РАЦИОНАЛ САНДАР ЖӘНЕ ОЛАРҒА АМАЛДАР ҚОЛДАНУ
РАЦИОНАЛ САНДАР ЖӘНЕ ОЛАРҒА АМАЛДАР ҚОЛДАНУ
Жоспар:
1. Тарихи деректер
2. Рационал сандар туралы қысқаша түсіндірме
3. Рационал сандар туралы өтілетін тақырыптарға шолу жасау
1.Тариха деректер:
Сан ұғымы -- математика ғылымындағы ең негізгі ұғымдардың
бірі.
Адамзат мәдениет есігін аша бастағанда математикадағы ең бірінші амал нәрселерді санау болды. Нәрселерді санаудың нәтижесінде натурал сандар шыққан. Сандарды белгілеу үшін жасалған таңбалар цифрлар деп аталады. Цифрлар: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 және 0. Бұл цифрлар алғашқыда Үнді (Индия) елінде қолданылған, бірақ Еуропаға бұл цифрларды арабтар әкелген. Осыдан бұл цифрлар араб цифрлары деп аталған. Осындай цифрлардан сандар құрастырылып, олар белгілі бір тәсілмен аталып таңбаланған. Сандардың аталуының және таңбалануының жалпы тәсілін санау жүйесі деп атайды. Австралия және Полинезия тайпалары 1 және 2 цифрларынан үш, төрт, бес, алты сандарын құрастырған. Алтыдан артық сандарды көп немесе сан жетпес сандар деген. Мысалы: бірді - урапун, екіні - оказа, үшті - оказа-урапун, төртті - оказа-оказа, бесті - оказа-оказа-урапун, алтыны - оказа-оказа-оказа деген. Римдіктерде бестік жүйемен санау қалыптасқан. Сандарды Рим цифрларымен жазуда осы бестік жүйе қолданылған: бір - І, бес - V, он - Х, елу - L, жүз - С, бес жүз - D, мың - М таңбаларымен белгіленген. Сонда Рим цифрлары: I, V, X, L, C, D, M. Рим цифрларымен сандарды жазуда қосу, азайту принциптері қолданылады. Қазіргі кезеңдерде қолданылатын халықаралық санау жүйесі - ондық жүйе. Ондық жүйедегі кез келген разрядтың 10 бірлігі, одан жоғарғы келесі разряд бірлігін құрайды. Натурал сандарды ондық жүйеде жазу VІ ғасырда үнді елдерінде қолданылды. Ондық жүйедегі әрбір цифрдың мәні оның жазылуындағы тұрған орнына байланысты. Сондықтан бұл санау жүйесін позициялық ондық санау жүйесі деп те атайды. Позициялық ондық санау жүйесі Шығыс елдерінде ІХ ғасырдан бастап тарады. Ертедегі вавилондық астрономдар санау жүйесі үшін алпыстық жүйені алған, осыған байланысты уақыттың (сағаттың), бұрыштың градустық өлшемін санау тәсілі 60-тық жүйемен алынған. Өмірде, тұрмыста кездесетін көптеген шамалар (жылдамдық, биіктік, температура, баға т.б.) көбейіп, азайып өзгеріп отырады. Шамалардың өзгерістерін белгілеу үшін оң сандармен қатар теріс сандар енгізіледі. Теріс сандар туралы ең алғашқы ұғым біздің заманымызға дейінгі II ғасырдағы қытай математиктерінің еңбектерінде кездескен. Оң санды өсу өзгерісінде қолданса, теріс санды кему өзгерісінде қолданған немесе теріс сандар қарыз мағынасында қолданылған, ал оң сандарды қолда бар зат мүлік деп түсінген.
Теріс сандар ең алғаш рет Джань Цаньнің (ІІІ ғ. б.з.д.) Математиканың тоғыз кітабы еңбегінде кездеседі. Бұл кездерде минус таңбасын әртүрлі сиялармен жазған. Ежелгі грек ғалымы Диофант (ІІІ ғ.) өз еңбектерінде ... жалғасы
Жоспар:
1. Тарихи деректер
2. Рационал сандар туралы қысқаша түсіндірме
3. Рационал сандар туралы өтілетін тақырыптарға шолу жасау
1.Тариха деректер:
Сан ұғымы -- математика ғылымындағы ең негізгі ұғымдардың
бірі.
Адамзат мәдениет есігін аша бастағанда математикадағы ең бірінші амал нәрселерді санау болды. Нәрселерді санаудың нәтижесінде натурал сандар шыққан. Сандарды белгілеу үшін жасалған таңбалар цифрлар деп аталады. Цифрлар: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 және 0. Бұл цифрлар алғашқыда Үнді (Индия) елінде қолданылған, бірақ Еуропаға бұл цифрларды арабтар әкелген. Осыдан бұл цифрлар араб цифрлары деп аталған. Осындай цифрлардан сандар құрастырылып, олар белгілі бір тәсілмен аталып таңбаланған. Сандардың аталуының және таңбалануының жалпы тәсілін санау жүйесі деп атайды. Австралия және Полинезия тайпалары 1 және 2 цифрларынан үш, төрт, бес, алты сандарын құрастырған. Алтыдан артық сандарды көп немесе сан жетпес сандар деген. Мысалы: бірді - урапун, екіні - оказа, үшті - оказа-урапун, төртті - оказа-оказа, бесті - оказа-оказа-урапун, алтыны - оказа-оказа-оказа деген. Римдіктерде бестік жүйемен санау қалыптасқан. Сандарды Рим цифрларымен жазуда осы бестік жүйе қолданылған: бір - І, бес - V, он - Х, елу - L, жүз - С, бес жүз - D, мың - М таңбаларымен белгіленген. Сонда Рим цифрлары: I, V, X, L, C, D, M. Рим цифрларымен сандарды жазуда қосу, азайту принциптері қолданылады. Қазіргі кезеңдерде қолданылатын халықаралық санау жүйесі - ондық жүйе. Ондық жүйедегі кез келген разрядтың 10 бірлігі, одан жоғарғы келесі разряд бірлігін құрайды. Натурал сандарды ондық жүйеде жазу VІ ғасырда үнді елдерінде қолданылды. Ондық жүйедегі әрбір цифрдың мәні оның жазылуындағы тұрған орнына байланысты. Сондықтан бұл санау жүйесін позициялық ондық санау жүйесі деп те атайды. Позициялық ондық санау жүйесі Шығыс елдерінде ІХ ғасырдан бастап тарады. Ертедегі вавилондық астрономдар санау жүйесі үшін алпыстық жүйені алған, осыған байланысты уақыттың (сағаттың), бұрыштың градустық өлшемін санау тәсілі 60-тық жүйемен алынған. Өмірде, тұрмыста кездесетін көптеген шамалар (жылдамдық, биіктік, температура, баға т.б.) көбейіп, азайып өзгеріп отырады. Шамалардың өзгерістерін белгілеу үшін оң сандармен қатар теріс сандар енгізіледі. Теріс сандар туралы ең алғашқы ұғым біздің заманымызға дейінгі II ғасырдағы қытай математиктерінің еңбектерінде кездескен. Оң санды өсу өзгерісінде қолданса, теріс санды кему өзгерісінде қолданған немесе теріс сандар қарыз мағынасында қолданылған, ал оң сандарды қолда бар зат мүлік деп түсінген.
Теріс сандар ең алғаш рет Джань Цаньнің (ІІІ ғ. б.з.д.) Математиканың тоғыз кітабы еңбегінде кездеседі. Бұл кездерде минус таңбасын әртүрлі сиялармен жазған. Ежелгі грек ғалымы Диофант (ІІІ ғ.) өз еңбектерінде ... жалғасы
Ұқсас жұмыстар
Пәндер
- Іс жүргізу
- Автоматтандыру, Техника
- Алғашқы әскери дайындық
- Астрономия
- Ауыл шаруашылығы
- Банк ісі
- Бизнесті бағалау
- Биология
- Бухгалтерлік іс
- Валеология
- Ветеринария
- География
- Геология, Геофизика, Геодезия
- Дін
- Ет, сүт, шарап өнімдері
- Жалпы тарих
- Жер кадастрі, Жылжымайтын мүлік
- Журналистика
- Информатика
- Кеден ісі
- Маркетинг
- Математика, Геометрия
- Медицина
- Мемлекеттік басқару
- Менеджмент
- Мұнай, Газ
- Мұрағат ісі
- Мәдениеттану
- ОБЖ (Основы безопасности жизнедеятельности)
- Педагогика
- Полиграфия
- Психология
- Салық
- Саясаттану
- Сақтандыру
- Сертификаттау, стандарттау
- Социология, Демография
- Спорт
- Статистика
- Тілтану, Филология
- Тарихи тұлғалар
- Тау-кен ісі
- Транспорт
- Туризм
- Физика
- Философия
- Халықаралық қатынастар
- Химия
- Экология, Қоршаған ортаны қорғау
- Экономика
- Экономикалық география
- Электротехника
- Қазақстан тарихы
- Қаржы
- Құрылыс
- Құқық, Криминалистика
- Әдебиет
- Өнер, музыка
- Өнеркәсіп, Өндіріс
Қазақ тілінде жазылған рефераттар, курстық жұмыстар, дипломдық жұмыстар бойынша біздің қор #1 болып табылады.
Ақпарат
Қосымша
Email: info@stud.kz