ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕДЕ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ АУДИТТІ ДАМЫТУ БАҒЫТТАРЫН САЛЫСТЫРМАЛЫ ТАЛДАУ

Жұмыс түрі: Материал
Тегін: Антиплагиат
Көлемі: 8 бет
Таңдаулыға:

ЗАЯВКА
на участие в студенческой заочной олимпиаде
по специальности Учет и аудит

1. ФАМИЛИЯ, ИМЯ, ОТЧЕСТВО УЧАСТНИКОВ:__Қазымбек Г.А., Аусарова А.А._____
___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ___________________________________ ____________
2. Ф.И.О. НАУЧНОГО РУКОВОДИТЕЛЯ:___Жумабекова Г.Ж., Тасанова Г.Д._______
___________________________________ ___________________________________ ______
3. МЕСТО УЧЕБЫ:__________Казахский университет технологии и бизнеса,4 курс___
(наименование учебного заведения, курс)

4. СПЕЦИАЛЬНОСТЬ:_____Учет и аудит______________________________ __________
5. КОНТАКТНЫЕ ДАННЫЕ:____________________________ ______________________
- СОТОВЫЙ ТЕЛЕФОН:______87471081538__________ ___________________________________ ___
- E-MAIL ______gaukhar69@mail.ru____________ _________________________________

Қазымбек Г.А., Аусарова А.А.-
Қазақ технология және бизнес
университеті, Нұр- Сұлтан қ.

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА ЖӘНЕ ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ТӘЖІРИБЕДЕ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ АУДИТТІ ДАМЫТУ БАҒЫТТАРЫН САЛЫСТЫРМАЛЫ ТАЛДАУ

Табиғат қорғау қызметі саласындағы инновациялық дамудың басым стратегиялық бағыттарының бірі кәсіпкерлік салаға экологиялық аудит рәсімін қалыптастыру және енгізу болып табылады.
Шетелде экологиялық аудит рәсімін дамыту және тарату, ең бастысы, экологиялық заңнаманы қатаңдатумен, бірыңғай экологиялық кеңістікті құруға байланысты сауда, несиелік және қаржылық саясат саласындағы талаптар мен стандарттарды біріздендірумен байланысты. Мысалы, ЕО шеңберінде бірқатар нормативтер жұмыс істейді, оларды орындамау несие және сақтандыру ұйымдары үшін айтарлықтай қаржылық және басқа да шығындарға себеп болуы мүмкін.
Бірқатар елдерде 90-шы жылдардан бастап осы салада ұлттық стандарттар қабылданды. Егер шетелде экологиялық менеджмент және экологиялық аудит жүйесі (EMAS) 1993 жылдан бастап экологиялық саясаттың нақты құралына айналса, онда Қазақстанда 14000 сериялы ISO стандарттарына ұқсас осы салада ұлттық стандарттарды жасау жөніндегі инновациялық қызмет ғана басталады. Мамандар бұл "экологиялық аудит" түсінігін әр түрлі анықтайды[1, 96 б.].
Егер шетелде экологиялық аудит басқарудың нақты құралына айналса, онда Қазақстанда құқықтық және нормативтік базаны қалыптастыру, бұл бағытта белгілі бір тәжірибе бар болса да, осы салада тиісті стандарттар мен құжаттарды жасау жөніндегі жұмыс басталады. Елде дамып келе жатқан нарықтық қатынастарды енгізумен, орнықты даму принциптеріне көшумен, шетелдік инвестицияларды тартумен, мемлекеттік және муниципалдық кәсіпорындарды жекешелендіру мен қайта құрылымдау бағдарламаларын жүзеге асырумен байланысты процестер әлемдік тәжірибеде тиісті, жалпы қабылданған экологиялық рәсімдерді қолдануды талап етеді.
Қазақстанда қоғам мен қоршаған табиғи орта арасындағы теңгерімді қатынастар экологиялық аудит тетігін енгізу және пайдалану кезінде мүмкін болады. Бұл туралы шетелдік тәжірибе дәлелдейді. Экологиялық аудит 80-жылдардың ортасында кәсіпорындардың қызметін бақылауды күшейту мақсатында Ішкі әкімшілік басқару әдісі ретінде өз дамуын алды. Бұл бағытты халықаралық сауда палатасын енгізді. Бұл ретте экологиялық аудит кәсіпорын қызметі стратегиясының экологиялық заңнама нормаларына сәйкестігін бағалау мақсатында жүргізіледі. Мәселен, АҚШ-та 1984 жылы қоршаған ортаны қорғау жөніндегі ұлттық агенттік федералдық агенттіктер үшін экологиялық аудит тұжырымдамасын әзірледі. Экологиялық аудит Швецияда, Ұлыбританияда, Нидерландыда, Канадада кеңінен дамуда. Еуропалық Одақ елдеріне келетін болсақ, экологиялық аудиттің негізгі қағидаттары мен ережелері халықаралық стандарттар шеңберінде әрекет етеді.
Экономикалық дамыған елдерде экологиялық аудит кәсіпорында іске асырылған қызмет түрлерін экологиялық талаптарға сәйкестігі тұрғысынан жүйелендірілген, құжаттық, мерзімдік және объективті бағалауды көздейді. Аудит схемасы сондай-ақ экологиялық менеджмент жүйесінің тиімділігін бағалауды, шикізатты, материалдарды, өнеркәсіптік қалдықтарды пайдаланумен байланысты тәуекелді бағалауды қамтиды [2, б.116].
АҚШ, Бельгия, Франция, Еуропалық Одақ сияқты көптеген елдер кәсіпорындарға табиғи ресурстарды басқаруда көмек көрсету, әлемдік нарықтарда бәсекеге қабілеттілікті арттыру мақсатында, өнім өндірісінің қауіпсіздігін тексеру үшін, сондай-ақ халықтың денсаулығын қорғау саласындағы проблемаларды анықтау үшін экологиялық аудит жүргізеді.
Дамыған елдерде экологиялық аудит жылжымайтын мүлікті сатып алу-сату кезінде, қалдықтарды кәдеге жарату проблемаларын шешу кезінде, кәсіби аурулармен күрес кезінде, табиғи ортаның ластануын бақылауды жүзеге асыру кезінде қолданылады. Экологиялық аудит шаруашылық қызметтің салдарын анықтауға ықпал етеді, кәсіпорынның экологиялық саясатын және оны іске асыру стратегиясын әзірлеу үшін негіз болады.
Еуропа соңғы онжылдықта біртұтас, соның ішінде Біртұтас экономикалық және экологиялық кеңістік ретінде дамып келеді. Бұл әсіресе қоршаған ортаны қорғау саласына жағымды әсер етеді.
Батыс Еуропа елдерінде EMAS енгізудің себептері мен алғышарттары жекелеген компаниялар тұрғысынан келесіге (олардың маңыздылығына қарай):
маркетингті жақсарту, бәсекеге қабілеттілікті тұрақтандыру немесе өсіру. Ішкі шығындарды қысқарту, үнемдеу әлеуетін анықтау және пайдалану;
қоршаған ортаны қорғауды экономикалық тиімділікпен үйлестіру мүмкіндігі;
құқықтық базаға сәйкестігі және экологиялық қауіпсіздіктің ұзақ мерзімді кепілдігі;
қоршаған ортаны қорғаудың нақты ұйымдық құрылымдарын құру, міндеттерді беру;
Мемлекет тарапынан экологиялық басқару жүйесіне (ЭБЖ) қатысатын және экологиялық аудит (ЭА) рәсіміне қосылған кәсіпорындарға жеңілдікті экономикалық жағдайлар мен экономикалық ынталандырулар беруге үміт.
EMAS мазмұны мен мақсаттары:
1) кәсіпорындардың қоршаған ортаға әсері туралы ақпараттың ішкі және сыртқы ашықтығы мен қолжетімділігі;
2) кәсіпорындар қызметінің экологиялық жағын тұрақты жетілдіру;
3) ЭБЖ, сондай-ақ кәсіпорын қызметінің осы жүйелері мен экологиялық жағын жүйелі, объективті, құжатталған және мерзімдік бағалауды енгізу.
Осылайша, EMAS ЭБЖ міндетті мазмұны мен құрылымын, ЭА көлемі мен рәсімдерін және сарапшы-аудиторлардың міндеттерін реттейді; ол ЕО-ға мүше мемлекеттерге қолданылады. Алайда, инспектор-экологтарды аккредиттеу және қадағалау және аудиттелетін объектілерді тіркеу схемаға қатысушы әрбір жеке мемлекеттің айрықша ерекшелігі болып табылады, сондықтан да айтарлықтай өзгеше болуы мүмкін.
EMAS қатысу ерікті, бірақ EMAS директивасында қамтылған кәсіпорындар тізімімен шектелген. Бұл бірінші кезекте тауарлар мен энергия өндіретін кәсіпорындар, өңдеуші кәсіпорындар.
Соңғы жылдары EMAS өндірістік емес салаларға, мысалы, сауда және қоғамдық қызметтерге кеңейту ынталандырылады. Схемаға Еуропалық экономикалық аймақтың мүшелері болып табылатын барлық 15 мемлекет, ЕО-ға мүше, сондай-ақ Норвегия, Исландия және Лихтенштейн қатыса алады.
Өз кезегінде көрсетілген процесс әлемдік және әсіресе еуропалық нарықта ISO 14001 және EMAS сияқты жүйелерді сақтап қалғысы келетін қазақстандық кәсіпорындардың неғұрлым терең зерттеу қажеттілігіне алып келеді.
Алайда, Қазақстандағы ЭБЖ табысқа ықпал ету үшін осы саладағы инновациялық даму стратегиясының әдістері мен құралдарын таңдаумен байланысты бірқатар алғышарттар қажет. Мұндай құралдардың бірі ЭБЖ туралы ақпаратты құру және тарату (осы инновациялық шешімдердің диффузия процесін бастау) болып табылады. Алайда, осы жолдағы ең маңызды және кейінге қалдыруды талап етпейтін қадам ЕО-да қабылданған экологиялық менеджмент және экологиялық аудиттің халықаралық жүйесіне және 14001 сериялы ISO-ге өзінің мазмұны бойынша жақын болатын СЭБ туралы жаңа заңнамалық және нормативтік-әдістемелік актілерді әзірлеу жөніндегі инновациялық қызмет болып табылады.
Кесте 1
EMAS пен ISO 14001 арасындағы негізгі айырмашылықтар

EMAS және ISO 14001
арасындағы айырмашылықтар

ISO 14001

EMAS
Шындығында бары
Барлық жерде
ЕС және байланысты мемлекеттер
Қоғам үшін экологиялық мәлімдеме
Міндетті емес
Міндетті
Экологиялық басқару жүйесінің құрылымы
Қисынды және қатаң
Толық емес
Мақсатты топ
Мемлекеттік аккредитацияланған аудиторлық фирмалардың күшіне енуі
Өндірілетін тауарлар мен қызметтердің экологиялық аспектілері

Барлық ұйымдар
Жоқ

Иә
Өнеркәсіптік кәсіпорындарда

Иә

Жоқ
Аудит талабы
ЭБЖ ұйым белгілеген аудит критерийлеріне сәйкес келе ме
Экологиялық қызметті, қоршаған ортаны қорғау бойынша басқару жүйесін және процестерді бағалау

Қазақстанның нарықтық экономикасы бар өнеркәсіптік дамыған елдердің қоғамдастығына кіруі туралы айта келе, бірыңғай халықаралық нормалар мен ережелерді сөзсіз сақтау қажеттігін атап өткен жөн. Осылайша, экологиялық бағдарланған басқару әдістері ... жалғасы

Сіз бұл жұмысты біздің қосымшамыз арқылы толығымен тегін көре аласыз.