ЛБЕЖ-ді жобалауда жердің агроэкологиялық типологиясы
Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті
География және табиғатты пайдалану факультеті
География, жерге орналастыру және кадастр кафедрасы
Зертханалық сабақ №5
Тақырыбы: ЛБЕЖ-ді жобалауда жердің агроэкологиялық типологиясы
Орындаған: Рузиев Азиз Хасилбекұлы
Тексерген: Лайсханов Шахислам Узакбаевич
Алматы 2021ж.
Тапсырмалар:
№ 1 тапсырма. Жерді ландшафты-экологиялық жіктеу мен типтеудің агроэкологиялық ұстанымдық схемасын құрастырыңыз.
№ 2 тапсырма. Табиғи-ауылшаруашылықтық провинциялар арқылы жерді ландшафтты-экологиялық жіктеуді іске асыруды баяндаңыз.
1. Кеңес одағы кезіндегі егіншіліктің белдемдік (зоналық) жүйемен іске асыруында, топырақты өндірістік топтау, содан кейінгі типтеу, өте ірі көлемде жоспарлауға негізделген болатын. Бірақ енді "ЛБЕЖ-ді жобалауда бұған жол беруге болмайды", - деген пікір қалыптасып келеді. Себебі, агроландшафттардың көлемінде, нақтылы бөлшектенген түрдегі жерді бағалау жүргізілуге тиіс. Бұл үшін жерді агроэкологиялық типология ұстанымын түпкілікті өзгерту қажеттілігі туындайды. Себебі, белдемдік (зоналық) егіншілік жүйесінде, агротехнологиялық шаралар миллиондаған гектар жерлерге арналса, ЛБЕЖ-де жеке-дара агроландшафттарға есептелінеді. Бұлардың көлемдері ең көп дегенде 1000 га немесе қоныс, қонысша, фациалар бірнеше жүздікпен ондықтың арасында болады.
Осы жағдайды еске ала отырып, академик В.И. Кирюшин, ЛБЕЖ-ге арналған жаңа, жерді агроэкологиялық типтеу нұсқаларын ұсынды. Мұның ең негізгі мәні, агроландшафттардың дақылдармен экологиялық үйлесімдігі және ол дақылдардың топырақта өздеріне оңтайлы экологиялық орта түзу әрекеттерінің нәтижелерін есепке алу болып табылады. Сондықтан агроландшафттардың құрылымы, құрылысы, қызметі, қасиеттері біркелкі немесе сәл айырмашылықтары бар, ұқсастарын бір типтес агроэкологиялық топтамаға жатқызады. Осы болмыстарымен, бұл агроландшафттар, бір типтес дақылдардың өсулеріне және жоғары деңгейдегі өнім берулеріне мүмкіндік береді.
Бірінші талап - арнайы, өздеріне ғана тән экологиялық қасиеттері бар жерлердегі агроландшафттарды топтастыру. Мысалы, жазық жерлер, эрозияға қауіпті жерлер, тым ылғалданып саз болып кеткен жерлер.
Екінші талап - агроэкологиялық бір топқа жататын агроландшафттар энергия - масса алмасу жағынан, яғни ішкі құрылымы мен қасиеттері және ондағы жүретін процестердің біркелкілігі жағынан типтестіреді.
Агроэкологиялық типизациялау схемасы.
Бұл схема ЛБЕЖ-ді жобалап, қалыптастырудағы негізгі қаңқа болып саналады. Себебі:
* агроэкологиялық топтарға ЛБЕЖ сәйкес келуі керек;
* агроэкологиялық типтелген жерлердің аумағында ауыспалы егіс, шабындықтар мен жайылымдықтардың жүйелері және агротехнологиялар ұйымдастырылады;
* жерлердің агроэкологиялық түрлері оларға ... жалғасы
География және табиғатты пайдалану факультеті
География, жерге орналастыру және кадастр кафедрасы
Зертханалық сабақ №5
Тақырыбы: ЛБЕЖ-ді жобалауда жердің агроэкологиялық типологиясы
Орындаған: Рузиев Азиз Хасилбекұлы
Тексерген: Лайсханов Шахислам Узакбаевич
Алматы 2021ж.
Тапсырмалар:
№ 1 тапсырма. Жерді ландшафты-экологиялық жіктеу мен типтеудің агроэкологиялық ұстанымдық схемасын құрастырыңыз.
№ 2 тапсырма. Табиғи-ауылшаруашылықтық провинциялар арқылы жерді ландшафтты-экологиялық жіктеуді іске асыруды баяндаңыз.
1. Кеңес одағы кезіндегі егіншіліктің белдемдік (зоналық) жүйемен іске асыруында, топырақты өндірістік топтау, содан кейінгі типтеу, өте ірі көлемде жоспарлауға негізделген болатын. Бірақ енді "ЛБЕЖ-ді жобалауда бұған жол беруге болмайды", - деген пікір қалыптасып келеді. Себебі, агроландшафттардың көлемінде, нақтылы бөлшектенген түрдегі жерді бағалау жүргізілуге тиіс. Бұл үшін жерді агроэкологиялық типология ұстанымын түпкілікті өзгерту қажеттілігі туындайды. Себебі, белдемдік (зоналық) егіншілік жүйесінде, агротехнологиялық шаралар миллиондаған гектар жерлерге арналса, ЛБЕЖ-де жеке-дара агроландшафттарға есептелінеді. Бұлардың көлемдері ең көп дегенде 1000 га немесе қоныс, қонысша, фациалар бірнеше жүздікпен ондықтың арасында болады.
Осы жағдайды еске ала отырып, академик В.И. Кирюшин, ЛБЕЖ-ге арналған жаңа, жерді агроэкологиялық типтеу нұсқаларын ұсынды. Мұның ең негізгі мәні, агроландшафттардың дақылдармен экологиялық үйлесімдігі және ол дақылдардың топырақта өздеріне оңтайлы экологиялық орта түзу әрекеттерінің нәтижелерін есепке алу болып табылады. Сондықтан агроландшафттардың құрылымы, құрылысы, қызметі, қасиеттері біркелкі немесе сәл айырмашылықтары бар, ұқсастарын бір типтес агроэкологиялық топтамаға жатқызады. Осы болмыстарымен, бұл агроландшафттар, бір типтес дақылдардың өсулеріне және жоғары деңгейдегі өнім берулеріне мүмкіндік береді.
Бірінші талап - арнайы, өздеріне ғана тән экологиялық қасиеттері бар жерлердегі агроландшафттарды топтастыру. Мысалы, жазық жерлер, эрозияға қауіпті жерлер, тым ылғалданып саз болып кеткен жерлер.
Екінші талап - агроэкологиялық бір топқа жататын агроландшафттар энергия - масса алмасу жағынан, яғни ішкі құрылымы мен қасиеттері және ондағы жүретін процестердің біркелкілігі жағынан типтестіреді.
Агроэкологиялық типизациялау схемасы.
Бұл схема ЛБЕЖ-ді жобалап, қалыптастырудағы негізгі қаңқа болып саналады. Себебі:
* агроэкологиялық топтарға ЛБЕЖ сәйкес келуі керек;
* агроэкологиялық типтелген жерлердің аумағында ауыспалы егіс, шабындықтар мен жайылымдықтардың жүйелері және агротехнологиялар ұйымдастырылады;
* жерлердің агроэкологиялық түрлері оларға ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz