ӘЛИЯ НҰРМҰХАМЕДҚЫЗЫ МОЛДАҒҰЛОВА

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 5 бет
Таңдаулыға:

Әлия Нұрмұхамедқызы Молдағұлова

Туған күні

15 маусым 1925ж
Туған жері
Бұлақ, Қобда ауданы, Ақтөбе облысы, РКФСР,
КСРО
Қайтыс болған күні
14 қаңтар 1944ж (18 жас)
Қайтыс болған жері
Казачиха, Новосокольники ауданы, Псков облысы, РКФСР,
КСРО
Әскер түрі
пехота
Қызмет еткен жылдары
1943 -- 1944
Атағы
ефрейтор
Әскери бөлімі
54-інші атқыштар бригадасы
Шайқасы
Ұлы Отан соғысы

Шын есімі Ілия, майдандас достары Лия деп атапты. Кеңес Одағының Батыры (1944), мерген, ефрейтор.
1941 жылының маусымында Ұлы Отан соғысы басталғандықтан, жергілікті тұрғындар басқа қалаға эвакуацияланды. Алайда, Әлия Ленинградты қалдырудан бас тартып, снайперлерді дайындайтын орталық мектепке түсуге шешім қабылдады. Оқу барысында қайсарлық пен табандылық танытқаны үшін, Орталық Комитет оған атаулы мылтық табыстады.

1944 ж. 14 қаңтарда Псков облысының солтүстігіндегі Новосокольники ауданында қаза тапты. Ресми деректер бойынша, ол немістің 78 жауынгерін өлтірген.Әлия Нұрмұхамбетқызы Молдағұловаға 1944 ж. 4 маусымда Кеңес Одағы Батыры атағы берілді. Ленин орденімен марапатталды.Әлия Новосокольники ауданының Монакова ауылында жерленген.

Өмірбаяны :
1925 ж. 25 қазанда Ақтөбе облысы, Қобда ауданының Бұлақ ауылында Сарқұлов Нұрмұхаммед және Молдағұлова Маржанның отбасында дүниеге келген. Жетіру тайпасы Табын руынан шыққан. Бала кезінде анасынан айырылып (1933 ж.), кейіннен Алматыда ағасының қолында тұрған, ал 1935 ж. бастап Ленинград, Красногвардейский ауданы, Гурдин көшесіндегі №46-шы балалар үйінде тәрбиеленген. Санкт-Петербургтегі 9-орта мектебінде оқыды. Оқудағы озаттығы және үлгілі тәртібі үшін Әлия Қырымдағы Бүкілодақтық пионерлер лагері - Артекке жіберіледі. Артекте батырлар тақтасына Рубен Ибаррури, Тимур Фрунзе сияқты батырлармен қатар Әлия Молдағұлованың да суреті енгізілген. Соғыс басталған соң балалар үйімен бірге Ярославль облысының Вятское селосына эвакуацияланған. Вятское орта мектебінен 7-сыныпты бітірісімен Рыбинск авиациялық техникумына түседі, бірақ көп ұзамай (1942) ЖШҚӘ-ға (Жұмысшы-Шаруа Қызыл Әскері) майданға жіберу туралы өтініш жібереді.

1943 ж. Снайперлер дайындау орталық әйелдер мектебін аяқтайды. 1943 ж. бастап 54-ші арнайы атқыштар бригадасы 4-батальонының снайпері болған (22-ші әскер, 2-ші Балтық жағалауы фронты). Жау әскерінің 30-дан аса сарбаздары мен офицерлерінің көзін жойған.
1944 ЖЫЛДЫҢ 11 ҚАҢТАРЫНДА МОЛДАҒҰЛОВАНЫҢ БАТАЛЬОНЫ ЖАУДЫҢ ҚОРҒАНЫСЫН БҰЗЫП ШЫҚТЫ. БҰЛ ШАЙҚАСТА НЕМІСТЕР ҚАТТЫ ҚАРСЫЛЫҚ КӨРСЕТТІ. ОЛАР ЗЕҢБІРЕКТЕРДЕН, ПУЛЕМЕТТЕРДЕН ЖӘНЕ МИНОМЕТТЕРДЕН АТҚЫЛАП, КЕҢЕС ӘСКЕРІНІҢ ҚОЗҒАЛЫСЫН ТОҚТАТТЫ. СОЛ КЕЗДЕ, ОТАН ҮШІН! - ДЕГЕН ҰРАНМЕН, МОЛДАҒҰЛОВА ЖАУЫНГЕРЛЕРДІ БІРНЕШЕ РЕТ ШАБУЫЛҒА КӨТЕРДІ. ЖАРАҚАТ АЛҒАНЫНА ҚАРАМАСТАН, АЛҒА! - ДЕГЕН АЙҚАЙМЕН ЖАУДЫҢ ТРАНШЕЯСЫНА ДЕЙІН ЖЕТІП, 10 НЕМІСТІ ӨЛТІРГЕН.
Әлия атындағы ескерткіштер:
АҚТӨБЕ (Л.РАПУТОВ, Е.ШТАММ)
Новосокольники қаласы
(авторы М.Әйнеков)
Ақтөбедегі Мемориалды кешен
(авторы Б.Әбішев)
Әліпбайсай ауылы (Б.Әбішев)
АЛМАТЫДАҒЫ "ШЫҒЫСТЫҢ ҚОС ЖҰЛДЫЗЫ" АТАНҒАН ӘЛИЯ МЕН МӘНШҮККЕ АРНАЛҒАН МЕМОРИАЛДЫҚ КЕШЕН
МӘСКЕУДЕ ЕСКЕРТКІШ (Б.ӘБІШЕВ)
МЕМОРИАЛДЫҚ МУЗЕЙДЕГІ БЮСТІ (О.ШАНОВ).

Ақтөбе қаласындағы Әлия мұражайы :

Әлия мұражайы Музейді құрудың негізгі мақсаты - жас ұрпақтың өз Отанына деген сүйіспеншілігін арттырып, патриоттық тәрбие беру. Әлия музейі жұмысының мазмұны - батыр қыздың өмірі мен ерлігі туралы мәліметтерді сақтап, ұрпақтан ұрпаққа жеткізу болып табылады. Музей 1985 жылдың 22 сәуірінде Ақтөбе қаласында, Ұлы Жеңістің 40 жылдығына және Батыр қыздың 60 жылдығына орай салтанатты түрде ашылды. Музей көпшілікке мәдени және әскери-патриоттық тәрбие беру орталығы болып табылады. Музейдің негізгі жұмыс бағыттары - ғылыми- зерттеу, танымдық, жинақтау және жалпы мәдени-көпшілік шаралар ұйымдастыру. Музейдің ашылу салтанаты партия, комсомол мекемелері өкілдерінің әскери және ардагерлер ұйымдарының, Әлияның туыстарының, оқушылар мен студенттердің қатысуымен өтті. Салтанатты митинг ұйымдастырылып, онда Әлияның апасы әрі жақын досы ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.