ұстай отырып, кемақыл балалардағы кездесетін кемістіктердің ерекшелігін айқындау қажет. Бұл бағытта жүргізілетін зерттеулер кемақыл балалардың жоғары психикалық қызметінің даму сипатын қарапайым психикалық даму ерекшеліктерімен салыстыра отырып, қарастырғанда ғана нәтиже береді. Баланың ақыл ойының жекеленген сезім мүшелерінің қызметінің, дене құрылысының ауытқуларын түзетіп, оларды толықтыру үшін әруақытта психологиялық қызметті жетілдіру қажет.
Инттеллектуалды кемістіктердің әрбір түрін жан жақты зерттегеннен кейін, оларды түзету толықтыру үшін қолайлы жағдай жасау керек.
Сол себептен де, Л.С.Выготский мынандай теориялық ережелерді тұжырымдайды:
адам психикасы құрлымының жүйелілігі, яғни бір жүйедегі буынның бұзылуы, барлық
жүйенің қызметін өзгертетіні туралы;
бала дамуының өзекті және жақын даму
аймағы туралы;
қалыпты және дамуы ауытқыған балалар
-
дың дамуындағы факторлардың бірдейлігі туралы;
ауытқыған дамудағы бірінші және екіншікемістік туралы, дамуы ауытқаған балалармен
жүргізілетін коррекциялық педагогикалық
жұмыстар туралы;
-
баланың психикалық жоғарғы қызметтерінің
дамуындағы ұжымның фактор ретінде
қарастырылуы
туралы
.
Аталмыш ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz